Bài 8. Bạn đến chơi nhà

I-Đọc- hiểu chú thích
Tiết 30 Văn bản Bạn đến chơi nhà
Nguyễn Khuyến
1-Tác giả
- Nguyễn Khuyến(1835-1909)- QuêHà Nam
- Là nhà thơ của làng cảnh Việt Nam .
* Hoàn cảnh sáng tác bài thơ
- Bài thơ được sáng tác khi ông cáo quan về ở ẩn tại Hà Nam.


2-Tác phẩm
- Ông để lại cho đời hơn 800 bài thơ nôm, vài chục câu đối.
3- Từ khó:
I-Đọc- hiểu chú thích
Tiết 30 Văn bản Bạn đến chơi nhà
Nguyễn Khuyến
II-Đọc- hiểu văn bản
1- Cấu trúc:
- Thể thơ thất ngôn bát cú đường luật

Đã bấy lâu nay, bác tới nhà,
Trẻ thời đi vắng, chợ thời xa.
Ao sâu nước cả, khôn chài cá,
Vườn rộng rào thưa, khó đuổi gà.
Cải chửa ra cây, cà mới nụ,
Bầu vừa rụng rốn, mướp đương hoa.
Đầu trò tiếp khách, trầu không có,
Bác đến chơi đây, ta với ta!



1
6
1
I-Đọc- hiểu chú thích
Tiết 30 Văn bản Bạn đến chơi nhà
Nguyễn Khuyến
II-Đọc- hiểu văn bản
1- Cấu trúc:
2- Nội dung
a- Cảm xúc khi bạn đến chơi nhà
Đã bấy lâu nay bác tới nhà,
-Đã bấy lâu: khoảng thời gian dài
-Bác: cách xưng hô vừa thân mật, vừa trân trọng
-> Quan hệ bạn bè bền chặt, thuỷ chung.
- Câu thơ mở đầu tự nhiên như lời nói hàng ngày, nghe như một lời chào, một tiếng reo vui, hồ hởi khi gặp lại bạn cũ.
I-Đọc- hiểu chú thích
Tiết 30 Văn bản Bạn đến chơi nhà
Nguyễn Khuyến
II-Đọc- hiểu văn bản
1- Cấu trúc:
2- Nội dung
a- Cảm xúc khi bạn đến chơi nhà
Gồm 3 phần
-Câu thơ mở đầu tự nhiên như lời nói hàng ngày nghe như một lời chào, một tiếng reo vui, hồ hởi khi gặp lại bạn cũ.
Trẻ thời đi vắng, chợ thời xa.

+NT đối
-Trẻ đi vắng không có người đón tiếp, chợ xa-> không đi được
Ao sâu nước cả, khôn chài cá
Vườn rộng rào thưa, khó đuổi gà
Cải chửa ra cây, cà mới nụ
Bầu vừa rụng rốn, mướp đương hoa

- sâu ,cả
- rộng, thưa
- khôn, khó
Việc bắt cá, gà vô cùng khó khăn, không thực hiện được
-Các từ: chửa, vừa, mới, đương( chỉ sự tiếp diễn)
Mọi cái bắt đầu xuất hiện và đang phát triển
-> Trong nhà, ngoài vườn có bao nhiêu thứ nhưng thực ra lại chẳng có gì để đãi bạn bởi mọi thứ chưa đến lúc, đến thời.
I-Đọc- hiểu chú thích
Tiết 30 Văn bản Bạn đến chơi nhà
Nguyễn Khuyến
II-Đọc- hiểu văn bản
1- Cấu trúc:
2- Nội dung
a- Cảm xúc khi bạn đến chơi nhà
Gồm 3 phần
-Câu thơ mở đầu tự nhiên như lời nói hàng ngày nghe như một lời chào, một tiếng reo vui, hồ hởi khi gặp lại bạn cũ.
Đầu trò tiếp khách, trầu không có,

