Bài 8. Bạn đến chơi nhà

Lớp 4 A
Đoàn kết - Chăm ngoan - Học giỏi
Môn Ngữ văn
NHIỆT
LIỆT
QUÝ
CHÀO
THẦY
MỪNG
CÔ
TIẾT
GIÁO
VỀ
DỰ
HỌC
HÔM
NAY !




Giáo viên:Bạch Thị Lợi
Trường THCS Long Bình
Lớp : 7 A1
TỔ VĂN-GDCD
N
G
Ữ
V
Ă
N
7
Giáo viên: Bạch Thị Lợi





Đọc diễn cảm bài thơ “Qua Đèo Ngang” của Bà Huyện Thanh Quan? Nêu cảm nghĩ của em về bài thơ?
TIẾT 30: VĂN BẢN


BẠN ĐẾN CHƠI NHÀ NGUYỄN KHUYẾN
I.Đọc-tìm hiểu chung.
Bài 8 – Tiết 30 : BẠN ĐẾN CHƠI NHÀ
(Nguyễn Khuyến)
1.Tác giả,tác phẩm:
a.Tác giả:
b.Tác phẩm.
Nguyễn Khuyến (1835 -1909)
-Quê ở thôn Vị Hạ, xã Yên Đổ,
huyện Bình Lục, tỉnh Hà Nam.
-Ông đỗ đầu cả 3 kì thi : Hương, Hội,
Đình nên gọi là Tam Nguyên Yên Đổ.
-Là nhà thơ của hồn quê Việt Nam.
-Bài thơ sáng tác khi nhà thơ cáo quan
về ở ẩn tại quê nhà.
-Là bài thơ hay nhất viết về đề tài tình
bạn.
I.Đọc-tìm hiểu chung.
Bài 8 – Tiết 30 : BẠN ĐẾN CHƠI NHÀ
(Nguyễn Khuyến)
2.Đọc:
1.Tác giả,tác phẩm:
a.Tác giả:
Đã bấy lâu nay, bác tới nhà
Trẻ thời đi vắng, chợ thời xa.
Ao sâu nước cả khon chài cá
Vườn rộng rào thưa, khó đuổi gà
Cải chửa ra cây, cà mới nụ
Bầu vừa rụng rốn, mướp đương hoa
Đầu trò tiếp khách, trầu khong có
Bác đén chơi đây, ta với ta!

( Nguyễn Khuyến trong hợp tuyển thơ văn Việt Nam tập IV, NXB Văn hóa Hà Nội, 1963 )


b.Tác phẩm.
BẠN ĐẾN CHƠI NHÀ
Đã bấy lâu nay, bác tới nhà, (1)
Trẻ thời đi vắng, chợ thời xa. (2)
Ao sâu nước cả, khôn chài cá, (3)
Vườn rộng rào thưa, khó đuổi gà. (4)
Cải chửa ra cây, cà mới nụ, (5)
Bầu vừa rụng rốn, mướp đương hoa. (6)
Đầu trò tiếp khách, trầu không có, (7)
Bác đến chơi đây, ta với ta! (8)
Đọc, tìm hiểu chung:
1. Tác giả- tác phẩm:
a. Tác giả:
b. Tác phẩm:
2. Đọ
Bố cục: Chia làm 3 phần
- Kết cấu: 1-6-1
+ Câu đầu: Lời chào khi bạn đến
+ Sáu câu tiếp: Hoàn cảnh khi bạn đến
+ Câu cuối: Tình bạn chân thành của nhà thơ
Hòm sắc phong do nhà vua ban cho
Hòm sách, ống quyển thi Đình, thi Hương

Câu hỏi thảo luận:

Bài thơ "Bạn đến chơi nhà" có điểm nào giống và khác so với bài thơ "Qua Đèo Ngang"?
I. Đọc-tìm hiểu chung.
Bài 8 – Tiết 30 : BẠN ĐẾN CHƠI NHÀ
(Nguyễn Khuyến)
1.Đọc:
2.Tác giả,tác phẩm:
a.Tác giả:
b.Tác phẩm.
3.Thể thơ.
+ nước cả : nước đầy, nước lớn
+ khôn : không thể, khó, e rằng khó
+ rốn : nhụy hoa, (cánh hoa bao bọc).
4.Từ khó.
5.Bố cục.
Gồm 3 phần
Giống
Số câu, số chữ, cách hiệp vần, đối thanh, đối ý.
Khác
Phá bỏ ràng buộc về bố cục (2/2/2/2)
Đề-Thực-Luận-Kết
-> Tạo ra một kết cấu độc đáo gồm ba phần (1-6-1)
Bài 8 – Tiết 30 : BẠN ĐẾN CHƠI NHÀ
(Nguyễn Khuyến)
II.Tìm hiểu văn bản.

