Bài 8. Qua Đèo Ngang

Nhiệt liệt chào mừng các thầy cô về dự giờ Ngữ văn Lớp 7A-THCS Minh Đức

1. Đọc thuộc lòng diễn cảm đoạn trích “Sau phút chia li” trong Chinh phụ ngâm khúc của tác giả §ặng Trần Côn.
2. Trả lời các câu hỏi sau:

Kiểm tra bài cũ
Kiểm tra bài cũ
1. Đọc thuộc lòng diễn cảm đoạn trích Sau phút chia li trong chinh phụ ngâm khúc của tác giả §ặng Trần Côn.
Trả lời các câu hỏi sau:
Câu 1. Nội dung chính của đoạn trích "Sau phút chia li" là gì?
A- Diễn tả cảnh hào hùng của người chinh phu khi ra trận.
B- Diễn tả cảnh chia tay bịn rịn giữa người chinh phu và người chinh phụ.
C- Diễn tả nỗi sầu chia li của người vợ sau khi tiễn chồng ra trận.
D- Diễn tả tình cảm thủy chung son sắt của chinh phụ với chinh phu.
Câu 2. Dịch giả của Chinh phụ ngâm khúc là ai?
A- Hồ Xuân Hương C- Bà Huyện Thanh Quan
B- Đoàn Thị Điểm D- Nguyễn Gia Thiều
Diễn tả nỗi sầu chia li của người vợ sau khi tiễn chồng ra trận.
C-
B- Đoàn Thị Điểm

Tiết 29- Văn bản

- Bà Huyện Thanh Quan -



Qua đèo Ngang
Bài 8

Bước tới Đèo Ngang, bóng xế tà,
Cỏ cây chen đá, lá chen hoa.
Lom khom dưới núi, tiều vài chú,
Lác đác bên sông, chợ mấy nhà.
Nhớ nước đau lòng, con cuốc cuốc,
Thương nhà mỏi miệng, cái gia gia.
Dừng chân đứng lại, trời, non, nước,
Một mảnh tình riêng, ta với ta.
I- Đọc, tìm hiểu chung.

1. Tác giả, tác phẩm
a) Tác giả:
- Tên thật là Nguyễn Thị Hinh, sống ở nửa đầu thế kỉ XIX.
- Bà là người nổi tiếng hay chữ; là một trong những tài danh hiếm có thời xưa
- Hiện bà còn để lại sáu bài thơ Đường luật gồm: Qua Đèo Ngang, Thăng Long Thành hoài cổ, Chùa Trấn Bắc, Chiều hôm nhớ nhà, Cảnh chiều hôm, Cảnh thu
b) Tác phẩm: Được sáng tác khi bà vào kinh thành Phú Xuân nhậm chức Cung trung giáo tập.
2. Thể thơ:
Qua đèo Ngang
Thể thơ: Thất ngôn bát cú Đường luật


1
2
3
4
5
6
7
8
1
2
3
4
5
6
7
tới
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
T
T
T
T
T
T
T
T
T
T
T
tà,
hoa.
nhà.
gia.
ta.
Đề
Thực
Luận
Kết
Đối
(ý, thanh)
Đối
(ý, thanh)
6
2
4
T


