Bài 8. Chữa lỗi về quan hệ từ

Chào mừng quý thầy cô về dự giờ.
Giáo viên: Đinh Thị Kim Liên

KIỂM TRA BÀI CŨ
Câu hỏi: Thế nào là quan hệ từ? Cách sử dụng quan hệ từ như thế nào? Đặt câu có sử dụng quan hệ từ.
Đáp án: Quan hệ từ dùng để biểu thị các ý nghĩa quan hệ như sở hữu, so sánh, nhân quả,… giữa các bộ phận của câu hay giữa câu với câu trong đoạn văn.
Khi nói hoặc viết, có trường hợp bắt buộc phải dùng quan hệ từ. Đó là những trường hợp nếu không có quan hệ từ thì câu văn sẽ đổi nghĩa. Bên cạnh đó, cũng có trường hợp không bắt buộc dùng quan hệ từ (dùng cũng được, không dùng cũng được).
Có một số quan hệ từ được dùng thành cặp.
VD: Quyển sách này của tôi.
Tiết 36

CHỮA LỖI VỀ QUAN HỆ TỪ
Tiết 36: Chữa lỗi về quan hệ từ
I. Tìm hiểu các lỗi thường gặp về quan hệ từ.
1. Xét ví dụ
a. Ví dụ 1: Hai câu sau đây mắc lỗi gì về quan hệ từ ? Hãy chữa lại cho đúng.
Đừng nên nhìn hình thức đánh giá kẻ khác.
Câu tục ngữ này chỉ đúng xã hội xưa, còn ngày nay thì không đúng.
b. Ví dụ 2: Các quan hệ từ và, để trong hai ví dụ sau có diễn đạt đúng quan hệ ý nghĩa giữa các bộ phận trong câu không? Vậy hai câu trên mắc lỗi nào về quan hệ từ̀ ? Nên thay và, để ở đây bằng quan hệ từ gì?
Nhà em ở xa trường và bao giờ em cũng đến trường đúng giờ̀.
Chim sâu rất có ích cho nông dân để nó diệt sâu phá hoại mùa màng.
Tiết 36: Chữa lỗi về quan hệ từ
c. Ví dụ 3: Vì sao các câu thiếu chủ ngữ? Hãy chữa lại cho câu văn được hoàn chỉnh.
- Qua câu ca dao “Công cha như núi Thái Sơn, Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra” cho ta thấy công lao to lớn của cha mẹ đối với con cái.
Về hình thức có thể làm tăng giá trị nội dung đồng thời hình thức có thể làm thấp giá trị nội dung.
d. Ví dụ 4: Hãy nhận xét quan hệ từ trong các câu sau và chữa lại cho đúng.
Nam là một học sinh giỏi toàn diện. Không những giỏi môn Toán, không những gỏi về môn Văn. Thầy giáo rất khen Nam.
Nó thích tâm sự với mẹ, không thích với chị.
Thảo luận nhóm: 5 phút
Nhóm 1 – Ví dụ 1
Nhóm 2 – Ví dụ 2
Nhóm 3 – Ví dụ 3
Nhóm 4 – Ví dụ 4
a. Ví dụ 1: Hai câu sau đây mắc lỗi gì về quan hệ từ̀ ? Hãy chữa lại cho đúng.
Đừng nên nhìn hình thức đánh giá kẻ khác.
Câu tục ngữ này chỉ đúng xã hội xưa, còn ngày nay thì không đúng.
b. Ví dụ 2: Các quan hệ từ và, để trong hai ví dụ sau có diễn đạt đúng quan hệ ý nghĩa giữa các bộ phận trong câu không? Vậy hai câu trên mắc lỗi nào về quan hệ từ̀ ? Nên thay và, để ở đây bằng quan hệ từ gì?
Nhà em ở xa trường và bao giờ em cũng đến trường đúng giờ.
Chim sâu rất có ích cho nông dân để nó diệt sâu phá hoại mùa màng.
c. Ví dụ 3: Vì sao các câu thiếu chủ ngữ? Hãy chữa lại cho câu văn được hoàn chỉnh.
Qua câu ca dao “Công cha như núi Thái Sơn, Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra” cho ta thấy công lao to lớn của cha mẹ đối với con cái.
Về hình thức có thể làm tăng giá trị nội dung đồng thời hình thức có thể làm thấp giá trị nội dung.
d. Ví dụ 4: Hãy nhận xét quan hệ từ trong các câu sau và chữa lại cho đúng.
Nam là một học sinh giỏi toàn diện. Không những giỏi môn Toán, không những giỏi về môn Văn. Thầy giáo rất khen Nam.
Nó thích tâm sự với mẹ, không thích với chị.






