Bài 8. Bạn đến chơi nhà

Nhiệt liệt chào mừng các em học sinh lớp 7
Bài 8,tiết:30, Tuần 8
Văn bản: b�n ��n ch�i nh�
NguyƠn Khuy�n


Bài 8, tiết 30 -Tuần 8 -Văn bản: B�n ��n ch�i nh�
- Nguyễn Khuyến -
I. Đọc - tìm hiểu chung.
1. Tác giả- tác phẩm.
a. Tác giả�:
? Quan sát chú thích và cho biết vài nét về tác giả?
Tại sao người ta gọi Nguyễn Khuyến
là tam nguyên yên đổ?
-Nguyễn Khuyến( 1835-1909)


Baứi 8, tieỏt 30 -Tua�n 8 Vaờn baỷn: Bạn đến chơi nhà
- Nguyễn Khuyến -
I. Đọc - tìm hiểu chung.
1. Tác giả- tác phẩm.
a. Tác giả�:
Nguyễn Khuyến( 1835-1909)


b.Tác phẩm:
Nguyễn Khuyến cáo quan về quê ở ẩn
Nguyễn Khuyến lúc làm quan
Bài 8, tiết 30 -Tuần 8 Văn bản: B�n ��n ch�i nh�
I. Đọc - tìm hiểu chung.
1. Tác giả- tác phẩm.
a. Tác giả�:
Nguyễn Khuyến( 1835-1909)
b.Tác phẩm:
2.Chú thích:
-Nước cả:
Nước đầy,nước lớn.
-Khôn:
Không thể,khó,e rằng khó.
-Rốn:
Cuống,cánh hoa bao bọc
Nguyễn Khuyến
Ngoài những chú thích trong sách giáo khoa,em hãy cho biết thêm những chú thích sau:
Bài 8, tiết 30 -Tuần 8 Văn bản: B�n ��n ch�i nh�
I. Đọc - tìm hiểu chung.
1. Tác giả- tác phẩm.
Nguyễn Khuyến
a. Tác giả�:
Nguyễn Khuyến( 1835-1909)
b.Tác phẩm:
2.Chú thích:
3.Đọc:
Đã bấy lâu nay, bác tới nhà,
Trẻ thời đi vắng, chợ thời xa.
Ao sâu nước cả, khôn chài cá,
Vườn rộng rào thưa, khó đuổi gà.
Cải chửa ra cây, cà mới nụ,
Bầu vừa rụng rốn, mướp đương hoa.
Đầu trò tiếp khách, trầu không có,
Bác đến chơi đây, ta với ta !


Bài 8, tiết 30 -Tuần 8 -Văn bản: B�n ��n ch�i nh�
- Nguyễn Khuyến -
I. Đọc - tìm hiểu chung.
1. Tác giả- tác phẩm
a. Tác giả�:
b. Tác phẩm:
Thất ngôn bát cú Đường luật.
* Bài thơ gồm 8 câu, mỗi câu 7 tiếng; Câu 3-4 đối nhau( Ao sâu/ vườn rộng; nước cả/ rào thưa. Khôn chài cá/ khó đuổi gà). Câu 5-6 đối nhau( Cải/ bầu; chửa ra cây/ vừa rụng rốn; cà mới nụ/ mướp đương hoa).Các câu 1-2-4-6-8 hiệp vần chân .
Bạn đến chơi nhà

Đã bấy lâu nay, bác tới nhà,
Trẻ thời đi vắng, chợ thời xa.
Ao sâu nước cả, khôn chài cá,
Vườn rộng rào thưa, khó đuổi gà .
Cải chửa ra cây, cà mới nụ,
Bầu vừa rụng rốn, mướp đương hoa.
Đầu trò tiếp khách, trầu không có,
Bác đến chơi đây, ta với ta !
? Bài thơ được làm theo thể thơ nào? Vì sao em khẳng định như thế?
2.Chuự thớch:
II. Đọc - hiểu văn bản.
1.Thể thơ:
3.Đọc:
Bạn đến chơi nhà

