Bài 8. Bạn đến chơi nhà

1. Bài Qua Đèo Ngang thuộc thể thơ nào ?
A. Song thất lục bát
B Lục bát
C. Thất ngôn bát cú
D. Ngũ ngôn

2.Tâm trạng của tác giả thể hiện qua bài thơ là tâm trạng như thế nào ?
A.Yêu say trước vẻ đẹp của thiên nhiên đất nước
B. Đau xót ngậm ngùi trước sự đổi thay của quê hương
C. Buồn thương da diết khi phải sống trong cảnh ngộ cô đơn
D. Cô đơn trước thực tại ,da diết nhớ về quá khứ của đất nước
Kiểm tra bài cũ
bạn đến chơi nhà
Nguyễn Khuyến
Bài 8 tiết 30
I. đọc -hiểu chú thích
Tác giả:
. Nguyễn Khuyến (1835-1909), quê Yên Đổ, Bình Lục, Hà Nam. (còn gọi là Tam Nguyên Yên Đổ).
Là nhà thơ làng cảnh kiệt xuất, nổi tiếng với 3 bài thơ: Thu vịnh, Thu ẩm, Thu điếu.
- Phong cách thơ trào phúng, trữ tình


Tác phẩm:
Thể thơ thất ngôn bát cú
Là bài thơ hay nhất viết về tình bạn
Nguyễn Khuyến lúc làm quan
( Cổng Môn Tử Môn )
Cổng vào Từ Đường
Từ Đường Nguyễn Khuyến
Bạn đến chơi nhà

Đã bấy lâu nay, bác tới nhà (1)
Trẻ thời đi vắng, chợ thời xa. (2)
Ao sâu nước cả, khôn chài cá, (3)
Vườn rộng rào thưa, khó đuổi gà (4)
Cải chửa ra cây, cà mới nụ, (5)
Bầu vừa rộng rốn, mướp đương hoa (6)
Đầu trò tiếp khách, trầu không có, (7)
Bác đến chơi đây, ta với ta! (8)
Phần 2
Phần 3
Phần 1
Câu hỏi thảo luận
Bài thơ Bạn đến chơi nhà có điểm gì giống và khác về hình thức so với bài thơ Qua Đèo Ngang?
Giống
về số câu, số chữ, cách hiệp vần, đối thanh, đối ý.
Khác
Phá bỏ ràng buộc
về bố cục(2/2/2/2)
đề - thực - luận - kết
? Tạo ra một kết cấu độc đáo gồm 3 phần (1/6/1).
II. Đọc - hiểu văn bản
1. Lời chào chân thành

Đã bấy lâu nay,
Bác tới nhà.
Tiếng reo vui,
lời chào hồ hởi thân tình
? Vui mừng, quí mến, trân trọng.
2. Tình huống và khả năng tiếp bạn
- Trẻ đi vắng ? không có người sai bảo.
- Chợ ở xa ? không dễ mua sắm thức ăn thết bạn.
-> Mong muốn tiếp bạn thịnh soạn nhưng không thực hiện được.
- có cá, có gà nhưng cũng bằng không vì (ao sâu, nước cả, vườn rộng, rào thưa).
- có cải, có cà, có bầu, có mướp nhưng cũng chỉ mới ở dạng tiềm ẩn (chửa ra cây, mới nụ, vừa rụng rốn, đương hoa).
-> Nguyễn Khuyến rất muốn tiếp bạn chu đáo nhưng lại không có gì để tiếp đãi cả.
đầu trò tiếp khách trầu không có
Sự thiếu thốn, đạm bạc được nói quá, cường điệu đến mức tối đa, đối lập với cái giàu có, sang trọng giả tưởng cũng được nói quá, cường điệu không kém là yếu tố tạo ra nụ cười hóm hỉnh và thân mật, tế nhị mà sâu sắc.
Nghệ thuật đòn bẩy tài tình.
Khẳng định tình bạn đậm đà, thắm thiết
Bác đến chơi đây ta với ta
Khẳng định chiều sâu của tình bạn:
Cái đáng quí nhất là đến với nhau bằng tấm lòng.
III. Tổng kết
Nội dung:
Ca ngợi tình bạn đậm đà, chân thành thắm thiết, dân dã mà cảm động.
Nghệ thuật
Tạo tình huống bất ngờ, thú vị.
Lời thơ thuần Nôm, giản dị, tự nhiên.
Giọng thơ hóm hỉnh.
Đối về bố cục.
* Ghi nhớ SGK T105
IV. Luyện tập
So sánh cụm từ "ta với ta" trong bài Bạn đến chơi nhà của Nguyễn Khuyến với cụm từ "ta với ta" trong bài Qua Đèo Ngang của Bà Huyện Thanh Quan?
"Ta với ta" trong bài Qua đèo Ngang là tác giả với cái bóng của chính mình, là nỗi cô đơn khi chỉ có một mình đối diện với chính mình ở nơi hoang vắng.
-> Bộc lộ nỗi cô đơn gần như tuyệt đối của tác giả.

"Ta với ta" trong Bạn đến chơi nhà là tác giả và bạn, tuy hai mà một, đó là tình bạn chân thành, cảm động vượt lên mọi thứ vật chất.
-> Bộc lộ niềm vui mừng, phấn khởi của đôi bạn già.
Bài 2 : Hãy viết một đoạn văn ngắn nói lên cảm nghĩ của em về tình bạn độc đáo cao quý hết sức đẹp đẽ của Nguyễn Khuyến ?

V. Bài tập về nhà
Học thuộc lòng bài thơ,
Làm bài tập còn lại trong SGK.
PBCN về bài thơ.
Chuẩn bị bài sau.
Mộ Nguyễn Khuyến đặt trên núi Phương Nhi, huyện ý Yên, tỉnh Nam Định.
Hòm sắc phong do nhà vua ban cho
Hòm sách, ống quyển thi Đình, thi Hương.
II. đọc- hiểu văn bản