Bài 8. Qua Đèo Ngang

Kiểm tra bài cũ
Câu hỏi:
- Em hãy đọc thuộc van bản " Bánh trôi nước" của Hồ Xuân Hương.
- Em hãy cho biết bài thơ có mấy lớp nghĩa? Lớp nghĩa chính biểu đạt ý cơ bản gỡ?


Đèo Ngang
Trèo đèo hai mái phân vân
Lòng sang Hà Tĩnh, dạ ái ân Quảng Bình.
(Xuân Diệu)
Làng Nghi Tàm ngày nay
Tiết 29 - Văn bản:
Qua Đèo Ngang
Bà Huyện Thanh Quan
I. Vµi nÐt vÒ t¸c gi¶, t¸c phÈm
1. Tác giả
I. Vµi nÐt vÒ t¸c gi¶, t¸c phÈm
I. Vµi nÐt vÒ t¸c gi¶, t¸c phÈm
Qua Đèo Ngang
Bà Huyện Thanh Quan
Bước tới Đèo Ngang, bóng xế tà,

Cỏ cây chen đá, lá chen hoa.

Lom khom dưới núi , tiều vài chú,

Lác đác bên sông, chợ mấy nhà.

Nhớ nước đau lòng con quốc quốc,

Thương nhà mỏi miệng, cái gia gia.

Dừng chân đứng lại, trời non nước,

Một mảnh tình riêng, ta với ta.
Qua Đèo Ngang
Bà Huyện Thanh Quan
* Thể thơ
- Số câu, tiếng:
- Vần, nhịp:
- Luật bằng, trắc:
- Đối :
- Bố cục :

Bước tới Đèo Ngang, bóng xế tà,

Cỏ cây chen đá, lá chen hoa.

Lom khom dưới núi , tiều vài chú,

Lác đác bên sông, chợ máy nhà.

Nhớ nước đau lòng con quốc quốc,

Thương nhà mỏi miệng, cái gia gia.

Dừng chân đứng lại, trời non nước,

Một mảnh tình riêng, ta với ta.
Qua Đèo Ngang
Bà Huyện Thanh Quan
* Thể thơ
- Số câu, tiếng,nhịp:
- Vần:
- Luật bằng, trắc:
- Đối :
- Bố cục :
1 2 3 4 5 6 7
Bước tới đèo Ngang / bóng xế tà ,

2. Cỏ cây chen đá, / lá chen hoa.

3. Lom khom / dưới núi, / tiều vài chú,

4. Lác đác / bên sông, / chợ mấy nhà .

5. Nhớ nước / đau lòng / con quốc quốc,

6. Thương nhà / mỏi miệng, / cái gia gia.

7. Dừng chân / đứng lại,/ trời non nước,

8. Một mảnh tình riêng, / ta / với / ta .

* Thể thơ
- Số câu, tiếng:
- Vần, nhịp:
- Luật bằng, trắc:
- Đối :
- Bố cục :

Bước tới Đèo Ngang, bóng xế tà,

Cỏ cây chen đá, lá chen hoa.

Lom khom dưới núi , tiều vài chú,

Lác đác bên sông, chợ máy nhà.

Nhớ nước đau lòng con quốc quốc,

Thương nhà mỏi miệng, cái gia gia.

Dừng chân đứng lại, trời non nước,

Một mảnh tình riêng, ta với ta.
Qua Đèo Ngang
1 2 3 4 5 6 7
Bước đèo Ngang / bóng xế (vần)

2. Cỏ cây chen đá, / lá chen . (vần)

3. Lom khom / dưới núi, / tiều vài chú,

4. Lác đác / bên sông, / chợ mấy (vần)

5. Nhớ nước / đau lòng / con quốc quốc,

6. Thương nhà / mỏi miệng, / cái gia (vần)

7. Dừng chân / đứng lại,/ trời non nước,

8. Một mảnh tình riêng, / ta với . (vần)
tới
tà
nhà.
gia.
ta
hoa
T B T
B T B
B T B
T B T
B T B
T B T
T B T
B T B
ĐỀ
THỰC
LUẬN
KẾT
ĐỐI
ĐỐI
ĐỐI
Qua Đèo Ngang
Bà Huyện Thanh Quan
* Thể thơ

Bước tới Đèo Ngang, bóng xế tà,

Cỏ cây chen đá, lá chen hoa.

