Bài 8. Qua Đèo Ngang

Kiểm tra bài cũ
Câu hỏi:
-Em hãy đọc thuộc văn bản " Sau phút chia li".
-Nội dung chính của văn bản là gì?
-Tác giả đã sử dụng thành công những nghệ thuật gì?
Đáp án:
- Bài thơ cho thấy nỗi sầu chia li của người chinh phụ
sau lúc tiễn đưa chồng ra trận
- Phê phán,tố cáo chiến tranh phi nghĩa
- Nghệ thuât chủ yếu : Đối, điệp ngữ,sử dụng từ láy
Ngữ văn- Tiết 29
Văn bản:





Bà Huyện Thanh Quan

Người thực hiện: Nguyễn Thị Thiết
qua đèo ngang
I.Giớithiệu chung
1. Tác giả
-Bà Huyện Thanh Quan (?-?)
-Tên thật : Nguyễn Thị Hinh
-Quê : Nghi Tàm ( Tây Hồ- Hà Nội)
-Là nhà thơ nữ tài năng hiếm có
2. Tác phẩm
Thể thất ngôn bát cú Đường luật (luật thơ đời Đường)
+ Có 8 câu, 7 chữ/ câu
+ Gieo vần ở cuối câu 1,2,4,6,8
+Đối câu 3-4, 5-6
+Có luật bằng trắc
+Kết cấu: Đề- thực - luận -kết
II.Đọc - hiểu văn bản

1.Đọc và tìm hiểu chú thích
2.Bố cục
-Đề - thực - luận- kết
2 phần: + Bốn câu đầu: Cảnh sắc đeo Ngang
+ Bốn câu sau: Tâm trạng nhà thơ
3. Phân tích
a. Bốn câu đầu - cảnh sắc đèo Ngang

* Hai câu đề
"Bước tới đèo Ngang bóng xế tà
Cỏ cây chen đá, lá chen hoa"
- Xế tà( buổi chiều tàn)
- Lá chen hoa
- Cỏ cây chen đá
-> Gợi nỗi buồn man mác
}?
-Điệp từ : chen
-Điệp âm: lá, đá ,hoa
=>Gợi cảnh tượng hoang sơ, hùng vĩ,vắng lặng
của đèo Ngang





+ ��i ( �, thanh �iƯu, cĩ ph�p)
"Lom khom dưới núi tiều vài chú
Lác đác bên sông chợ mấy nhà"
* Hai câu thực
- Nghệ thuật
+ Đảo trật tự
+ Từ láy:
*Lom khom:

* Lác đác:
Hình dáng vất vả, nhỏ nhoi của người
tiều phu
Gợi sự ít ỏi, thưa thớt
:
=> Giữa cảnh hoang sơ heo hút của đèo Ngang thấy thấp thoáng có sự sống của con người
=> Gợi cảm xúc buồn

b. Bốn câu thơ cuối - Tâm trạng của nhà thơ
"Nhớ nước đau lòng con cuốccuốc
Thương nhà mỏi miệng cái gia gia"
* Hai câu luận
- Nghệ thuật:
+Đối( ý,thanh điệu,cú pháp)
+ Chơi chữ: * Cuốc <-> quốc ( nước)
* Đa đa <-> gia ( nhà )
}-> ẩn dụ
+Tả cảnh bộc lộ tâm trạng -> Tả cảnh ngụ tình
=>Tâm trạng nhớ nước thương nhà về một thời
vàng son rực rỡ
-> Mượn tiếng chim cuốc ,chim đa đa
để nói đến nỗi nhớ nước thương nhà
* Hai câu kết
"Dừng chân đứng lại trời non nước
Một mảnh tình riêng ta với ta"
- Riêng: Một mình, lẻ loi
- Ta với ta:
-> Bộc lộ sự cô đơn gần như tuyệt đối
của tác giả
=>Sự cô đơn, lẻ loi của tác giả trước không
gian vô cùng của núi non trời đất
1. Theo em giá trị nổi bật của bài thơ là gì?
2. Bài thơ bộc lộ tình cảm trực tiếp hay gián tiếp?
Trả lời:
-Tả cảnh đèo Ngang hoang sơ vắng lặng.
- Bộc lộ tâm trạng nhớ nước thương nhà của tác giả
2. Bài thơ bộc lộ tình cảm gián tiếp ( tả cảnh ngụ tình)
Thảo luận:
* Ghi nhớ (SGK-104)
III. Luyện tập
Bài tập 1
Cụm từ " ta với ta" có ý nghĩa gì?
Trả lời:
"Ta với ta" -> bộc lộ sự cô đơn gần như tuyệt
đối của tác giả
2. Bài tập 2
Học thuộc lòng bài thơ trên
Dặn dò: - Học thuộc bài thơ
- Học ghi nhớ
- Soạn bài: "Bạn đến chơi nhà"