1. Hai câu đề:
Bước tới Đèo Ngang, bóng xế tà,
Cỏ cây chen đá, lá chen hoa.
? Cảnh được miêu tả vào thời điểm "bóng xế tà" là lúc dễ gợi trong lòng người tâm trạng buồn, nhất là những người đang đi xa.
? Cảnh vật ở Đèo Ngang có cỏ, cây, đá, lá, hoa chen chúc, đua nhau vươn lên.
? Điệp từ "chen" đã gợi lên trước mắt người đọc khung cảnh Đèo Ngang um tùm, rậm rạp, đậm vẻ hoang sơ. Cảnh đẹp nhưng hiu hắt buồn
Qua đèo Ngang
B�i 8
Tiết 29- Văn bản
- B� Huyện Thanh Quan -
Giới thiệu về khung cảnh Đèo Ngang
chen
chen
I- Đọc, tìm hiểu chung.
1. Tác giả, tác phẩm: (SGK trang 102)
2. Thể thơ: Thất ngôn bát cú Đường luật- luật trắc.
II- Đọc- hiểu văn bản
1. Hai câu đề: Khung cảnh Đèo Ngang đẹp, hoang sơ nhưng gợi buồn.
2. Hai câu thực:
Lom khom dưới núi, tiều vài chú,
Lác đác bên sông, chợ mấy nhà.
 Các từ láy: lom khom, lác đác; phép đối và phép đảo trật tự cú pháp được sử dụng rất khéo léo tạo nên bức tranh con người và cuộc sống ở Đèo Ngang.
+ Vµi chó tiÒu lom khom: nhá bÐ, Ýt ái.
+ MÊy nhµ chî l¸c ®¸c: Th­a thít, tiªu ®iÒu.
Nh÷ng tõ chØ sè nhiÒu nh­ng thùc tÕ l¹i mang ý nghÜa lµ sè Ýt, ch¼ng ®¸ng lµ bao chØ lµ vµi, mÊy
Qua đèo Ngang
B�i 8
Tiết 29- Văn bản
- B� Huyện Thanh Quan -
I- Đọc, tìm hiểu chung.
1. Tác giả, tác phẩm: (SGK trang 102)
2. Thể thơ: Thất ngôn bát cú Đường luật- luật trắc.
II- Đọc- hiểu văn bản
Sự sống thấp thoáng trong khung cảnh hoang sơ
1. Hai câu đề: Khung cảnh Đèo Ngang đẹp, hoang sơ nhưng gợi buồn.
2. Hai câu thực: C¶nh buån v¾ng, hiu qu¹nh, thiÕu sù sèng cña con ng­íi.
3. Hai c©u luËn:
Nhí n­íc ®au lßng, con cuèc cuèc,
Th­¬ng nhµ mái miÖng, c¸i gia gia.
C¸c tõ l¸y t­îng thanh, phÐp ®èi, vµ nghÖ thuËt ch¬i ch÷ ®ång ©m ®· kh¾c häa t©m tr¹ng cña Bµ HuyÖn Thanh Quan khi ®øng trªn ®Ønh §Ìo. Nhµ th¬ ®· m­în tiÕng chim cuèc, chim gia gia ®Ó göi g¾m, kÝ th¸c t©m sù hoµi cæ cña m×nh
+ tiÕng chim cuèc (quèc) gîi nçi nhí n­íc
+ tiÕng chim ®a ®a (gia gia) gîi niÒm th­¬ng nhµ
Qua đèo Ngang
B�i 8
Tiết 29- Văn bản
- B� Huyện Thanh Quan -
I- Đọc, tìm hiểu chung.
1. Tác giả, tác phẩm: (SGK trang 102)
2. Thể thơ: Thất ngôn bát cú Đường luật- luật trắc.
II- Đọc- hiểu văn bản
nghệ thuật chơi
chữ đồng âm
cuốc (quốc) nghĩa là nước
gia (đa) nghĩa là nhà
Cả hai trạng thái cảm xúc đều
sâu nặng, thiết tha
1. Hai câu đề: Khung cảnh Đèo Ngang đẹp, hoang sơ nhưng gợi buồn.
2. Hai câu thực: C¶nh buån v¾ng, hiu qu¹nh, thiÕu sù sèng cña con ng­êi.
3. Hai c©u luËn: Lßng nhí n­íc, th­¬ng nhµ vµ niÒn hoµi cæ cña nhµ th¬
4. Hai c©u luËn: Dõng ch©n ®øng l¹i, trêi, non, n­íc,
Mét m¶nh t×nh riªng, ta víi ta.