b- Cảm xúc về gia cảnh:
-Giọng thơ hóm hỉnh vui đùa.
-Trầu không có: mọi thứ không có được cường điệu tới mức cực đại-> tấm lòng dành cho bạn
- Gia cảnh tuy nghèo khó nhưng tình bạn chân thật, trong sáng.
-Tự trào
I-Đọc- hiểu chú thích
Tiết 30 Văn bản Bạn đến chơi nhà
Nguyễn Khuyến
II-Đọc- hiểu văn bản
1- Cấu trúc:
2- Nội dung
a- Cảm xúc khi bạn đến chơi nhà
Gồm 3 phần
- Câu thơ mở đầu tự nhiên như lời nói hàng ngày nghe như một lời chào, một tiếng reo vui, hồ hởi khi gặp lại bạn cũ.
b- Cảm xúc về gia cảnh:
- Giọng thơ hóm hỉnh vui đùa.
c- Cảm xúc về tình bạn
Bác đến chơi đây ta với ta.
"Ta" đại từ nhân xưng ( Ta: chủ nhân, ta: là khách)
Ta với ta:Hai ông bạn già cùng chung một tâm trạng mừng vui.
-> Tình bạn, tình người là quý nhất, cao hơn mọi của cải, vật chất
- Tình bạn thiêng liêng, mộc mạc, dân giã -> Kết thúc bất ngờ, thú vị: Tình bạn, tình người thăng hoa.
? So sánh cụm từ "ta với ta" trong bài Bạn đến chơi nhà và Qua đèo Ngang?.
- Gia cảnh tuy nghèo khó nhưng tình bạn chân thật, trong sáng.
I-Đọc- hiểu chú thích
Tiết 30 Văn bản Bạn đến chơi nhà
Nguyễn Khuyến
II-Đọc- hiểu văn bản
1- Cấu trúc:
2- Nội dung
a- Cảm xúc khi bạn đến chơi nhà
Gồm 3 phần
-Câu thơ mở đầu tự nhiên như lời nói hàng ngày nghe như một lời chào, một tiếng reo vui, hồ hởi khi gặp lại bạn cũ.
b- Cảm xúc về gia cảnh:
-Giọng thơ hóm hỉnh vui đùa.
c- Cảm xúc về tình bạn
-Tình bạn thiêng liêng, mộc mạc, dân giã -> Kết thúc bất ngờ, thú vị: Tình bạn, tình người thăng hoa.
III- Tổng kết
1- Nghệ thuật:
- Thể thơ thất ngôn bát cú đường luật, niêm, bằng trắc và đối chặt chẽ, hợp cách. Ngôn ngữ thuần nôm đọc lên nghe thanh thoát nhẹ nhàng, tự nhiên.
2-Nội dung:
- Bài thơ được lập ý bằng cách cố tình dựng lên tình huống khó xử khi bạn đến nhà chơi, để rồi hạ một câu kết: "Bác đến chơi đây, ta với ta", nhưng trong đó là một giọng thơ hóm hỉnh chứa đựng tình bạn đậm đà thắm thiết
IV- Luyện tập:
- Gia cảnh tuy nghèo khó nhưng tình bạn chân thật, trong sáng.
1-Từ câu thứ hai đến câu thứ sáu, tác giả nói đến sự thiếu thốn tất cả những điều kiện vật chất để đãi bạn với mục đích gì?
A- Miêu tả cảnh nghèo của mình.

B-Giãi bày hoàn cảnh thực tế của mình
C-Không muốn tiếp đãi bạn
Diễn đạt một cách dí dỏm tình cảm chân thành, sâu sắc
D
2- Em hiểu gì về Nguyễn Khuyến và tình bạn của ông qua bài thơ?
V- Hướng dẫn về nhà
-Học thuộc lòng bài thơ
-Chuẩn bị ôn tập làm bài viết số 2.