Bài 8. Qua Đèo Ngang

Tiết 29
Văn bản







Bà Huyện Thanh Quan

Người thực hiện: LE�MINH VUONG
qua đèo ngang
Kiểm tra bài cũ
- Em haừy neõu caực bửụực laứm baứi vaờn bieồu caỷm.
- ẹoùc ủoaùn mụỷ baứi maứ em ủaừ taọp vieỏt cho ủe� vaờn "Loaứi caõy em yeõu" .
Văn bản: Qua Đèo Ngang-Bà huyện Thanh Quan
Đặc điểm của thể thơ thất ngôn bát cú Đường luật
+ Có 8 câu, 7 chữ/ câu
+ Gieo vần ở cuối câu 1,2,4,6,8
+ Đối câu 3-4, 5-6
+ Có luật bằng trắc
+ Nhũp: 4/3 hoaởc 2/2/3
+ Kết cấu: Đề - Thực - Luận - Kết.
Bước tới Đèo Ngang/ bóng xế tà,
T B T
Cỏ cây chen đá/ lá chen hoa.
B T B
Lom khom dưới núi/ tiều vài chú,
B T B Đối
Lác đác bên sông/ chợ mấy nhà.
T B T
Nhớ nước đau lòng/ con quốc quốc,
T B T Đối
Thương nhà mỏi miệng/ cái gia gia
B T B
Dừng chân đứng lại/ trời/ non/ nước,
B T B
Một mảnh tình riêng/ ta với ta.
T B T
Vaờn baỷn QUA ẹEỉO NGANG
Bước tới Đèo Ngang, bóng xế tà,
Cỏ cây chen đá, lá chen hoa.
Lom khom dưới núi, tiều vài chú,
Lác đác bên sông, chợ mấy nhà.
Nhớ nước đau lòng, con quốc quốc,
Thương nhà mỏi miệng, cái gia gia.
Dừng chân đứng lại, trời, non, nước,
Một mảnh tình riêng, ta với ta.
Vaờn baỷn QUA ẹEỉO NGANG

Bố cục:
2 phần:
+ Bốn câu đầu: Cảnh sắc ẹeứo Ngang
+ Bốn câu sau: Tâm trạng nhà thơ
- boựng xế tà (buổi chiều tà)
- cỏ cây chen đá
- lá chen hoa
-> Gợi nỗi buồn man mác
}?
- Điệp từ : chen
- Điệp âm: lá, đá ,hoa
=> Gợi cảnh tượng hoang sơ, buo�n, vắng lặng
của đèo Ngang luực chie�u muoọn.
* Hai câu đề
"Bước tới đèo Ngang, bóng xế tà,
Cỏ cây chen đá, lá chen hoa."





+ ��i ( �, thanh �iƯu)
"Lom khom dưới núi, tiều vài chú,

Lác đác bên sông, chợ mấy nhà."

* Hai câu thực
+ Đảo trật tự tửứ ngửừ
+ Từ láy:
*Lom khom:

* Lác đác:
Hình dáng vất vả, nhỏ nhoi của
người tiều phu giửừa nuựi rửứng raọm.
Gợi sự ít ỏi, thưa thớt cuỷa nhaứ chụù.
=> Giữa cảnh hoang sơ, heo hút của đèo Ngang thấy thấp thoáng có sự sống của con người.
=> Gợi cảm xúc buồn
VN TN CN
VN TN CN

"Nhớ nước đau lòng, con quốc quốc
Thương nhà mỏi miệng, cái gia gia"
* Hai câu luận
+ Đối (ý, thanh điệu)
+ Chơi chữ: * Cuốc <-> quốc ( nước)
* Đa đa <-> gia ( nhà )
}-> ẩn dụ
+ Tả cảnh bộc lộ tâm trạng (Tả cảnh ngụ tình)
=>Tâm trạng nhớ nước thương nhà về một thời
vàng son rực rỡ (noói nie�m hoaứi coồ).
-> Mượn tiếng keõu nhoỷ maựu cuỷa chim cuốc,
đa đa để nói đến nỗi nhớ nước thương nhà
* Hai câu luận
"Nhớ nước đau lòng, con quốc quốc
Thương nhà mỏi miệng, cái gia gia"
* Hai câu kết
"Dừng chân đứng lại, trời, non, nước,
Một mảnh tình riêng, ta với ta."
mảnh tình ri�ng: tâm sự sâu kín riêng
một m�nh mình biết
- ta với ta:
bộc lộ sự cô đơn gần như
tuyệt đối của tác giả
=> Sự cô đơn, lẻ loi của tác giả trước không gian vô cùng của núi non trời đất.
- trụứi, non, nửụực: roọng mụỷ meõnh mang, xa laù, túnh vaộng
→ töông phaûn
Bài thơ roỏt cuoọc là taỷ caỷnh hay taỷ tỡnh?
ẹaởc saộc cuỷa noự laứ ụỷ ủaõu?

Trả lời:
+ Trước hết là một bài thơ tả c�nh �Ìo Ngang trong một buổi chiều tà qua cái nhìn và cảm nhận trực tiếp của nhà thơ. Cảnh mênh mông, hoang s�, v�ng lỈng như một bức tranh sơn thủy bằng thơ.
+ "Qua Đèo Ngang" là bài thơ bày tỏ tâm trạng. Đó là nỗi u hoài, nỗi buồn nhớ tiếc quá khứ, nỗi nhí n�íc th��ng nh�, nỗi cô đơn, lẻ loi cđa một cá nhân ý thức về bản thể nhỏ nhoi của mình trước thiên nhiên vô cùng.
? Bài thơ "tả cảnh ngụ tình" đặc sắc.
Thảo luận:
* Ngheọ thuaọt
* Y� nghúa
* Ghi nhớ (SGK/104)
Bài tập 1
Cụm từ " ta với ta" có ý nghĩa gì?
Trả lời:
"Ta với ta" -> bộc lộ sự cô đơn gần như
tuyệt đối của tác giả. Nhửng khoõng phaỷi laứ noói
coõ ủụn tieõu cửùc, bi luùy maứ laứ taỏm loứng ủau ủaựu,
thieỏt tha vụựi queõ hửụng, ủaỏt nửụực.
2. Bài tập 2
Học thuộc lòng bài thơ trên.
Cuỷng coỏ:
Em haừy veừ sụ ủo� tử duy cho vaờn baỷn "Qua ẹeứo Ngang"
Hướng dẫn về nhà:
- H�c thu�c nội dung b�i học
- H�c ghi nhí
- Vẽ lại sơ đồ tư duy văn bản "Qua Đèo
Ngang".
- So�n b�i: "B�n ��n ch�i nh�" . Trả lời các câu hỏi phần Đọc- hiểu văn bản.
Xin chân thành cảm ơn
các thầy, cô giáo và các em học sinh.