Bài 8. Bạn đến chơi nhà

NGỮ VĂN 7
Tiết 33
Bạn đến chơi nhà
Nguyễn Khuyến


- Nguyễn Khuyến (1835-1909)
- Quê: Vị Hạ- Yên ĐỔ - Bình Lục- Hà Nam.
Còn được gọi là Tam Nguyên
Yên Đổ
- Là một nhà thơ lớn của dân tộc.
Nguyễn Khuyến lúc làm quan
Từ đường Nguyễn Khuyến



- Hoàn cảnh: Được viết khi ông cáo quan về quê ở ẩn.

- Nội dung: Nói về tình bạn; Là bài thơ hay nhất viết về tình bạn.



Nước cả: nước đầy, nước lớn
Khôn: không thể, khó
Rốn: cuống, cánh hoa bao bọc
Thất ngôn bát cú Đường luật�: Câu 3-4 v�
Câu 5-6 đối nhau
Các câu 1-2-4-6-8 hiệp vần chân
(nh�, xa, g�, hoa, ta)
? Bài thơ “ Bạn đến chơi nhà” có gì giống và khác về mặt hình thức so với bài thơ “ Qua đèo Ngang”?
Giống:
Về số câu, số chữ, cách hiệp vần, hiệp thanh, hiệp ý
Khác:
Phá bỏ ràng buộc về bố cục ( 2/2/2/2)
(Đề- thực –luận–kết)
Tạo ra một kết cấu mới độc đáo với 3 phần : 1 / 6 /1.

Bạn đến chơi nhà

Đã bấy lâu nay, bác tới nhà ,

Trẻ thời đi vắng, chợ thời xa.
Ao sâu nước cả, khôn chài cá,
Vườn rộng rào thưa, khó đuổi gà.
Cải chửa ra cây, cà mới nụ,
Bầu vừa rụng rốn, mướp đương hoa.
Đầu trò tiếp khách, trầu không có,

Bác đến chơi đây, ta với ta!
( Nguyễn Khuyến )
Phần 1
Phần 2
Phần 3
Tìm hiểu văn bản:

“Đã bấy lâu nay bác tới nhà”.
=> Lời chào, niềm vui, sự xúc động khi bạn đến thăm.
Thời gian (lâu rồi)
Xưng hô thân mật, tôn trọng.
* Giới thiệu sự việc:
* Hoàn cảnh của nhà thơ:
Trẻ thời đi vắng, chợ thời xa
Ao sâu nước cả, khôn chài cá
Vườn rộng rào thưa, khó đuổi gà.
Cải chửa ra cây, cà mới nụ.
Bầu vừa rụng rốn, mướp đương hoa.
Đầu trò tiếp khách, trầu không có,

Ao sâu nước cả, khôn chài cá

Vườn rộng rào thưa, khó đuổi gà.

Cải chửa ra cây, cà mới nụ.

Bầu vừa rụng rốn, mướp đương hoa.

Đầu trò tiếp khách, trầu không có,


Trẻ…đi vắng, chợ…xa.
- Ao sâu nước cả khôn chài cá
Vườn rộng rào thưa, khó đuổi gà.
Cải chửa ra cây, cà mới nụ
Bầu vừa rụng rốn, mướp đương hoa.
(®èi tõ lo¹i, thanh, ý).DT- DT; TT – TT;
®èi ý: Kh«n chµi c¸ - khã ®uæi gµ...
-Đầu trò tiếp khách trầu không có,
=> Cuộc sống thanh bạch, nếp sống dân dã và tình bạn thân tình của tác giả.
Phép đối, liệt kê, nói quá hóm hỉnh.
* Hoàn cảnh của nhà thơ:

Phép đối
Phép đối
* Quan niệm về tình bạn:
“Bác đến chơi đây ta với ta!”
THẢO LUẬN
Câu thơ “Bác đến chơi đây ta với ta.” có vai trò khẳng định điều gì về tình bạn của nhà thơ?
* Quan niệm về tình bạn:
“Bác đến chơi đây ta với ta!”
Đại từ, quan hệ từ.
=> Khẳng định tình bạn chân thành, đậm đà, thắm thiết, quý hơn vật chất.
Vì sao nói đây là bài thơ hay nhất về tình bạn?
Vì nó đã tạo ra một tình huống bất ngờ thú vị làm cho người đọc ngạc nhiên cười xòa hóm hỉnh mà sâu sắc.
Tình bạn chân thành cao cả đó được thực hiện trong hình thức thơ thất ngôn bát cú Đường luật rất chặt chẽ.
Vì nó ca ngợi tình ban chân thành mộc mạc nhưng tràn ngập niềm vui.
Nhóm 1,2,: So sánh cụm từ “ ta với ta” trong bài “ Bạn đến chơi nhà” với cụm từ “ ta với ta” trong bài “ Qua đèo Ngang”?
Nhóm 3,4: Câu thơ “Bác đến chơi đây ta với ta.” có vai trò khẳng định điều gì về tình bạn của nhà thơ?
CÂU HỎI THẢO LUẬN
_ “Ta với ta” trong bài “ Qua đèo Ngang” hai từ ta nhưng chỉ một người là tác giả với nỗi cô đơn khi đứng một mình giữa cảnh thiên nhiên bao la, hùng vĩ
->Thể hiện sự cô đơn của chính tác giả
_“Ta với ta” trong
“ Bạn đến chơi nhà” hai từ ta chỉ hai người là tác giả với người bạn của mình, chung một tâm trạng mừng vui vì lâu mới gặp nhau
So sánh ngôn ngữ thơ ở bài “ Bạn đến chơi nhà” với ngôn ngữ đoạn thơ “Chinh phụ ngâm” ta thấy có sự khác nhau giữa 2 phong cách ngôn ngữ:
+ Chinh phụ ngâm là ngôn ngữ bác học.
+ Bạn đến chơi nhà là ngôn ngữ đời thường.
= >Nhưng cả 2 bên đều đạt đến độ kết tinh, rất hay, rất hấp dẫn.
CÂU THƠ ĐẦU :
- Đã bấy lâu nay: mong bạn.
- bác: thân mật, trân trọng.
=> Niềm vui gặp bạn
Sáu câu tiếp theo:
Không có món an ngon đãi bạn
Không có món an dân dã vườn nhà đãi bạn
- Không có cả trầu tiếp bạn.
=>Không có gỡ tiếp đón bạn
Câu thơ cuối :
- Ta với ta: Nhà thơ và người bạn.

=>Có tỡnh bạn, có tấm lòng trân trọng bạn.
Nội dung
Nội dung
BẠN ĐẾN CHƠI NHÀ
L
ậ
P
ý
K
hé
O
lé
o
Tình bạn đậm đà, thắm thiết, chân thành
Tạo tỡnh huống khéo léo
Ngôn ng? bỡnh dị, tự nhiên, tinh tế
Giọng thơ hóm hỉnh
Nghệ thuật
Nghệ thuật
Hướng dẫn học ở nhà
- Học thuộc lòng bài thơ,học ghi nhớ
- Viết đoạn văn (khoảng 6-8 dòng ) nêu suy nghĩ của em về tình bạn.
- Chuẩn bị bài “ Chữa lỗi về quan hệ từ”