Bài 8. Qua Đèo Ngang

CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ GIÁO
ĐÃ ĐẾN DỰGIỜ


Đọc thuộc bài thơ “ Bánh trôi nước”, cho biết:
1. Tên tác giả
2. Ý nghĩa của bài thơ.
KIỂM TRA BÀI CŨ
-> Hồ Xuân Hương
Hồ Xuân Hương đã:
- Trân trọng vẻ đẹp, phẩm chất trong trắng, son sắt
của người phụ nữ xưa;
- Cảm thương sâu sắc cho thân phận chìm nổi của họ.
Tiết 29
Bà Huyện Thanh Quan
QUA ĐÈO NGANG
Văn bản
I. Tìm hiểu chung:
1. Tác giả:
- tên thật là Nguyễn Thị Hinh, sống ở thế kỉ XIX.
- quê ở Hà Nội.
- là một trong những nữ sĩ tài danh hiếm có trong thời đại ngày xưa.
Qua Đèo Ngang
- Thăng Long thành hoài cổ
- Cảnh chiều hôm
- Chiều hôm nhớ nhà
- Cảnh thu
- Chùa Trấn Bắc
Qua Đèo Ngang
Bước tới Đèo Ngang,bóng xế tà,
Cỏ cây chen đá, lá chen hoa.
Lom khom dưới núi, tiều vài chú,
Lác đác bên sông, chợ mấy nhà.
Nhớ nước đau lòng, con quốc quốc,
Thương nhà mỏi miệng, cái gia gia.
Dừng chân đứng lại, trời, non, nước,
Một mảnh tình riêng, ta với ta.
Giọng nhẹ nhàng, chậm, ngắt đúng nhịp. Đượm chút man mác buồn,

Đèo Ngang

Haø Tónh
Quảng Bình
(1) Đèo Ngang: thuộc dãy Hoành Sơn, một nhánh của dãy Trường Sơn, chạy thẳng ra biển, phần chia địa giới hai tỉnh Quảng Bình và Hà Tĩnh.
ĐÈO NGANG
ĐÈO NGANG
*Chú thích:
(3) Có người nói là “rợ mấy nhà” chứ không phải là “chợ mấy nhà” vì ở Đèo Ngang heo hút, không phải là nơi đông dân cư. Nhưng cũng có ý kiến bác lại.
(1) Đèo Ngang: thuộc dãy Hoành Sơn, một nhánh của dãy Trường Sơn, chạy thẳng ra biển, phần chia địa giới hai tỉnh Quảng Bình và Hà Tĩnh.
(2) Tiều: người chuyên nghề đốn củi.
(4) Con quốc quốc: chim đỗ quyên (chim cuốc)
(5) Cái gia gia: chim đa đa (còn gọi là gà gô)
Chim cuốc
Chim da da
Qua Đèo Ngang
Thất ngôn bát cú Đường luật
*Đặc điểm
- Số câu: 8 câu (bát cú)
- Số chữ: 7 chữ (thất ngôn)
- Gieo vần: ở cuối câu 1, 2, 4, 6, 8
- Ngắt nhịp: 4/3 hoặc 2/2/3
- Phép đối: giữa các cặp câu 3-4; 5-6 theo luật bằng trắc.
1 2 3 4 5 6 7
1 Bước tới Đèo Ngang,/bóng xế tà,

2 Cỏ cây chen đá,/lá chen hoa.

3 Lom khom/dưới núi,/tiều vài chú,
B T B
4 Lác đác/bên sông,/chợ mấy nhà.
T B T
5 Nhớ nước/đau lòng,/con quốc quốc,
T B T
6 Thương nhà/mỏi miệng,/cái gia gia.
B T B
7 Dừng chân đứng lại,/trời, non, nước,

8 Một mảnh tình riêng,/ta với ta.

Thể thơ
Bước tới Đèo Ngang, bóng xế tà,
Cỏ cây chen đá, lá chen hoa.

bóng xế tà,
Cỏ
cây
đá
lá
hoa
chen
1. Cảnh Đèo Ngang:
II. Tìm hiểu chi tiết
a. Hai câu đề:
chen
“Lom khom dưới núi, tiều vài chú,
Lác đác bên sông, chợ mấy nhà”.
Trong không gian rộng lớn, hoang sơ, rậm rạp ấy, có thấp thoáng bóng dáng sự sống của con người. Có 2 ý kiến cho rằng:
(1) Sự xuất hiện của con người làm cho cảnh vật vui hơn.
(2) Sự xuất hiện của con người làm tăng thêm sự hoang vu, vắng vẻ của Đèo Ngang.
Em đồng ý với ý kiến nào? Tại sao?
b. Hai câu thực
1. Cảnh Đèo Ngang:
b.Hai câu thực
Lom khom dưới núi, tiều vài chú.
VN TN CN
Lác đác bên sông, chợ mấy nhà.
VN TN CN

