Bài 8. Bạn đến chơi nhà

NGỮ VĂN 7
1. Đọc thuộc lòng bài thơ “ Qua đèo Ngang” của Bà Huyện Thanh Quan
2. Nêu nội dung của bài thơ .

Kiểm tra bài cũ:
Tuần 8 - Tiết 30
Văn bản:
Bạn đến chơi nhà
Nguyễn Khuyến
I. Đọc- Tìm hiểu chú thích

1. Tác giả: (SGK /104,105)
- Nguyễn Khuyến (1835-1909)
- Quê: Vị Hạ- Yên Đỗ- Bình Lục- Hà Nam.
- Còn được gọi là Tam Nguyên Yên Đỗ.
- Là một nhà thơ lớn của dân tộc.
Nguyễn Khuyến lúc làm quan
Từ đường Nguyễn Khuyến

I.Đọc- Tìm hiểu chú thích

2. Tác phẩm:
a/ Hoàn cảnh: Được viết khi ông cáo quan về quê ở ẩn.
b/ Thể thơ: Thất ngôn bát cú Đường luật
c/ Nội dung: Là bài thơ hay nhất viết về tình bạn.

? Bài thơ “ Bạn đến chơi nhà” có gì giống và khác về mặt hình thức so với bài thơ “ Qua đèo Ngang”?
Giống:
Về số câu, số chữ, cách hiệp vần, hiệp thanh, hiệp ý
Khác:
Phá bỏ ràng buộc về bố cục ( 2/2/2/2)
(Đề- thực –luận– kết)
Tạo ra một kết cấu mới độc đáo với 3 phần :
1 / 6 /1.

Bạn đến chơi nhà

Đã bấy lâu nay, bác tới nhà ,

Trẻ thời đi vắng, chợ thời xa.
Ao sâu nước cả, khôn chài cá,
Vườn rộng rào thưa, khó đuổi gà.
Cải chửa ra cây, cà mới nụ,
Bầu vừa rụng rốn, mướp đương hoa.
Đầu trò tiếp khách, trầu không có,

Bác đến chơi đây, ta với ta!
( Nguyễn Khuyến )
Phần 1
Phần 2
Phần 3

Bạn đến chơi nhà

Đã bấy lâu nay, bác tới nhà ,
Trẻ thời đi vắng, chợ thời xa.
Ao sâu nước cả, khôn chài cá,
Vườn rộng rào thưa, khó đuổi gà.
Cải chửa ra cây, cà mới nụ,
Bầu vừa rụng rốn, mướp đương hoa.
Đầu trò tiếp khách, trầu không có,
Bác đến chơi đây, ta với ta!
( Nguyễn Khuyến )
II- Đọc hiểu văn bản:

“Đã bấy lâu nay bác tới nhà”.
=> Lời chào, niềm vui, sự xúc động khi bạn đến thăm.
Thời gian (lâu rồi)
Xưng hô thân mật, tôn trọng.
1. Giới thiệu sự việc:
2. Hoàn cảnh của nhà thơ:
Trẻ thời đi vắng, chợ thời xa
Ao sâu nước cả, khôn chài cá
Vườn rộng rào thưa, khó đuổi gà.
Cải chửa ra cây, cà mới nụ.
Bầu vừa rụng rốn, mướp đương hoa.
Đầu trò tiếp khách, trầu không có,

Ao sâu nước cả, khôn chài cá

Vườn rộng rào thưa, khó đuổi gà.

Cải chửa ra cây, cà mới nụ.

Bầu vừa rụng rốn, mướp đương hoa.

Đầu trò tiếp khách, trầu không có,


Trẻ…đi vắng, chợ…xa.
- Ao sâu nước cả khôn chài cá
Vườn rộng rào thưa, khó đuổi gà.

Cải chửa ra cây, cà mới nụ
Bầu vừa rụng rốn, mướp đương hoa.

