Bài 8. Bạn đến chơi nhà

Bạn đến chơi nhà
_ Nguyễn Khuyến_
Linh chi…
Tiết 30 – Văn bản: Bạn Đến Chơi Nhà
(Nguyễn Khuyến)
I - Đọc và tìm hiểu chung:
1. Tác giả: Nguyễn Khuyến
Tên là Nguyễn Thắng (1835-1909); quê ở Trung Lương (Yên Đổ) - Bình Lục – Hà Nam
Ông là người thông minh, học giỏi, đỗ đầu ba kì thi gọi là Tam nguyên Yên Đổ
Ông là nhà thơ của làng quê Việt Nam.
2. Tác phẩm:
Hoàn cảnh ra đời: được viết nhân dịp Dương Khuê, người bạn đồng khoa, đến chơi sau bao nhiêu năm xa cách.
Đọc – tìm hiểu chú thích:
Tiết 30 – Văn bản: Bạn Đến Chơi Nhà
(Nguyễn Khuyến)
Đã bây lâu nay, bác tới nhà,
Trẻ thời đi vắng, chợ thời xa.
Ao sâu nước cả, khôn chài cá,
Vườn rộng rào thưa, khó đuổi gà.
Cải chửa ra hoa, cà mới nụ,
Bầu vừa rụng rốn, mướp đương hoa.
Đầu trò tiếp khách, trầu không có,
Bác đến chơi đây, ta với ta!
- Bài thơ có bố cục độc đáo
Đề: Lời chào đón bạn
Thực: Tình huống và khả năng tiếp đãi bạn
Kết luận về tình bạn
- Thể thơ thất ngôn bát cú Đường luật
Tiết 30 – Văn bản: Bạn Đến Chơi Nhà
(Nguyễn Khuyến)
Đã bây lâu nay, bác tới nhà,
Trẻ thời đi vắng, chợ thời xa.
Ao sâu nước cả, khôn chài cá,
Vườn rộng rào thưa, khó đuổi gà.
Cải chửa ra hoa, cà mới nụ,
Bầu vừa rụng rốn, mướp đương hoa.
Đầu trò tiếp khách, trầu không có,
Bác đến chơi đây, ta với ta!
Dó b?y lõu nay, bỏc t?i nh�,
- Cách giới thiệu giản dị, gần gũi với đời sống
=> Đón bạn với thái độ: vộn vã, cởi mở, thân mật; mừng vui khôn xiết khi bạn đến thăm
- Dấu phẩy tách câu thơ ra làm 2 vế như một lời reo vui, đón khách, thể hiện sự xúc động nghẹn ngào
- Quan hệ giữa chủ và khách rất thân mật
Chỉ thời gian đã qua lâu rồi
Chỉ sự việc bạn đến thăm
- Giọng điệu vội vã, chân thành, cởi mở
1.Phần đề:
Tiết 30 – Văn bản: Bạn Đến Chơi Nhà
(Nguyễn Khuyến)
II - Đọc – hiểu:
Trẻ thời đi vắng, chơi thời xa
- Tình huống: thiếu người phục vụ, không thể đi chợ mua bán đãi tiếp bạn
=> Giãi bày sự băn khoăn, áy náy của chủ trong việc tiếp đãi bạn
2.Phần thực:
Tiết 30 – Văn bản: Bạn Đến Chơi Nhà
(Nguyễn Khuyến)
+ Thức ăn rất phong phú, đủ mọi chủng loại, rất sẵn, có sang trọng, có dân dã
- Tình huống thiếu người phục vụ không thể đi chợ mua đãi bạn
- Dùng nghệ thuật: đối , liệt kê, chơi chữ; ngôn ngữ dân gian, phong phú
+ Nhưng tất cả đều lấy không được hoặc ở dạng tiềm năng, tiềm ẩn
=> Sống lạc quan yêu đời luôn luôn làm chủ hoàn cảnh
=> Cách nói nghèo hóa sang của nhân dân
Món ăn ngon, sang trọng
Món ăn dân dã, bình dị
=> Phương thức đãi bạn: cây nhà lá vườn
Tiết 30 – Văn bản: Bạn Đến Chơi Nhà
(Nguyễn Khuyến)
Ao sâu nước cả, khôn chài cá,
Vườn rộng rào thưa, khó đuổi gà.
Cải chửa ra hoa, cà mới nụ,
Bầu vừa rụng rốn, mướp đương hoa.
Đầu trò tiếp khách, trầu không có,
=> Giãi bày sự băn khoăn, áy náy của chủ trong việc tiếp đãi bạn

- Chỉ sự đồng lòng, đồng cảm, cảm thông, chia sẻ
- Đại từ ngôi 1 và 2: Ta
=> Khẳng định điều quý giá nhất của tình bạn là đến với nhau bằng tấm lòng. Tình bạn vượt qua mâm cao cỗ đầy, lễ nghi xã giao thông thường. Một tình bạn trog sáng, thanh cao, không vụ lợi.
Bác đến chơi đây, ta với ta!
Tiết 30 – Văn bản: Bạn Đến Chơi Nhà
(Nguyễn Khuyến)
3.Phần kết luận:
1.Nghệ thuật:
Ngôn ngữ trong sáng, bình dị
Tả cái có để nói cái không, tả cái không để nói cái có (hữu vô tương tác)
2. Nội dung:
Mượn chuyện tiếp bạn đến chơi để biểu lộ tình cảm thắm thiết với nhau
* Ghi nhớ: SGK - 105
Tiết 30 – Văn bản: Bạn Đến Chơi Nhà
(Nguyễn Khuyến)
III – Tổng kết:


Luyện tập:
Bài 1:
? Từ câu thứ 2 đến câu thứ 6, tác giả nói đến sự thiếu thốn tất cả những điều kiện vật chất để đãi bạn với mục đích gì?
Miêu tả hoàn cảnh nghèo của mình
Giãi bày hoàn cảnh thực tế của mình
Không muốn tiếp đãi bạn
D.Diễn đạt một cách dí dỏm tình cảm chân thành, sâu sắc.
Bài 2:
? Em hãy so sánh cách dùng cụm tứ “ta với ta” của Nguyễn Khuyến và cụm từ “ta với ta” trong bài Qua đèo Ngang của Bà Huyện Thanh Quan?
Tiết 30 – Văn bản: Bạn Đến Chơi Nhà
(Nguyễn Khuyến)
Hướng dẫn bài về nhà:
Học thuộc bài thơ
Nắm nội dung và nghệ thuật của bài thơ
Làm bì tập còn lại trong SGK
Chuẩn bị bài tiếp theo: Xa ngắm thác núi Lư
Tiết 30 – Văn bản: Bạn Đến Chơi Nhà
(Nguyễn Khuyến)