Lom khom dưới núi , tiều vài chú,

Lác đác bên sông, chợ máy nhà.

Nhớ nước đau lòng con quốc quốc,

Thương nhà mỏi miệng, cái gia gia.

Dừng chân đứng lại, trời non nước,

Một mảnh tình riêng, ta với ta.
+ Có 8 câu, 7 ch?/ câu
+ Nh?p 4/3, 2/2/3, 4/1/1/1
+ Gieo vần ở cuối câu :
1,2,4,6,8
+Dối câu 3-4, 5-6
+Có luật bằng trắc
+Kết cấu:
Dề - thực - luận -kết
- Thời gian:
- Con người:
-> Phép đối,đảo ngữ,từ láy:
Gợi tả con người nhỏ bé, cuộc sống thưa thớt.
-> Đối, đảo ngữ, chơi chữ, ẩn dụ

-> Khắc khoải, buồn vì nhớ nước, nhớ nhà.
Bước tới Đèo Ngang, bóng xế tà,

Cỏ cây chen đá, lá chen hoa
- Cảnh vật:
Lom khom dưới núi tiều vài chú
Lác đác bên sông chợ mấy nhà.
Gợi nỗi buồn man mác.
-> Điệp từ, nhân hóa, hiệp vần lưng.
vẻ đẹp hoang dã, tự nhiên, vắng lặng.
Nhớ nước đau lòng con quốc quốc
Thương nhà mỏi miệng cái gia gia
- Âm thanh:
- Hai câu kết bộc lộ tâm trạng trực tiếp qua:
+ Hình ảnh đối lập:
trời, non, nước >< một mảnh tình riêng
rộng lớn , hùng vĩ nhỏ bé, lẻ loi
+ Cụm từ “ ta với ta”:
 nỗi buồn, cô đơn xa vắng.
Dừng chân đứng lại, trời non nước
Một mảnh tình riêng, ta với ta.
“Nhà thơ như tạc tượng nỗi cô đơn vào đất trời, vũ trụ”
Cô đơn đến tột cùng
1. Nghệ thuật
- Sử dụng thể thơ Đường luật thất ngôn bát cú một cách điêu luyện.
- Sử dụng bút pháp nghệ thuật tả cảnh để ngụ tình.
- Sáng tạo trong việc sử dụng từ láy, từ đồng âm khác nghĩa.
- Sử dụng nghệ thuật đối hiệu quả trong việc tả cảnh, tả tình.
2. Nội dung
Cảnh Đèo Ngang tĩnh lặng, hoang sơ, thưa thớt.
Tâm trạng buồn, khắc khoải nỗi nhớ nước, thương nhà.
Cảnh Dèo Ngang ngày nay:
Bài 1 : Bài " Qua đèo Ngang " thuộc thể thơ nào ?
A.Song thất lục bát
B. Lục bát
C. Thất ngôn bát cú
D. Ngũ ngôn
Bài 2 : Cảnh đèo Ngang trong hai câu đầu đựợc miêu tả như thế nào ?
A.Tươi tắn , sinh động
B. Phong phú , đầy sức sống
C. Um tùm , rậm rạp
Bài 3 : Từ " đèo Ngang " là loại từ ghép nào ?
A. Từ ghép chính phụ
B. Từ ghép đẳng lập
Bài 4 : Từ nào dưới đây là từ láy :
A. .Lom khom
B. Lác đác
C. Gia gia
D . Tất cả đều đúng

Qua bài thơ “Bánh trôi nước” và “Qua Đèo Ngang”, em có nhận xét gì về đặc điểm ngôn ngữ thơ Hồ Xuân Hương và Bà Huyện Thanh Quan?
Câu hỏi thảo luận:
MÔ HÌNH MẠCH CẢM XÚC
Bước tới
Cảnh sắc
Hoang vu, rậm rạp
Tâm sự
Buồn tẻ, mờ nhạt
Nhớ nước, thương nhà
Dừng chân
Tâm trạng
buồn, cô đơn
Cảnh sắc
Bao la, rộng lớn
Cuộc sống
* Hướng dẫn học ở nhà:

a. Học thuộc lòng bài thơ.
b. Làm bài luyện tập (trong sách giáo khoa).
c.��Soạn bài "B?n d?n choi nh�".
Trân trọng cảm ơn các thầy cô giáo và các em học sinh!