Bài 8. Bạn đến chơi nhà

I.§äc – T×m hiÓu chung
1.Tác giả –T¸c phÈm
*t¸c gi¶
- Nguyễn Khuyến ( 1835 -1909 )
Quê ở thôn Vị Hạ, xã Yên Đổ, huyện Bình Lục, tỉnh Hà Nam
-Ông đỗ đầu cả 3 kì thi : Hương, Hội, Đình nên gọi là Tam Nguyên Yên Đổ.
- Là nhà thơ lín cña d©n téc.
*t¸c phÈm
-Được sáng tác khi nhµ thơ cáo quan về ở ẩn tại quê nhµ.
-Là bài thơ hay nhất viết về đề tài tình bạn.
Bài 8 – Tiết 30 : BẠN ĐẾN CHƠI NHÀ
( Nguyễn Khuyến )
I.§äc – T×m hiÓu chung
1.Tác giả –T¸c phÈm
2.Chú thích:sgk
3.Thể thơ
Thể thất ngôn bát cú Đường luật
+ nước cả : nước đầy, nước lớn
+ khôn : không thể, khó, e rằng khó
+ rốn : cuống hoa, cánh hoa bao bọc.
Bài 8 – Tiết 30 : BẠN ĐẾN CHƠI NHÀ
( Nguyễn Khuyến )

§· bÊy l©u nay, b¸c tíi nhµ
TrÎ thêi ®i v¾ng, chî thời xa
Ao s©u n­íc c¶, kh«n chµi c¸
V­ên réng rµo th­a, khã ®uæi gµ
C¶i chöa ra c©y, cµ míi nô,
BÇu võa rụng rèn, m­íp ®­¬ng hoa
§Çu trß tiÕp kh¸ch, trÇu kh«ng có
B¸c ®Õn ch¬i ®©y, ta víi ta!
THỂ THƠ THẤT NGÔN BÁT CÚ ĐƯỜNG LUẬT
-Số câu : 8 câu / bài
Số chữ : 7 chữ / câu
Ngắt nhịp 4 /3
Gieo vần : ở các chữ cuối của các
câu 1,2,4,6,8.
Có phép đối giữa câu 3 với câu 4,
Câu 5 với câu 6
Luật bằng trắc.
Bố cục : Đề - thực - luận -kết
Giống
Về số câu, số chữ,
cách hiệp vần,
đối thanh, đối ý.


Khác
Phá bỏ ràng buộc
về bố cục (2/2/2/2)
đề - thực - luận - kết


Tạo ra một kết cấu độc đáo gồm 3 phần
(1/6/1).

So sánh sự giống và khác nhau về hình
thức giữa 2 bài thơ Qua đèo ngang
và Bạn đến chơi nhà.?
Bạn đến chơi nhà
( Nguyờ~n Khuyờ?n )
Đã bấy lâu nay, bác tới nhà (1)
Trẻ thời đi vắng, chợ thời xa. (2)
Ao sâu nước cả, khôn chài cá, (3)
Vườn rộng rào thưa, khó đuổi gà (4)
Cải chửa ra cây, cà mới nụ, (5)
Bầu vừa rụng rốn, mướp đương hoa (6)
Đầu trò tiếp khách, trầu không có, (7)
Bác đến chơi đây, ta với ta! (8)
Phần 2
Phần 3
Phần 1
I.§äc – T×m hiÓu chung
1.Tác giả –T¸c phÈm
2.Chú thích
3.Thể thơ
Thể thất ngôn bát cú Đường luật

Bài 8 – Tiết 30 : BẠN ĐẾN CHƠI NHÀ
( Nguyễn Khuyến )
I.Đọc – Tìm hiểu chung
II. Tìm hiểu văn bản
1.Câu mở đầu : Cảm xúc khi bạn đến thăm.
-thêi gian:§· bÊy l©u nay


- xưng hô : gọi bạn là bác



t©m tr¹ng:hå hëi,vui mừng khi có bạn đến thăm

Bài 8 – Tiết 30 : BẠN ĐẾN CHƠI NHÀ
( Nguyễn Khuyến )
Đã bấy lâu nay, bác tới nhà
Trẻ thời đi vắng, chợ tho`i xa
Ao sâu nước cả, khôn chài cá
Vườn rộng rào thưa, khó đuổi gà
Cải chửa ra cây, cà mới nụ,
Bầu vừa rộng rốn, mướp đương hoa
Đầu trò tiếp khách, trầu không co?
Bác đến chơi đây, ta với ta!
chứngtá niÒm chê ®îi b¹n ®Õn tõ l©u
thể hiện sự th©n t×nh, gÇn gòi, tôn trọng bạn bè.

I.Đọc – Tìm hiểu chung
II. Tìm hiểu văn bản
1.Câu mở đầu
2.Sáu câu tiếp :
Hoàn cảnh tiếp bạn
- Mong muốn tiếp đãi bạn thịnh soạn nhưng không được. Tất cả đều có nhưng mới ở dạng tiềm ẩn không thể sử dụng
Bài 8 – Tiết 30 : BẠN ĐẾN CHƠI NHÀ
( Nguyễn Khuyến )
Đã bấy lâu nay, bác tới nhà
Trẻ thời đi vắng, chợ tho`i xa
Ao sâu nước cả, khôn chài cá
Vườn rộng rào thưa, khó đuổi gà
Cải chửa ra cây, cà mới nụ,
Bầu vừa ru?ng rốn, mướp đương hoa
Đầu trò tiếp khách, trầu không co?
Bác đến chơi đây, ta với ta!

