Bài 8. Chữa lỗi về quan hệ từ

Ngữ văn 7
Tiết 34
Nguyễn Thị Hoàn
Kiểm tra bài cũ
Câu hỏi
Thế nào là quan hệ từ ? Khi nào không dùng quan hệ từ ?
Đáp án :
- Quan hệ từ là những từ dùng để biểu thị các ý nghĩa quan hệ như sở hữu, so sánh, nhân quả….giữa các bộ phận của câu hay giữa câu với câu trong đoạn văn.
- Khi thêm hoặc bớt quan hệ từ mà ý nghĩa của từ, câu không thay đổi thì không cần dùng quan hệ từ.
*Ví dụ 1:

a) Đừng nên nhìn hình thức đánh giá kẻ khác.
? Đừng nên nhìn hình thức mà (hoặc để) đánh giá kẻ khác.
b) Câu tục ngữ này chỉ đúng xã hội xưa, còn ngày nay thì không đúng.
? Câu tục ngữ này chỉ đúng đối với xã hội xưa, còn đối với xã hội ngày nay thì không đúng.
*Bài tập 1 : Thêm quan hệ từ thích hợp ( có thể thêm hoặc bớt một vài từ khác) để hoàn chỉnh các câu sau đây :
Nó chăm chú nghe kể chuyện đầu đến cuối.
? Nó chăm chú nghe kể chuyện từ đầu đến cuối.
Con xin báo một tin vui cha mẹ mừng.
? Con xin báo một tin vui để (cho) cha mẹ mừng.
Ví dụ :
Nhà em ở xa trường bao giờ em cũng đến trường đúng giờ. (2 vế của câu diễn đạt hai sự việc có hàm ý tương phản.)
b) Chim sâu rất có ích cho nông dân nó diệt sâu phá hoại mùa màng.(Hai vế của câu diễn đạt hai sự việc chỉ kết quả - nguyên nhân.)
Hãy tìm quan hệ ý nghĩa giữa các vế trong 2 câu trên ?
Hà Nội
nhưng
vì
và
để
Ví dụ :
Nhà em ở xa trường bao giờ em cũng đến trường đúng giờ. (2 vế của câu diễn đạt hai sự việc có hàm ý tương phản.)
b) Chim sâu rất có ích cho nông dân nó diệt sâu phá hoại mùa màng.(Hai vế của câu diễn đạt hai sự việc chỉ kết quả - nguyên nhân.)
Hãy tìm quan hệ ý nghĩa giữa các vế trong 2 câu trên ?
và
Ví dụ :
Nhà em ở xa trường bao giờ em cũng đến trường đúng giờ. (2 vế của câu diễn đạt hai sự việc có hàm ý tương phản.)
b) Chim sâu rất có ích cho nông dân nó diệt sâu phá hoại mùa màng.(Hai vế của câu diễn đạt hai sự việc chỉ kết quả - nguyên nhân.)
Hãy tìm quan hệ ý nghĩa giữa các vế trong 2 câu trên ?
và
Ví dụ :
Nhà em ở xa trường bao giờ em cũng đến trường đúng giờ. (2 vế của câu diễn đạt hai sự việc có hàm ý tương phản.)
b) Chim sâu rất có ích cho nông dân nó diệt sâu phá hoại mùa màng.(Hai vế của câu diễn đạt hai sự việc chỉ kết quả - nguyên nhân.)
Hãy tìm quan hệ ý nghĩa giữa các vế trong 2 câu trên ?
và
*Ví dụ2:
Nhà em ở xa trường bao giờ em cũng đến trường đúng giờ.
(2 vế của câu diễn đạt hai sự việc có hàm ý tương phản.)
b) Chim sâu rất có ích cho nông dân nó diệt sâu phá hoại mùa màng.
(Hai vế của câu diễn đạt hai sự việc chỉ kết quả - nguyên nhân.)

và
để
nhưng
vì
*Bài tập 2 : Thay các quan hệ từ dùng sai trong các câu sau đây bằng những quan hệ từ thích hợp.

