Bài 8. Qua Đèo Ngang

Lược đồ tự nhiên vùng
Bắc Trung Bộ
Hoành Sơn
DÃY BẠCH MÃ
Tiết 29
Qua đèo ngang
(Bà Huyện Thanh Quan)


- Bà Huyện Thanh Quan : Tên thật là Nguyễn Thị Hinh.
- Quê : Huyện Nghi Tàm – Hà Nội ( Nay thuộc quận Tây Hồ - Hà Nội.
- Bà sống cuối thế kỉ XVIII- đầu thế kỉ XIX.
- Chưa rõ năm sinh và năm mất.
---> Bà Huyên Thanh Quan là một trong những nhà thơ nữ có tiếng nhất trong giai đọan văn học này.
Tác giả.
- Bà để lại một sự nghiệp văn học với số lượng tác phẩm không nhiều.( Có 6 bài thơ)
Tất cả các sáng tác của bà đều làm theo thể thơ Thất ngôn bát cú và viết bằng chữ Nôm.
- Thơ của bà hay nói đến hoàng hôn , man mác buồn , ngôn ngữ trang nhã ,điêu luyện , hồn thơ đẹp ,
Phong cách thơ trầm lắng, sâu kín, hoài cảm.
---> Tất cả những bài thơ trên đều được xem là những bài thơ hay .

Qua Đèo Ngang
Bước tới Đèo Ngang, bóng xế tà,
Cỏ cây chen đá, lá chen hoa
Lom khom dưới núi, tiều vài chú,
Lác đác bên sông, chợ mấy nhà.
Nhớ nước đau lòng con quốc quốc,
Thương nhà mỏi miệng, cái gia gia.
Dừng chân đứng lại, trời , non, nước,
Một mảnh tình riêng, ta với ta.


Qua Đèo Ngang
Bước tới Đèo Ngang, bóng xế tà,
T B T
Cỏ cây chen đá, lá chen hoa
B T B
Lom khom dưới núi, tiều vài chú,
B T B
Lác đác bên sông, chợ mấy nhà.
T B T
Nhớ nước đau lòng con quốc quốc,
T B T
Thương nhà mỏi miệng, cái gia gia.
B T B
Dừng chân đứng lại, trời , non, nước,
B T B
Một mảnh tình riêng, ta với ta.
T B T

Lom khom dưới núi, tiều vài chú,
TT DT DT LT DT
Lác đác bên sông, chợ mấy nhà.
TT DT DT LT DT

Nhớ nước đau lòng con quốc quốc,
DT DT DT DT DT
Thương nhà mỏi miệng, cái gia gia.
DT DT DT DT DT
Bước tới đèo ngang bóng xế tà ,
Cỏ cây chen đá, lá chen hoa .
Lom khom dưới núi, tiều vài chú,
Lác đác bên sông, chợ mấy nhà .
Nhớ nước đau lòng, con quốc quốc,
Thương nhà mỏi miệng, cái gia gia .
Dừng chân đứng lại, trời, non, nước,
Một mảnh tình riêng, ta với ta .
Thể thơ
Thất ngôn bát cú đường luật
* Đặc điểm thể thơ
Số câu trong bài: 8 câu (bát cú)
- Số chữ trong câu: 7 chữ (thất ngôn)
Gieo vần: ở cuối câu 1,2,4,6,8
- Phép đối: giữa các cặp câu 3-4; 5-6 (đối cả vần, thanh, ý) theo luật bằng trắc
Bố cục: gồm 4 phần :
đề - thực - luận - kết.
Văn bản
Hoàn cảnh ra đời bài thơ
- Bài thơ được ra đời khoảng thế kỷ 19, khi bà Huyện Thanh Quan lần đầu xa nhà, xa quê , xa Thăng Long, vào kinh đô Phú Xuân(Huế) nhận chức "cung trung giáo tập" (dạy nghi lễ cho các cung nữ, phi tần theo chỉ dụ của nhà vua). Khi qua Đốo Ngang b� vi?t b�i tho n�y.
Phương thức biểu đạt:
- biÓu c¶m kÕt hîp víi miªu t¶.

Bước tới Đèo Ngang, bóng xế tà

Cỏ cây chen đá, lá chen hoa

Lom khom dưới núi, tiều vài chú,

Lác đác bên sông, chợ mấy nhà.

VN TN CN
VN TN CN

Nhớ nước đau lòng con quốc quốc

Thương nhà mỏi miệng cái gia gia.

VN CN

VN CN



Con quốc quốc:

Cái gia gia:
Chim đỗ quyên(chim cuốc).
Chim Cuốc
Chim đa đa( gà gô)
Chim đa đa
-> quốc
-> nước
-> gia
-> nhà
Dừng chân đứng lại, trời ,non, nước,

Một mảnh tình riêng, ta với ta.

Dừng chân đứng lại, trời ,non, nước,
Cao r?ng sõu Một mảnh tình riêng, ta với ta.
số ít nhỏ sâu kín

Tổng kết:
1 . Nội dung:.
2. Ngh? thu?t:
Bài thơ cho thấy cảnh tượng Đèo Ngang thoáng đãng mà heo hút, thấp thoáng có sự sống của con người nhưng còn hoang sơ.
- Bài thơ còn thể hiện nỗi nhớ nước thương nhà, nỗi buồn thầm lặng mà cô đơn của tác giả.
- Bài thơ viết theo thể thơ thất ngôn bất cú.
- Ngôn ngữ thơ trang nhã.
- Tả cảnh ngụ tình.
- Bài thơ thành công với các biện pháp nghệ thuật: Đảo ngữ, chơi chữ, Èn dô...

T¶ c¶nh ë gÇn - T¶ c¶nh ë xa
Tả cảnh ở gần
Tả cảnh ở xa - Tả cảnh ở gần .
T¶ c¶nh ë xa
Bạn đã sai!
Chúc mừng bạn !
Bạn đã sai!
Bạn đã sai
A
B
C
D
LUYỆN TẬP
Khi sáng tác, tác giả đã tuân theo trình tự miêu tả nào từ đầu đến cuối bài thơ ?
B�i t?p 1
B�i t?p 2
1. Phía Bắc của Đèo Ngang là tỉnh:
1. Tỉnh Hà Tĩnh
2. Bài thơ viết bằng chữ:
2. Chữ Nôm
3. Tên thật của Bà Huyện Thanh Quan:
3. Nguyễn Thị Hinh
4. Đèo Ngang được mệnh danh là:
4. Đệ nhất hùng quan
5. Bà Huyện Thanh Quan để lại mấy bài thơ:
5. Có 6 bài thơ
1. Nắm vững nội dung bài học.
- Đọc thuộc bài thơ.
- Học thuộc ghi nhớ .
- Làm bài tập .
2. Chuẩn bị bài : Bạn đến chơi nhà
Hướng dẫn học ở nhà