Bài 8. Qua Đèo Ngang

Tiết 29:
Qua ®Ìo Ngang
Bà Huyện Thanh Quan
Người thùc hiÖn: Lª BÝch Ngäc
Trường: THCS ®Æng X¸
I. Mục tiêu cần đạt:
Giúp học sinh:
Kiến thức:- Hình dung được: Cảnh tường đèo Ngang, tâm trang
cô đơn của bà Huyện Thanh Quan lúc qua đèo.
- Bước đầu hiểu được thể thơ thất ngôn bất cú đường luật.
2. Rèn kĩ năng:- Đọc và bước đầu hiểu và phân tích theo thể thơ.
3. Giáo dục học sinh: tình yêu thiên nhiên đất nước, cảm động trước tình cảm của tác giả
II. Chuẩn bị:
GV: SGK,SGV, giáo án và các tư liệu tranh ảnh liên quan đến bài dạy
HS: Đọc và soạn kĩ bài
Nội dung bài học:
I. Tìm hiểu chung:
1. Tác giả:
2. Tác phẩm:
3. Thể thơ:
4. Hoàn cảnh sáng tác:
5. Đọc:
6. Nội dung:
II. Tìm hiểu chi tiết:
1. Cảnh đèo Ngang:
2. Tâm trạng của nữ sĩ:
III. Tổng kết:
IV. Luyện tập:


1. Tác giả:
- Một nữ sĩ tài danh hiếm có của thế kỉ XIX
I.Tìm hiểu chung:

2. Tác phẩm:
Một trong 6 bài thơ Đường luật
của bà để lại
Giới thiệu
đôi nét về
tác giả,
tác phẩm
3. Thể thơ:
Quan sát
bài thơ
rồi nhận
dạng thể
thơ?
(Số câu,
số chữ
trong
câu?cách
gieo vần,
phép đối?)
- Thất ngôn bát cú Đường luật
QUA ĐÈO NGANG

Bước tới đèo Ngang, bóng xế tà,

Cỏ cây chen đá, lá chen hoa.

Lom khom dưới núi , tiều vài chú,

Lác đác bên sông, chợ máy nhà.

Nhớ nước đau lòng con quốc quốc,

Thương nhà mỏi miệng, cái gia gia.

Dừng chân đứng lại, trời non nước,

Một mảnh tình riêng, ta với ta.
Qua Đèo Ngang.
1 2 3 4 5 6 7
Bước tới đèo Ngang / bóng xế tà ,

2. Cỏ cây chen đá, / lá chen hoa.

3. Lom khom / dưới núi, / tiều vài chú,

4. Lác đác / bên sông, / chợ mấy nhà .

5. Nhớ nước / đau lòng / con quốc quốc,

6. Thương nhà / mỏi miệng, / cái gia gia.

7. Dừng chân / đứng lại,/ trời non nước,

8. Một mảnh tình riêng, / ta với ta .

Qua Đèo Ngang.
1 2 3 4 5 6 7
Bước đèo Ngang / bóng xế (vần)

2. Cỏ cây chen đá, / lá chen . (vần)

3. Lom khom / dưới núi, / tiều vài chú,

4. Lác đác / bên sông, / chợ mấy (vần)

5. Nhớ nước / đau lòng / con quốc quốc,

6. Thương nhà / mỏi miệng, / cái gia (vần)

7. Dừng chân / đứng lại,/ trời non nước,

8. Một mảnh tình riêng, / ta với . (vần)
tới
tà
nhà.
gia.
ta
hoa
T B T
B T B
B T B
T B T
B T B
T B T
T B T
B T B
Bài thơ
được
sángtác
trong
hoàn cảnh
nào?
4. Hoàn cảnh sáng tác:
5. Đọc:

I.Tìm hiểu chung:
1 Tác giả:
2. Tác phẩm:
3. Thể thơ:
- Được làm trên đường vào Phú Xuân, lúc bước tới Đèo Ngang
Lướt qua
bài thơ
em cảm
nhận được
điều gì
nội dung
bài thơ?
6. Nội dung:

Miêu tả Đèo Ngang lúc xế tà
Tâm trạng cô đơn nhớ nhà, thương nước của
tác giả
II. Tìm hiểu chi tiết:
1. Cảnh Đèo Ngang:
- Thời gian: “...bóng xế tà” gợi sự tàn lụi, gợi buồn
Cảnh tượng Đèo Ngang được miêu tả vào thời điểm nào trong ngày? Thời điểm đó lợi gì cho việc bộc lộ tâm trạng tác giả?