VD 1:
- Đừng nên nhìn hình thức mà (để) đánh giá kẻ khác.
- Câu tục ngữ này chỉ đúng đối với xã hội xưa, còn đối với xã hội ngày nay thì không đúng.

- Nhà em ở xa trường nhưng bao giờ em cũng đến trường đúng giờ.

VD 2:
- Nhà em ở xa trường và bao giờ em cũng đến trường đúng giờ.



- Chim sâu rất có ích cho nông dân để nó diệt sâu phá hoại mùa màng.




- Chim sâu rất có ích cho nông dân vì nó diệt sâu phá hoại mùa màng.



Về hình thức có thể làm tăng giá trị nội dung đồng
thời hình thức có thể làm thấp giá trị nội dung.

VD 3:
Qua câu ca dao “Công cha như núi Thái Sơn, Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra” cho ta thấy công lao to lớn của cha mẹ đối với con cái.
/
/
/
/







VD 3:
Câu ca dao “Công cha như núi Thái Sơn, Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra” cho ta thấy công lao to lớn của cha mẹ đối với con cái.
/
Hình thức có thể làm tăng giá trị nội dung đồng
thời hình thức có thể làm thấp giá trị nội dung.
/


VD 4:
- Nam là một học sinh giỏi toàn diện. Không những giỏi về môn Toán không những giỏi về môn văn. Thầy giáo rất khen Nam.
- Nó thích tâm sự với mẹ, không thích với chị.
- Nam là một học sinh giỏi toàn diện. Không những giỏi Toán mà còn giỏi Văn và các môn học khác nữa. Thầy giáo rất khen Nam.
- Nó thích tâm sự với mẹ nhưng (mà) không thích tâm sự với chị.
2. Ghi nhớ
Trong việc dùng quan hệ từ, cần tránh các lỗi sau:
Thiếu quan hệ từ;
Dùng quan hệ từ không thích hợp về nghĩa;
Thừa quan hệ từ;
Dùng quan hệ từ không có tác dụng liên kết.
Bài tập nhanh:
(?) Phát hiện lỗi về sử dụng quan hệ từ trong những câu sau đây và chữa lại cho đúng.
a. Vì gió thổi mạnh nhưng hàng cây mới trồng vẫn đứng vững, không bị đổ.

b. Giá trời mưa, con đường này sẽ rất trơn.
=> Dùng quan hệ từ không thích hợp về nghĩa
a. Mặc dù gió thổi mạnh nhưng hàng cây mới trồng vẫn đứng vững, không bị đổ.

=> Quan hệ tương phản – đối lập
=> Quan hệ giả thiết – kết quả
b. Nếu trời mưa, con đường này sẽ rất trơn.
Bài tập nhanh
(?) Hãy chữa lại các lỗi về quan hệ từ trong các câu sau:
a. Nếu chúng ta không biết cách học và học không đúng cách nên chúng ta không tiến bộ.
=> Nếu chúng ta không biết cách học và học không đúng cách thì chúng ta không tiến bộ.
b. Sở dĩ cuối năm học lớp 6 em được khen thưởng về kết quả các môn học đều đạt điểm cao.
=> Sở dĩ cuối năm học lớp 6 em được khen thưởng là vì kết quả các môn học đều đạt điểm cao.