Lom khom
Lác đác


vài
mấy
1. Cảnh Đèo Ngang:
c. Hai câu luận
Nhớ nước đau lòng, con quốc quốc.
Thương nhà mỏi miệng, cái gia gia.

c. Hai câu luận
Nhớ nước đau lòng, con quốc quốc.
VN CN
Thương nhà mỏi miệng, cái gia gia.
VN CN
Bước tới Đèo Ngang,bóng xế tà,
Cỏ cây chen đá, lá chen hoa.
Lom khom dưới núi, tiều vài chú,
Lác đác bên sông, chợ mấy nhà.
Nhớ nước đau lòng, con quốc quốc,
Thương nhà mỏi miệng, cái gia gia
2. Tâm trạng của tác giả:
II. Tìm hiểu chi tiết
Nhớ nước đau lòng, con quốc quốc.
Thương nhà mỏi miệng, cái gia gia.

“Dừng chân đứng lại, trời, non, nước,
Một mảnh tình riêng, ta với ta”.
2. Tâm trạng của tác giả:
II. Tìm hiểu chi tiết
cao
rộng
sâu
số ít
nhỏ
sâu kín
ta với ta
MÔ HÌNH MẠCH CẢM XÚC
Bước tới
Cảnh sắc
Hoang vu, rậm rạp
Tâm sự
Buồn tẻ, mờ nhạt
Nhớ nước, thương nhà
Dừng chân
Tâm trạng
Buồn, cô đơn
Cảnh sắc
Bao la, rộng lớn
Cuộc sống

Câu 1,2
Câu 7, 8
III. Tổng kết
1. Nội dung, nghệ thuật:
Câu 1: Bài thơ “Qua Đèo Ngang” thuộc thể thơ nào?
A. Song thất lục bát
B. Lục bát
C. Thất ngôn tứ tuyệt
D. Thất ngôn bát cú Đường luật
Câu 2: Cảnh Đèo Ngang được miêu tả vào thời điểm nào?
A. Đêm khuya
B. Xế trưa
C. Xế chiều
D. Ban mai
Câu 3: Những biện pháp nghệ thuật đặc sắc được sử dụng trong bài thơ?
A. Vận dụng điêu luyện những quy tắc của thể thơ thất ngôn bát cú Đường luật
B. Bút pháp tả cảnh ngụ tình
C. Sử dụng phép đối, từ láy, chơi chữ…
D. Cả A, B, C đều đúng.
Câu 4: Phong cách thơ của Bà Huyện Thanh Quan?
A. Trang nhã
B. Bình dân
C. Giản dị
D. Hóm hỉnh
Câu 5: Cảnh Đèo Ngang được tác giả miêu tả như thế nào?
A. Thoáng đãng.
B. Heo hút, hoang sơ.
C. Thấp thoáng có sự sống con người.
D. Cả A, B, C.
Câu 6: Bài thơ thể hiện tâm trạng gì của tác giả?
A. Say mê trước cảnh đẹp của thiên nhiên, đất nước.
B. Đau xót, ngậm ngùi trước sự thay đổi của quê hương.
C. Cô đơn trước thực tại, da diết nhớ về quá khứ của đất nước.
D. Buồn thương da diết khi phải sống trong cảnh ngộ cô đơn.
III. Tổng kết
1. Nội dung, nghệ thuật: ghi nhớ (sgk)
2. Ý nghĩa:
Thể hiện tâm trạng cô đơn thầm lặng,
nỗi niềm hoài cổ của nhà thơ trước
cảnh vật Đèo Ngang.
Một số hình ảnh về Đèo Ngang
Ngày 21/8/2004 hầm đường bộ qua Đèo Ngang đã được khánh thành sau một năm thi công. Hầm có chiều rộng 11.5m, cao 7.5m với 6 làn xe, mỗi làn rộng 3.5 m đảm bảo cho các phương tiện cơ giới đạt tốc độ tối đa 60km/h.
Một khúc quanh đẹp mắt của Đèo Ngang
DẶN DÒ
- Về nhà học thuộc lòng bài thơ.
- Nắm được giá trị nghệ thuật, nội dung và ý nghĩa của bài thơ.
- Chuẩn bị: “Bạn đến chơi nhà”- Nguyễn Khuyến