Vào thời điểm đó bà đã miêu tả cảnh Đèo Ngang như thế nào về cảnh vật, con người , cuộc sống, âm thanh?
II. Tìm hiểu chi tiết:
1. Cảnh Đèo Ngang:
1. Cảnh Đèo Ngang:
- Thời gian: “...bóng xế tà” gợi sự tàn lụi, gợi buồn
- Cảnh vật:
+ Cỏ cây chen đá, lá chen hoa
- Con người:
+ Lom khom dưới núi tiều vài chú
+ Lác đác bên sông chợ mấy nhà.


Âm thanh của con quốc quốc, gia gia
Để làm
nổi bật
cảnh,
tác giả đã
sử dụng
những
biện pháp
nghệ thuật
nào?
Tác dụng
của phép
tu từ ấy?
II. Tìm hiểu chi tiết:
1. Cảnh Đèo Ngang:
1. Cảnh Đèo Ngang:
- Thời gian: “...bóng xế tà” gợi sự tàn lụi, gợi buồn
- Cảnh vật:
+ Cỏ cây chen đá, lá chen hoa
- Con người:
+ Lom khom dưới núi tiều vài chú.
+ Lác đác bên sông chợ mấy nhà.


Âm thanh của con quốc quốc, gia gia
 Điệp từ
 gợi tả thiên nhiên rập rạp, hoang sơ
Phép đối
 Đảo ngữ
Từ láy
Gợi tả con
người nhỏ bé; cuộc sống thưa thớt
 Từ láy

 Khắc khoải
II. Tìm hiểu chi tiết:
1. Cảnh Đèo Ngang:
- Thời gian: gợi sự tàn lụi, gợi buồn
- Cảnh vật: thiên nhiên rập rạp, hoang sơ
- Con người: Nhỏ bé, cuộc sống thưa thớt

Qua sư miêu tả của Bà
Huyện Thanh Quan,
em có nhận xét gì
về cảnh tượng Đèo Ngang?
Âm thanh: Khắc khoải.
Cảnh đẹp như một bức tranh với núi đèo, bát ngát, hùng vĩ, hùng vĩ nhưng còn hoang sơ Gợi cảm giác buồn vắng lặng
I. Tìm hiểu chung:
II. Tìm hiểu chi tiết:
1. Cảnh Đèo Ngang:
2. Tâm trạng của nữ sĩ:
Tả cảnh  bộc lộ tâm trạng:
+ Buồn
+ Cô đơn
+ Hoài cổ

Qua những
câu thơ
tả cảnh
đất nước
em nhận thấy
Tâm trạng gì
của thi sĩ?
Tại sao
tác giả
Có
tâm trạng ấy?
 Nhớ gia đinh, nhớ quá khứ của đất nước.
I. Tìm hiểu chung:
II. Tìm hiểu chi tiết:
1. Cảnh Đèo Ngang:
2. Tâm trạng của nữ sĩ:
Tả cảnh  bộc lộ tâm trạng:
+ Buồn
+ Cô đơn
+ Hoài cổ
 Nhớ gia đình, nhớ quá khứ của đất nước.
Tâm trạng ấy
được thể hiện
rõ nhất ở
câu thơ nào?
Hãy phân tích
để thấy được
tình cảm
của tác giả
- Hai câu kết:
Bộc lộ tâm trạng trực tiếp qua:
+ Hình ảnh đối lập:
trời, non, nước >< một mảnh tình riêng
rộng lớn , hùng vĩ nhỏ bé
+ Cụm từ “ ta với ta”  cực tả nỗi buồn cô đơn xa vắng.
I. Tìm hiểu chung:
II. Tìm hiểu chi tiết:
1. Cảnh Đèo Ngang:
2. Tâm trạng của nữ sĩ:
Tâm trạng: Nhớ gia đình, nhớ quá khứ của đất nước.
Tâm trạng ấy
được thể hiện
rõ nhất ở
câu thơ nào?
Hãy phân tích
để thấy được
tình cảm
của tác giả
Quay lại

