Bài 8. Bạn đến chơi nhà
Chia sẻ bởi Lê Thị The |
Ngày 28/04/2019 |
21
Chia sẻ tài liệu: Bài 8. Bạn đến chơi nhà thuộc Ngữ văn 7
Nội dung tài liệu:
Giáo viên thực hiện: Lê Thị The
T? : KHXH
pgd Hưng hà
trường thcs NGUYễN TÔNG QUAI
Nhiệt Liệt Chào Mừng Các Thầy Cô
về tham dự hội giảng GV dạy giỏi
Chúc
các
em
học
tốt!
Tiết 30: Văn bản:
bạn đến chơi nhà
Nguyễn Khuyến
Tiết 30 : BẠN ĐẾN CHƠI NHÀ
( Nguyễn Khuyến )
I. đọc - hiểu chú thích.
1. Tác giả- tác phẩm.
a. Tác giả�:
Tiết 30 : BẠN ĐẾN CHƠI NHÀ
( Nguyễn Khuyến )
I. đọc - hiểu chú thích.
1. Tác giả- tác phẩm.
a. Tác giả�:
Quê ở thôn Vị Hạ, xã Yên Đổ, huyện Bình Lục, tỉnh Hà Nam. Là Người thông minh, học giỏi, đỗ đầu cả ba kì thi nên còn có tên gọi là Tam nguyên Yên Đổ. ông ra làm quan khoảng mười năm, sau đó thời thế loạn lạc cáo quan về ở ẩn.
Nhà thơ lớn của dân tộc.
Tiết 30 : BẠN ĐẾN CHƠI NHÀ
( Nguyễn Khuyến )
I. đọc - hiểu chú thích.
1. Tác giả- tác phẩm.
a. Tác giả:
Nguyễn Khuyến lúc làm quan
Nguyễn Khuyến cáo quan về quê ở ẩn
Nguyễn Khuyến(1835-1909)
Quê: Thôn Vị Hạ, xã Yên đổ, tỉnh Hà Nam
Bản thân: là người thông minh, học giỏi, đỗ đầu cả 3 ki thi ?Tam Nguyên Yên đổ
=> Lµ nhµ th¬ lín cña d©n téc.
Mộ Nguyễn Khuyến đặt trên núi Phương Nhi, huyện ý Yên, tỉnh Nam Định
Tiết 30 : BẠN ĐẾN CHƠI NHÀ
( Nguyễn Khuyến )
I. đọc - hiểu chú thích.
1. Tác giả- tác phẩm.
a. Tác giả�:
b. Tác phẩm:
- Hoàn cảnh sáng tác:
Khi nhà thơ cáo quan về ở ẩn
- Là bài thơ hay nhất về đề tài tình bạn
- Được viết khi nhà thơ cáo quan về ở ẩn
2. đọc, giải thích từ khó
a. Đọc
- Đọc: Ngắt nhịp 4/3. Riêng câu 7 (4/1/2)
- Chú ý: Giọng chậm rãi, ung dung, hóm hỉnh
Tiết 30 : BẠN ĐẾN CHƠI NHÀ
( Nguyễn Khuyến )
I. đọc - hiểu chú thích.
1. Tác giả- tác phẩm.
a. Tác giả�:
b. Tác phẩm:
- Là bài thơ hay nhất về đề tài tình bạn
- Được viết khi nhà thơ cáo quan về ở ẩn
2. đọc, giải thích từ khó
a. Đọc
Bạn đến chơi nhà
Nguyễn khuyến
đã bấy lâu nay, bác tới nhà,
Trẻ thời đi vắng, chợ thời xa.
Ao sâu nước cả, khôn chài cá,
Vườn rộng rào thưa, khó đuổi gà .
Cải chửa ra cây, cà mới nụ,
Bầu vừa rụng rốn, mướp đương hoa.
đầu trò tiếp khách, trầu không có,
Bác đến chơi đây, ta với ta !
b. Từ khó
Giaỉ nghĩa các từ : nước cả, khôn,
rốn ?
+ nước cả : nước đầy, nước lớn
+ khôn : không thể, khó, e rằng khó
+ rốn : cuống hoa, cánh hoa bao bọc.
Tiết 30 : BẠN ĐẾN CHƠI NHÀ
( Nguyễn Khuyến )
I. đọc - hiểu chú thích.
1. Tác giả- tác phẩm.
a. Tác giả�:
b. Tác phẩm:
- Là bài thơ hay nhất về đề tài tình bạn
- Được viết khi nhà thơ cáo quan về ở ẩn
2. đọc, giải thích từ khó
a. Đọc
b. Từ khó
3. Thể thơ - Bố cục
a. Thể thơ:
Thất ngôn bát cú đường luật
THỂ THƠ THẤT NGÔN BÁT CÚ ĐƯỜNG LUẬT
-Số câu : 8 câu / bài
Số chữ : 7 chữ / câu
Ngắt nhịp 4 /3
Gieo vần : ở các chữ cuối của các
câu 1,2,4,6,8.
Có phép đối giữa câu 3 với câu 4,
Câu 5 với câu 6
Luật bằng trắc.
Bố cục : Đề - thực - luận -kết
* Bài thơ gồm 8 câu, mỗi câu 7 tiếng; Câu 3-4 đối nhau( Ao sâu/ vườn rộng; nước cả/ rào thưa. Khôn chài cá/ khó đuổi gà). Câu 5-6 đối nhau( Cải/ bầu; chửa ra cây/ vừa rụng rốn; cà mới nụ/ mướp đương hoa).Các câu 1-2-4-6-8 hiệp vần chân .
