Bài 8. Qua Đèo Ngang

Qua Đèo Ngang
Tiết 29
Văn Bản
Tác giả: Bà Huyện Thanh Quan
Nguyễn Minh Ngọc
THCS Vệ An
Nhiệt liệt chào mừng các thầy, cô giáo
về dự giờ thăm lớp
Nguyễn Minh Ngọc
THCS Vệ An
KiÓm tra:
®äc bµi th¬ “B¸nh tr«i n­íc” cña Hå Xu©n H­¬ng.
Em h·y cho biÕt bµi th¬ cã mÊy líp nghÜa? Líp nghÜa chÝnh biÓu ®¹t ý c¬ b¶n gì?




Trả lời:
Bài thơ có 2 lớp nghĩa:
-Nghĩa đen: miêu tả đặc tính của chiếc bánh trôi và quá trình tạo nó. Ca ngợi nét đẹp văn hóa của dân tộc.
- Nghĩa bóng: (nghĩa chính) đề cao trân trọng vẻ đẹp nhan sắc và tâm hồn, sự trong trắng son sắt của người phụ nữ Việt Nam xưa và sự cảm thông sâu sắc cho thân phận chìm nổi của họ.
Quan sát bức tranh sau, và nêu hiểu biết của em về đèo Ngang?
ĐÌo Ngang thuéc d·y nói Hoµnh S¬n, ph©n c¸ch ®Þa giíi 2 tØnh: Hµ TÜnh vµ Qu¶ng Bình. (Đèo dài 6km, đỉnh cao khoảng 250 m)
Lµ ®Þa danh næi tiÕng trªn ®Êt n­íc ta.
*Tác giả
-Teân thaät laø Nguyeãn Thò Hinh,
soáng vaøo khoaûng theá kyû XIX
-Queâ ở Nghi Taøm - Haø Noäi
- Nữ sĩ tài danh trong thời trung đại.
* Tác phẩm
- Hoàn cảnh sáng tác: Bài thơ viết trên đường tác giả vào Huế nhận chức và qua Đèo Ngang.

QUA ĐÈO NGANG
Bước tới Đèo Ngang, bóng xế tà,
Cỏ cây chen đá, lá chen hoa.
Lom khom dưới núi, tiều vài chú,
Lác đác bên sông,chợ mấy nhà.
Nhớ nước đau lòng,con quốc quốc,
Thương nhà mỏi miệng, cái gia gia.
Dừng chân đứng lại, trời, non,nước,
Một mảnh tình riêng, ta với ta.
( Bà Huyện Thanh Quan )
Cảnh đèo Ngang
Con Cuốc
Con Đa Đa
* Thể thơ: Thất ngôn bát cú Đường luật.
Qua Đèo Ngang
Bước tới ®Ìo Ngang, bóng xế tà,
T T B B T T B
Cỏ cây chen đá, lá chen hoa.
T B B T T B B
Lom khom dưới núi, tiều vài chú,
B B T T B B T
Lác đác bên sông, chợ mấy nhà.
T T B B T T B
Nhớ nước đau lòng, con quốc quốc,
T T B B B T T
Thương nhà mỏi miệng, cái gia gia.
B B T T T B B
Dừng chân đứng lại, trời, non, nước,
B B T T B B T
Một mảnh tình riêng, ta với ta.
T T B B B T B
Hai câu đề : mở ý
2 câu thực: miêu tả cụ thể cảnh và người
2 câu luận: bàn luận, nhận xét
2 câu kết: khép lại ý bài thơ
Bố cục: 4 phần
Đối
Đối
Bước tới Đèo Ngang bóng xế tà,
? Cảnh tượng Dèo Ngang được miêu tả ở thời điểm nào trong ngày? Thời điểm đó có lợi thế gỡ trong việc bộc lộ tâm trạng của tác giả?
Cỏ cây chen đá, lá chen hoa.

