Bài 8. Qua Đèo Ngang

CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ ĐẾN DỰ GIỜ LỚP 7/3
Tiết 29: QUA ĐÈO NGANG
- Bà Huyện Thanh Quan-
Quan sát hình ảnh. Qua tìm hiểu và soạn bài ở nhà. Nêu hiểu biết của em về địa danh Đèo Ngang?

Tiết 29: QUA ĐÈO NGANG
- Bà Huyện Thanh Quan-

I. Tìm hiểu chung:
1. Tác giả:
- Bà Huyện Thanh Quan tên thật Nguyễn Thị Hinh, sống thế kỉ XIX. Nữ sĩ đất thăng Long.
- Hiện còn 6 bài thơ Nôm Đường luật
Bài thơ được ra đời khoảng thế kỉ XIX, khi bà Huyện Thanh Quan lần đầu xa nhà, xa quê, vào kinh đô Huế nhận chức “ cung trung giáo tập”
2.Tác phẩm:

Tiết 29: QUA ĐÈO NGANG
- Bà Huyện Thanh Quan-

I. Tìm hiểu chung:
1. Tác giả:
2.Tác phẩm:
3. Đọc, giải nghĩa từ
4. Thể thơ:
QUA ĐÈO NGANG

Bước Đèo Ngang, bóng xế ,
Cỏ cây chen đá, lá chen .
Lom khom dưới núi, tiều vài chú,
Lác đác bên sông, chợ mấy .
Nhớ nước đau lòng, con quốc quốc,
Thương nhà mỏi miệng, cái gia .
Dừng chân đứng lại, trời, non, nước
Một mảnh tình riêng, ta với .

( Bà Huyện Thanh Quan, trong Hợp tuyển thơ văn Việt Nam, tập III,
NXB Văn hóa, Hà Nội, 1963)
tà
hoa
nhà
hoa
nhà
gia
ta
gia
Đối thanh,
ý, từ loại
tới
QUA ĐÈO NGANG

Bước tới Đèo Ngang, bóng xế tà ,
Cỏ cây chen đá, lá chen hoa.
Lom khom dưới núi, tiều vài chú,
Lác đác bên sông, chợ mấy nhà.
Nhớ nước đau lòng, con quốc quốc,
Thương nhà mỏi miệng, cái gia gia.
Dừng chân đứng lại, trời, non, nước
Một mảnh tình riêng, ta với ta.
Đề
Thực
Luận
Kết

Tiết 29: QUA ĐÈO NGANG
- Bà Huyện Thanh Quan-

I. Tìm hiểu chung:
1. Tác giả:
2.Tác phẩm:
3. Đọc, giải nghĩa từ
4. Thể thơ:
Thất ngôn bát cú Đường luật.
Bố cục : đề, thực, luận, kết.
II. Tìm hiểu văn bản:
1/Bức tranh cảnh vật:
*Hai câu đề:

Tiết 29: QUA ĐÈO NGANG
- Bà Huyện Thanh Quan-

I. Tìm hiểu chung:
II. Tìm hiểu văn bản:
1/Bức tranh cảnh vật:
*Hai câu đề:
-Thời gian “bóng xế tà”
 thường gợi nỗi buồn man mác.
- Cảnh vật “cỏ cây… lá… hoa”
- Điệp từ “chen”
gợi tả thiên nhiên hùng vĩ. Không gian hoang vắng, gợi buồn.
=> Cảnh thiên nhiên Đèo Ngang đầy sức sống, hoang vu, buồn vắng lúc chiều tà.
Bước tới Đèo Ngang, bóng xế tà,

Cỏ cây chen đá, lá chen hoa.

Tiết 29: QUA ĐÈO NGANG
- Bà Huyện Thanh Quan-

I. Tìm hiểu chung:
II. Tìm hiểu văn bản:
1/Bức tranh cảnh vật:
*Hai câu thực:
Lom khom dưới núi, tiều vài chú,


Lác đác bên sông, chợ mấy nhà.
Lom khom
Lác đác
Từ láy tượng hình
“ Lom khom… vài chú”
 Con người vắng vẻ, ít ỏi
“ Lác đác… chợ mấy nhà”
 Cuộc sống trơ trọi, thưa thớt
- Phép đối, đảo ngữ, từ láy gợi hình “lom khom, lác đác”
=> bức tranh heo hút, thấp thoáng sự sống con người. Cảnh vật làm hồn người nặng trĩu hơn.

Tiết 29: QUA ĐÈO NGANG
- Bà Huyện Thanh Quan-

I. Tìm hiểu chung:
II. Tìm hiểu văn bản:
1/Bức tranh cảnh vật:
2.Tâm trạng nhà thơ:
Nhớ nước đau lòng, con quốc quốc

Thương nhà mỏi miệng, cái gia gia.
*Hai câu luận:
-Phép đối, chơi chữ, nhân hoá
“ Nhớ nước ...Thương nhà ... gia gia”
 âm thanh tiếng chim cuốc, chim đa đa vang lên nghe khắc khoải, da diết, gợi lên tâm trạng buồn đau, nhớ nước thương nhà của tác giả.

Tiết 29: QUA ĐÈO NGANG
- Bà Huyện Thanh Quan-

I. Tìm hiểu chung:
II. Tìm hiểu văn bản:
*Hai câu kết:
- Toàn cảnh đèo Ngang:trời, non, nước
-“ Một mảnh tình riêng ta với ta”
Nỗi buồn cô đơn, thầm kín của tác giả giữa cảnh đèo Ngang non nước bao la.
- Nghệ thuật tương phản: vũ trụ bao la vô cùng >< một con người bé nhỏ
=>Nỗi buồn đã dâng thành một nỗi cô đơn tuyệt đối. Nỗi cô đơn tạc vào non nước đèo Ngang.
Dừng chân đứng lại, trời, non, nước,

Một mảnh tình riêng, ta với ta.

Tiết 29: QUA ĐÈO NGANG
- Bà Huyện Thanh Quan-

I. Tìm hiểu chung:
II. Tìm hiểu văn bản:
1/Bức tranh cảnh vật:
*Hai câu đề:
=>Cảnh thiên nhiên Đèo Ngang đầy sức sống, hoang vu, buồn vắng lúc chiều tà.
*Hai câu thực:
=> bức tranh heo hút, thấp thoáng sự sống con người. Cảnh vật làm hồn người nặng trĩu hơn.
2.Tâm trạng nhà thơ:.
*Hai câu luận:
 âm thanh tiếng chim cuốc, chim đa đa vang lên nghe khắc khoải, da diết, gợi lên tâm trạng buồn đau, nhớ nước thương nhà của tác giả.
*Hai câu kết:
=>Nỗi buồn đã dâng thành một nỗi cô đơn tuyệt đối. Nỗi cô đơn tạc vào non nước đèo Ngang.
III. Tổng kết:
Ghi nhớ sgk/ 104
*Học bài: - Học thuộc lòng bài thơ.
- Nắm vững nội dung bài và thuộc phần ghi nhớ.
- Nhận xét về các cách biểu lộ cảm xúc của Bà Huyện Thanh Quan trong bài thơ.
*Soạn bài: - “Bạn đến chơi nhà” - Nguyễn Khuyến.
-Tìm hiểu phần tác giả, đọc bài thơ. Trả lời câu hỏi: 1, 2 /sgk/105