Bạn đến chơi nhà
đã bấy lâu nay, bác tới nhà,
Trẻ thời đi vắng, chợ thời xa.
Ao sâu nước cả, khôn chài cá,
Vườn rộng rào thưa, khó đuổi gà .
Cải chửa ra cây, cà mới nụ,
Bầu vừa rụng rốn, mướp đương hoa.
đầu trò tiếp khách, trầu không có,
Bác đến chơi đây, ta với ta !
Tiết 30 : BẠN ĐẾN CHƠI NHÀ
( Nguyễn Khuyến )
I. đọc - hiểu chú thích.
1. Tác giả- tác phẩm.
a. Tác giả�:
b. Tác phẩm:
- Là bài thơ hay nhất về đề tài tình bạn
- Được viết khi nhà thơ cáo quan về ở ẩn
2. đọc, giải thích từ khó
a. Đọc
b. Từ khó
3. Thể thơ - Bố cục
a. Thể thơ:
Thất ngôn bát cú đường luật
Bạn đến chơi nhà
đã bấy lâu nay, bác tới nhà,
Trẻ thời đi vắng, chợ thời xa.
Ao sâu nước cả, khôn chài cá,
Vườn rộng rào thưa, khó đuổi gà .
Cải chửa ra cây, cà mới nụ,
Bầu vừa rụng rốn, mướp đương hoa.
đầu trò tiếp khách, trầu không có,
Bác đến chơi đây, ta với ta !
b. Bố cục:
Tiết 30 : BẠN ĐẾN CHƠI NHÀ
( Nguyễn Khuyến )
I. đọc - hiểu chú thích.
1. Tác giả- tác phẩm.
2. đọc, giải thích từ khó
3. Thể thơ - Bố cục
a. Thể thơ:
Thất ngôn bát cú đường luật
b. Bố cục:
3 phần
"Bạn đến chơi nhà" là một văn bản biểu cảm diễn tả cảm xúc của tác giả khi có bạn tới thăm. Có thể hình dung diễn biến cảm xúc đó như sau:
- Mở đầu là cảm xúc khi bạn đến chơi.
- Tiếp đó là cảm xúc về gia cảnh.
- Cuối cùng là cảm xúc về tình bạn.
Hãy sắp xếp các câu của bài văn theo diễn biến cảm xúc trên.
Bạn đến chơi nhà
đã bấy lâu nay, bác tới nhà,
Trẻ thời đi vắng, chợ thời xa.
Ao sâu nước cả, khôn chài cá,
Vườn rộng rào thưa, khó đuổi gà .
Cải chửa ra cây, cà mới nụ,
Bầu vừa rụng rốn, mướp đương hoa.
đầu trò tiếp khách, trầu không có,
Bác đến chơi đây, ta với ta !
C¶m xóc khi b¹n ®Õn ch¬i: c©u 1.
C¶m xóc vÒ gia c¶nh: c©u 2- 7
C¶m xóc vÒ t×nh b¹n: c©u cuèi.
-> Không theo quy cách:
đề- thực - luận - kết
Tiết 30 : BẠN ĐẾN CHƠI NHÀ
( Nguyễn Khuyến )
I. đọc - hiểu chú thích.
II. Đọc - hiểu văn bản
1. Cảm xúc khi bạn đến chơi.
- Câu thơ mở đầu rất tự nhiên, như một tiếng reo vui chào đón bạn.
- Tâm trạng hồ hởi, phấn khởi, niềm xúc động, vui sướng vô hạn khi có bạn tới thăm.
2. Cảm xúc về gia cảnh .
Bạn đến chơi nhà
đã bấy lâu nay, bác tới nhà,
Trẻ thời đi vắng, chợ thời xa.
Ao sâu nước cả, khôn chài cá,
Vườn rộng rào thưa, khó đuổi gà .
Cải chửa ra cây, cà mới nụ,
Bầu vừa rụng rốn, mướp đương hoa.
đầu trò tiếp khách, trầu không có,
Bác đến chơi đây, ta với ta !
- Thời gian:
đã bấy lâu nay
- Xưng hô:
bác
Thân tình, bền chặt, gần gũi, thắm thiết.
Niềm mong ước, chờ đợi bạn đến thăm.
§· bÊy l©u nay, b¸c tíi nhµ,
Tiết 30 : BẠN ĐẾN CHƠI NHÀ
( Nguyễn Khuyến )
I. đọc - hiểu chú thích.
II. Đọc - hiểu văn bản
1. Cảm xúc khi bạn đến chơi.
- Câu thơ mở đầu rất tự nhiên, như lời nói thường, lời chào vồn vã.
- Tâm trạng hồ hởi, phấn khởi, niềm xúc động, vui sướng vô hạn khi có bạn tới thăm.
2. Cảm xúc về gia cảnh .
Bạn đến chơi nhà
đã bấy lâu nay, bác tới nhà,
Trẻ thời đi vắng, chợ thời xa.
Ao sâu nước cả, khôn chài cá,
Vườn rộng rào thưa, khó đuổi gà .
Cải chửa ra cây, cà mới nụ,
Bầu vừa rụng rốn, mướp đương hoa.
đầu trò tiếp khách, trầu không có,
Bác đến chơi đây, ta với ta !
Trẻ thời đi vắng, chợ thời xa.
Ao sâu nước cả, khôn chài cá,
Vườn rộng rào thưa, khó đuổi gà .
Cải chửa ra cây, cà mới nụ,
Bầu vừa rụng rốn, mướp đương hoa.
