Bài 8. Qua Đèo Ngang

Trường thcs lê hồng phong
Giáo viên dạy: Trần Thị Lệ Hà
Kiểm tra bài cũ
* Đọc thuộc lòng bài thơ bánh trôi nước của nhà thơ Hồ Xuân Hương.
* Qua bài thơ em có suy nghĩ gì về số phận người phụ nữ trong xã hội xưa ?
đáp án
Đa nghĩa: *Tả Thực cái bánh trôi.
* Mượn hình ảnh cái bánh trôi:
+ Ngợi ca vẻ đẹp người phụ nữ Việt nam đẹp cả về thể chất và tinh thần, vượt lên số phận, cuộc đời để giữ gìn phẩm hạnh trong sáng cao đẹp là nhân hậu và thuỷ chung.
+ Tố cáo XHPK vùi dập, coi thường người phụ nữ.
Nghĩa ẩn: Tạo nên giá trị của bài thơ.
Độc đáo: - Từ ngữ thuần việt.
- Biện pháp nhân hoá, tượng trưng.
- Lối diễn đạt mang phong cách Hồ Xuân Hương
Tác giả: Bà huyện Thanh Quan
I. Đọc và tìm hiểu chú thích.
Tên thật là Nguyễn Thị Hinh, sống cuối thế kỷ XVIII đầu thế kỷ XIX, quê ở Nghi Tàm, Hà Nội, đã từng được mời vào cung làm "Cung trung giáo tập " của triều Nguyễn.
Thơ bà trang nhã và điêu luyện, mang tâm sự buồn thương da diết.
2. Tác phẩm:
"Qua đèo Ngang " được sáng tác khi nhà thơ từ Thăng Long vào Huế để nhậm chức.
1.Tác giả: Bà Huyện Thanh Quan
Bà còn để lại sáu bài thơ Nôm nổi tiếng, trong đó có bài thơ Qua đèo Ngang
2. Đọc văn bản
Qua đèo ngang
Bước tới đèo ngang bóng xế tà,
Cỏ cây chen đá, lá chen hoa.
Lom khom dưới núi, tiều vài chú,
Lác đác bên sông, chợ mấy nhà.
Nhớ nước đau lòng con quốc quốc,
Thương nhà mỏi miệng, cái gia gia.
Dừng chân đứng lại, trời, non, nước,
Một mảnh tình riêng, ta với ta.
3. Từ khó
- Chen:
- Đèo Ngang (Tên địa danh)

Chen lấn
Đan xen, xen kẽ
Đệ nhất hùng quan
Đèo Ngang
Qua đèo ngang
Bước tới đèo ngang bóng xế t ,
Cỏ cây chen đá, lá chen ho .
Lom khom dưới núi, tiều vài chú,
Lác đác bên sông, chợ mấy nh .
Nhớ nước đau lòng, con quốc quốc,
Thương nhà mỏi miệng, cái gia gi .
Dừng chân đứng lại, trời, non, nước,
Một mảnh tình riêng, ta với t .
4. Thể thơ
Thất ngôn bát cú đường luật
* Đặc điểm thể thơ
Số câu trong bài: 8 câu (bát cú)
- Số chữ trong câu: 7 chữ (thất ngôn)
Gieo vần: ở cuối câu 1,2,4,6,8
- Phép đối: giữa các cặp câu 3-4; 5-6 (đối cả vần, thanh, ý) theo luật bằng trắc
- Bố cục: gồm 4 phần đề - thực - luận - kết.
à
a
à
a.
a.
1. Hai câu đề
"Bóng xế tà": Chiều tà bóng xế
Cỏ cây chen đá
lá chen hoa
Điệp từ
Nhân hoá

Cảnh sắc thiên nhiên hoang sơ, tĩnh vắng, gợi buồn.
II. Đọc - Hiểu văn bản
2. Hai câu thực
Lom khom dưới núi tiều vài chú
Lác đác bên sông chợ mấy nhà
- Đảo ngữ
- Đối ( Đại đối)
- Từ láy
Xuất hiện sự sống của con người nhưng thưa thớt và vắng vẻ.
Tăng thêm sự hoang vắng cô tịch của Đèo Ngang
3. Hai câu luận
Nhớ nước đau lòng con quốc quốc
Thương nhà mỏi miệng cái gia gia
- Chơi chữ, điển cố
- Đảo Ngữ, đối
Buồn, cô đơn, hoài cổ.
3. Hai câu luận
Nhớ nước đau lòng con quốc quốc
Thương nhà mỏi miệng cái gia gia
- Chơi chữ, điển cố
- Đảo Ngữ, đối
Buồn, cô đơn, hoài cổ.
4 .Hai câu kết
Dừng chân trước cảnh trời, non, nước.
Một mảnh tình riêng, ta với ta.
Hình ảnh đối lập:
Trời,non,nước
Một mảnh tình riêng.
"Ta với ta."
Một con người, một mảnh tình riêng giữa trời, mây, non nước bao la.
4 .Hai câu kết
Dừng chân trước cảnh trời, non, nước.
Một mảnh tình riêng, ta với ta.
Hình ảnh đối lập:
Trời,non,nước
Một mảnh tình riêng.
"Ta với ta."
Một con người, một mảnh tình riêng giữa trời, mây,
non nước bao la.
* Ghi nhớ
Nội dung:- Cảnh đèo ngang đẹp, hoang sơ, gợi buồn
- Tâm trạng nhớ nước, thương nhà da diết, cô đơn thầm lặng.
Nghệ thuật: - Tả cảnh ngụ tình đặc sắc.
- Nhân hoá, đảo ngữ,điệp từ, choi chữ.
- Miêu tả kết hợp biểu cảm.
- Lời thơ trang nhã điêu luyện, âm điệu trầm lắng.
III. Luyện tập
Bài tập trắc nghiệm

Hướng dẫn học bài
Học thuộc bài thơ " Qua Đèo Ngang."
Tìm đọc các bài thơ còn lại của bà Huyện Thanh Quan.
Chuẩn bị bài " Bạn đến chơi nhà"của Nguyễn Khuyến.
CẢM ƠN QUÝ THẦY CÔ !