Bài 8. Bạn đến chơi nhà

-Nguyễn Khuyến-
Bạn đến chơi nhà
Tiết 30- Ngữ văn 7
Phạm Thanh Yên - Trường THCS CLC Dương Phúc Tư – Văn Lâm
KIỂM TRA BÀI CŨ
1- Đọc thuộc lòng bài thơ: “Qua đèo Ngang “của Bà huyện Thanh Quan ?
2- Cho biết
tâm trạng
của tác giả
thông qua
bài thơ
này?
Yêu say đắm trước vẻ đẹp của thiên nhiên
đất nước.
B. Đau xót ngậm ngùi trước sự đổi thay của quê hương.
C. Buồn thương da diết khi phải sống trong cảnh ngộ cô đơn.
D. Cô đơn trước thực tại, da diết nhớ về quá khứ của đất nước.
Tiết 30- Văn bản:
Bạn đến chơi nhà
Nguyễn Khuyến
Tiết 30: BẠN ĐẾN CHƠI NHÀ - Nguyễn Khuyến
I- Tìm hiểu khái quát:
- Tác giả:
Trình bày những hiểu biết của em về tác giả Nguyễn Khuyến?
Nguyễn Khuyến (1835 – 1909) - Quê ở thôn Vị Hạ, xã Yên Đổ, huyện Bình Lục, tỉnh Hà Nam. Là người thông minh học giỏi đỗ đầu cả ba kì thi nên còn có tên gọi là Tam Nguyên Yên Đổ. Ông ra làm quan khoảng mười năm, sau đó thời thế loạn lạc cáo quan về ở ẩn.
-Nhà thơ lớn của dân tộc.

+ Thông minh, học giỏi
+ Là nhà thơ lớn của dân tộc
I- Tìm hiểu khái quát:
- Tác giả:
+ Thông minh, học giỏi
+ Là nhà thơ lớn của dân tộc
Nguyễn Khuyến lúc làm quan
Ngôi nhà Nguyễn Khuyến cáo quan về ở ẩn
Tiết 30: BẠN ĐẾN CHƠI NHÀ - Nguyễn Khuyến
I- Tìm hiểu khái quát:
- Tác giả:
+ Thông minh, học giỏi
+ Là nhà thơ lớn của dân tộc
Bài thơ được viết bằng thể nào?
- Thể thơ:
Thất ngôn bát cú Đường luật
Chủ đề của bài thơ là gì?
Ca ngợi tình bạn chân thành, giản dị mà cảm động
- Chủ đề:
Tiết 30: BẠN ĐẾN CHƠI NHÀ - Nguyễn Khuyến
I- Tìm hiểu khái quát:
- Tác giả:
+ Thông minh, học giỏi
+ Là nhà thơ lớn của dân tộc
- Thể thơ:
Thất ngôn bát cú Đường luật
Ca ngợi tình bạn chân thành, giản dị mà cảm động
- Chủ đề:
Bạn đến chơi nhà

Đã bấy lâu nay, bác tới nhà,
Trẻ thời đi vắng, chợ thời xa.
Ao sâu nước cả, khôn chài cá,
Vườn rộng rào thưa, khó đuổi gà.
Cải chửa ra cây, cà mới nụ,
Bầu vừa rụng rốn, mướp đương hoa.
Đầu trò tiếp khách, trầu không có,
Bác đến chơi đây, ta với ta !
Hãy đọc bài thơ trên
Theo em bài thơ này cần phải đọc như thế nào?
Giọng đọc: chậm rãi, ung dung, hóm hỉnh như thấp thoáng nụ cười

Nhịp thơ: 4/ 3 ; 2/2/3 . Đặc biệt câu 1 nhịp 3/ 1/ 3 và câu 6 nhịp 4/ 1/ 2
Tiết 30: BẠN ĐẾN CHƠI NHÀ - Nguyễn Khuyến
I- Tìm hiểu khái quát:
- Tác giả:
+ Thông minh, học giỏi
+ Là nhà thơ lớn của dân tộc
- Thể thơ:
Thất ngôn bát cú Đường luật
Ca ngợi tình bạn chân thành, giản dị mà cảm động
- Chủ đề:
Bạn đến chơi nhà

Đã bấy lâu nay, bác tới nhà,
Trẻ thời đi vắng, chợ thời xa.
Ao sâu nước cả, khôn chài cá,
Vườn rộng rào thưa, khó đuổi gà.
Cải chửa ra cây, cà mới nụ,
Bầu vừa rụng rốn, mướp đương hoa.
Đầu trò tiếp khách, trầu không có,
Bác đến chơi đây, ta với ta !