Đầu trò tiếp khách, trầu không có,
Trẻ thời đi vắng, chợ thời xa,
Ao sâu nước cả, khôn chài cá.
Vườn rộng rào thưa, khó đuổi gà.
Cải chửa ra cây, cà mới nụ.
Bầu vừa rụng rốn, mướp đương hoa.
Tiết 30 : BẠN ĐẾN CHƠI NHÀ
( Nguyễn Khuyến )
I. đọc - hiểu chú thích.
II. Đọc - hiểu văn bản
1. Cảm xúc khi bạn đến chơi.
- Câu thơ mở đầu rất tự nhiên, như lời nói thường, lời chào vồn vã.
- Tâm trạng hồ hởi, phấn khởi, niềm xúc động, vui sướng vô hạn khi có bạn tới thăm.
2. Cảm xúc về gia cảnh .
Trẻ thời đi vắng, chợ thời xa.
Ao sâu nước cả, khôn chài cá,
Vườn rộng rào thưa, khó đuổi gà .
Cải chửa ra cây, cà mới nụ,
Bầu vừa rụng rốn, mướp đương hoa.
Đầu trò tiếp khách, trầu không có,
-Trẻ thời đi vắng
? không có người sai bảo.
- Chợ thời xa
không dễ mua sắm thức ăn đãi bạn
Mong muốn tiếp đãi bạn thịnh soạn nhưng không thực hiện được
- có cá, có gà
nhưng không bắt được vì (ao sâu, nước cả, vườn rộng, rào thưa)
- có cải, có cà, có bầu, có mướp.
nhưng cũng chỉ mới ở dạng tiềm ẩn (chửa ra cây, mới nụ, vừa rụng rốn, đương hoa).
- Ngay cả miếng trầu( là thứ tối thiểu thường dùng để tiếp khách ) cũng không có.
Mong muốn tiếp đãi bằng phong tục thông thường cũng không thành.
Tiết 30 : BẠN ĐẾN CHƠI NHÀ
( Nguyễn Khuyến )
I. đọc - hiểu chú thích.
II. Đọc - hiểu văn bản
1. Cảm xúc khi bạn đến chơi.
2. Cảm xúc về gia cảnh .
-Nghệ thuật:
+ Cách tạo tình huống.
+ Liệt kê
+ Phép đối, nói quá
-Nguyễn Khuyến tiếp bạn trong hoàn cảnh không có gì để tiếp bạn.
->Tình huống khó xử
-> Cuộc sống thanh bạch, dân dã, bình dị giữa xóm làng
.-> Chủ nhân là người thật thà, chất phác
-> Tình cảm đối với bạn chân thành, không khách sáo
Tiết 30 : BẠN ĐẾN CHƠI NHÀ
( Nguyễn Khuyến )
Nghệ thuật nào được sử dụng
trong 6 câu thơ này ?
Cách tạo tình huống: Từ chuyện lâu ngày
bạn mới đến chơi để tác giả được giãi bày
tâm sự.
Liệt kê: Cá, gà, cải, cà, bầu, mướp, trầu
-> liệt kê tên các món ăn ngon muốn
đãi bạn
Phép đối :Câu 3 đối với câu 4.
Câu 5 đối với câu 6
-> Tạo nhịp điệu cân đối cho bài thơ
Nói quá :Sự thiếu thốn, đạm bạc được
nói quá, cường điệu đến mức tối đa.
I. đọc - hiểu chú thích.
II. Đọc - hiểu văn bản
1. Cảm xúc khi bạn đến chơi.
2. Cảm xúc về gia cảnh .
Tiết 30 : BẠN ĐẾN CHƠI NHÀ
( Nguyễn Khuyến )
I. đọc - hiểu chú thích.
II. Đọc - hiểu văn bản
1. Cảm xúc khi bạn đến chơi.
2. Cảm xúc về gia cảnh .
3. Cảm xúc về tình bạn
Bác đến chơi đây, ta với ta.
- Ta với ta: Chủ nhân (tác giả) và bạn (người khách)
- Kết thúc bất ngờ, thú vị
Tình bạn đậm đà, thắm thiết
Quan hệ gắn bó, hoà hợp không tách rời
- Ta với ta: Tôi và bác, là hai chúng ta: tuy hai mà một, tuy một mà hai - Sự đồng nhất trọn vẹn giữa chủ và khách.
- Mở ra tình bạn chân thành, thắm thiết vượt lên điều kiện vật chất, điều kiện không gian, thời gian.
Tiết 30 : BẠN ĐẾN CHƠI NHÀ
( Nguyễn Khuyến )
I. đọc - hiểu chú thích.
II. Đọc - hiểu văn bản
1. Cảm xúc khi bạn đến chơi.
2. Cảm xúc về gia cảnh .
3. Cảm xúc về tình bạn
- Ta với ta: Tôi và bác, là hai chúng ta: tuy hai mà một, tuy một mà hai - Sự đồng nhất trọn vẹn giữa chủ và khách.
- Mở ra tình bạn chân thành, thắm thiết vượt lên điều kiện vật chất, điều kiện không gian, thời gian.
Câu hỏi thảo luận
Theo em có gì khác nhau trong cụm
từ “ta với ta ‘’ ở bài thơ này so với
bài ‘’ Qua đèo ngang’’- Bà Huyện
Thanh Quan ?