§· bÊy l©u nay, b¸c tíi nhµ,
.....
1.Cảm xúc khi bạn đến thăm.
Trẻ thời đi vắng, chợ tho`i xa.
Ao sâu nước cả, khôn chài cá,
Vườn rộng rào thưa, khó đuổi gà.
Cải chửa ra cây, cà mới nụ,
Bầu vừa ru?ng rốn, mướp đương hoa.
Đầu trò tiếp khách, trầu không có,
.....
2.Cảm xúc về gia cảnh.
Bài 8 – Tiết 30 : BẠN ĐẾN CHƠI NHÀ
(Nguyễn Khuyến)
II.Tìm hiểu văn bản.

§· bÊy l©u nay, b¸c tíi nhµ,
TrÎ thêi ®i v¾ng, chî thời xa.
Ao s©u n­íc c¶, kh«n chµi c¸,
V­ên réng rµo th­a, khã ®uæi gµ.
C¶i chöa ra c©y, cµ míi nô,
BÇu võa rụng rèn, m­íp ®­¬ng hoa.
§Çu trß tiÕp kh¸ch, trÇu kh«ng cã,
.....
1.Cảm xúc khi bạn đến thăm.
2.Cảm xúc về gia cảnh.
Chỉ ra yếu tố nghệ thuật
được sử dụng
trong 6 câu thơ này ?
Nhóm 1- 2
Nhóm 2, 3
Nhóm 5- 6
-Nghệ thuật:
+ Cách tạo tình huống.
+ Liệt kê.
+ Phép đối.
+ Nói quá.
Bài 8 – Tiết 30 : BẠN ĐẾN CHƠI NHÀ
( Nguyễn Khuyến )
Cách tạo tình huống: Từ chuyện lâu ngày
bạn mới đến chơi để tác giả được giãi bày
tâm sự.
Liệt kê: Cá, gà, cải, cà, bầu, mướp, trầu
-> liệt kê tên các món ăn ngon muốn
đãi bạn
Phép đối :Câu 3 đối với câu 4.
Câu 5 đối với câu 6
-> Tạo nhịp điệu cân đối cho bài thơ
Nói quá :Sự thiếu thốn, đạm bạc được
nói quá, cường điệu đến mức tối đa.
Bài 8 – Tiết 30 : BẠN ĐẾN CHƠI NHÀ
(Nguyễn Khuyến)
II.Tìm hiểu văn bản.

§· bÊy l©u nay, b¸c tíi nhµ,
1.Cảm xúc khi bạn đến thăm.
Trẻ thời đi vắng, chợ tho`i xa.
Ao sâu nước cả, khôn chài cá,
Vườn rộng rào thưa, khó đuổi gà.
Cải chửa ra cây, cà mới nụ,
Bầu vừa ru?ng rốn, mướp đương hoa.
Đầu trò tiếp khách, trầu không có,
2.Cảm xúc về gia cảnh.
3.Cảm xúc về bạn bè.
Bác đến chơi đây, ta với ta.

- Trẻ - vắng
- Chợ - xa

Trẻ thời đi vắng, chợ thời xa
Ao sâu nước cả, khôn chài cá
Vườn rộng, rào thưa khó đuổi gà
Cải chửa ra cây, cà mới nụ
Bầu vừa rụng rốn, mướp đương hoa
Đầu trò tiếp khách, trầu không có
2. Sáu câu thơ tiếp theo:
không có món
cao sang đãi bạn
Những thứ có sẵn - “cây nhà lá vườn”
Thức ngon, sang
Món dân dã
Cã
®Çy
®ñ
mäi
thø

