Bài 8. Bạn đến chơi nhà

Nhiệt liệt chào mừng các thầy cô giáo
về dự giờ thăm lớp 7a
? Đọc diễn cảm bài thơ "Qua Đèo Ngang" �?
? Tâm trạng của tác giả thể hiện qua bài thơ là tâm trạng như thế nào ?
A. Yêu say đắm trước vẻ đẹp của thiên nhiên đất nước.
B. Đau xót ngậm ngùi trước sự đổi thay của quê hương.
C. Buồn thương da diết khi phải sống trong cảnh ngộ cô đơn.
D. Cô đơn trước thực tại, da diết nhớ về quá khứ của đất nước.
D. Cô đơn trước thực tại, da diết nhớ về quá khứ của đất nước.
Kiểm tra bài cũ
Tiết 30
bạn đến chơi nhà
Nguyễn Khuyến


Tiết 30 Bạn đến chơi nhà
- Nguyễn Khuyến -
I. Tìm hiểu chung.
1. Tác giả- tác phẩm.
a. Tác giả�:
? Quan sát chú thích và cho biết vài nét về tác giả và tác phẩm?


Tiết 30 Bạn đến chơi nhà
- Nguyễn Khuyến -
I. Tìm hiểu chung.
1. Tác giả- tác phẩm.
a. Tác giả�:
- Nguyễn Khuyến (1835 - 1909)
- Quê: Tỉnh Hà Nam.
Là người thông minh học giỏi đỗ đầu cả ba kì thi nên còn
gọi là Tam Nguyên Yên Đổ.
- Là nhà thơ lớn của dân tộc.
Nguyễn Khuyến cáo quan về quê ở ẩn
Nguyễn Khuyến lúc làm quan


Tiết 30 Bạn đến chơi nhà
- Nguyễn Khuyến -
I. Tìm hiểu chung.
1. Tác giả- tác phẩm
a. Tác giả�:
b. Tác phẩm:
Bạn đến chơi nhà

Dó b?y lõu nay, bỏc t?i nh�
Tr? th?i di v?ng, ch? th?i xa
Ao sõu nu?c c?, khụn ch�i cỏ
Vu?n r?ng r�o thua, khú du?i g�
C?i ch?a ra cõy, c� m?i n?
B?u v?a r?ng r?n, mu?p duong hoa
D?u trũ ti?p khỏch, tr?u khụng cú
Bỏc d?n choi dõy, ta v?i ta


? Bài thơ được sỏng tỏc v�o th?i gian nào?
- Bài thơ được sáng tác vào giai đoạn sau ngày ông cáo quan về ở ẩn.
2. Đọc - xác định thể thơ, bố cục bài thơ.


Tiết 30 Bạn đến chơi nhà
- Nguyễn Khuyến -
I. Tìm hiểu chung.
1. Tác giả- tác phẩm
a. Tác giả�:
b. Tác phẩm:
- Thể thơ:
Thất ngôn bát cú Đường luật.
Bạn đến chơi nhà

Đã bấy lâu nay, bác tới nhà,
Trẻ thời đi vắng, chợ thời xa.
Ao sâu nước cả, khôn chài cá,
Vườn rộng rào thưa, khó đuổi gà .
Cải chửa ra cây, cà mới nụ,
Bầu vừa rộng rốn, mướp đương hoa.
Đầu trò tiếp khách, trầu không có,
Bác đến chơi đây, ta với ta !
* Thất ngôn bát cú Đường luật�: Câu 3-4 đối nhau( Ao sâu/ vườn rộng; nước cả/ rào thưa. Khôn chài cá/ khó đuổi gà). Câu 5-6 đối nhau( Cải/ bầu; chửa ra cây/ vừa rụng rốn; cà mới nụ/ mướp đương hoa).Các câu 1-2-4-6-8 hiệp vần chân .
Ao sâu nước cả,
Vườn rộng rào thưa
Khôn chài cá,
khó đuổi gà .
Bạn đến chơi nhà

Đã bấy lâu nay, bác tới nhà,
Trẻ thời đi vắng, chợ thời xa.
Ao sâu nước cả, khôn chài cá,
Vườn rộng rào thưa, khó đuổi gà .
Cải chửa ra cây, cà mới nụ,
Bầu vừa rụng rốn, mướp đương hoa.
Đầu trò tiếp khách, trầu không có,
Bác đến chơi đây, ta với ta !
Ao sâu
Vườn rộng
nước cả
rào thưa
khôn chài cá
khó đuổi gà
? Bài thơ được làm theo thể thơ nào? Nêu một vài đặc điểm của thể thơ đó?
2. Đọc- xác định thể thơ, bố cục bài thơ.