* Giống : về mặt hình thức
* Khác :
Tiết 30 : BẠN ĐẾN CHƠI NHÀ
( Nguyễn Khuyến )
I. đọc - hiểu chú thích.
II. Đọc - hiểu văn bản
1. Cảm xúc khi bạn đến chơi.
2. Cảm xúc về gia cảnh .
3. Cảm xúc về tình bạn
III. Tổng kết
1. Nghệ thuật
Cách tạo tình huống bất ngờ, kết thúc độc đáo.
Ngôn ngữ đời thường, tự nhiên mộc mạc, có tính biểu cảm cao.
Cách nói hóm hỉnh, thậm xưng.
Lập ý bất ngờ, thể loại điêu luyện.
1. Nghệ thuật
2. Nội dung
2. Nội dung
Ghi nhớ: (sgk/105)
- Ca ngợi tình bạn chân thành, thắm thiết, thuỷ chung, bất chấp mọi hoàn cảnh.
Tiết 30 : BẠN ĐẾN CHƠI NHÀ
( Nguyễn Khuyến )
I. đọc - hiểu chú thích.
II. Đọc - hiểu văn bản
1. Cảm xúc khi bạn đến chơi.
2. Cảm xúc về gia cảnh .
3. Cảm xúc về tình bạn
III. Tổng kết
Ghi nhớ: (sgk/105)
IV. Luyện tập
Ngoân ngöõ ôû baøi thô Baïn ñeán chôi
nhaø coù gì khaùc so vôùi ngoân ngöõ
ôû ñoaïn thô Sau phuùt chia ly maø
chuùng ta ñaõ hoïc?
1. Bài tập 1/106: ý a
Sau phút chia li
Ngôn ngữ bác học
uyên bác
Sử dụng từ Hán
Việt với các điển tích,
điển cố mang ý
nghĩa tượng trưng
Bạn đến chơi nhà
Ngôn ngữ đời thường
mộc mạc,giản dị
Sử dụng từ thuần Việt
ĐÁP ÁN
BT1,ý a
Tiết 30 : BẠN ĐẾN CHƠI NHÀ
( Nguyễn Khuyến )
I. đọc - hiểu chú thích.
II. Đọc - hiểu văn bản
1. Cảm xúc khi bạn đến chơi.
2. Cảm xúc về gia cảnh .
3. Cảm xúc về tình bạn
III. Tổng kết
Ghi nhớ: (sgk/105)
IV. Luyện tập
1. Bài tập 1/106: ý a
Rượu ngon không có bạn hiền
Không mua không phải không tiền không mua.
Câu thơ nghĩ đắn đo không viết
Viết đưa ai ai biết mà đưa.
( Nguyễn Khuyến, Khóc Dương Khuê )
ĐỌC THÊM
TRÒ CHƠI
GIẢI Ô CHỮ
THỂ LỆ CHƠI NHƯ SAU
Cả lớp chia làm 2 đội: CHĂM NGOAN – HỌC GIỎI
Mỗi đội lần lượt chọn ô hàng ngang tương ứng là một
câu hỏi liên quan đến kiến thức đã học. Trả lời đúng
mỗi ô hàng ngang được 10 điểm.
Đội nào tìm ra từ chìa khóa (ô hàng dọc) trước được
40 điểm.
T R A N N H A N T O N G
B A N H C H U N G B A N H G I A Y
M I N H H U E
N G U Y E N T R A I
T R I E U C O N
T I N H
L I T H U O N G K I E T
T H U O N N T I N H
Q U E M E
C O Y E M D A O
H U E
T R A I B A N
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
Ai là tác giả của bài thơ " Thiên trường vãn vọng"?
Tác giả của bài " Đêm nay Bác không ngủ"?
Cô gái trong văn bản "Những câu hát than thân? ví mình với hình ảnh nào?
Ai là tác giả bài thơ "Sông núi nước Nam"
Điền từ vào chỗ trống:
"Nơi đây sống một người tóc bạc
Người không con mà có ..."
Điền từ vào chỗ trống:
"Vần thơ của Bác vần thơ thép
Mà vẫn mênh mông bát ngát ."
Tác giả của bài thơ "Côn Sơn ca"
Điền từ vào dấu ba chấm: "Đường vô xứ.quanh quanh. Non xanh nuo?c biờ?c nhu tranh ho?a dụ` "
Nhân vật trữ tình xuất hiện trong bài thơ : " Cái cò lặn lội bờ sông Hỡi .lấy chú tôi chăng"
Điền từ vào dấu ba chấm: "Chiều chiều ra đứng ngõ sau Trông về . ruột đau chín chiều"
Điền từ vào dấu ba chấm: "Vì một lẽ .
Bác là Hồ Chí Minh"
Loại bánh thường xuất hiện trong ngày tết,truyền thuyết là do Lang Liêu làm?
TRO` CHOI GIA?I ễ CHU~
Tiết 30 : BẠN ĐẾN CHƠI NHÀ
( Nguyễn Khuyến )
I. đọc - hiểu chú thích.
II. Đọc - hiểu văn bản
1. Cảm xúc khi bạn đến chơi.
2. Cảm xúc về gia cảnh .
3. Cảm xúc về tình bạn
III. Tổng kết
Ghi nhớ: (sgk/105)
IV. Luyện tập
1. Bài tập 1/106: ý a
Rượu ngon không có bạn hiền
Không mua không phải không tiền không mua.
Câu thơ nghĩ đắn đo không viết
Viết đưa ai ai biết mà đưa.
