Bài 8. Bạn đến chơi nhà

VĂN BẢN : BẠN ĐẾN CHƠI NHÀ
(Nguyễn Khuyến)
BÀI 8
TIẾT 30
I. Đọc – tìm hiểu chú thích:
1.Tác giả:
Đọc phần chú thích * SGK và nêu những hiểu biết của mình
về tác giả Nguyễn Khuyến ?
-Nguyễn Khuyến (1835-1909)
-Quê quán : Bình Lục- Hà Nam
Nguyễn khuyến lúc làm quan
Hòm sắc phong do nhà vua ban cho
VĂN BẢN : BẠN ĐẾN CHƠI NHÀ
(Nguyễn Khuyến)
BÀI 8
TIẾT 30
I.Tìm hiểu tác giả, tác phẩm
1.Tác giả
-Nguyễn Khuyến (1835-1909)
-Quê quán : Bình Lục -Hà Nam
2.Tác phẩm
Bài thơ được viết theo thể thơ nào ?
Nêu đặc điểm của thể thơ đó ?

-Thể thơ : Thất ngôn bát cú đường luật
+8 câu mỗi câu 7 chữ
+ Gieo vần cuối câu 1,2,4,6,8( nhà , ta, gà, hoa,)
+ Đối Ao sâu / nước cả / khôn chài cá
Vườn rộng/ rào thưa / khó đuổi gà
+ Luật thơ tuân theo luật bằng trắc nghiêm ngặt
-Thể thơ :Thất ngôn bát cú đường luật
VĂN BẢN : BẠN ĐẾN CHƠI NHÀ
(Nguyễn Khuyến)
BÀI 8
TIẾT 30
I.Tìm hiểu tác giả, tác phẩm,
1.Tác giả
-Nguyễn Khuyến (1835-1909)
-Quê quán :Bình Lục -Hà Nam
2.Tác phẩm:
-Thể thơ : Thất ngôn bát cú Đường luật
II Đọc và tìm hiểu chú thích
1.Đọc
2.Tìm hiểu chú thích
Theo em văn bản có thể chia
bố cục như thế nào?
Bố cục gồm 3 phần
Câu 1: Niềm vui bạn đến chơi nhà
6 câu tiếp : Việc tiếp đãi bạn
Câu cuối : Khẳng định về một tình bạn thân thiết
III. Phân tích văn bản
1. Câu 1: Niềm vui tiếp bạn
Trong câu này có 2 chi tiết đáng chú ý :
Một là nhắc đến thời gian
Hai là lời xưng hô .Em hãy chỉ ra điều đó ?

Thời gian : Lâu nay
Xưng hô : Bác

“ §· bÊy l©u nay” lµ kho¶ng thêi gian nh­ thÕ nµo?
-Đã bấy lâu nay Khoảng thời gian dài
Đã bấy lâu nay bác tới nhà ,
Trẻ thời đi vắng, chợ thời xa.
Ao sâu nước cả, khôn chài cá ,
Vườn rộng rào thưa, khó đuổi gà.
Cải chửa ra cây, cà mới nụ ,
Bầu vừa rụng rốn, mướp đương hoa.
Đầu trò tiếp khách , trầu không có ,
Bác đến chơi đây , ta với ta !
Đã bấy lâu nay bác tới nhà ,
VĂN BẢN : BẠN ĐẾN CHƠI NHÀ
(Nguyễn Khuyến)
BÀI 8
TIẾT 30
I.Tìm hiểu tác giả văn bản
1.Tác giả
-Nguyễn Khuyến (1835-1909)
-Quê quán : Bình Lục -Hà Nam
2.Văn bản
-Thể thơ : Thất ngôn bát cú đường luật
II.Đọc và tìm hiểu chú thích
1.Đọc
2.Tìm hiểu chú thích
III. Phân tích văn bản
1. Câu 1
-Đã bấy lâu nay Khoảng thời gian dài
Gọi bạn là bác , cách xưng hô này có ý nghĩa gì ?