Tiết 30 Bạn đến chơi nhà
- Nguyễn Khuyến -
I. Tìm hiểu chung.
1. Tác giả- tác phẩm
a. Tác giả�:
b. Tác phẩm:
- Thể thơ:
Thất ngôn bát cú Đường luật.
- Bố cục :
Bạn đến chơi nhà

Đã bấy lâu nay, bác tới nhà,
Trẻ thời đi vắng, chợ thời xa.
Ao sâu nước cả, khôn chài cá,
Vườn rộng rào thưa, khó đuổi gà.
Cải chửa ra cây, cà mới nụ,
Bầu vừa rụng rốn, mướp đương hoa.
Đầu trò tiếp khách, trầu không có,
Bác đến chơi đây, ta với ta !
- Bố cục bài thơ không tuân theo qui cách: Đề -Thực -Luận - Kết.
mà cấu trúc theo (1-6-1) câu đầu nêu cảm xúc khi bạn đến; sáu câu giữa: Tình huống và khả năng tiếp bạn; câu cuối cảm nghĩ về tình bạn.
3 phần
? Bố cục một bài thơ thất ngôn bát cú Đường luật được chia làm mấy phần?
- Kết cấu: 1- 6 -1
2. Đọc- xác định thể thơ, bố cục bài thơ.



Tiết 30 Bạn đến chơi nhà
- Nguyễn Khuyến -
I. Tìm hiểu chung.
1. Tác giả- tác phẩm
a. Tác giả�:
b. Tác phẩm:
- Bố cục.
Bạn đến chơi nhà

Đã bấy lâu nay, bác tới nhà,
Trẻ thời đi vắng, chợ thời xa.
Ao sâu nước cả, khôn chài cá,
Vườn rộng rào thưa, khó đuổi gà.
Cải chửa ra cây, cà mới nụ,
Bầu vừa rụng rốn, mướp đương hoa.
Đầu trò tiếp khách, trầu không có,
Bác đến chơi đây, ta với ta !
II. Tìm hiểu văn bản.
Đã bấy lâu nay, bác tới nhà,
Lời thơ mở đầu rất tự nhiên như lời nói thường thay cho l?i ch�o, thụng bỏo b?n d?n choi sau m?t th?i gian khỏ lõu.
- Tỏc gi? g?i b?n l� bỏc, th? hi?n s? thõn tỡnh g?n gui, tụn tr?ng tỡnh c?m b?n bố.
1.Cảm xúc khi bạn đến chơi.
? Cõu tho m? d?u, tỏc gi? thụng bỏo di?u gỡ?? dõy tỏc gi? cú cỏch xung hụ v?i b?n ntn?
2. Đọc- xác định thể thơ, bố cục bài thơ.
- Thể thơ:
II. Tìm hiểu văn bản.
1.Cảm xúc khi bạn đến chơi.
- Lời thơ mở đầu rất tự nhiên như lời nói thường

Bạn đến chơi nhà
Dó b?y lõu nay, bỏc t?i nh�
Tr? th?i di v?ng, ch? th?i xa
Ao sõu nu?c c?, khụn ch�i cỏ
Vu?n r?ng r�o thua, khú du?i g�
C?i ch?a ra cõy, c� m?i n?
B?u v?a r?ng r?n, mu?p duong hoa
D?u trũ ti?p khỏch, tr?u khụng cú
Bỏc d?n choi dõy, ta v?i ta









? Em cú nh?n xột nhu th? n�o v? gi?ng di?u
cõu tho.
- Giọng hồ hởi vui vẻ, lời thơ như một tiếng chào, một lời gieo vui khi có khách đến nhà chơi
? Như vậy, câu thơ 1 cho ta biết nhà thơ có cảm xúc như thế nào khi có bạn đến chơi.


Nhà thơ có cảm xúc phấn khởi, vui vẻ thỏa lòng khi có bạn đến thăm.

2. Tình huống và khả năng tiếp bạn.
Trẻ thời đi vắng, chợ thời xa,
Ao sâu nước cả, khôn chài cá.
Vườn rộng rào thưa, khó đuổi gà.
Cải chửa ra cây, cà mới nụ.
Bầu vừa rụng rốn, mướp đương hoa.


Tiết 30 Bạn đến chơi nhà
- Nguyễn Khuyến -

I. Tìm hiểu chung.
II. Tìm hiểu văn bản.
1.Cảm xúc khi bạn đến chơi.

2. Tình huống và khả năng tiếp bạn.
- có cá, có gà, có rau..
? Nhà thơ tiếp đãi bạn trong hoàn cảnh nào? trong hoàn cảnh đó nhà thơ có gì để tiếp đãi bạn?
-Trẻ đi vắng, chợ xa
-> Mọi thứ đều có mà lại như không. Tình cảm Nguyễn Khuyến dành cho bạn thật chân thành.