( Nguyễn Khuyến, Khóc Dương Khuê )
ĐỌC THÊM
Tiết 30 : BẠN ĐẾN CHƠI NHÀ
( Nguyễn Khuyến )
T? : KHXH
pgd Hưng hà
trường thcs NGUYễN TÔNG QUAI
Nhiệt Liệt Chào Mừng Các Thầy Cô
về tham dự hội giảng GV dạy giỏi
Chúc
các
em
học
tốt!
Tiết 30: Văn bản:
bạn đến chơi nhà
Nguyễn Khuyến
Tiết 30 : BẠN ĐẾN CHƠI NHÀ
( Nguyễn Khuyến )
I. đọc - hiểu chú thích.
1. Tác giả- tác phẩm.
a. Tác giả�:
Tiết 30 : BẠN ĐẾN CHƠI NHÀ
( Nguyễn Khuyến )
I. đọc - hiểu chú thích.
1. Tác giả- tác phẩm.
a. Tác giả�:
Quê ở thôn Vị Hạ, xã Yên Đổ, huyện Bình Lục, tỉnh Hà Nam. Là Người thông minh, học giỏi, đỗ đầu cả ba kì thi nên còn có tên gọi là Tam nguyên Yên Đổ. ông ra làm quan khoảng mười năm, sau đó thời thế loạn lạc cáo quan về ở ẩn.
Nhà thơ lớn của dân tộc.
Tiết 30 : BẠN ĐẾN CHƠI NHÀ
( Nguyễn Khuyến )
I. đọc - hiểu chú thích.
1. Tác giả- tác phẩm.
a. Tác giả:
Nguyễn Khuyến lúc làm quan
Nguyễn Khuyến cáo quan về quê ở ẩn
Nguyễn Khuyến(1835-1909)
Quê: Thôn Vị Hạ, xã Yên đổ, tỉnh Hà Nam
Bản thân: là người thông minh, học giỏi, đỗ đầu cả 3 ki thi ?Tam Nguyên Yên đổ
=> Lµ nhµ th¬ lín cña d©n téc.
Mộ Nguyễn Khuyến đặt trên núi Phương Nhi, huyện ý Yên, tỉnh Nam Định
Tiết 30 : BẠN ĐẾN CHƠI NHÀ
( Nguyễn Khuyến )
I. đọc - hiểu chú thích.
1. Tác giả- tác phẩm.
a. Tác giả�:
b. Tác phẩm:
- Hoàn cảnh sáng tác:
Khi nhà thơ cáo quan về ở ẩn
- Là bài thơ hay nhất về đề tài tình bạn
- Được viết khi nhà thơ cáo quan về ở ẩn
2. đọc, giải thích từ khó
a. Đọc
- Đọc: Ngắt nhịp 4/3. Riêng câu 7 (4/1/2)
- Chú ý: Giọng chậm rãi, ung dung, hóm hỉnh
Tiết 30 : BẠN ĐẾN CHƠI NHÀ
( Nguyễn Khuyến )
I. đọc - hiểu chú thích.
1. Tác giả- tác phẩm.
a. Tác giả�:
b. Tác phẩm:
- Là bài thơ hay nhất về đề tài tình bạn
- Được viết khi nhà thơ cáo quan về ở ẩn
2. đọc, giải thích từ khó
a. Đọc
Bạn đến chơi nhà
Nguyễn khuyến
đã bấy lâu nay, bác tới nhà,
Trẻ thời đi vắng, chợ thời xa.
Ao sâu nước cả, khôn chài cá,
Vườn rộng rào thưa, khó đuổi gà .
Cải chửa ra cây, cà mới nụ,
Bầu vừa rụng rốn, mướp đương hoa.
đầu trò tiếp khách, trầu không có,
Bác đến chơi đây, ta với ta !
b. Từ khó
Giaỉ nghĩa các từ : nước cả, khôn,
rốn ?
+ nước cả : nước đầy, nước lớn
+ khôn : không thể, khó, e rằng khó
+ rốn : cuống hoa, cánh hoa bao bọc.
Tiết 30 : BẠN ĐẾN CHƠI NHÀ
( Nguyễn Khuyến )
I. đọc - hiểu chú thích.
1. Tác giả- tác phẩm.
a. Tác giả�:
b. Tác phẩm:
- Là bài thơ hay nhất về đề tài tình bạn
- Được viết khi nhà thơ cáo quan về ở ẩn
2. đọc, giải thích từ khó
a. Đọc
b. Từ khó
3. Thể thơ - Bố cục
a. Thể thơ:
Thất ngôn bát cú đường luật
THỂ THƠ THẤT NGÔN BÁT CÚ ĐƯỜNG LUẬT
-Số câu : 8 câu / bài
Số chữ : 7 chữ / câu
Ngắt nhịp 4 /3
Gieo vần : ở các chữ cuối của các
câu 1,2,4,6,8.
Có phép đối giữa câu 3 với câu 4,
Câu 5 với câu 6
Luật bằng trắc.
Bố cục : Đề - thực - luận -kết
* Bài thơ gồm 8 câu, mỗi câu 7 tiếng; Câu 3-4 đối nhau( Ao sâu/ vườn rộng; nước cả/ rào thưa. Khôn chài cá/ khó đuổi gà). Câu 5-6 đối nhau( Cải/ bầu; chửa ra cây/ vừa rụng rốn; cà mới nụ/ mướp đương hoa).Các câu 1-2-4-6-8 hiệp vần chân .
Bạn đến chơi nhà
đã bấy lâu nay, bác tới nhà,
Trẻ thời đi vắng, chợ thời xa.
Ao sâu nước cả, khôn chài cá,
Vườn rộng rào thưa, khó đuổi gà .