- Ngày nay,chúng ta cũng có quan niệm cha ông ta ngày xưa, lấy đạo đức, tài năng làm trọng.
- nước sơn có đẹp đến mấy mà chất gỗ không tốt thì đồ vật cũng không bền được.
- Không nên chỉ đánh giá con người hình thức bên ngoài mà nên đánh giá con người những hành động , cử chỉ, cách đối xử của họ.

như
Dù
với
Tuy
bằng
bằng
về
về
Qua
Về
* Vớ d?3:

a) câu ca dao "Công cha như núi Thái Sơn, Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra" cho thấy công lao to lớn của cha mẹ đối với con cái.
b) hình thức có thể làm tăng giá trị nội dung đồng thời hình thức có thể làm thấp giá trị nội dung.
Qua
Về
*Bài tập 3 : Chữa lại các câu văn sau cho hoàn chỉnh.
Đối với bản thân em còn nhiều thiếu sót, em hứa sẽ tích cực sửa chữa.
? Bản thân em còn nhiều thiếu sót, em hứa sẽ tích cực sửa chữa.
Với câu tục ngữ "Lá lành đùm lá rách" cho em hiểu đạo lý làm người là phải giúp đỡ người khác.
? Câu tục ngữ "Lá lành đùm lá rách" cho em hiểu đạo lý làm người là phải giúp đỡ người khác.
-Qua bài thơ này đã nói lên tình cảm của Bác Hồ đối với thiếu nhi.
? Bài thơ này đã nói lên tình cảm của Bác Hồ đối với thiếu nhi.
*Ví dụ 4 :
a) Nam là một học sinh giỏi toàn diện. Không những giỏi về môn toán, không những giỏi về môn văn. Thầy giáo rất khen Nam.
b) Nó thích tâm sự với mẹ, không thích với chị.

Câu hỏi :
1/ Tìm các quan hệ từ ở những câu in đậm.
2/ Các quan hệ từ này có tác dụng liên kết các bộ phận của câu với nhau không ?
3/ Em hãy sửa lại các câu trên cho đúng.
(không những)
(Với)
Thảo luận nhóm 3`
*Ví dụ4 :
Nam là một học sinh giỏi toàn diện. Không những giỏi về môn toán, không những giỏi về môn văn. Thầy giáo rất khen Nam.
? Nam là một học sinh giỏi toàn diện. Không những giỏi về môn toán, không những giỏi về môn văn mà còn giỏi về nhiều môn khác nữa. Thầy giáo rất khen Nam.
Nó thích tâm sự với mẹ, không thích với chị.
? Nó thích tâm sự với mẹ, không thích tâm sự với chị.
*Bài tập 4: Điền chữ Đ vào ô trống ở cuối câu dùng quan hệ từ đúng, chữ S vào ô trống ở cuối câu dùng quan hệ từ sai.
Nhờ cố gắng học tập nên nó đạt thành tích cao.
Tại nó không cẩn thận nên nó đã giải sai bài toán.
Chúng ta phải sống cho thế nào để chan hoà với mọi người.
Các chiến sĩ đã anh dũng chiến đấu để bảo vệ nền độc lập của dân tộc.
Phải luôn luôn chống tư tưởng chỉ bo bo bảo vệ bản thân của mình.
Sống trong xã hội của phong kiến đương thời, nhân dân ta bị áp bức bóc lột vô cùng tàn bạo.
Nếu trời mưa, con đường này sẽ rất trơn.
Giá trời mưa, con đường này sẽ rất trơn.
Đ
Đ
Đ
Đ
S
S
S
S
* Bài tập 5 ( Bài tập về nhà)
Em hãy trao đổi bài tập làm văn với bạn bên cạnh, đọc , nh?n xột, phát hiện các lỗi sai về quan hệ từ trong bài (nếu có) và góp ý với bạn cách chữa.