Bài 7. Quan hệ từ

Tiết 26

QUAN HỆ TỪ
Kiểm tra bài cũ
? Nêu các sắc thái biểu cảm của từ Hán Việt
? Nhận xét việc sử dụng từ Hán Việt (in nghiêng) trong những câu sau:
Em đi xa nhớ bảo vệ sức khỏe nhé.
Những đứa trẻ mục đồng đang dắt trâu về nhà.
Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cùng phu nhân đi thăm CHND Trung Hoa
Lúc lâm chung ông cụ còn dặn dò con cháu phải thương yêu nhau

d. Nhưng
Thế nào là quan hệ từ.
1. Tìm hiểu ví dụ
* Ví dụ
Nhận xét
a. của
=>quan hệ sở hữu.

b. như
=> quan hệ so sánh.
c. Bởi … nên
=> quan hệ nhân quả.
và
=> quan hệ đẳng lập
=> quan hệ đối lập, tương phản
=>Quan hệ từ:
- Dùng để nối các bộ phận trong câu, nối các câu trong đoạn
Biểu thị các ý nghĩa quan hệ như sở hữu, so sánh, nhân quả, đối lập, địa điểm…
2. Ghi nhớ (SGK - T 97)
Bài tập 2: Điền các quan hệ từ thích hợp vào những chỗ trống trong đoạn văn sau đây:
Lâu lắm rồi nó mới cởi mở … tôi như vậy. Thực ra, tôi … nó ít khi gặp nhau. Tôi đi làm, nó đi học. Buổi chiều, thỉnh thoảng tôi ăn cơm ..… nó.Buổi tối tôi thường vắng nhà. Nó có khuôn mặt đợi chờ. Nó hay nhìn tôi ..… cái vẻ mặt đợi chờ đó ...… tôi lạnh lùng …... nó lảng đi. Tôi vui vẻ .… tỏ ý muốn gần nó, cái vẻ mặt ấy thoắt biến đi thay vào khuôn mặt tràn trề hạnh phúc.
(Theo Nguyễn Thị Thu Huệ)
với
với
Nếu
thì
và
với
và
Hoạt động nhóm
Xác định quan hệ từ trong những câu dưới đây
a. Cảnh đẹp như tranh
b. Các liệt sĩ đã hiến dâng xương máu cho độc lập, tự do của tổ quốc.
c. Anh với tôi đôi người xa lạ
Tự phương tròi chẳng hẹn quen nhau
d. Hễ còn một tên xâm lược trên đất nước ta, thì ta còn phảp tiếp tục chiến đấu, quét sạch nó đi.
e. Nên thợ nên thầy vì có học
No ăn no mặc bởi hay làm
g. Rắn nát mặc dầu tay kẻ nặn
Mà em vẫn giữ tấm lòng son
II.Sử dụng quan hệ từ
Khuôn mặt của cô gái
Lòng tin của nhân dân
Cái tủ bằng gỗ mà anh vừa mới mua
Nó đến trường bằng xe đạp
Giỏi về toán
g) Viết một bài văn về phong cảnh Hồ Tây
h) Làm việc ở nhà
i) Quyển sách đặt ở trên bàn.
1.Trong các trường hợp dưới đây, trường hợp nào bắt buộc phải có quan hệ từ, trường hợp nào không bắt buộc phải có quan hệ từ?
Trường hợp không bắt buộc phải có quan hệ từ
b. Lòng tin của nhân dân
d. Nó đến trường bằng xe đạp
g. Viết một bài văn về phong cảnh Hồ Tây
h. Làm việc ở nhà
a) Khuôn mặt của cô gái
c) Cái tủ bằng gỗ mà anh vừa mới mua
e) Giỏi về toán
i) Quyển sách đặt ở trên bàn.
Vì: Câu sẽ trở nên khó hiểu
hoặc bị hiểu sai
Vì: Ý nghĩa của câu
không thay đổi
Trường hợp bắt buộc
phải có quan hệ từ
2. Tìm quan hệ từ có thể dùng thành cặp với các quan hệ từ sau đây:
Nếu …
thì
Vì …
nên
Tuy …
nhưng
Hễ …
thì
Sở dĩ …
mà còn/ là vì
3. Đặt câu với các quan hệ từ vừa tìm được
- Nếu trời mưa thì đường trơn.
- Vì ốm nên em không đi học được.
Tuy nhà xa nhưng Hoa vẫn đi học đúng giờ.
- Hễ thời tiết thay đổi thì ông lại bị đau lưng
- Sở dĩ thi trượt là vì nó chủ quan.
III. Luyện tập
Vào đêm trước ngày khai trường của con, mẹ không ngủ được. Một ngày kia, còn xa lắm, ngày đó con sẽ biết thế nào là không ngủ được. Còn bây giờ giấc ngủ đến với con dễ dàng như uống một li sữa, ăn một cái kẹo. Gương mặt thanh thoát của con tựa nghiêng trên gối mềm đôi môi hé mở và thỉnh thoảng chúm lại như đang mút kẹo.
Con là một đứa trẻ nhạy cảm. Cứ mỗi lần, vào đêm trước ngày sắp đi chơi xa, con lại háo hức đến nỗi lên giường mà không sao nằm yên được. Nhưng mẹ chỉ dỗ một lát là con đã ngủ. Đêm nay con cũng có niềm háo hức như vậy: Ngày mai con vào lớp Một. Việc chuẩn bị quần áo mới, giày nón mới, cặp sách mới, tập vở mới, mọi thứ đâu đó đã sẵn sàng, khiến con cảm nhận được sự quan trọng của ngày khai trường. Nhưng cũng như trước một chuyến đi xa, trong lòng con, không có mối bận tâm nào khác ngoài chuyện ngày mai thức dậy cho kịp giờ.
Bài Tập 1:
Bài5/98
- Nó gầy nhưng khoẻ ( tỏ ý khen )
- Nó khoẻ nhưng gầy ( tỏ ý chê )
nhưng bao giờ bạn ấy cũng đến trường đúng giờ.
Bài tập bổ sung: Thêm một vế câu vào chỗ trống để tạo thành câu
ghép có sử dụng cặp quan hệ từ.
nhưng bạn ấy không kiêu ngạo
- Giá mình học tập chăm chỉ.
thì nó sẽ đi theo đúng kế hoạch.
Vì trời mưa quá to
nên lúa ngập hết
- Tuy An học giỏi
- Mặc dù nhà Hoa ở xa trường
thì mình đã được học sinh giỏi
- Nếu thời tiết ổn định
Hướng dẫn về nhà
Hoàn thành bài tập
Chuẩn bị bài chữa lỗi về quan hệ từ