Bài 8. Qua Đèo Ngang

Chào mừng quí thầy cô về dự giờ lớp 7A5.
* Ñoïc thuoäc loøng baøi thô “ Baùnh troâi nöôùc” cuûa Hoà Xuaân Höông; chæ ra giaù trò bieåu caûm cuûa baøi thô?
KIỂM TRA BÀI CŨ
* Giá trị biểu cảm của bài thơ: Bằng hình ảnh chiếc bánh trôi
Nước, tác giả Hồ Xuân Hương cho ta thấy rõ vẻ đẹp, phẩm chất
và thân phận của người phụ nữ Việt Nam trong xã hội phong
Kiến. Qua đó tác giả thể hiện thái độ trân trọng, cảm thông sâu
sắc trước phẩm chất cao quý, thân phân bấp bênh của họ.
I./ Giôùi thieäu chung;
1./ Tác giả :
QUA ĐÈO NGANG
Tiết 26 :
Bà Huyện Thanh Quan
Trình bày vài nét sơ lược về tiểu sử tác giả?
- Nöõ só taøi danh hieám coù trong XHPK ñaàu theá kæ IX.
- Laø ngöôøi hoïc roäng, noåi tieáng thoâng minh.
- SaÙng taùc khoâng nhieàu, haàu heát baèng thô chöõ Noâm.
- Thô baø thöôøng theå hieän loøng yeâu meán caûnh vaät thieân nhieân, ñaát nöôùc, taâm söï u hoaøi tröôùc theá söï ñoåi thay, mang naëng nieàm hoaøi coå.
2./ Tác phẩm :
* Hoàn cảnh sáng tác:
Trên đường vào kinh đô Huế nhân chức.
Phía bắc Đèo Ngang, nơi dãy Trường Sơn vươn ra hợp duyên cùng biển cả chính là nơi Bà Huyện Thanh Quan dừng chân đề thơ thuở trước.
* Đặc điểm thể thơ thất ngôn bát cú Đường luật:
Gồm 8 câu, mỗi câu 7 chữ.
Bố cục 4 phần: Đề - thực - luận - kết.
Gieo vần chữ cuối các câu: 1,2,4,6,8.
Luật bằng, trắc.
Đối câu 3 và 4; 5 và 6 (đối ý và đối thanh chặt chẽ)
* Thể loại:
Thất ngôn bát có Đường luật .
QUA ĐÈO NGANG
Tiết 26 :
Bà Huyện Thanh Quan
I./ Giôùi thieäu chung.
1./ Taùc giaû.
2./ Taùc phaåm.
* Hoaøn caûnh saùng taùc.
* Theå loaïi: Thaát ngoân baùt cuù Ñöôøng luaät.
II./ Ñoïc – Hieåu vaên baûn.
1./ Ñoïc vaø tìm hieåu chuù thích.
ĐÈO NGANG
Hoành Sơn Quan được gọi là Cổng Trời, điểm cao nhất của vùng đất này. Đỉnh Đèo Ngang cách mặt biển 256 mét. Trên đỉnh đèo có xây một cái cổng lớn từ năm Minh Mạng thứ 4 (1833) với ba chữ “Hoành Sơn Quan” trước mặt cổng. Với lối kiến trúc độc đáo, dáng vẻ Hoành Sơn Quan nằm trên đỉnh cao thể hiện dáng vóc hùng vĩ. Lũy đá từ cổng thành chạy dài ra biển và vào trong núi sâu, bây giờ chỉ còn lại vết tích. Cạnh cổng Hoành Sơn du khách gặp miếu thờ công chúa Liễu Hạnh.
HOÀNH SƠN QUAN
QUA ĐÈO NGANG
Tiết 26 :
Bà Huyện Thanh Quan
I./ Giôùi thieäu chung.
1./ Taùc giaû.
2./ Taùc phaåm.
* Hoaøn caûnh saùng taùc.
* Theå loaïi: Thaát ngoân baùt cuù Ñöôøng luaät.
II./ Ñoïc – Hieåu vaên baûn.
1./ Ñoïc vaø tìm hieåu chuù thích.
2./ Boá cuïc: 4 phaàn (ñeà – thöïc – luaän – keát)
Qua Đèo Ngang
Bước tới đèo Ngang bóng xế tà
T T B B T T B
Cỏ cây chen đá, lá chen hoa
T B B T T B B
Lom khom dưới núi tiều vài chú
B B T T B B T
Lác đác bên sông rợ mấy nhà
T T B B T T B
Nhớ nước đau lòng con cuốc cuốc
T T B B B T T
Thương nhà mỏi miệng cái gia gia
B B T T T B B
Dừng chân đứng lại: trời, non, nước
B B T T B B T
Một mảnh tình riêng ta với ta
T T B B B T B
Hai câu đề : mở ý
2 câu thực: miêu tả cụ thể cảnh và người
2 câu luận: bàn luận, nhận xét
2 câu kết: khép lại ý bài thơ
Bố cục: 4 phần
Đối
Đối
QUA ĐÈO NGANG
Tiết 26 :
Bà Huyện Thanh Quan
I./ Giôùi thieäu chung.