-Cách xưng hô vừa thân mật , vừa trân trọng
-Bác cách xưng hô vừa trân trọng vừa
thân mật
Em có nhận xét gì về giọng điệu của câu thơ?
Không chỉ là sự thông báo mà còn là lời chào ,
tiếng reo vui khi bạn hiền đến chơi nhà .
-Câu thơ thay cho lời chào,bộc lộ sự hồ
hởi,vui mừng khi bạn hiền đến chơi
2.Sáu câu tiếp :Việc tiếp đãi bạn
Cách tiếp đãi bạn của nhà thơ có gì đặc biệt ?
( Gặp những khó khăn gì ? )
-Trẻ đi vắng, chợ thời xa Thiếu người sai vặt
khó khăn trong việc mua bán thức ngon đãi bạn
-Ao sâu nước cả Khôn chài cá Mọi thứ sẵn có
-Vườn rộng , rào thưa khó đuổi gà nhưng không
đánh bắt được
Đã bấy lâu nay bác tới nhà ,
Trẻ thời đi vắng, chợ thời xa.
Ao sâu nước cả, khôn trài cá ,
Vườn rộng rào thưa, khó đuổi gà.
Cải chửa ra cây, cà mới nụ ,
Bầu vừa rụng rốn, mướp đương hoa.
Đầu trò tiiếp khách , trầu không có ,
Bác đến chơi đây , ta với ta !
Đã bấy lâu nay bác tới nhà ,
Trẻ thời đi vắng, chợ thời xa.
Ao sâu nước cả, khôn trài cá ,
Vườn rộng rào thưa, khó đuổi gà.
Cải chửa ra cây, cà mới nụ ,
Bầu vừa rụng rốn, mướp đương hoa.
Đầu trò tiiếp khách , trầu không có ,
Bác đến chơi đây , ta với ta !
Đã bấy lâu nay bác tới nhà ,
Trẻ thời đi vắng, chợ thời xa.
Ao sâu nước cả, khôn trài cá ,
Vườn rộng rào thưa, khó đuổi gà.
Cải chửa ra cây, cà mới nụ ,
Bầu vừa rụng rốn, mướp đương hoa.
Đầu trò tiiếp khách , trầu không có ,
Bác đến chơi đây , ta với ta !
Cải chửa ra cây Những món ăn dân dã như rau
Cà mới nụ quả có sẵn nhưng chưa dùng
Bầu vừa rụng rốn được vì không đúng lúc
Mướp đương hoa chưa đến thời vụ
Trầu không có
Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch ng¾t nhÞp trong c©u 7?


- C¸ch ng¾t nhÞp 4 / 1 / 2

Nếu ngắt nhịp 2/2/3 như các câu trên thì ý nghĩa
của câu có thay đổi không ? Thay đổi như thế nào?

