Bài 8. Bạn đến chơi nhà

bạn đến chơi nhà
Nguyễn Khuyến
Bài 8 tiết 30
VĂN HỌC 7

Giới thiệu một số hình ảnh về Nguễn Khuyến

Hòm sắc phong do nhà vua ban cho
Hòm sách, ống quyển thi Đình, thi Hương.
Nguyễn Khuyến lúc làm quan
( Cổng Môn Tử Môn - Cổng vào Từ Đường)
Từ Đường Nguyễn Khuyến
I. đọc - Tìm hiểu chung
Tác giả: Nguyễn Khuyến (1835-1909), quê Yên Đổ, Bình Lục, Hà Nam. (còn gọi là Tam Nguyên Yên Đổ).
Là nhà thơ làng cảnh kiệt xuất, nổi tiếng với 3 bài thơ: Thu vịnh, Thu ẩm, Thu điếu.
Phong cách thơ trào phúng, trữ tình.
Tác phẩm: Là bài thơ hay nhất viết về tình bạn, sáng tác vào giai đoạn khi cáo quan về ở ẩn.

3. Thể thơ: Thất ngôn bát cú Dường luật
- Hiệp vần cuối câu 1/ 2/ 4/ 6/ 8.
- Luật ba`ng trắc
- Đối: câu 3 với câu 4, câu 5 với câu 6
bạn đến chơi nhà
Nguyễn Khuyến
4.Bố cục: 3 phần

* Câu đầu: lời chào bạn đến chơi nhà.
* Sáu câu tiếp: tình huống và hoàn cảnh tiếp bạn
* Câu cuối: quan niệm về tình bạn.
bạn đến chơi nhà
Nguyễn Khuyến
Bạn đến chơi nhà
Nguyễn Khuyến
Đã bấy lâu nay, bác tới nhà (1)
Trẻ thời đi vắng, chợ thời xa. (2)
Ao sâu nước cả, khôn chài cá, (3)
Vườn rộng rào thưa, khó đuổi gà (4)
Cải chửa ra cây, cà mới nụ, (5)
Bầu vừa rụng rốn, mướp đương hoa (6)
Đầu trò tiếp khách, trầu không có, (7)
Bác đến chơi đây, ta với ta! (8)
Phần 2
Phần 3
Phần 1
1. Lời chào ba?n dến chơi nhà

Đã bấy lâu nay,
Bác tới nhà.
Tiếng reo vui,
lời chào hồ hởi thân tình
Vui mừng, quí mến, trân trọng.
bạn đến chơi nhà
Nguyễn Khuyến
Ii. đọc - hiểu văn bản
* Sáu câu tiếp
Trẻ thời đi vắng, chợ thời xa
Ao sâu nước cả, khôn chài cá,
Vườn rộng rào thưa, khó đuổi gà
Cải chửa ra cây, cà mới nụ,
Bầu vừa rụng rốn, mướp đương hoa
Đầu trò tiếp khách, trầu không có,
2. Tình huống và hoàn cảnh tiếp bạn
- Trẻ đi vắng ? không có người sai bảo.
- Chợ ở xa ? không dễ mua sắm thức ăn ti?p dãi bạn.
- Có cá, có gà nhưng cũng bằng không vì (ao sâu, nước cả(nước lớn),
vườn rộng, rào thưa).
- Có cải, có cà, có bầu, có mướp nhưng cũng chỉ mới ở dạng
tiềm ẩn (chửa ra cây, mới nụ, vừa rụng rốn, đương hoa).
- đầu trò tiếp khách ? trầu không có
? Nguyễn Khuyến rất muốn tiếp bạn chu đáo nhưng lại không có gì để tiếp đãi cả.Cái tối thiểu nhất là "miếng trầu" cũng không !
bạn đến chơi nhà
Nguyễn Khuyến
Sự thiếu thốn, đạm bạc được nói quá, cường điệu đến mức tối đa, đối lập với cái giàu có, sang trọng cường điệu không kém là yếu tố tạo ra nụ cười hóm hỉnh và thân mật, tế nhị mà sâu sắc.
bạn đến chơi nhà
Nguyễn Khuyến
VẾ ĐỐI
Ao sâu nước cả, khôn chài cá
Vườn rộng rào thưa, khó đuổi gà
Cải chửa ra cây, cà mới nụ
Bầu vừa rụng rốn, mướp đương hoa
VẾ ĐỐI
Quan niờ?m tình bạn
Bác đến chơi đây ta với ta
?Khẳng định chiều sâu của tình bạn:
Cái đáng quí nhất là đến với nhau bằng tấm lòng,
không quá phụ thuộc vào vật chất !
bạn đến chơi nhà
Nguyễn Khuyến
III. Tổng kết
Nội dung:
- Ca ngợi tình bạn đậm đà, chân thành thắm thiết, dân dã mà cảm động.
Nghệ thuật
- Tạo tình huống bất ngờ, thú vị.
- Lời thơ thuần Nôm, giản dị, tự nhiên.
- Giọng thơ hóm hỉnh.
- Đối về bố cục.
* Ghi nhớ SGK (Tr.105)
bạn đến chơi nhà
Nguyễn Khuyến
IV. Luyện tập
- So sánh cụm từ "ta với ta" trong bài Bạn đến chơi nhà của Nguyễn Khuyến với cụm từ "ta với ta" trong bài Qua Đèo Ngang của Bà Huyện Thanh Quan?
-"Ta với ta" trong bài Qua đèo Ngang là tác giả với cái bóng của chính mình, là nỗi cô đơn khi chỉ có một mình đối diện với chính mình ở nơi hoang vắng.
? Bộc lộ nỗi cô đơn gần như tuyệt đối của tác giả.
-"Ta với ta" trong Bạn đến chơi nhà là tác giả và bạn, tuy hai mà một, đó là tình bạn chân thành, cảm động vượt lên mọi thứ vật chất.
? Bộc lộ niềm vui mừng, phấn khởi của đôi bạn già.
bạn đến chơi nhà
Nguyễn Khuyến
Câu hỏi thảo luận
Bài thơ Bạn đến chơi nhà có điểm gì giống và khác về hình thức so với bài thơ Qua Đèo Ngang?
Giống
về số câu, số chữ, cách hiệp vần, đối thanh, đối ý.
Khác
Phá bỏ ràng buộc
về bố cục(2/2/2/2)
đề - thực - luận - kết
? Tạo ra một kết cấu độc đáo gồm 3 phần (1/6/1).
V. Hướng dẫn về nhà
Học thuộc lòng bài thơ,
Làm bài tập còn lại trong SGK.
Phát biểu cảm nghĩ về bài thơ.
Chuẩn bị bài sau.
Mộ Nguyễn Khuyến đặt trên núi Phương Nhi, huyện ý Yên, tỉnh Nam Định.
vui KHỏE, HạNH PHúC !
Kính chúc các thầy cô giáo và các em học sinh