 Cã hai h×nh ¶nh ®èi lËp nhau: trêi, non, n­íc, b¸t ng¸t, réng më ®èi lËp víi m¶nh t×nh riªng nhá bÐ, khÐp kÝn.
Sù ®èi lËp ®· lµm t¨ng thªm sù c« ®¬n, nhá bÐ cña con ng­êi, kh¾c s©u thªm nçi buån trong lßng ng­êi l÷ thø.
 Côm tõ “ta víi ta” tuy hai mµ mét, mét m×nh ®èi diÖn víi chÝnh m×nh, kh«ng t×m ®­îc ai ®Ó san sÎ t©m t×nh. Bµ HuyÖn Thanh Quan gÇn nh­ c« ®¬n tuyÖt ®èi n¬i ®Ønh ®Ìo xa l¹
Qua đèo Ngang
B�i 8
Tiết 29- Văn bản
- B� Huyện Thanh Quan -
I- Đọc, tìm hiểu chung.
1. Tác giả, tác phẩm: (SGK trang 102)
2. Thể thơ: Thất ngôn bát cú Đường luật- luật trắc.
II- Đọc- hiểu văn bản
1. Hai câu đề: Khung cảnh Đèo Ngang đẹp, hoang sơ nhưng gợi buồn.
2. Hai câu thực: C¶nh buån v¾ng, hiu qu¹nh, thiÕu sù sèng cña con ng­êi.
3. Hai c©u luËn: Lßng nhí n­íc, th­¬ng nhµ vµ niÒn hoµi cæ cña nhµ th¬.
4. Hai c©u kÕt: ThÓ hiÖn nçi buån thÇm lÆng, c« ®¬n cña nhµ th¬.
III- Tæng kÕt.
1. NghÖ thuËt:
- NghÖ thuËt t¶ c¶nh ngô t×nh ®Æc s¾c.
- Ch÷ lêi trau chuèt, ®¨ng ®èi lµm nªn vÎ ®µi c¸c, trang nh· cho bµi th¬.
- Sö dông khÐo lÐo hÖ thèng tõ l¸y t­îng h×nh, t­îng thanh.
2. Néi dung:
- C¶nh §Ìo Ngang ®Ñp, hoang s¬, thiÕu v¾ng sù sèng con ng­êi.
Qua đèo Ngang
B�i 8
Tiết 29- Văn bản
- B� Huyện Thanh Quan -
I- Đọc, tìm hiểu chung.
1. Tác giả, tác phẩm: (SGK trang 102)
2. Thể thơ: Thất ngôn bát cú Đường luật- luật trắc.
II- Đọc- hiểu văn bản
Qua đèo Ngang
B�i 8
Tiết 29- Văn bản
- B� Huyện Thanh Quan -
I- Đọc, tìm hiểu chung.
1. Tác giả, tác phẩm: (SGK trang 102)
2. Thể thơ: Thất ngôn bát cú Đường luật- luật trắc.
II- Đọc- hiểu văn bản
1. Hai cõu d?: Khung c?nh Dốo Ngang d?p, hoang so nhung g?i bu?n.
2. Hai cõu th?c: Cảnh buồn vắng, hiu quạnh, thiếu sự sống của con người.
3. Hai câu luận: Lòng nhớ nước, thương nhà và niền hoài cổ của nhà thơ.
4. Hai câu kết: Thể hiện nỗi buồn thầm lặng, cô đơn của nhà thơ.
III- Tổng kết.
? Ghi nhớ: Với phong cách trang nhã, bài thơ Qua Đèo Ngang cho thấy cảnh tượng Đèo Ngang thoáng đãng mà heo hút, thấp thoáng có sự sống con người nhưng còn hoang sơ, đồng thời thể hiện nỗi nhớ nước thương nhà, nỗi buồn thầm lặng cô đơn của tác giả.

IV- Luyện tập
Đọc thêm
Qua đèo Ngang
B�i 8
Tiết 29- Văn bản
- Bà Huyện Thanh Quan -
Thăng Long thành hoài cổ
- B� Huy?n Thanh Quan -
===****===
T?o húa gõy chi cu?c hớ tru?ng,
é?n nay th?m tho?t, m?y tinh suong.
L?i xua xe ng?a, hồn thu th?o,
N?n cu lõu d�i, búng t?ch duong.
éỏ v?n tro gan, cựng tu? nguy?t,
Nu?c cũn cau m?t, v?i tang thuong.
Ng�n nam guong cu, soi kim c?,
C?nh d?y ngu?i dõy lu?n do?n tru?ng.
Giờ học kết thúc
Xin chân thành cảm ơn các thầy cô và các em !