VĂN BẢN : BẠN ĐẾN CHƠI NHÀ
(Nguyễn Khuyến)
BÀI 8
TIẾT 30
I.Tìm hiểu tác giả văn bản
1.Tác giả
-Nguyễn Khuyến (1835-1909)
-Quê quán : Bình Lục- Hà Nam
2.Văn bản
-Thể thơ : Thất ngôn bát cú đường luật
II.Đọc và tìm hiểu chú thích
1.Đọc
2.Tìm hiểu chú thích
III. Phân tích văn bản văn bản
1. Câu 1
-Đã bấy lâu nay Khoảng thời gian dài
-Bác cách xưng hô vừa trân trọng
vừa thân mật
-Câu thơ thay cho lời chào , bộc lộ sự
hồ hởi,vui mừng khi bạn hiền đến chơi
2.Sáu câu tiếp :Việc tiếp đãi bạn
Đã bấy lâu nay bác tới nhà ,
Trẻ thời đi vắng, chợ thời xa.
Ao sâu nước cả, khôn trài cá ,
Vườn rộng rào thưa, khó đuổi gà.
Cải chửa ra cây, cà mới nụ ,
Bầu vừa rụng rốn, mướp đương hoa.
Đầu trò tiiếp khách , trầu không có ,
Bác đến chơi đây , ta với ta !
Câu hỏi thảo luận
Khi tạo nên tình huống như vậy tác giả có dụng ý gì?
Gợi ý:
+ Bút pháp nghệ thuật nào được sử dụng khi nói
về hoàn cảnh đặc biệt?
+ Em hiểu gì về hoàn cảnh sống của Nguyễn Khuyến ?
+Nói thực hoàn cảnh thật của mình qua đó ta thấy
tình bạn giữa Nguyễn Khuyến và bạn như thế nào?
+ Giọng điệu khi nói như thế nào ?Bu?n hay vui?
Nghệ thuật : Nói quá
-Cảnh sống : Thanh bình giản dị
-Tình cảm : Chân tình không khách sáo
- Giọng điệu : Hóm hỉnh , đùa vui , yêu đời
Em có nhận xét gì về cách sử dụng ngôn ngữ
trong 6 câu thơ này ?
Ngôn ngữ :
- Tự nhiên , tinh tế
- Dân dã , bình dị ( gà , cá , ao, vườn)
3.Câu thơ cuối
Cuối cùng Nguyễn Khuyến tiếp đãi bạn như thế nào?
Em hiểu như thế nào về hình ảnh đó ?
Ta với ta - nhà thơ và người bạn
Ta với ta - nhà thơ và người bạn
Trong hoàn cảnh tiếp bạn mà ngay cả miếng trầu
cũng không có thì cụm từ "Ta với ta" có ý nghĩa gì ?
Khẳng định tình bạn cao đẹp, chân thành
vượt lên mọi lề thói lễ nghi thông thường và cả vật chất .
Khẳng định tình bạn cao đẹp
VĂN BẢN : BẠN ĐẾN CHƠI NHÀ
(Nguyễn Khuyến)
BÀI 8
TIẾT 30
I.Giíi thiÖu tác giả, văn bản
1.Tác giả
-Nguyễn Khuyến (1835-1909)
-Quê quán :Bình Lục -Hà Nam
2.Văn bản
-Thể thơ : Thất ngôn bát cú đường luật
II.Đọc và tìm hiểu chú thích
1.Đọc
2.Tìm hiểu chú thích
III. Tìm hiểu văn bản
1. Câu 1 :Niềm vui tiếp bạn
-Đã bấy lâu nay Khoảng thời gian dài
-Bác cách xưng hô vừa trân trọng
vừa thân mật
-Câu thơ thay cho lời chào , bộc lộ sự hồ
hởi,vui mừng khi bạn hiền đến chơi
2.Sáu câu tiếp: Việc tiếp đãi bạn
Ngôn ngữ :
- Tự nhiên , tinh tế
- Dân dã , bình dị ( gà , cá , ao, vườn)
3.Câu thơ cuối : Tình bạn thân thiết
Ta với ta - nhà thơ và người bạn
Khẳng định tình bạn cao đẹp
IV. Tổng kết
Sau khi học bài thơ em có nhận xét gì về nghệ thuật ?
Thông nghệ thuật đó tác giả giúp người đọc
cảm nhận được điều gì?
Bài thơ được lập ý bằng cách cố tình dựng lên
tình huống khó xử khi bạn đến chơi ,để rồi hạ
một câu kết : "Bác đến chơi đây ta với ta" ,
nhưng trong đó là một dọng thơ hóm hỉnh
chứa đựng tình bạn đậm đà ,thắm thiết.
V. luyện tập
Câu hỏi thảo luận
Em hãy so sánh cụm từ "ta với ta" trong bài
Bạn đến chơi nhà của Nguyễn Khuyến
Với cụm từ "ta với ta" trong bài Qua đèo Ngang
của Bà Huyện Thanh Quan
"Ta với ta" trong bài
Qua đèo Ngang : tác giả với cái bóng của chính mình, là nỗi cô đơn khi chỉ có một mình đối diện với chính mình ở nơi hoang vắng.
-> Bộc lộ nỗi cô đơn gần như tuyệt đối của tác giả.
"Ta với ta" trong bài
Bạn đến chơi nhà : tác giả và bạn, tuy hai mà một, đó là tình bạn chân thành, cảm động vượt lên mọi thứ vật chất.
-> Bộc lộ niềm vui mừng, phấn khởi của đôi bạn già.
VI. Bài tập về nhà
Học thuộc lòng bài thơ,
Làm bài tập còn lại trong SGK.
Chuẩn bị bài sau.