Bài 8. Qua Đèo Ngang

Văn Bản
Qua Đèo Ngang
Tác giả: Bà huyện Thanh Quan
QUA ĐèO NGANG
Bài 8, tiết 29:
Giáo viên hướng dẫn: Cô Mai Thị Nhung
Sinh viên thực hiện: Nguyễn Thị Lợi
Kiểm tra bài cũ
Đọc thuộc lòng bài thơ bánh trôi nước của nhà thơ Hồ Xuân Hương.

Em hãy cho biết ý nghĩa của bài thơ ?
đáp án
* Mượn hình ảnh cái bánh trôi:
+ Ngợi ca vẻ đẹp người phụ nữ Việt nam đẹp cả về thể chất và tinh thần, vượt lên số phận, cuộc đời để giữ gìn phẩm hạnh trong sáng, cao đẹp là nhân hậu và thuỷ chung.
+ Tố cáo xã hội phong kiến đã vùi dập, coi thường người phụ nữ.
I. Giới thiệu tác giả, tác phẩm
1.Tác giả:
Bà Huyện Thanh Quan
Tên thật là Nguyễn Thị Hinh, sống cuối thế kỷ XVIII đầu thế kỷ XIX, quê ở Nghi Tàm, Hà Nội, đã từng được mời vào cung làm "Cung trung giáo tập ".
Thơ bà trang nhã và điêu luyện, mang tâm sự buồn thương da diết.
2. Tác phẩm:
"Qua đèo Ngang " được sáng tác khi nhà thơ từ ThăngLong vào Huế để nhậm chức.
Qua Đèo Ngang
Bước tới Đèo Ngang, / bóng xế tà,
Cỏ cây chen đá, / lá chen hoa.
Lom khom / dưới núi, / tiều vài chú,
Lác đác / bên sông, / chợ mấy nhà.
Nhớ nước / đau lòng, / con cuốc cuốc,
Thương nhà / mỏi miệng, / cái gia gia.
Dừng chân đứng lại, / trời, non, nước,
Một mảnh tình riêng, / ta vói ta.
II. Đọc - Hiểu văn bản
. Tiều
1. Đọc
Chậm
Buồn
Ngắt đúng nhịp
4/3; 2/5; 2/2/3
- Chú thích...
. Cu?c cu?c
. Gia gia
Qua Đèo Ngang
Bước tới Đèo Ngang, / bóng xế tà,
Cỏ cây chen đá, / lá chen hoa.
Lom khom / dưới núi, / tiều vài chú,
Lác đác / bên sông, / chợ mấy nhà.
Nhớ nước / đau lòng, / con cuốc cuốc,
Thương nhà / mỏi miệng, / cái gia gia.
Dừng chân đứng lại, / trời, non, nước,
Một mảnh tình riêng, / ta vói ta.
II. Đọc - Hiểu văn bản
2. Thể thơ
Thân em vừa trắng lại vừa tròn
Bảy nổi ba chìm với nước non
Rắn nát mặc dầu tay kẻ nặn
Mà em vẫn giữ tấm lòng son.
Bánh trôi nước
?
Hãy quan sát hai bài thơ và nhận xét sự giống và khác nhau ?
II. Đọc - Hiểu văn bản
2. Thể thơ
- Luật bằng trắc
Khác:
- Số câu trong bài: 8 câu (4 câu)
- Số tiếng trong mỗi câu: 7 tiếng (thất ngôn)
Gieo vần: các tiếng cuối trong câu 1, 2, 4, 6, 8.
- Bố cục: Đề - Thực - Luận - Kết
- Phép dối: câu 3 - 4 và 5 - 6.
Giống:
Bánh trôi nước
Tứ tuyệt
Qua Đèo Ngang
Thất ngôn bát cú
Thể thơ
Đường luật
II. Đọc - Hiểu văn bản
Đèo
Ngang
ở
đâu
?
3. Phân tích
? Cảnh sắc Đèo Ngang
Đèo Ngang
Đèo Ngang
Bóng xế tà