Tiết 30 Bạn đến chơi nhà
- Nguyễn Khuyến -

* 1 Nét mặt vui tươi, mang nụ cười hóm hỉnh, 1 ánh mắt thân tình. Đây là nụ cười rất riêng của Nguyễn Khuyến không thể lẫn với ai trong làng văn học Việt Nam.


II. Tìm hiểu văn bản.
1. Cảm xúc khi bạn đến chơi.

2. Tình huống và khả năng tiếp bạn.



- Cách tạo tình huống éo le, cách nói lấp lửng. Phép liệt kê, phép đối, nói quá, cách nói hóm hỉnh, đùa vui.
-> Mọi thứ đều có mà lại như không.

Tình cảm dành cho bạn thật chân thành.
?Tác giả sử dụng biện pháp NT thuật gì khi giãi bày tình cảnh của mình? Tác dụng của biện pháp NT đó?
? Em có thể hình dung nét mặt của cụ
"Tam Nguyên Yên đổ"
lúc đó không.
I. Tìm hiểu chung.


Tiết 30 Bạn đến chơi nhà
- Nguyễn Khuyến -
- - Ta 1: là chủ nhà ( tác giả) - Tôi.
- Ta 2�: là khách ( Bạn) - Bác.



*Khẳng định một tình bạn tri kỉ đẹp đẽ, thân thiết vượt
lên mọi lề thói, lễ nghi, vật chất cám dỗ tầm thường.







II. Tìm hiểu văn bản.

2.Tình huống và khă năng tiếp bạn.

3. Cảm nghĩ về tình bạn .
Bác đến chơi đây, ta với ta.

- Đại từ ngôi 1 và 2: Ta
? Trong câu thơ cuối,có chi tiết ngôn từ nào đáng chú ý. Em hiểu ngôn từ đó như thế nào.
? Như vậy, từ sự vui đùa
với bạn ở 6 câu thơ trên
tác giả muốn khẳng định
điều gì
ở câu thơ kết.


Tiết 30 Bạn đến chơi nhà
- Nguyễn Khuyến -
I. Tìm hiểu chung.
II. Tìm hiểu văn bản.
1. Cảm xúc khi có bạn đến thăm.
2.Tình huống và khă năng tiếp bạn.



3. Cảm nghĩ về tình bạn .


? Em hãy nêu những nét nghệ thuật tiêu biểu của bài thơ?
III. Tổng kết.
1. Nghệ thuật.
- Bài thơ đường luật thuần nôm .
- Lời thơ giản dị, cách nói hóm hỉnh.
- Thủ pháp liệt kê, đối, tạo tình huống.
2. Nội dung.
? Bài thơ
thể hiện tình cảm
của tác giả với bạn
như thế nào.
- Tình cảm bạn bè chân thành gắn bó thắm thiết.( ghi nhớ / sgk)


Tiết 30 Bạn đến chơi nhà
- Nguyễn Khuyến -
I. Tìm hiểu chung.
II. Tìm hiểu văn bản.
1. Cả xúc khi bạn đến chơi.
2.Tình huống và khă năng tiếp bạn


3. Khẳng định tình bạn .

Bài 1:
? Từ câu thứ hai đến câu thứ sáu, tác giả nói đến sự thiếu thốn tất cả những điều kiện vật chất để đãi bạn với mục đích gì?
Miêu tả hoàn cảnh nghèo của mình.
B. Giãi bày hoàn cảnh thực tế của mình.
C. Không muốn tiếp đãi bạn.
D. Diễn đạt một cách dí dỏm tình cảm chân thành, sâu sắc.

Bài 2: ( thảo luận nhóm)
? Em hãy so sánh cách dùng cụm từ
"ta với ta" của Nguyễn Khuyến và cụm
từ " Ta với ta" trong bài Qua đèo Ngang
của Bà Huyện Thanh Quan?
IV. Luyện tập.
III. Tổng kết.
1. Nghệ thuật
2. Nội dung
Bài 1:
Bài 2:


Tiết 30 Bạn đến chơi nhà
- Nguyễn Khuyến -
Mộ Nguyễn Khuyến đặt trên núi Phương Nhi, huyện ý Yên, tỉnh Nam Định.
Hướng dẫn về nhà
* Nắm toàn bộ kiến thức của bài.
* Làm các bài tập còn lại trong sách giáo khoa.
* Học thuộc lòng bài thơ.
* Đọc và soạn trước bài: Xa ngắm thác Núi Lư.
Chúc các em học tốt
cảm ơn quí thầy cô