Đã bấy lâu nay, bác tới nhà,
Trẻ thời đi vắng, chợ thời xa.
Ao sâu nước cả, khôn chài cá,
Vườn rộng rào thưa, khó đuổi gà .
Cải chửa ra cây, cà mới nụ,
Bầu vừa rụng rốn, mướp đương hoa.
Đầu trò tiếp khách, trầu không có,
Bác đến chơi đây, ta với ta !
Bạn đến chơi nhà

Đã bấy lâu nay, bác tới nhà,
Trẻ thời đi vắng, chợ thời xa.
Ao sâu nước cả, khôn chài cá,
Vườn rộng rào thưa, khó đuổi gà .
Cải chửa ra cây, cà mới nụ,
Bầu vừa rụng rốn, mướp đương hoa.
Đầu trò tiếp khách, trầu không có,
Bác đến chơi đây, ta với ta !
Bạn đến chơi nhà

Đã bấy lâu nay, bác tới nhà,
Trẻ thời đi vắng, chợ thời xa.
Ao sâu nước cả, khôn chài cá,
Vườn rộng rào thưa, khó đuổi gà .
Cải chửa ra cây, cà mới nụ,
Bầu vừa rụng rốn, mướp đương hoa.
Đầu trò tiếp khách, trầu không có,
Bác đến chơi đây, ta với ta !
Bạn đến chơi nhà

Đã bấy lâu nay, bác tới nhà,
Trẻ thời đi vắng, chợ thời xa.
Ao sâu nước cả, khôn chài cá,
Vườn rộng rào thưa, khó đuổi gà .
Cải chửa ra cây, cà mới nụ,
Bầu vừa rụng rốn, mướp đương hoa.
Đầu trò tiếp khách, trầu không có,
Bác đến chơi đây, ta với ta !
Baứi 8, tieỏt 30 -Tua�n 8 -Vaờn baỷn: Bạn đến chơi nhà
- Nguyễn Khuyến -
I. Đọc - Tìm hiểu chung.
1. Tác giả- tác phẩm
2. Bố cục:
Bạn đến chơi nhà

Đã bấy lâu nay, bác tới nhà,
Trẻ thời đi vắng, chợ thời xa.
Ao sâu nước cả, khôn chài cá,
Vườn rộng rào thưa, khó đuổi gà.
Cải chửa ra cây, cà mới nụ,
Bầu vừa rụng rốn, mướp đương hoa.
Đầu trò tiếp khách, trầu không có,
Bác đến chơi đây, ta với ta !
3 phần
Câu 1:Phần đề:Giới thiệu hoàn cảnh bạn đến nhà.
6 câu tiếp theo(Thực):Sự tiếp đãi bạn của nhà thơ.
Câu 8(Kết):Khẳng định tình bạn cao đẹp của nhà thơ.
-> Không theo quy cách:
đề- thực - luận - kết
2.Chú thích:
II. Đọc - hiểu văn bản.
1.Thể thơ:
3.Đọc:
Thông thường bố cục bài thơ đường luật có mấy phần?
Em hãy nêu bố cục của bài thơ này?

? Em có nhận xét gì về bố cục của bài thơ này?
Baứi 8, tieỏt 30 -Tua�n 8 -Vaờn baỷn: Bạn đến chơi nhà
- Nguyễn Khuyến -
I. Đọc - Tìm hiểu chung.
1. Tác giả- tác phẩm
2. Bố cục:
Bạn đến chơi nhà