Ao sâu nước cả, khôn chài cá
Vườn rộng, rào thưa khó đuổi gà
Có cá.
Nhưng
Có gà.
Vườn rộng.
Ao sâu .
Khó
bắt
Khó
đuổi
+ Cá -ao sâu
+ Gà - vườn rộng
=> Không có món ngon vườn nhà đãi bạn
Cải chửa ra cây, cà mới nụ
Bầu vừa rụng rốn, mướp đương hoa
? Không có món ăn dân dã vườn nhà đãi bạn.
Có cải
Có cà
Cà mới nụ
Chưa ra cây .
Nhưng
Chưa ăn được
Cải
+ Cải chửa ra cây
+ Cà mới nụ
+ Bầu vừa rụng rốn
+ Mướp đương hoa...
Cách nói
"vong bần lạc đạo"

Có bạn học sinh đưa ra ý kiến về cụm từ :
ta với ta
Câu thơ đầu nhà thơ gọi bạn là bác với sự thân mật, kính trọng, vậy để thống nhất trong cách xưng hô nhà thơ nên viết: Bác đến chơi đây bác với ta.
Theo con có nên thay đổi như vậy không ?
Vì sao?
Một vài hình ảnh về
Phong tục tiếp bạn từ xưa đến nay
DÊu x­a …thanh ®¹m, t×nh ng­êi thiÕt tha…
Một vài hình ảnh về
Phong tục tiếp bạn từ xưa đến nay
Truyền thống , hiện đại hài hoà
Miếng trầu , chén nước , mặn mà nên duyên.
Một vài hình ảnh về
Phong tục tiếp bạn từ xưa đến nay
GÆp nhau tay b¾t , mÆt mõng
Bao nhiªu kØ niÖm ®· tõng sÎ chia….
III.TỔNG KẾT
Nội dung: Ca ngợi tình bạn chân thành thắm thiết giữa tác giả và bạn tri âm.
Nghệ thuật:
Xây dựng tình huống độc đáo, đặc biệt.
S? d?ng phép d?i
- Sử dụng từ ngữ thuần Việt.
- Giọng thơ hóm hỉnh đùa vui.
IV.LUYỆN TẬP
TRÒ CHƠI
GIẢI Ô CHỮ
THỂ LỆ CHƠI NHƯ SAU
Cả lớp chia làm 2 đội: CHĂM NGOAN – HỌC GIỎI
Mỗi đội lần lượt chọn ô hàng ngang tương ứng là một
câu hỏi liên quan đến kiến thức đã học. Trả lời đúng
mỗi ô hàng ngang được 10 điểm.
Đội nào tìm ra từ chìa khóa (ô hàng dọc) trước được
40 điểm.
T R A N N H A N T O N G
B A N H C H U N G B A N H G I A Y
M I N H H U E
N G U Y E N T R A I
T R I E U C O N
T I N H
L I T H U O N G K I E T
T H U O N N T I N H
Q U E M E
C O Y E M D A O
H U E
T R A I B A N
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
Ai là tác giả của bài thơ " Thiên trường vãn vọng"?
Tác giả của bài " Đêm nay Bác không ngủ"?
Cô gái trong văn bản "Những câu hát than thân? ví mình với hình ảnh nào?
Ai là tác giả bài thơ "Sông núi nước Nam"
Điền từ vào chỗ trống:
"Nơi đây sống một người tóc bạc
Người không con mà có ..."
Điền từ vào chỗ trống:
"Vần thơ của Bác vần thơ thép
Mà vẫn mênh mông bát ngát ."
Tác giả của bài thơ "Côn Sơn ca"
Điền từ vào dấu ba chấm: "Đường vô xứ.quanh quanh. Non xanh nuo?c biờ?c nhu tranh ho?a dụ` "
Nhân vật trữ tình xuất hiện trong bài thơ : " Cái cò lặn lội bờ sông Hỡi .lấy chú tôi chăng"
Điền từ vào dấu ba chấm: "Chiều chiều ra đứng ngõ sau Trông về . ruột đau chín chiều"
Điền từ vào dấu ba chấm: "Vì một lẽ .
Bác là Hồ Chí Minh"
Loại bánh thường xuất hiện trong ngày tết,truyền thuyết là do Lang Liêu làm?
TRO` CHOI GIA?I ễ CHU~
Gièng nhau:
- Cïng lµ ba ch÷ : Ta víi ta
- Cïng khÐp l¹i hai bµi th¬.
ta với ta
Đối diện với lòng mình, cô đơn, lẻ bóng giữa đèo núi hoang sơ
ta với ta
Sự toả sáng của tình bạn tri kỉ , cao đẹp thiêng liêng
Bài 8 – Tiết 30 : BẠN ĐẾN CHƠI NHÀ
( Nguyễn Khuyến )