Không gian: Mênh mông, trầm lắng.
Thời gian: Buổi chiều, bóng xế.
Cỏ cây chen đá, lá chen hoa
Nhân hoá
Điệp từ
Cảnh vật đông đúc, sức sống mãnh liệt.
Cảnh sắc thiên nhiên hoang sơ, gợi buồn.
Lom khom dưới núi, tiều vài chú
Lác đác bên sông, chợ mấy nhà
Cảnh đẹp, hoang vắng, đượm buồn, chứa đầy tâm trạng.
Đảo ngữ, đối
Từ láy gợi hình, gợi cảm
? Cảnh sắc Đèo Ngang
II. Đọc - Hiểu văn bản
? Tâm sự của nhà thơ trước cảnh sắc Đèo Ngang
Nhớ nước đau lòng con cuốc cuốc
Thương nhà mỏi miệng cái gia gia
Chơi chữ, đối
Tâm sự hoài cổ, nhớ một thời dĩ vãng
Dừng chân đứng lại trời non nước,
Một mảnh tình riêng, ta với ta.
Hình ảnh đối lập
Tâm sự cô đơn, sự cô đơn tuyệt đối
< >
Trời non nước
Ta với ta
Đảo ngữ
Cái bao la, bát ngát, trùng điệp
Con người lẻ loi, nhỏ bé, cô đơn
< >
Tả cảnh ngụ tình đặc sắc.
Nhân hoá, đảo ngữ, điệp từ, chơi chữ
Lời thơ trang nhã điêu luyện, âm điệu trầm lắng.
III. Tổng kết
2. Nghệ thuật
1. Nội dung
Cảnh Đèo Ngang đẹp, hoang sơ, gợi buồn. Tâm trạng nhớ nước thương nhà da diết, cô đơn thầm lặng.
(Ghi nhớ SGK).
Bài 1 : Bài " Qua đèo Ngang " thuộc thể thơ nào ?
A.Song thất lục bát
B. Lục bát
C. Thất ngôn bát cú
D. Ngũ ngôn
Bài 2 : Cảnh đèo Ngang trong hai câu đầu đựợc miêu tả như thế nào ?
A.Tươi tắn , sinh động
B. Phong phú , đầy sức sống
C. Um tùm , rậm rạp
Bài 3 : Từ " đèo Ngang " là loại từ ghép nào ?
A. Từ ghép chính phụ
B. Từ ghép đẳng lập
Bài 4 : Từ nào dưới đây là từ láy :
A. .Lom khom
B. Lác đác
C. Gia gia
D . Tất cả đều đúng
IV. LUYỆN TẬP, CỦNG CỐ
Bài 5: Viết đoạn văn phát biểu cảm nghĩ của em về bài thơ
Đọc bài thơ , chúng ta hiểu tâm trạng Bà Huyện Thanh Quan buồn, cô đơn , hoài cổ . Mỗi câu trong bài đều có ý nghĩa biểu cảm , trĩu năng hồn người . Tiếng chim cuốc nhớ nước , tiếng chim đa đa thương nhà cũng chính là tiếng lòng thiết tha, da diết của tác giả nhớ về gia đình , nhớ quá khứ của đất nước . Nước và nhà đã và đang cất lên tiếng kêu , tiếng gọi tha thiết khiến lòng người không thể thờ ơ . Bài thơ một thời mà mãi mãi bất tử với thời gian, sống maĩ trong lòng người đọc
Hướng dẫn về nhà :
Học thuộc lòng bài thơ
Phát biểu cảm nghĩ bài " Qua Đèo Ngang "
Làm BTTN : Bài 8
Chuẩn bị tiét 33 : Chữa lỗi về quan hệ từ
Chúc Các em học sinh
Chăm ngoan học giỏi
Gìờ học kết thúc
Tiều: Người chuyên nghề đốn củi.

Cuốc cuốc (Quốc quốc): Chim Đỗ quyên

Gia gia: Chim đa đa, hay còn gọi là gà gô