Đã bấy lâu nay, bác tới nhà,
Trẻ thời đi vắng, chợ thời xa.
Ao sâu nước cả, khôn chài cá,
Vườn rộng rào thưa, khó đuổi gà.
Cải chửa ra cây, cà mới nụ,
Bầu vừa rụng rốn, mướp đương hoa.
Đầu trò tiếp khách, trầu không có,
Bác đến chơi đây, ta với ta !
2.Chú thích:
II. Đọc - hiểu văn bản.
1.Thể thơ:
3.Đọc:
3.Phân tích:
a.Cảm xúc khi bạn đến chơi.
Đã bấy lâu nay, bác tới nhà,
Nếu xét về giọng điệu thì câu thơ là 1 lời gì?
Nếu xét về nội dung
thì câu thơ giới thiệu sự việc gì?
diễn ra trong hoàn cảnh nào?
-Rất đột ngột,bất ngờ.
Từ xưng hô "Bác" cho biết tình cảm của nhà thơ đối với bạn như thế nào?
Theo nội dung câu thơ thứ nhất,đúng ra Nguyễn Khuyến phải tiếp đãi bạn như thế nào khi bạn đến nhà chơi.
-> Niềm xúc động, vui sướng vô hạn khi có bạn đến thăm.
b.Hoàn cảnh đón tiếp bạn của
Nguyễn Khuyến: (6 câu thơ TT)
Trẻ thời đi vắng, chợ thời xa.
Ao sâu nước cả, khôn chài cá,
Vườn rộng rào thưa, khó đuổi gà.
Cải chửa ra cây, cà mới nụ,
Bầu vừa rụng rốn, mướp đương hoa.
Đầu trò tiếp khách, trầu không có,
Trẻ thời đi vắng, chợ thời xa,
Ao sâu nước cả, khôn chài cá.
Vườn rộng rào thưa, khó đuổi gà.
Cải chửa ra cây, cà mới nụ.
Bầu vừa rụng rốn, mướp đương hoa.
? Nhà thơ ủoựn tiếp bạn trong hoàn cảnh gia đình như thế nào?
Hãy chỉ ra những khó khăn mà nhà thơ gặp phải khi định đãi bạn?
Baứi 8, tieỏt 30 -Tua�n 8 -Vaờn baỷn: Bạn đến chơi nhà
- Nguyễn Khuyến -
I. Đọc - Tìm hiểu chung.
1. Tác giả- tác phẩm
2. Bố cục:
2.Chú thích:
II. Đọc - hiểu văn bản.
1.Thể thơ:
3.Đọc:
3.Phân tích:
- Chợ thời xa
? không dễ mua sắm thức ăn thết bạn.
- có cá, có gà
- có cải, có cà, có bầu, có mướp.
nhưng cũng chỉ mới ở dạng tiềm ẩn (chửa ra cây, mới nụ, vừa rụng rốn, đương hoa).
nhưng không bắt được vì (ao sâu, nước cả, vườn rộng, rào thưa).
?Tác giả sử dụng biện pháp nghệ thuật gì khi trình bày gia cảnh của mình?
- Ngay cả miếng trầu( là thứ tối thiểu thường dùng để tiếp khách ) cũng không có.
-Nhà thơ bị đặt vào tình huống khó xử.
=>Mọi thứ nhà thơ muốn đãi bạn đều chưa dùng được.
b.Hoàn cảnh đón tiếp bạn của Nguyễn Khuyến: (6 câu thơ TT)
a.Cảm xúc khi bạn đến chơi.
Có ý kiến cho rằng 6 câu thơ là lời "than nghèo"
của nhà thơ đối với bạn.
Theo em có đúng như vậy không?
Vì sao?
HS Thảo luận(Bàn:2p)


Bài 8, tiết 30 -Tuần 8 -Văn bản: B�n ��n ch�i nh�

- Nguyễn Khuyến -
I.Đọc và tìm hiểu chung
II. ��c - hiĨu v�n b�n.
1.Thể thơ.
2.Bố cục:
3.Phân tích:
- Vậy tác gỉa cố tình tạo ra một tình huống, một hoàn cảnh như trên là có dụng ý gì?
=>Mọi thứ nhà thơ muốn đãi bạn đều chưa dùng được.
=>Đón tiếp bạn rất chân thành.
-Nhà thơ bị đặt vào tình huống khó xử.
b.Hoàn cảnh đón tiếp bạn của Nguyễn Khuyến:(6 c�u th� ti�p).
a.Cảm xúc khi bạn đến chơi.