=> Chữa lại:
Thảo luận nhóm 5 phút
Nhóm 1 – Bài tập 1
Nhóm 2 – Bài tập 2
Nhóm 3 – Bài tập 3
Nhóm 4 – Bài tập 4 (câu a,b,c,d)
Bài tập 1
(?) Thờm quan hờ? tu` thớch ho?p (cú thờ? thờm hoa?c bo?t mụ?t v�i tu` khỏc) dờ? ho�n chi?nh cỏc cõu sau dõy:
a. Nó chăm chú nghe kể chuyện đầu đến cuối.
=> Nó chăm chú nghe kể chuyện từ đầu đến cuối.
b. Con xin báo một tin vui cha mẹ mừng.
=> Con xin báo một tin vui để (cho) cha mẹ mừng.
Tiết: 36 CHỮA LỖI VỀ QUAN HỆ TỪ
II. Luyện tập:
Bài tập 2 Thay các quan hệ từ dùng sai trong các câu sau đây bằng những quan hệ từ thích hợp.
a. Ngày nay, chúng ta cũng có quan niệm với cha ông ta ngày xưa, lấy đạo đức, tài năng làm trọng
=> Ngày nay, chúng ta cũng có quan niệm giống (như) cha ông ta ngày xưa, lấy đạo đức, tài năng làm trọng.
b. Tuy nước sơn có đẹp đến mấy mà chất gỗ không tốt thì đồ vật cũng không bền được.
=> Dù nước sơn có đẹp đến mấy mà chất gỗ không tốt thì đồ vật cũng không bền được.
c. Không nên chỉ đánh giá con người bằng hình thức bên ngoài mà nên đánh giá con người bằng những hành động, cử chỉ, cách đối xử của họ.
=> Không nên chỉ đánh giá con người về (qua) hình thức bên ngoài mà nên đánh giá con người về (qua) những hành động, cử chỉ, cách đối xử của họ.
Bài tập 3: Chữa lại các câu văn sau cho hoàn chỉnh.
Đối với bản thân em còn nhiều thiếu sót, em hứa sẽ tích cực sửa chữa.

Với câu tục ngữ “Lá lành đùm lá rách” cho em hiểu đạo lí làm người là phải giúp đỡ người khác.

c. Qua bài thơ này đã nói lên tình cảm của Bác Hồ đối với thiếu nhi.
Bản thân em còn nhiều thiếu sót, em hứa sẽ tích cực sửa chữa.

Câu tục ngữ “Lá lành đùm lá rách” cho em hiểu đạo lí làm người là phải giúp đỡ người khác.

=> Bài thơ này đã nói lên tình cảm của Bác Hồ đối với thiếu nhi.
Bài tập 4

a. Nhờ cố gắng học tập nên nó đạt thành tích cao.
b. Tại nó không cẩn thận nên nó đã giải sai bài toán.
c. Chúng ta phải sống cho thế nào để chan hoà với mọi người.
d. Các chiến sĩ đã anh dũng chiến đấu để bảo vệ nền độc lập của dân tộc.
Cho biết các quan hệ từ in đậm dưới đây được dùng đúng hay sai ? Nếu sai, hãy chữa lại cho đúng?
Đ
Đ
S
Đ
Cô giáo như mẹ hiền.
Học sinh đi học bằng xe đạp.
Đi học
Bài tập bổ sung
Viết đoạn văn ngắn (khoảng từ 3 – 5 câu), chủ đề tự chọn, trong đó có sử dụng quan hệ từ. Gạch chân dưới những quan hệ từ đã sử dụng.
5. HƯỚNG DẪN TỰ HỌC
+ Học bài, làm đầy đủ các bài tập còn lại vào vở bài tập.
+ Chuẩn bị bài “ Ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về quê”.