So sánh bố cục bài thơ này với bài: “ Qua đèo Ngang” và nhận xét?
- Bố cục:
Bố cục: 1- 6- 1  khác với bài “ Qua đèo Ngang”
=> Vận dụng sáng tạo thơ Đường luật
Có sự sáng tạo( 1- 6- 1)
Tiết 30: BẠN ĐẾN CHƠI NHÀ - Nguyễn Khuyến
I- Tìm hiểu khái quát:
- Tác giả:
+ Thông minh, học giỏi
+ Là nhà thơ lớn của dân tộc
- Thể thơ:
Thất ngôn bát cú Đường luật
Ca ngợi tình bạn chân thành, giản dị mà cảm động
- Chủ đề:
- Bố cục:
Có sự sáng tạo( 1- 6- 1)
II- Tìm hiểu chi tiết bài thơ:
C2: Đã bấy lâu nay, bác tới nhà
C1: Đã bấy lâu nay, bác tới nhà
Đọc câu thơ theo 2 cách ngắt nhịp và nhận xét?
1- Cảm xúc khi bạn đến nhà:
Lâu nay bác thường đến nhà
Đã lâu rồi,hôm nay. bác mới tới nhà
En nhận xét gì về giọng điệu của câu thơ này?Tác dụng
- Lời thơ tự nhiên như lời nói thường.
Tài năng văn chương của tác giả
=> Vui mừng, quí mến, trân trọng khi có bạn đến thăm
Tiết 30: BẠN ĐẾN CHƠI NHÀ - Nguyễn Khuyến
I- Tìm hiểu khái quát:
- Tác giả:
+ Thông minh, học giỏi
+ Là nhà thơ lớn của dân tộc
- Thể thơ:
Thất ngôn bát cú Đường luật
Ca ngợi tình bạn chân thành, giản dị mà cảm động
- Chủ đề:
- Bố cục:
Có sự sáng tạo( 1- 6- 1)
II- Tìm hiểu chi tiết bài thơ:
1- Cảm xúc khi bạn đến nhà:
- Lời thơ tự nhiên như lời nói thường.
Tài năng văn chương của tác giả
=> Vui mừng, quí mến, trân trọng khi có bạn đến thăm
2- Tình huống và khả năng tiếp bạn:
Trẻ thời đi vắng, chợ thời xa
Ao sâu nước cả, khôn chài cá
Vườn rộng rào thưa, khó đuổi gà
Cải chửa ra cây, cà mới nụ
Bầu vừa rụng rốn, mướp đương hoa
Đầu trò tiếp khách, trầu không có
Tác giả đưa ra tình huống như thế nào? Nhận xét?
- Không người sai bảo ( Trẻ vắng)
- Không dễ mua sắm ( Chợ xa)
=> Mong muốn thết đãi bạn thịnh soạn nhưng không thực hiện được
Em có nhận xét gì về cách liệt kê của tác giả?
- Mọi thứ đều có mà cũng bằng không
Tiết 30: BẠN ĐẾN CHƠI NHÀ - Nguyễn Khuyến
I- Tìm hiểu khái quát:
- Tác giả:
+ Thông minh, học giỏi
+ Là nhà thơ lớn của dân tộc
- Thể thơ:
Thất ngôn bát cú Đường luật
Ca ngợi tình bạn chân thành, giản dị mà cảm động
- Chủ đề:
- Bố cục:
Có sự sáng tạo( 1- 6- 1)
II- Tìm hiểu chi tiết bài thơ:
1- Cảm xúc khi bạn đến nhà:
- Lời thơ tự nhiên như lời nói thường.
Tài năng văn chương của tác giả
=> Vui mừng, quí mến, trân trọng khi có bạn đến thăm
2- Tình huống và khả năng tiếp bạn:
- Không người sai bảo ( Trẻ vắng)
- Không dễ mua sắm ( Chợ xa)
=> Mong muốn thết đãi bạn thịnh soạn nhưng không thực hiện được
- Mọi thứ đều có mà cũng bằng không
Đầu trò tiếp khách, trầu không có
Theo em, câu này, tác giả đã sử dụng biện pháp tu từ gì?Tác dụng?
Nói quá
=> Một tình huống đặc biệt, thể hiện mong muốn của mình nhưng chưa có điều kiện, mong được sự thông cảm