Cải chửa ra cây, cà mới nụ,
Bầu vừa rụng rốn, mướp đương hoa.
đầu trò tiếp khách, trầu không có,
Bác đến chơi đây, ta với ta !
Tiết 30 : BẠN ĐẾN CHƠI NHÀ
( Nguyễn Khuyến )
I. đọc - hiểu chú thích.
1. Tác giả- tác phẩm.
a. Tác giả�:
b. Tác phẩm:
- Là bài thơ hay nhất về đề tài tình bạn
- Được viết khi nhà thơ cáo quan về ở ẩn
2. đọc, giải thích từ khó
a. Đọc
b. Từ khó
3. Thể thơ - Bố cục
a. Thể thơ:
Thất ngôn bát cú đường luật
Bạn đến chơi nhà
đã bấy lâu nay, bác tới nhà,
Trẻ thời đi vắng, chợ thời xa.
Ao sâu nước cả, khôn chài cá,
Vườn rộng rào thưa, khó đuổi gà .
Cải chửa ra cây, cà mới nụ,
Bầu vừa rụng rốn, mướp đương hoa.
đầu trò tiếp khách, trầu không có,
Bác đến chơi đây, ta với ta !
b. Bố cục:
Tiết 30 : BẠN ĐẾN CHƠI NHÀ
( Nguyễn Khuyến )
I. đọc - hiểu chú thích.
1. Tác giả- tác phẩm.
2. đọc, giải thích từ khó
3. Thể thơ - Bố cục
a. Thể thơ:
Thất ngôn bát cú đường luật
b. Bố cục:
3 phần
"Bạn đến chơi nhà" là một văn bản biểu cảm diễn tả cảm xúc của tác giả khi có bạn tới thăm. Có thể hình dung diễn biến cảm xúc đó như sau:
- Mở đầu là cảm xúc khi bạn đến chơi.
- Tiếp đó là cảm xúc về gia cảnh.
- Cuối cùng là cảm xúc về tình bạn.
Hãy sắp xếp các câu của bài văn theo diễn biến cảm xúc trên.
Bạn đến chơi nhà
đã bấy lâu nay, bác tới nhà,
Trẻ thời đi vắng, chợ thời xa.
Ao sâu nước cả, khôn chài cá,
Vườn rộng rào thưa, khó đuổi gà .
Cải chửa ra cây, cà mới nụ,
Bầu vừa rụng rốn, mướp đương hoa.
đầu trò tiếp khách, trầu không có,
Bác đến chơi đây, ta với ta !
C¶m xóc khi b¹n ®Õn ch¬i: c©u 1.
C¶m xóc vÒ gia c¶nh: c©u 2- 7
C¶m xóc vÒ t×nh b¹n: c©u cuèi.
-> Không theo quy cách:
đề- thực - luận - kết
Tiết 30 : BẠN ĐẾN CHƠI NHÀ
( Nguyễn Khuyến )
I. đọc - hiểu chú thích.
II. Đọc - hiểu văn bản
1. Cảm xúc khi bạn đến chơi.
- Câu thơ mở đầu rất tự nhiên, như một tiếng reo vui chào đón bạn.
- Tâm trạng hồ hởi, phấn khởi, niềm xúc động, vui sướng vô hạn khi có bạn tới thăm.
2. Cảm xúc về gia cảnh .
Bạn đến chơi nhà
đã bấy lâu nay, bác tới nhà,
Trẻ thời đi vắng, chợ thời xa.
Ao sâu nước cả, khôn chài cá,
Vườn rộng rào thưa, khó đuổi gà .
Cải chửa ra cây, cà mới nụ,
Bầu vừa rụng rốn, mướp đương hoa.
đầu trò tiếp khách, trầu không có,
Bác đến chơi đây, ta với ta !
- Thời gian:
đã bấy lâu nay
- Xưng hô:
bác
Thân tình, bền chặt, gần gũi, thắm thiết.
Niềm mong ước, chờ đợi bạn đến thăm.
§· bÊy l©u nay, b¸c tíi nhµ,
Tiết 30 : BẠN ĐẾN CHƠI NHÀ
( Nguyễn Khuyến )
I. đọc - hiểu chú thích.
II. Đọc - hiểu văn bản
1. Cảm xúc khi bạn đến chơi.
- Câu thơ mở đầu rất tự nhiên, như lời nói thường, lời chào vồn vã.
- Tâm trạng hồ hởi, phấn khởi, niềm xúc động, vui sướng vô hạn khi có bạn tới thăm.
2. Cảm xúc về gia cảnh .
Bạn đến chơi nhà
đã bấy lâu nay, bác tới nhà,
Trẻ thời đi vắng, chợ thời xa.
Ao sâu nước cả, khôn chài cá,
Vườn rộng rào thưa, khó đuổi gà .
Cải chửa ra cây, cà mới nụ,
Bầu vừa rụng rốn, mướp đương hoa.
đầu trò tiếp khách, trầu không có,
Bác đến chơi đây, ta với ta !
Trẻ thời đi vắng, chợ thời xa.
Ao sâu nước cả, khôn chài cá,
Vườn rộng rào thưa, khó đuổi gà .
Cải chửa ra cây, cà mới nụ,
Bầu vừa rụng rốn, mướp đương hoa.
Đầu trò tiếp khách, trầu không có,
Trẻ thời đi vắng, chợ thời xa,
Ao sâu nước cả, khôn chài cá.
Vườn rộng rào thưa, khó đuổi gà.
Cải chửa ra cây, cà mới nụ.