Bài 8, tiết 30 -Tuần 8 -Văn bản: B�n ��n ch�i nh�
- Nguyễn Khuyến -
c. Cảm xúc về tình bạn ( câu cuối)
? Em hiểu cụm từ "ta với ta" và câu thơ thứ 8 như thế nào?
Bác đến chơi đây, ta với ta.
- Em học tập được điều gì từ tình bạn của tác giả trong bài thơ này?
-ẹoự laứ tỡnh baùn saõu saộc,daõn daừ,ho�n nhieõn,ủaọm ủaứ.Laỏy sửù hieồu nhau,caỷm thoõng nhau laứm ủie�u quyự nhaỏt.
I.Đọc và tìm hiểu chung.
II.Đọc và tìm hiểu văn bản.
1.Thể thơ.
2.Bố cục:
3.Phân tích:

? Caõu thụ naứy khaỳng ủũnh
ủie�u gỡ ve� tỡnh baùn
cuỷa nhaứ thụ?
a.Cảm xúc khi bạn đến chơi.
b.Hoàn cảnh đón tiếp bạn của Nguyễn Khuyến:(6 c�u th� ti�p).


Bài 8, tiết 30 -Tuần 8 -Văn bản: B�n ��n ch�i nh�
- Nguyễn Khuyến -
c. C�m xĩc vỊ t�nh b�n ( c�u cu�i)
I.Đọc và tìm hiểu chung.
II. ��c - hiĨu v�n b�n.
1.Thể thơ.
2.Bố cục:
3.Phân tích:
a.Cảm xúc khi bạn đến chơi.
b. Hoàn cảnh đón tiếp bạn của Nguyễn Khuyến (6 c�u th� ti�p).
?.Nội dung bài thơ thể hiện điều gì?
? Bài thơ thành công bởi những yếu tố nghệ thuật nào ?
III. Tổng kết.
1. Nghệ thuật:
Nghệ thuật:
- C�ch t�o t�nh hu�ng b�t ng�, k�t thĩc ��c ��o.
ThĨ th� th�t ng�n b�t cĩ.
- ng�n ng� thu�n n�m, m�c m�c, c� t�nh biĨu c�m cao.
- Gi�ng th� h�m h�nh.
2. Nội dung:
Nội dung
- Ca ngỵi t�nh b�n ch�n th�nh, th�m thi�t, thủ chung, b�t ch�p m�i ho�n c�nh.
- ��y l� b�i th� hay nh�t vỊ t�nh b�n.
- B�i th� cịng v� cho ta m�t b�c tranh l�ng c�nh ViƯt Nam ��m �� h��ng s�c.


Tiết 30 Bạn đến chơi nhà
- Nguyễn Khuyến -
IV. Luyện tập.
1. Ngôn ngữ ở bài " Bạn đến chơi nhà" có gì khác với ngôn ngữ ở đoạn thơ "Sau phút chia li" đã học?
(Gợi ý: Ngôn ngữ ở bài thơ "Bạn đến chơi nhà" là ngôn ngữ như thế nào? thường gặp ở đâu? Còn ngôn ngữ ở đoạn "Sau phút chia li" như thế nào? Thường gặp ở đâu?)

* Hình thức giống nhau, đều kết thúc bài thơ.
* ý nghĩa và sắc thái biểu cảm hoàn toàn khác nhau:



2. Theo em có gì giống và khác nhau giữa cụm từ " ta với ta" ở bài này so với bài Qua Đèo Ngang của Bà Huyện Thanh Quan đã học?



Bài 8, tiết 30 -Tuần 8 -Văn bản: B�n ��n ch�i nh�
- Nguyễn Khuyến -
Mộ Nguyễn Khuyến đặt trên núi Phương Nhi, huyện ý Yên, tỉnh Nam Định.
HƯỚNG DẪN TỰ HỌC Ở NHÀ
Nắm toàn bộ kiến thức của bài.
Hoùc thuoọc noọi dung+Ghi nhụự.
Làm bài tập còn lại trong SGK.
Học thuộc bài thơ, tỡm thờm m?t s? b�i tho khỏc vi?t vờc tỡnh b?n c?a Nguyễn Khuyến v� cỏc nh� tho khỏc.
Chuaồn bũ baứi:"Xa ngaộm thaực nuựi lử"
+Tỡm hieồu theồ thụ.
+Tỡm hieồu noọi dung.
*Nhaứ thụ ủửựng tửứ ủaõu ủeồ quan saựt?
*Taõm ho�n vaứ tớnh caựnh nhaứ thụ nhử theỏ naứo?
Chúc các em học GIO�I,CHAấMNGOAN.
CHÚC QUÝ THẦY CÔ KHỎE MẠNH,CÔNG TÁC TỐT