 Một tình cảm chân thành dành cho bạn
Tiết 30: BẠN ĐẾN CHƠI NHÀ - Nguyễn Khuyến
I- Tìm hiểu khái quát:
- Tác giả:
+ Thông minh, học giỏi
+ Là nhà thơ lớn của dân tộc
- Thể thơ:
Thất ngôn bát cú Đường luật
Ca ngợi tình bạn chân thành, giản dị mà cảm động
- Chủ đề:
- Bố cục:
Có sự sáng tạo( 1- 6- 1)
II- Tìm hiểu chi tiết bài thơ:
1- Cảm xúc khi bạn đến nhà:
- Lời thơ tự nhiên như lời nói thường.
Tài năng văn chương của tác giả
=> Vui mừng, quí mến, trân trọng khi có bạn đến thăm
2- Tình huống và khả năng tiếp bạn:
- Không người sai bảo ( Trẻ vắng)
- Không dễ mua sắm ( Chợ xa)
=> Mong muốn thết đãi bạn thịnh soạn nhưng không thực hiện được
- Mọi thứ đều có mà cũng bằng không
Một tình huống đặc biệt, thể hiện mong muốn của mình nhưng chưa có điều kiện, mong được sự thông cảm
 Một tình cảm chân thành dành cho bạn
3- Cảm nghĩ về tình bạn:
Bác đến chơi đây, ta với ta !
Câu thơ thứ 8 và cụm từ ta với ta nói lên điều gì?
Tình bạn chân thành, sâu sắc, không bị ảnh hưởng bởi hoàn cảnh và vật chất
So sánh cụm từ ta với ta trong bài thơ này với bài thơ: “ Qua đèo Ngang”?
BẠN ĐẾN CHƠI NHÀ
Tiếng nói của 2 người, thể hiện tình bạn chân thành, ấm áp
QUA ĐÈO NGANG
Tiếng nói của một người, đối diện với chính mình, thể hiện nỗi cô đơn, nỗi buốn không ai chia sẻ
Tiết 30: BẠN ĐẾN CHƠI NHÀ - Nguyễn Khuyến
I- Tìm hiểu khái quát:
- Tác giả:
+ Thông minh, học giỏi
+ Là nhà thơ lớn của dân tộc
- Thể thơ:
Thất ngôn bát cú Đường luật
Ca ngợi tình bạn chân thành, giản dị mà cảm động
- Chủ đề:
- Bố cục:
Có sự sáng tạo( 1- 6- 1)
II- Tìm hiểu chi tiết bài thơ:
1- Cảm xúc khi bạn đến nhà:
- Lời thơ tự nhiên như lời nói thường.
Tài năng văn chương của tác giả
=> Vui mừng, quí mến, trân trọng khi có bạn đến thăm
2- Tình huống và khả năng tiếp bạn:
- Không người sai bảo ( Trẻ vắng)
- Không dễ mua sắm ( Chợ xa)
=> Mong muốn thết đãi bạn thịnh soạn nhưng không thực hiện được
- Mọi thứ đều có mà cũng bằng không
Một tình huống đặc biệt, thể hiện mong muốn của mình nhưng chưa có điều kiện, mong được sự thông cảm
 Một tình cảm chân thành dành cho bạn
3- Cảm nghĩ về tình bạn:
Tình bạn chân thành, sâu sắc, không bị ảnh hưởng bởi hoàn cảnh và vật chất
III- Tổng kết
Em có nhận xét gì về nội dung, nghệ thuật của bài thơ?
Xem ghi nhớ ( sgk)
IV- Luyện tập:
Hoạt động nhóm
Hoàn thành bản đồ tư duy
theo phiếu học tập
Tiết 30: BẠN ĐẾN CHƠI NHÀ - Nguyễn Khuyến
Nhóm 1- 2
Nhóm 2, 3
Nhóm 5- 6
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
HỌC THUỘC LÒNG BÀI THƠ
NẮM KĨ NỘI DUNG, NGHỆ THUẬT
HOÀN THÀNH BẢN ĐỒ TƯ DUY
SOẠN BÀI MỚI: XA NGẮM THÁC NÚI LƯ
TIẾT 31- 32: VIẾT BÀI SỐ 2
TRÂN TRỌNG CÁM ƠN THẦY CÔ VÀ CÁC EM