-Đầu trò tiếp khách trầu không có,
=> Cuộc đời thanh bạch, nếp sống dân dã và tình bạn của tác giả.
Phép đối, liệt kê, cường điệu hóm hỉnh.
2. Hoàn cảnh của nhà thơ:

Phép đối
Phép đối
3. Quan niệm về tình bạn:
“Bác đến chơi đây ta với ta!”
Nhóm 1,2,3: So sánh cụm từ “ ta với ta” trong bài “ Bạn đến chơi nhà” với cụm từ “ ta với ta” trong bài “ Qua đèo Ngang”?
Nhóm 4,5,6: Câu thơ “Bác đến chơi đây ta với ta.” có vai trò khẳng định điều gì về tình bạn của nhà thơ?
CÂU HỎI THẢO LUẬN
Nhóm 1,2,3: So sánh cụm từ “ ta với ta” trong bài “ Bạn đến chơi nhà” với cụm từ “ ta với ta” trong bài “ Qua đèo Ngang”?
THẢO LUẬN
_“Ta với ta” trong bài “ Qua đèo Ngang” là tác giả với cái bóng của chính mình, là nỗi cô đơn khi đứng một mình, đối diện với chính mình nơi hoang vắng
-> Thể hiện sự cô đơn gần như tuyệt đối của chính tác giả
_“Ta với ta” trong “ Bạn đến chơi nhà” là tác giả với người bạn của mình, tuy hai mà một, thể hiện một tình bạn đậm đà , thắm thiết, chân thành


-> Bộc lộ niềm vui mừng , phấn khởi khi bạn đến chơi
THẢO LUẬN
Nhóm 4,5,6: Câu thơ “Bác đến chơi đây ta với ta.” có vai trò khẳng định điều gì về tình bạn của nhà thơ?
3. Quan niệm về tình bạn:
“Bác đến chơi đây ta với ta!”
Đại từ, quan hệ từ.
=> Khẳng định tình bạn chân thành, đậm đà, thắm thiết, quý hơn vật chất.
Vì sao nói đây là bài thơ hay nhất về tình bạn?
Vì nó ca ngợi tình ban chân thành mộc mạc nhưng tràn ngập niềm vui.
Vì nó đã tạo ra một tình huống bất ngờ thú vị làm cho người đọc ngạc nhiên cười xòa hóm hỉnh mà sâu sắc.
Tình bạn chân thành cao cả đó được thực hiện trong hình thức thơ thất ngôn bát cú Đường luật rất chặt chẽ.
Câu hỏi thảo luận:

III. GHI NHỚ
Bài thơ được lập ý bằng cách cố tình dựng lên tình huống khó xử khi bạn đến chơi, để rồi hạ một câu kết:“Bác đến chơi đây ta với ta!”, nhưng trong đó là một giọng thơ hóm hỉnh chứa đựng tình bạn đậm đà, thắm thiết.
DANH NGÔN VỀ TÌNH BẠN
"Một trong những hạnh phúc lớn nhất ở đời này là tình bạn
và một trong những hạnh phúc của tình bạn là 
Một người để gửi gắm những điều thầm kín..."
 

Người bạn thật sự không phải người đến với bạn đầu tiên, hay người bạn biết lâu nhất.
Đó là người đến bên bạn và không bao giờ bỏ rơi bạn.
Tình bạn
~*~
Có tình bạn là có được chiếc chìa khóa mở vào tâm hồn người khác
* Không người nào có thể tự nhiên trưởng thành trên đời này và có một cuộc sống hoàn hảo mà không có ít nhất một người hiểu mình
* Cách duy nhất để có bạn bè là chính bản thân mình phải là một người bạn.
* Nếu ta hiểu biết kẻ khác như chính ta, những hành động đáng trách nhất của họ cũng đáng được tha thứ
* Tình bạn ít ồn ào nhất và khiêm nhường nhất là tình bạn hữu ích nhất
DẶN DÒ
Học thuộc lòng bài thơ
Viết đoạn văn (khoảng 6-8 dòng ) nêu suy nghĩ của em về tình bạn.
Chuẩn bị bài “ Chữa lỗi về quan hệ từ”