Bài 8. Qua Đèo Ngang

HỘI GIẢNG
Năm học 2008 - 2009
Môn Ngữ văn 7
TRƯỜNG THCS HÒA BÌNH HUYỆN LONG THÀNH
Giáo viên: Mai Thị Năm
Kiểm tra bài cũ
1.đọc thu?c lũng, di?n c?m bài thơ "Bánh trôi nước" của Hồ Xuân Hương?
2. Em hãy cho biết bài thơ có mấy lớp nghĩa? Lớp nghĩa chính biểu đạt ý cơ bản gỡ?
Bài thơ có 2 lớp nghĩa:
-Nghĩa đen: miêu tả đặc tính của chiếc bánh trôi và quá trình tạo ra nó. Ca ngợi nét đẹp văn hóa của dân tộc.
- Nghĩa bóng: (nghĩa chính) đề cao, trân trọng vẻ đẹp nhan sắc và tâm hồn, sự trong trắng son sắt của người phụ nữ Việt Nam xưa và sự cảm thông sâu sắc cho thân phận chìm nổi của họ.

Kiểm tra mi?ng
Sử dụng quan hệ từ
Kiểm tra bài cũ
2. Trong các dòng sau, dòng nào có sử dụng quan hệ từ ?
a. Vừa trắng lại vừa tròn
b. Bảy nổi ba chìm
c. Tay kẻ nặn
d. Giữ tấm lòng son
Đèo Ngang

Hầm đường bộ qua đèo Ngang
Trên đỉnh đèo Ngang
Cảnh đèo Ngang, chiều dài 7 km theo đường bộ
1833, vua Minh Mạng cho xây Hoành Sơn quán ở đỉnh đèo Ngang
Văn Bản
Qua Đèo Ngang
Tác giả: Bà huyện Thanh Quan
Tuần 8 - Tiết 29
I. Giới thiệu tác giả, tác phẩm
Bà Huyện Thanh Quan tên thật là Nguyễn Thị Hinh, sống cuối thế kỷ XVIII đầu thế kỷ XIX, quê ở Hà Nội. Bà là một trong số nữ sĩ tài danh hiếm có ngày xưa.
2. Tác phẩm
Qua đèo Ngang là bài thơ hay nổi tiếng của bà.
1. Tác giả
II. Đọc, hiểu văn bản
QUA ĐÈO NGANG
Bước tới đèo Ngang bóng xế tà,
Cỏ cây chen đá, lá chen hoa.
Lom khom dưới núi, tiều vài chú,
Lác đác bên sông, chợ mấy nhà.
Nhớ nước đau lòng, con quốc quốc,
Thương nhà mỏi miệng, cái gia gia.
Dừng chân đứng lại, trời, non, nước,
Một mảnh tình riêng, ta với ta.
QUA ĐÈO NGANG
Bước tới đèo Ngang bóng xế tà,
Cỏ cây chen đá, lá chen hoa.
Lom khom dưới núi, tiều vài chú,
Lác đác bên sông, chợ mấy nhà .
Nhớ nước đau lòng, con quốc quốc,
Thương nhà mỏi miệng, cái gia gia .
Dừng chân đứng lại, trời, non, nước,
Một mảnh tình riêng, ta với ta .
4. Thể thơ
Thất ngôn bát cú Đường luật
* Đặc điểm thể thơ
Số câu trong bài: 8 câu (bát cú)
- Số chữ trong câu: 7 chữ (thất ngôn)
Gieo vần: ở cuối câu 1,2,4,6,8
- Phép đối: giữa các cặp câu 3-4; 5-6 (đối cả vần, thanh, ý) theo luật bằng trắc
- Bố cục: gồm 4 phần đề - thực – luận – kết.
1. Hai câu đề
Bước tới đèo Ngang bóng xế tà,

Cỏ cây chen đá, lá chen hoa.

III. Phân tích
2. Hai câu thực
Lom khom dưới núi tiều vài chú
Lác đác bên sông chợ mấy nhà
3. Hai câu luận
Nhớ nước đau lòng con quốc quốc
Thương nhà mỏi miệng cái gia gia
4 .Hai câu kết
Dừng chân trước cảnh trời, non, nước.
Một mảnh tình riêng, ta với ta.

Em hãy nêu nhận xét về nghệ thuật được thể hiện trong bài Qua đèo Ngang ? Qua đó ta thấy cảnh sắc đèo Ngang và tâm trạng của bà Huyện Thanh Quan gửi gắm trong bài thơ như thế nào ?
Câu hỏi thảo luận
Nghệ thuật:
- Tả cảnh ngụ tình đặc sắc.
- Nhân hoá, đảo ngữ, điệp từ, chơi chữ.
- Miêu tả kết hợp biểu cảm.
- Lời thơ trang nhã điêu luyện, âm điệu trầm lắng.
Nội dung:
Cảnh đèo Ngang thoáng đãng mà heo hút, thấp thoáng của sự sống con người nhưng còn hoang sơ, thể hiện nỗi nhớ nước thương nhà, nỗi buồn thầm lặng cô đơn của tác giả.
IV. Tổng kết

* Ghi nhớ: sgk tr 104
V. Luyện tập
Bài 1 tr. 104 Hàm nghĩa cụm từ: ta với ta
Thể hiện nỗi niềm cô quạnh, buồn đau không ai chia sẻ. Biểu cảm trực tiếp.
4. Củng cố
1. Bài thơ Qua đèo Ngang thuộc thể thơ nào ?
a. Thất ngôn tứ tuyệt
b. Song thất lục bát
c. Thất ngôn bát cú
d. Ngũ ngôn tứ tuyệt
2. Tâm trạng của bà Huyện Thanh Quan qua bài thơ:
a. Yêu say trước vẻ đẹp của thiên nhiên đất nước
b. Đau xót ngậm ngùi trước sự đổi thay của quê hương
c. Buồn thương da diết khi phải sống xa nhà
d. Nỗi nhớ nước thương nhà, nỗi buồn thầm lặng cô đơn.
- Học thuộc bài thơ “Qua Đèo Ngang”
- Tìm đọc các bài thơ còn lại của bà Huyện Thanh Quan.
- Chuẩn bị bài “Bạn đến chơi nhà” của Nguyễn Khuyến.
Hướng dẫn học bài
Chúc các em học tập tốt