Bầu vừa rụng rốn, mướp đương hoa.
Tiết 30 : BẠN ĐẾN CHƠI NHÀ
( Nguyễn Khuyến )
I. đọc - hiểu chú thích.
II. Đọc - hiểu văn bản
1. Cảm xúc khi bạn đến chơi.
- Câu thơ mở đầu rất tự nhiên, như lời nói thường, lời chào vồn vã.
- Tâm trạng hồ hởi, phấn khởi, niềm xúc động, vui sướng vô hạn khi có bạn tới thăm.
2. Cảm xúc về gia cảnh .
Trẻ thời đi vắng, chợ thời xa.
Ao sâu nước cả, khôn chài cá,
Vườn rộng rào thưa, khó đuổi gà .
Cải chửa ra cây, cà mới nụ,
Bầu vừa rụng rốn, mướp đương hoa.
Đầu trò tiếp khách, trầu không có,
-Trẻ thời đi vắng
? không có người sai bảo.
- Chợ thời xa
không dễ mua sắm thức ăn đãi bạn
Mong muốn tiếp đãi bạn thịnh soạn nhưng không thực hiện được
- có cá, có gà
nhưng không bắt được vì (ao sâu, nước cả, vườn rộng, rào thưa)
- có cải, có cà, có bầu, có mướp.
nhưng cũng chỉ mới ở dạng tiềm ẩn (chửa ra cây, mới nụ, vừa rụng rốn, đương hoa).
- Ngay cả miếng trầu( là thứ tối thiểu thường dùng để tiếp khách ) cũng không có.
Mong muốn tiếp đãi bằng phong tục thông thường cũng không thành.
Tiết 30 : BẠN ĐẾN CHƠI NHÀ
( Nguyễn Khuyến )
I. đọc - hiểu chú thích.
II. Đọc - hiểu văn bản
1. Cảm xúc khi bạn đến chơi.
2. Cảm xúc về gia cảnh .
-Nghệ thuật:
+ Cách tạo tình huống.
+ Liệt kê
+ Phép đối, nói quá
-Nguyễn Khuyến tiếp bạn trong hoàn cảnh không có gì để tiếp bạn.
->Tình huống khó xử
-> Cuộc sống thanh bạch, dân dã, bình dị giữa xóm làng
.-> Chủ nhân là người thật thà, chất phác
-> Tình cảm đối với bạn chân thành, không khách sáo
Tiết 30 : BẠN ĐẾN CHƠI NHÀ
( Nguyễn Khuyến )
Nghệ thuật nào được sử dụng
trong 6 câu thơ này ?
Cách tạo tình huống: Từ chuyện lâu ngày
bạn mới đến chơi để tác giả được giãi bày
tâm sự.
Liệt kê: Cá, gà, cải, cà, bầu, mướp, trầu
-> liệt kê tên các món ăn ngon muốn
đãi bạn
Phép đối :Câu 3 đối với câu 4.
Câu 5 đối với câu 6
-> Tạo nhịp điệu cân đối cho bài thơ
Nói quá :Sự thiếu thốn, đạm bạc được
nói quá, cường điệu đến mức tối đa.
I. đọc - hiểu chú thích.
II. Đọc - hiểu văn bản
1. Cảm xúc khi bạn đến chơi.
2. Cảm xúc về gia cảnh .
Tiết 30 : BẠN ĐẾN CHƠI NHÀ
( Nguyễn Khuyến )
I. đọc - hiểu chú thích.
II. Đọc - hiểu văn bản
1. Cảm xúc khi bạn đến chơi.
2. Cảm xúc về gia cảnh .
3. Cảm xúc về tình bạn
Bác đến chơi đây, ta với ta.
- Ta với ta: Chủ nhân (tác giả) và bạn (người khách)
- Kết thúc bất ngờ, thú vị
Tình bạn đậm đà, thắm thiết
Quan hệ gắn bó, hoà hợp không tách rời
- Ta với ta: Tôi và bác, là hai chúng ta: tuy hai mà một, tuy một mà hai - Sự đồng nhất trọn vẹn giữa chủ và khách.
- Mở ra tình bạn chân thành, thắm thiết vượt lên điều kiện vật chất, điều kiện không gian, thời gian.
Tiết 30 : BẠN ĐẾN CHƠI NHÀ
( Nguyễn Khuyến )
I. đọc - hiểu chú thích.
II. Đọc - hiểu văn bản
1. Cảm xúc khi bạn đến chơi.
2. Cảm xúc về gia cảnh .
3. Cảm xúc về tình bạn
- Ta với ta: Tôi và bác, là hai chúng ta: tuy hai mà một, tuy một mà hai - Sự đồng nhất trọn vẹn giữa chủ và khách.
- Mở ra tình bạn chân thành, thắm thiết vượt lên điều kiện vật chất, điều kiện không gian, thời gian.
Câu hỏi thảo luận
Theo em có gì khác nhau trong cụm
từ “ta với ta ‘’ ở bài thơ này so với
bài ‘’ Qua đèo ngang’’- Bà Huyện
Thanh Quan ?
* Giống : về mặt hình thức
* Khác :
Tiết 30 : BẠN ĐẾN CHƠI NHÀ
( Nguyễn Khuyến )
I. đọc - hiểu chú thích.
II. Đọc - hiểu văn bản
1. Cảm xúc khi bạn đến chơi.
2. Cảm xúc về gia cảnh .
3. Cảm xúc về tình bạn
III. Tổng kết
1. Nghệ thuật
Cách tạo tình huống bất ngờ, kết thúc độc đáo.
