Bài 8. Qua Đèo Ngang

Ngữ văn 7
Giáo viên: Đinh Thị Thanh Tĩnh
Trường THCS Tùng Ảnh
Kiểm tra bài cũ:
* Đọc thuộc lòng bài thơ “Bánh trôi nước” của Hồ Xuân Hương.
* Qua bài “Bánh trôi nước”, em cảm nhận vẻ đẹp phẩm chất và thân phận của người phụ nữ dưới chế độ phong kiến như thế nào ?
QUA D�O NGANG
Bà Huyện Thanh Quan
Qua Đèo Ngang
Bước tới Đèo Ngang, bóng xế tà,
Cỏ cây chen đá, lá chen hoa.
Bà Huyện Thanh Quan
Lom khom dưới núi, tiều vài chú,
Lác đác bên sông, chợ mấy nhà.
Nhớ nước đau lòng, con quốc quốc,
Thương nhà mỏi miệng, cái gia gia.
Dừng chân đứng lại, trời, non, nước,
Một mảnh tình riêng, ta với ta.
I. D?c hi?u chĩ th�ch:
1) Tác giả:
_ Bà Huyện Thanh Quan là nữ thi sĩ nổi tiếng của Văn học Trung đại (Thế kỉ XVIII – XIX ) cùng thời với Hồ Xuân Hương, Bà Đoàn Thị Điểm.
_ Tác phẩm tiêu biểu: Chiều hôm nhớ nhà, Thăng Long thành hoài cổ, Chùa Trấn Bắc là những bài thơ Nôm nổi tiếng nhất sau bài Qua Đèo Ngang…
Em hãy nêu những nét chính về tác giả ?
- Đề tài: Thường viết về thiên nhiên phần lớn vào lúc trời chiều, gợi lên cảm giác cô đơn, vắng vẻ.
2. Tác phẩm:
a. Thể thơ:
Bài thơ được viết theo thể thơ nào ?
Vì sao em xác định như thế?
THO DU?NG LU?T
Qua D�o Ngang
Bài thơ 8 câu
Mỗi câu 7 chữ
TH?T NGƠN B�T C�
QUA ĐÈO NGANG
Luật ?
Vần ?
Bố cục ?
Đối ?
Bài “QUA ĐÈO NGANG”
ĐỀ
THỰC
LUẬN
KẾT
- Em biết gì về địa danh Đèo Ngang ?
Đèo Ngang thuộc núi Hoành Sơn.
Một nhánh của dãy Trường Sơn.
Phân chia ranh giới hai tỉnh Quảng Bình và Hà Tĩnh
Hoành Sơn Quan
b. Chú thích:
II. D?c - hi?u van b?n:
1) Hai câu đề :
Điệp từ, nhân hóa
Cảnh hoang sơ, vắng vẻ
_ Cảnh chung: “Cỏ cây chen đá, lá chen hoa”
- Thời điểm: “bóng xế tà”
Hãy cho biết nội dung chính của bài thơ ?
Nhà thơ đến Đèo Ngang vào thời điểm nào ?
Thời điểm đó thường gợi lên trong lòng người cảm giác gì ?
Cảnh Đèo Ngang được gợi tả bằng những chi
tiết nào ?
Em có nhận xét gì về các biện pháp nghệ thuật
mà tác giả sử dụng trong câu thơ?
Hai câu đề gợi hình ảnh Đèo Ngang như thế nào?
2) * Hai câu thực:
Lom khom
Lác đác
tiều vài chú,
chợ mấy nhà.
dưới núi
bên sông
Ở hai câu thực , tác giả đã bổ sung những nét nào khi miêu tả cảnh Đèo Ngang ?
Em có nhận xét gì về cách sử dụng từ ngữ và cách cấu trúc câu ở hai câu thực ?
Các từ láy trên gợi cho em cảm nhận điều gì về cuộc sống và sinh họat của người dân nơi đây?
Có sự sống con người nhưng cảnh vẫn hoang vu.
3) * Hai câu luận:
Nhớ nước đau lòng con quốc quốc
Thương nhà mỏi miệng cái gia gia


Tác giả đã cảm nhận âm
thanh nào ở hai câu luận ?
T�c gi? d� s? d?ng bi?n ph�p ngh? thu?t n�o d? g?i t? �m thanh m� mình c?m nh?n du?c ?
N�u t�c d?ng bi?u d?t c?a c�c bi?n ph�p ngh? thu?t dĩ trong vi?c th? hi?n t�m trang c?a nh� tho ?
Gợi nỗi niềm nhớ nước thương nhà của tác giả.
4) Hai câu kết :
Thiên nhiên:
Hùng vĩ , bao la.
Con người:
Bé nhỏ, cô đơn.
Trời, non, nước.
Một mảnh tình riêng ta với ta.
Nĩi d?n "m?nh tình ri�ng"gi?a "tr?i, non, nu?c" bao la ? D�o Ngang thì cĩ gì kh�c so v?i m?nh tình ri�ng trong khơng gian ch?t h?p?
C?m t? "ta v?i ta" cĩ � nghia nhu th? n�o?
III. Tổng kết: (SGK tr. 104)
V?i phong c�ch trang nh�, b�i tho "Qua D�o Ngang" cho th?y c?nh tu?ng D�o Ngang thống d�ng m� heo h�t, th?p thống cĩ s? s?ng con ngu?i nhung cịn hoang so, d?ng th?i th? hi?n n?i nh? nu?c, thuong nh�, n?i bu?n th?m l?ng cơ don c?a t�c gi?.
Em hãy nhận xét về ngôn ngữ và cảm xúc của nhà thơ khi qua Đèo Ngang ?
CÂU HỎI TRẮC NGHIỆM
1. Trong bài thơ, tác giả thể hiện tâm trạng như thế nào?
a. Yêu say đắm trước vẻ đẹp của thiên nhiên, đất nước.
b. Đau xót, ngậm ngùi trước sự đổi thay của quê hương.
c. Buồn thương da diết trước sự đổi thay của quê hương.
d. Cô đơn trước thực tại, da diết nhớ về quá khứ của đất nước.
2. Bài thơ “Qua Đèo Ngang” viết theo phương thức biểu đạt nào?
a. Tự sự.
b. Miêu tả.
c. Nghị luận.
d. Biểu cảm.
HƯỚNG DẪN TỰ HỌC
1. Học thuộc lòng bài thơ _ Ghi nhớ.
2. Soạn bài: Bạn đến chơi nhà
(Nguyễn Khuyến).
Bước tới Đèo Ngang, bóng xế tà,
Cỏ cây chen đá, lá chen hoa.
Lom khom dưới núi, tiều vài chú,
Lác đác bên sông, chợ mấy nhà.
Nhớ nước đau lòng, con quốc quốc,
Thương nhà mỏi miệng, cái gia gia.
Dừng chân đứng lại, trời, non, nước,
Một mảnh tình riêng, ta với ta.
QUA ĐÈO NGANG
Bà Huyện Thanh Quan
Tổ Ngữ văn trường THCS Tùng ảnh
Xin chân thành cám ơn quí Thầy Cô đã theo dõi tiết dạy này