? Cảnh Dèo Ngang được miêu tả qua chi tiết nào?
Di?p t? "chen"
Tác giả sử dụng biện pháp nghệ thuật gì để miêu tả?
Lom khom dưới núi, tiều vài chú,
B B T T B B T Lác đác bên sông, chợ mấy nhà.”
T T B B T T B


? Hỡnh ảnh con người hiện lên như thế nào? Tác giả sử dụng biện pháp nghệ thuật nào để diễn tả?
D?i
d?o ng?
Từ láy
Nhớ nước đau lòng ,con quốc quốc,
T T B B B T T
Thương nhà mỏi miệng ,cái gia gia”
B B T T T B B

? Em hãy phân tích nghệ thuật ở hai câu thơ này?
( Thảo luận )

Đối
Chơi chữ
Con Cuốc
Con Đa Đa
?n d?
Theo em bức tranh Đèo Ngang được miêu tả ở hai câu luận có gì khác với bức tranh Đèo Ngang ở bốn câu trước?
Nhớ nước đau lòng,con quốc quốc,
Thương nhà mỏi miệng, cái gia gia.
Dừng chân đứng lại, trời, non, nước,
Một mảnh tình riêng, ta với ta.

?Em có nhận xét gỡ về hành động của nhân vật tr? tỡnh ở câu đầu và câu cuối?
? Trong tư thế: đứng lại toàn cảnh Đèo Ngang hiện lên như thế nào? Tác giả sử dụng biện pháp NT gì để miêu tả?
Bước tới.
"Dừng chân đứng lại, trời, non, nước,
Một mảnh tinh riêng, ta với ta"
"Trời, non, nước"
Cảnh mênh mông tiếp nối bao la, hùng vĩ,
"Ta với ta"
Tác giả với chính minh.
=> Nghệ thuật đối lập, tương phản => tôn thêm sự nhỏ bé, đơn chiếc trong tâm trạng cô đơn của bà Huyện Thanh Quan trước thiên nhiên mênh mông, hoang vắng c?a đèo Ngang.
Ý nghĩa văn bản
Bài thơ thể hiện tâm trạng cô đơn, thầm lặng, nỗi niềm hoài cổ của nhà thơ trước cảnh vật đèo Ngang.
Nghệ thuật tiêu biểu của bài thơ là:
A. Phép đối, ẩn dụ, chơi ch?.
B. Tả cảnh để ngụ tỡnh.
C. Ngôn ng? trang nhã, điêu luyện gợi cảm.
D. Tất cả các ý trên.
III. Tổng kết
1. Nghệ thuật
? Qua quá trỡnh vừa phân tích, em hinh dung về cảnh tượng đèo Ngang v� tâm trạng của tác giả như thế nào ?
* Cảnh đèo Ngang là một bức tranh thiên nhiên lúc chiều tà, hùng vĩ, bát ngát, thấp thoáng có sự sống của con người nhưng còn hoang sơ, gợi cảm giác buồn vắng lặng. đồng thời thấy được tâm trạng cụ don,n?i ni?m nhớ nước thương nhà của Bà Huyện.
III. Tæng kÕt
1. Ngh? thu?t
- Phép đối, ẩn dụ, chơi ch?.
- Tả cảnh để ngụ tỡnh.
- Ngôn ng? trang nhã, điêu luyện gợi cảm.

2. N?i dung
- Cảnh đèo Ngang là một bức tranh thiên
nhiên hùng vĩ, bát ngát, thấp thoáng có sự sống của con người nhưng còn hoang sơ. đồng thời thấy được tâm trạng cụ don,n?i ni?m nhớ nước thương nhà của Bà Huyện.

Bài 1: Tâm trạng của tác giả thể hiện qua bài thơ là tâm trạng như thế nào ?
A. Yêu say đắm trước vẻ đẹp của thiên nhiên đất nước.
B. Đau xót ngậm ngùi trước sự đổi thay của quê hương.
C. Buồn thương da diết khi phải sống trong cảnh ngộ cô đơn.
D. Cô đơn trước thực tại, da diết nhớ về quá khứ của đất nước.
D. Cô đơn trước thực tại, da diết nhớ về quá khứ của đất nước.
IV. Luyện tập
* Củng cố
MÔ HÌNH MẠCH CẢM XÚC
Bước tới
Cảnh sắc
Hoang vu, rậm rạp
Tâm sự
Buồn tẻ, mờ nhạt
Nhớ nước, thương nhà
Dừng chân
Tâm trạng
buồn, cô đơn
Cảnh sắc
Bao la, rộng lớn
Cuộc sống
Cảnh Đèo Ngang ngày nay
Hu?ng d?n v? nh�
1.Học thuộc bài thơ
2. Nắm kiến thức cơ bản
3. Viết thành văn cảm nhận sâu sắc của em về bài thơ
4. Soạn bài " Bạn đến chơi nhà" của Nguyễn Khuyến
Xin trân trọng cảm ơn
Xin trân trọng cảm ơn