Ngôn ngữ đời thường, tự nhiên mộc mạc, có tính biểu cảm cao.
Cách nói hóm hỉnh, thậm xưng.
Lập ý bất ngờ, thể loại điêu luyện.
1. Nghệ thuật
2. Nội dung
2. Nội dung
Ghi nhớ: (sgk/105)
- Ca ngợi tình bạn chân thành, thắm thiết, thuỷ chung, bất chấp mọi hoàn cảnh.
Tiết 30 : BẠN ĐẾN CHƠI NHÀ
( Nguyễn Khuyến )
I. đọc - hiểu chú thích.
II. Đọc - hiểu văn bản
1. Cảm xúc khi bạn đến chơi.
2. Cảm xúc về gia cảnh .
3. Cảm xúc về tình bạn
III. Tổng kết
Ghi nhớ: (sgk/105)
IV. Luyện tập
Ngoân ngöõ ôû baøi thô Baïn ñeán chôi
nhaø coù gì khaùc so vôùi ngoân ngöõ
ôû ñoaïn thô Sau phuùt chia ly maø
chuùng ta ñaõ hoïc?
1. Bài tập 1/106: ý a
Sau phút chia li
Ngôn ngữ bác học
uyên bác
Sử dụng từ Hán
Việt với các điển tích,
điển cố mang ý
nghĩa tượng trưng
Bạn đến chơi nhà
Ngôn ngữ đời thường
mộc mạc,giản dị
Sử dụng từ thuần Việt
ĐÁP ÁN
BT1,ý a
Tiết 30 : BẠN ĐẾN CHƠI NHÀ
( Nguyễn Khuyến )
I. đọc - hiểu chú thích.
II. Đọc - hiểu văn bản
1. Cảm xúc khi bạn đến chơi.
2. Cảm xúc về gia cảnh .
3. Cảm xúc về tình bạn
III. Tổng kết
Ghi nhớ: (sgk/105)
IV. Luyện tập
1. Bài tập 1/106: ý a
Rượu ngon không có bạn hiền
Không mua không phải không tiền không mua.
Câu thơ nghĩ đắn đo không viết
Viết đưa ai ai biết mà đưa.
( Nguyễn Khuyến, Khóc Dương Khuê )
ĐỌC THÊM
TRÒ CHƠI
GIẢI Ô CHỮ
THỂ LỆ CHƠI NHƯ SAU
Cả lớp chia làm 2 đội: CHĂM NGOAN – HỌC GIỎI
Mỗi đội lần lượt chọn ô hàng ngang tương ứng là một
câu hỏi liên quan đến kiến thức đã học. Trả lời đúng
mỗi ô hàng ngang được 10 điểm.
Đội nào tìm ra từ chìa khóa (ô hàng dọc) trước được
40 điểm.
T R A N N H A N T O N G
B A N H C H U N G B A N H G I A Y
M I N H H U E
N G U Y E N T R A I
T R I E U C O N
T I N H
L I T H U O N G K I E T
T H U O N N T I N H
Q U E M E
C O Y E M D A O
H U E
T R A I B A N
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
Ai là tác giả của bài thơ " Thiên trường vãn vọng"?
Tác giả của bài " Đêm nay Bác không ngủ"?
Cô gái trong văn bản "Những câu hát than thân? ví mình với hình ảnh nào?
Ai là tác giả bài thơ "Sông núi nước Nam"
Điền từ vào chỗ trống:
"Nơi đây sống một người tóc bạc
Người không con mà có ..."
Điền từ vào chỗ trống:
"Vần thơ của Bác vần thơ thép
Mà vẫn mênh mông bát ngát ."
Tác giả của bài thơ "Côn Sơn ca"
Điền từ vào dấu ba chấm: "Đường vô xứ.quanh quanh. Non xanh nuo?c biờ?c nhu tranh ho?a dụ` "
Nhân vật trữ tình xuất hiện trong bài thơ : " Cái cò lặn lội bờ sông Hỡi .lấy chú tôi chăng"
Điền từ vào dấu ba chấm: "Chiều chiều ra đứng ngõ sau Trông về . ruột đau chín chiều"
Điền từ vào dấu ba chấm: "Vì một lẽ .
Bác là Hồ Chí Minh"
Loại bánh thường xuất hiện trong ngày tết,truyền thuyết là do Lang Liêu làm?
TRO` CHOI GIA?I ễ CHU~
Tiết 30 : BẠN ĐẾN CHƠI NHÀ
( Nguyễn Khuyến )
I. đọc - hiểu chú thích.
II. Đọc - hiểu văn bản
1. Cảm xúc khi bạn đến chơi.
2. Cảm xúc về gia cảnh .
3. Cảm xúc về tình bạn
III. Tổng kết
Ghi nhớ: (sgk/105)
IV. Luyện tập
1. Bài tập 1/106: ý a
Rượu ngon không có bạn hiền
Không mua không phải không tiền không mua.
Câu thơ nghĩ đắn đo không viết
Viết đưa ai ai biết mà đưa.
( Nguyễn Khuyến, Khóc Dương Khuê )
ĐỌC THÊM
Tiết 30 : BẠN ĐẾN CHƠI NHÀ
( Nguyễn Khuyến )
* Một số tài liệu cũ có thể bị lỗi font khi hiển thị do dùng bộ mã không phải Unikey ...
Người chia sẻ: Lê Thị The
Dung lượng: |
Lượt tài: 0
Loại file:
Nguồn : Chưa rõ
(Tài liệu chưa được thẩm định)