Bài 8. Qua Đèo Ngang

Tiết 29
Qua Đèo Ngang
Tác giả: Bà Huyện Thanh Quan
I. GIOI THIEU CHUNG:

1.Tác giả
- Tên thật là Nguyễn Thị Hinh, sống cuối thế kỷ XVIII đầu thế kỷ XIX, quê ở Nghi Tàm, Hà Nội, đã từng được mời vào cung làm "Cung trung giáo tập " của triều Nguyễn.
- Thơ bà trang nhã và điêu luyện, mang tâm sự buồn thương da diết.
- Bà còn để lại sáu bài thơ Nôm nổi tiếng, trong đó có bài thơ Qua đèo Ngang
M? Bà Huyện
Thanh Quan
2. Tác phẩm :
* Hoàn cảnh ra đời: "Qua đèo Ngang " được sáng tác khi nhà thơ từ Thăng Long vào Huế để nhậm chức Cung trung giao tap.
Qua đèo ngang
Bước tới đèo ngang bóng xế t ,
Cỏ cây chen đá, lá chen ho .
Lom khom dưới núi, tiều vài chú,
Lác đác bên sông, chợ mấy nh .
Nhớ nước đau lòng, con quốc quốc,
Thương nhà mỏi miệng, cái gia gi .
Dừng chân đứng lại, trời, non, nước,
Một mảnh tình riêng, ta với t .
3. Thể thơ
Thất ngôn bát cú đường luật
Đặc điểm thể thơ
- Số câu trong bài : 8 câu (bát cú)
- Số chữ trong câu : 7 chữ (thất ngôn)
- Gieo vần : ở cuối câu 1,2,4,6,8
- Phép đối : giữa các cặp câu 3-4; 5-6 (đối cả vần, thanh, ý) theo luật bằng trắc
- Bố cục : gồm 4 phần : "Đề - thực - luận - kết"
à
a
à
a.
a.
Qua đèo ngang
Bước tới đèo ngang bóng xế tà,
Cỏ cây chen đá, lá chen hoa.
Lom khom dưới núi, tiều vài chú,
Lác đác bên sông, chợ mấy nhà.
Nhớ nước đau lòng con quốc quốc,
Thương nhà mỏi miệng, cái gia gia.
Dừng chân đứng lại, trời, non, nước,
Một mảnh tình riêng, ta với ta.
II. Đọc-hieu van ban :

1.Doc va tim hieu nghia tu kho
Từ khó :
- Chen:
- Đèo Ngang (Tên địa danh)

Chen lấn
Đan xen, xen kẽ
Đệ nhất hùng quan
* ĐỊA DANH ĐÈO NGANG:
ĐèO
NGANG
Trèo đèo hai mái chân vân
Lòng sang Hà Tĩnh, dạ ái ân Quảng Bình
(Xuân Diệu)
HoàNH
SƠN
QUAN
Đèo Ngang
Đèo Ngang

+ Hai câu đề
- "Bóng xế tà": Chiều muộn, bóng xế.
- Cỏ cây chen đá
- Lá chen hoa
Điệp từ
Cảnh sắc thiên nhiên hoang sơ, tĩnh vắng, gợi buồn.
2. TèM HI?U văn bản
*.Buc tranh canh vat



+ Hai câu thực
- Lom khom dưới núi tiều vài chú,
- Lác đác bên sông chợ mấy nhà.
- Từ láy
- Đối (đối câu 1 với câu 2)
- Đảo ngữ
=> Nỗi buồn man mác của tỏc gi?.
+ Hai câu luận
- Nhớ nước đau lòng con quốc quốc
- Thương nhà mỏi miệng cái gia gia
- Chơi chữ, điển cố :
+ Nước - quốc quốc "chim đỗ quyên".
+ Nhà - gia "chim đa đa"
Buồn, cô đơn, hoài cổ (thương nhà, nhớ nước da diết)
- Đối :
+ Đối ý : nhớ nước >< thương nhà
+ Đối thanh : Câu 5 : TT - BBB - TT
Câu 6 : BB - TTT - BB
oi

+Hai cau luan: tam trang con nguoi
Nhớ nước đau lòng con quốc quốc
Thương nhà mỏi miệng cái gia gia
- Chơi chữ, điển cố
- Đối
Buồn, cô đơn, hoài cổ.
+ Hai câu kết: tam trang con nguoi
- Dừng chân đứng lại trời, non, nước.
- Một mảnh tình riêng, ta với ta.
Hình ảnh đối lập :
Trời, non, nước
Cụm từ : "Ta với ta."
- Đó là một tâm sự sâu kín, một mình biết, một mình hay.
- Tình thương nhà, nhớ nước âm thầm, lặng lẽ.
Mảnh tình riêng
Trời
Nước
Non
Ta với ta
b. Y nghia:
Bai tho the hien tam trang co don tham lang, noi niem hoai co cua nha tho truoc canh vat Deo Ngang.


a. Nghệ thuật:
3. Tổng kết :
- Su dung the tho Duong luat that ngon bat cu dieu luyen.
-Su dung phep doi hieu qua trong viec tả cảnh ngụ tình .
-Sang tao trong viec su dung tu lay, tu dong am khac nghia, goi hinh, goi cam.

4. Luyện tập : (sgk.104)

Tuy 2 mà 1, chỉ để nói 1 con người, 1 nỗi buồn,
một nỗi cô lẻ không có ai sẻ chia ngoài trời, mây,
non, nước, bát ngát, mênh mông, hoang vắng,
lặng lẽ nơi đỉnh đèo xa lạ.
Đối diện và chiêm ngưỡng TN vô tận, vô cùng
trong ánh hoàng hôn tắt dần, lòng người phụ nữ
càng thấy trống vắng, nhỏ bé biết bao nhiêu !
Ta với ta ?
T¶ c¶nh ë gÇn - T¶ c¶nh ë xa - Béc lé t×nh c¶m trùc tiÕp.
Tả cảnh ở gần - Bộc lộ tình cảm trực tiếp - Tả cảnh ở xa hơn.
Tả cảnh ở xa - Bộc lộ tình cảm trực tiếp - Tả cảnh ở gần .
Cả A và C đều đúng
Bạn đã sai!
Chúc mừng bạn !
Bạn đã sai!
Bạn đã sai !
A
B
C
D
* Củng cố :
? Khi sáng tác, tác giả đã tuân theo trình tự nào từ đầu đến cuối bài thơ ?
Hướng dẫn tu học
Học thuộc bài thơ "Qua Đèo Ngang"
Nh?n xột v? cỏc cỏch bi?u l? c?m xỳc c?a B� Huy?n Thanh Quan trong b�i tho
Chuẩn bị bài " Luyen tap cach lam bai van bieu cam.
C?M ON TO�N TH? TH?Y Cễ V� C�C EM!