- Nỗi buồn cô đơn xa vắng.
I. Tìm hiểu chung:
II. Tìm hiểu chi tiết:
1. Cảnh Đèo Ngang:
2. Tâm trạng của nữ sĩ:
Tâm trạng: Nhớ gia đình, nhớ quá khứ của đất nước.
Tấm lòng đau đáu, thiết tha của tác giả đối với
đất nước, với gia đình
I. Tìm hiểu chung:
II. Tìm hiểu chi tiết:
1. Cảnh Đèo Ngang:
2. Tâm trạng của nữ sĩ:
Tâm trạng: Nhớ gia đình, nhớ quá khứ của đất nước.
- Nỗi buồn cô đơn xa vắng.
Tấm lòng đau đáu, thiết tha của tác giả đối với
đất nước, với gia đình
I. Tìm hiểu chung:
II. Tìm hiểu chi tiết:
III. Tổng kết:
1. Nghệ thuật:
Trình bày
nội dung
và
nghệ thuật
chính
Của
bài thơ?

Ngôn ngữ giản dị mà trang nhã.
Sử dụng phép đối và đảo ngữ tài tình.
Từ láy gợi hình, gợi cảm.
Điệp từ.
2. Nội dung:
* Ghi nhớ: SGK( Tr 140)
IV. Luyện tập:
Bài tập 1: Chọn đáp án đúng trong các phương án sau đây
Cảnh Đèo Ngang được miêu tả trong thời điểm nào?
- Xế trưa; - Xế chiều; - Ban mai; - Đêm khuya.
2. Cảnh Đèo Ngang trong hai câu thơ đầu được miêu tả
như thế nào?
A. Tươi tắn sinh động. B. Phong phú, đầy sức sống.
C Um tùm, rậm rạp. D. Hoang vắng , thê lương.
3.Tâm trạng của tác giả thể hiện qua bài thơ là tâm trạng gì?
A. Yêu say trước vẻ đẹp của thiên nhiên, đất nước.
B. Đau sót, ngâm ngùi trước sự đổi thay quả quê hương.
C. Buồn thương da diết khi phải sống trong cảnh ngộ cô đơn.
D. Cô đơn trước thực tại, da diết nhớ về quá khứ của đất
nước.
Bài tập 1: Chọn đáp án đúng trong các phương án sau đây
Cảnh Đèo Ngang được miêu tả trong thời điểm nào?

2. Cảnh Đèo Ngang trong hai câu thơ đầu được miêu tả
như thế nào?

A. Yêu say trước vẻ đẹp của thiên nhiên, đất nước.
B. Đau sót, ngâm ngùi trước sự đổi thay quả quê hương.
C. Buồn thương da diết khi phải sống trong cảnh ngộ cô
đơn.
D. Cô đơn trước thực tại, da diết nhớ về quá khứ của đất
nước.

- Xế trưa;
- Xế chiều;

- Đêm khuya.
A. Tươi tắn sinh động. B. Phong phú, đầy sức sống.
C. Um tùm, rậm rạp. D. Hoang vắng , thê lương.
3.Tâm trạng của tác giả thể hiện qua bài thơ là tâm trạng gì?

- Ban mai

- Xế trưa;
- Xế chiều;

- Đêm khuya.
- Ban mai
A. Tươi tắn sinh động. B. Phong phú, đầy sức sống.
C. Um tùm, rậm rạp. D. Hoang vắng , thê lương.
A. Yêu say trước vẻ đẹp của thiên nhiên, đất nước.
B. Đau sót, ngâm ngùi trước sự đổi thay quả quê hương.
C. Buồn thương da diết khi phải sống trong cảnh ngộ cô
đơn.
D. Cô đơn trước thực tại, da diết nhớ về quá khứ của đất
nước.
Bài tập 2:
Nêu cảm nhận của em sau khi học xong bài thơ
Dặn dò:
- Học thuộc lòng bài thơ.
- Viết hoàn chỉnh đoạn văn trình bày cảm nhận của
em về bài thơ.
- Soạn bài: Bạn đến chơi nhà.
Thảo luận nhóm 4 trong 2 phút, đại diện trình bày.
Xin chân thành cảm ơn!