Bài 8. Bạn đến chơi nhà

KIỂM TRA BÀI CŨ:
1. Đọc thuộc lòng bài thơ "Qua Đèo Ngang".
2. Em h�y trình b�y n?i dung b�i tho "Qua Đèo Ngang".
Bài Qua Đèo Ngang thuộc thể thơ nào?
A. Song thất lục bát.
B. Lục bát.
C. Thất ngôn bát cú.
D. Ngũ ngôn.
Tiết 30
Bạn đến chơi nhà
(Nguyễn Khuyến)
I. ĐỌC-TÌM HIỂU CHÚ THÍCH:
1/ D?c:
BẠN ĐẾN CHƠI NHÀ
Đã bấy lâu nay, bác tới nhà, (1)
Trẻ thời đi vắng, chợ thời xa. (2)
Ao sâu nước cả, khôn chài cá, (3)
Vườn rộng rào thưa, khó đuổi gà. (4)
Cải chửa ra cây, cà mới nụ, (5)
Bầu vừa rụng rốn, mướp đương hoa.(6)
Đầu trò tiếp khách, trầu không có, (7)
Bác đến chơi đây, ta với ta. (8)
(Nguyễn Khuyến)
(Nguyễn Khuyến)
I. ĐỌC-TÌM HIỂU CHÚ THÍCH:
2. Ch� thích:
a) Tác giả:
Hòm sắc phong do nhà vua ban cho
Hòm sách, ống quyển thi Đình, thi Hương
Mộ Nguyễn Khuyến đặt trên núi Phương Nhi, huyện ý Yên, tỉnh Nam Định.
I. ĐỌC-TÌM HIỂU CHÚ THÍCH:
2. Ch� thích:
a) Tác giả: Nguy?n Khuy?n (1835-1909)
- L� nh� tho c?a l�ng c?nh Vi?t Nam
- Ông đỗ đầu cả ba kì thi: Hương, Hội, Đình do đó có tên là Tam Nguyên Yên Đổ.


????
???
??
?
b). Tác phẩm:
Thể thơ: Thất ngôn bát cú Đường luật.
Hoàn cảnh ra đời: Khi ông cáo quan về sống ở Yên Đổ.
3. Bố cục:
- Câu thơ đầu: Giới thiệu sự việc.
- Sáu câu thơ tiếp theo: Hoàn cảnh của nhà thơ khi bạn đến chơi.
- Câu thơ cuối: Tình bạn thắm thiết, chân thành.


Câu hỏi thảo luận:

Bài thơ "Bạn đến chơi nhà" có điểm nào
giống và khác so với bài thơ "Qua Đèo Ngang"
v� nh?ng b�i tho Du?ng lu?t th?t ngơn
b�t c� v? b? c?c?
3. Bố cục:
Giống
Số câu, số chữ, cách hiệp vần, đối thanh, đối ý.
Khác
Phá bỏ ràng buộc về bố cục (2/2/2/2)
Đề-Thực-Luận-Kết
? Tạo ra một kết cấu độc đáo gồm 3 phần (1/6/1)
3. Bố cục:
- Câu thơ đầu: Giới thiệu sự việc.
- Sáu câu thơ tiếp theo: Hoàn cảnh của nhà thơ khi bạn đến chơi.
- Câu thơ cuối: Tình bạn thắm thiết, chân thành.
=> B? c?c d?c d�o, s�ng t?o trong vi?c v?n d?ng th? tho Du?ng lu?t.
II. TÌM HIỂU VĂN BẢN
1/ N?i dung:
- L?i ch�o b?n d?n choi nh�
- Gi�i b�y hồn c?nh s?ng ngh�o v?i b?n.
- Lời kết thể hiện cái nhìn thông thái,
niềm vui của tác giả khi đón bạn vào nhà
2. Ngh? thu?t.
-S�ng t?o tình hu?ng khĩ x? khi b?n d?n choi
nh� v� cu?i c�ng ịa ra ni?m vui d?ng c?m.
- L?p � b?t ng?.
- V?n d?ng ngơn ng?, th? lo?i di�u luy?n.
3- Ý nghĩa văn bản.
Bài thơ thể hiện một quan điểm về tình bạn,
quan niệm đó vẫn còn có ý nghĩa giá trị lớn
trong cuộc sống của con người hôm nay.
GHI NHỚ:
1/ N?i dung:
- L?i ch�o b?n d?n choi nh�
- Gi�i b�y hồn c?nh s?ng ngh�o v?i b?n.
- Lời kết thể hiện cái nhìn thông thái,
niềm vui của tác giả khi đón bạn vào nhà
2. Ngh? thu?t.
-S�ng t?o tình hu?ng khĩ x? khi b?n d?n choi
nh� v� cu?i c�ng ịa ra ni?m vui d?ng c?m.
- L?p � b?t ng?.
- V?n d?ng ngơn ng?, th? lo?i di�u luy?n.
III. LUYỆN TẬP:
Ngôn ngữ ở bài thơ Bạn đến chơi nhà có gì khác so với ngôn ngữ ở đoạn thơ Sau phút chia ly mà chúng ta đã học?
Ngôn ngữ thơ ở bài "Bạn đến chơi nhà"
- Ngôn ngữ đời thường, mộc mạc, giản dị.
- Ngôn ngữ đùa vui, hóm hỉnh.
- Sử dụng từ thuần Việt.
Ngôn ngữ thơ ở đoạn trích "Sau phút chia ly"
- Ngôn ngữ bác học, uyên bác.
- Sử dụng từ Hán Việt với các điển tích điển cố mang ý nghĩa tượng trưng.