I.Đọc – Tìm hiểu chung
II. Tìm hiểu văn bản
1.Câu mở đầu
2. Sáu câu tiếp : Hoàn cảnh tiếp bạn
-Nghệ thuật:
+ Cách tạo tình huống.
+ Liệt kê
+ Phép đối, nói quá
-Nguyễn Khuyến tiếp bạn trong hoàn cảnh không có gì .
-> Cuộc sống thanh bạch, dân dã, bình dị giữa xóm làng
-> Chủ nhân là người cã hoµn c¶nh nghÌo,th©̣t thà, chất phác
-> Tình cảm đối với bạn chân thành, không khách sáo
Bài 8 – Tiết 30 : BẠN ĐẾN CHƠI NHÀ
( Nguyễn Khuyến )
Nghệ thuật nào được sử dụng
trong 6 câu thơ này ?
Cách tạo tình huống: Từ chuyện lâu ngày
bạn mới đến chơi để tác giả được giãi bày
tâm sự.
Liệt kê: Cá, gà, cải, cà, bầu, mướp, trầu
-> liệt kê tên các món ăn ngon muốn
đãi bạn
Phép đối :Câu 3 đối với câu 4.
Câu 5 đối với câu 6
-> Tạo nhịp điệu cân đối cho bài thơ

Nói quá :Sự thiếu thốn, đạm bạc được
nói quá, cường điệu đến mức tối đa.
I.Đọc – Tìm hiểu chung
II. Tìm hiểu văn bản
1.Câu mở đầu
2.Sáu câu tiếp
3.Câu kết :Quan niệm về tình bạn

Bài 8 – Tiết 30 : BẠN ĐẾN CHƠI NHÀ
( Nguyễn Khuyến )
Đã bấy lâu nay, bác tới nhà
Trẻ thời đi vắng, chợ tho`i xa
Ao sâu nước cả, khôn chài cá
Vườn rộng rào thưa, khó đuổi gà
Cải chửa ra cây, cà mới nụ,
Bầu vừa rộng rốn, mướp đương hoa
Đầu trò tiếp khách, trầu không co?
Bác đến chơi đây, ta với ta!
Bài 8 – Tiết 30 : BẠN ĐẾN CHƠI NHÀ
( Nguyễn Khuyến )
I.Đọc – Tìm hiểu chung
II. Tìm hiểu văn bản
1.Câu mở đầu
2.Sáu câu tiếp
3.Câu kết :Quan niệm về tình bạn
-Ta: chủ nhà( tác giả)
Ta: khách( bạn )
-> Quan hệ gắn bó, hòa hợp, không tách rời
Câu hỏi thảo luận
Theo em có gì khác nhau trong cụm
từ “ta với ta ‘’ ở bài thơ này so với
bài ‘’ Qua đèo ngang’’- Bà Huyện
Thanh Quan ?


* Khác :

- Cách kết thúc bất ngờ, thú vị
-> Tình bạn đậm đà, thắm thiết

I.Đọc – Tìm hiểu chung
II. Tìm hiểu văn bản
III. Tổng kết
Ghi nhớ : SGK – Trang 105
IV. Luyện tập
1.Bài tập 1 / 106 : ý a.

Bài 8 – Tiết 30 : BẠN ĐẾN CHƠI NHÀ
( Nguyễn Khuyến )


Sau phút chia li
Ngôn ngữ bác học
uyên bác
Sử dụng từ Hán
Việt với các điển tích,
điển cố mang ý
nghĩa tượng trưng
Bạn đến chơi nhà

Ngôn ngữ đời thường
mộc mạc,giản dị
Sử dụng từ thuần Việt
ĐÁP ÁN
BT1,ý a

I.Đọc – Tìm hiểu chú thích
II. Tìm hiểu văn bản
III. Tổng kết
IV. Luyện tập
* Đọc thêm : SGK

Bài 8 – Tiết 30 : BẠN ĐẾN CHƠI NHÀ
( Nguyễn Khuyến )
Rượu ngon không có bạn hiền
Không mua không phải không tiền không mua.
Câu thơ nghĩ đắn đo không viết
Viết đưa ai ai biết mà đưa.

( Nguyễn Khuyến, Khóc Dương Khuê )
CA DAO,TỤC NGỮ NÓI VỀ TÌNH BẠN
-Chọn bạn mà chơi, chọn nơi mà ở.
-Ở chọn nơi, chơi chọn bạn.
-Thua trơì một vạn không bằng kém
bạn một li.
-Gần mực thì đen, gần đèn thì rạng.
-Học thầy không tày học bạn.
-Giaù vì bạn, sang vì vợ.
-Dao năng liếc thì sắc, người năng
chào năng quen.
-Aó năng may năng mới, người năng
tới năng thân.
-Kính thầy, yêu bạn.
Bài 8 – Tiết 30 : BẠN ĐẾN CHƠI NHÀ
( Nguyễn Khuyến )