1./ Taùc giaû.
2./ Taùc phaåm.
* Hoaøn caûnh saùng taùc.
* Theå loaïi: Thaát ngoân baùt cuù Ñöôøng luaät.
II./ Ñoïc – Hieåu vaên baûn.
1./ Ñoïc vaø tìm hieåu chuù thích.
2./ Boá cuïc: 4 phaàn (ñeà – thöïc – luaän – keát)
3./ Phaân tích.
3./ Phân tích:
a./ Hai caâu ñaàu:
QUA ĐÈO NGANG
Tiết 26 :
Bà Huyện Thanh Quan
Bước tới Đèo Ngang bóng xế tà,
Cỏ cây chen đá, lá chen hoa.
? Điệp ngữ, điệp âm
? Thiên nhiên hoang giã, ngút ngàn, đượm buồn.
b./ Hai câu thực:
Lom khom dưới núi tiều vài chú,
Lác đác bên sông chợ mấy nhà.
? Đối ngữ, từ láy gợi hình, đảo ngữ
? Con người ít ỏi, thưa thớt, nhỏ bé
c./ Hai caâu luaän:
QUA ĐÈO NGANG
Tiết 26 :
Bà Huyện Thanh Quan
Nhớ nước đau lòng con quốc quốc
Thương nhà mỏi miệng cái gia gia
? Chơi chữ, nhân hóa, đối ngữ, đảo ngữ, từ ngữ gợi cảm, tả cảnh ngụ tình.
? Hoài cảm, tiếc nuối thời vàng son rực rỡ. Tâm trạng nặng trĩu nỗi niềm thương nhớ, buồn, đau.
d./ Hai câu kết:
Dừng chân đứng lại trời, non, nước,
Một mảnh tình riêng ta với ta.
? Ngắt nhịp khác thường, liệt kê, điệp ngữ, đối lập.
? Tâm sự u buồn kín đáo, nỗi cô đơn thầm lặng của tác giả.
III./ Toång keát:
QUA ĐÈO NGANG
Tiết 26 :
Bà Huyện Thanh Quan
III. Tổng kết
QUA ĐÈO NGANG
NGHỆ THUẬT:
Phong caùch thô trang nhaõ, ñieâu luyeän.
Söû duïng töø ngöõ trau chuoát, choïn loïc.
Buùt phaùp taû caûnh nguï tình ñaëc saéc.
2. NỘI DUNG.
Cảnh: Bức tranh Đèo Ngang thoáng đãng, heo hút, hoang sơ
Tình: Nỗi nhớ nước, thương nhà, nỗi buồn thầm lặng, cô đơn cuûa taùc giaû
Một viên ngọc sáng lung linh trong nền thơ văn Việt Nam
III./ Toång keát:
QUA ĐÈO NGANG
Tiết 26 :
Bà Huyện Thanh Quan
Ghi nhớ (SGK/ 104)
"Cũng tới Đèo Ngang bóng xế tà,
Cỏ cây chen đá, lá chen hoa.
Xe vô tuyến lửa băng sông núi,
Súng gác trời cao đất cỏ hoa.
Thanh Quan nàng hỡi hay chăng chớ?
Cảnh mới nên thơ khéo gợi tình."
( Thơ Xuân Thủy)
IV./ Luyeän taäp:
QUA ĐÈO NGANG
Tiết 26 :
Bà Huyện Thanh Quan
Cuïm töø “ ta vôùi ta” trong caâu thô cuoái coù haøm nghóa gì?
THẢO LUẬN NHÓM (2 phút)
CẢNH CHIỀU HÔM
Trời chiều bảng lảng bóng hoàng hôn,
Tiếng ốc đưa xa vẳng trống đồn.
Gác mái, ngư ông về viễn phố,
Gõ sừng, mục tử lại cô thôn.
Ngàn mai, gió cuốn chim bay mỏi,
Dặm liễu, sương sa khách bước dồn.
Kẻ chốn chương đài, người lữ thứ,
Lấy ai mà kể nổi hàn ôn ?
(Baø Huyeän Thanh Quan)
Đọc thuộc lòng và diễn cảm bài thơ.
Nắm vững nội dung, nghệ thuật đặc
sắc của bài thơ qua phần ghi nhớ + vở
ghi.
Làm bài tập 2 theo yêu cầu: Sáng tác
một bài thơ miêu tả cảnh đẹp của quê
hương em.
Sưu tầm các bài thơ của Bà Huyện
Thanh Quan mà em biết.
* Hướng dẫn về nhà:
Chúc thầy cô và các em vui, khoẻ.