Bài tập 2: So saùnh cuïm töø “ta vôùi ta” trong baøi Baïn ñeán chôi nhaø cuûa Nguyeãn Khuyeán vôùi cuïm töø “ta vôùi ta” trong baøi Qua Ñeøo Ngang cuûa Baø Huyeän Thanh Quan.



"Ta với ta" trong bài Qua Đèo Ngang của Bà Huyện Thanh Quan bộc lộ nỗi cô đơn gần như tuyệt đối của tác giả.
"Ta với ta" trong bài Bạn đến chơi nhà của Nguyễn Khuyến thể hiện sự đồng nhất trọn vẹn giữa chủ và khách, giữa tác giả và bạn tri âm.
Củng cố và luyện tập:
?Trong các dòng sau, dòng nào là thành ngữ?
A. Ao sâu nước cả.
B. Cải chửa ra cây.
C. Bầu vừa rụng rốn.
D. Đầu trò tiếp khách.
HU?NG D?N HS T? H?C ? NH�
-Hoïc baøi, hoàn chỉnh bài tập. học thuộc lòng bài thơ, tìm đọc một số bài thơ vế tình bạn của Nguyễn Khuyến và của tác giả khác.
- Nhận xét về ngôn ngữ và giọng điệu của bài bạn đến chơi nhà
-Soaïn baøi “Xa ngaém thaùc nuùi Lö”: đọc văn bản, chú thích
-Traû lôøi caâu hoûi SGK
Tìm hiểu tác giả Lí Bạch, tìm hiểu nội dung, tìm hiểu nghệ thuật, ý nghĩa văn bản.
2. Hoàn cảnh của tác giả khi bạn đến chơi:
- Trẻ đi vắng
- Chợ ở xa
? Mong muốn mua sắm thứ này thứ khác để tiếp đãi bạn nhưng không có người để sai bảo.
- Ao sâu. khôn chài cá,
- Vườn rộng. khó đuổi gà.
- Cải chửa. cà mới nụ,
- Bầu vừa. mướp đương hoa
? Mong muốn tiếp đãi bạn thịnh soạn nhưng không thực hiện được.
Trầu không có
Mong muốn tiếp đãi bạn bằng phong tục thông thường cũng không thành.
* Nghệ thuật:
Phép đối, nói quá, ngôn ngữ thuần Việt.
* Nội dung:
Cuộc đời thanh bạch, nếp sống dân dã, bình dị giữa xóm làng.
3. Tình bạn thắm thiết chân thành:

Bác đến chơi đây,
ta với ta,
Giọng thơ hóm hỉnh.
? Niềm vui trọn vẹn, tình bằng hữu đậm đà thắm thiết.
BẠN ĐẾN CHƠI NHÀ
Đã bấy lâu nay, bác tới nhà, (1)
Trẻ thời đi vắng, chợ thời xa. (2)
Ao sâu nước cả, khôn chài cá, (3)
Vườn rộng rào thưa, khó đuổi gà. (4)
Cải chửa ra cây, cà mới nụ, (5)
Bầu vừa rụng rốn, mướp đương hoa.(6)
Đầu trò tiếp khách, trầu không có, (7)
Bác đến chơi đây, ta với ta. (8)
Phần 2
Phần 3
Phần 1
Cổng vào Từ Đường Nguyễn Khuyến
II. TÌM HIỂU VĂN BẢN:
N?i dung:
- L?i ch�o b?n d?n choi nh�
Đã bấy lâu nay,
bác tới nhà,
Tiếng reo vui,
xưng hô thân mật.
? Thái độ niềm nở, thân mật, kính trọng của tác giả đối với bạn tri âm.