Bài 7. Bánh trôi nước

CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ VỀ DỰ Hội giảng Trường
Mơn Ng? Van
Giáo viên: Phạm Thị Tho Tổ: Xã hội
Ti?t : 25
Bánh trôi nưứơc
Tác giả: Hồ Xuân Hương
? D?c b�i tho " Côn Sơn ca" của Nguyễn
Trãi v� cho bi?t dại từ " Ta" trong
đoạn thơ, chỉ ai ?

? N?i dung c?a van b?n n�y l� gì?
KIểM TRA BàI Cu
Tiết 25:
Văn bản
Bánh trôi nưứơc
Tác giả: Hồ Xuân Hương
Hồ xuân Hương là người có học, có tài thơ văn
Cuộc đời của bà gặp nhiều bi kịch
Thơ bà sắc sảo:
Trào phúng thì sắc nhọn
Trữ tình thì tê tái xót xa có giá trị nhân đạo sâu sắc
Chùm thơ Nôm theo lối vịnh vật:

-Vịnh cái quạt (2 bài)
-Vịnh trái mít
-Hang Cắc Cớ
-Vịnh con ốc nhồi
 Kể,tả đối tượng, nhằm kí thác tâm tình.
BÁNH TRÔI NƯỚC
Thân em vừa trắng lại vừa tr
Bảy nổi ba chìm với nước n
Rắn nát mặc dầu tay kẻ nặn
Mà em vẫn giữ tấm lòng s .
-4 câu
-Mỗi câu 7 tiếng
-Gieo vần tiếng cuối các câu 1,2,4
-nhịp:4/3
Thất ngôn tứ tuyệt
òn
on
on
BÁNH TRÔI NƯỚC
Thân em vừa trắng lại vừa tròn
Bảy nổi ba chìm với nước non
Rắn nát mặc dầu tay kẻ nặn
Mà em vẫn giữ tấm lòng son.
-4 câu
-Mỗi câu 7 tiếng
-Gieo vần tiếng cuối các câu 1,2,4
-nhịp:4/3
Thất ngôn tứ tuyệt
Ngôn ngữ thuần Việt,bình dị
BÁNH TRÔI NƯỚC
Thân em vừa trắng lại vừa tròn
Bảy nổi ba chìm với nước non
Rắn nát mặc dầu tay kẻ nặn
Mà em vẫn giữ tấm lòng son.
-Hình dạng:
-Màu sắc:
-Cách làm:
-Cách luộc:
-Nhân:
tròn
trắng
cứng hay nhão do khâu làm bột
chưa chín thì bánh chìm,chín bánh nổi lên trên
mặt nước
nhân đường phên màu đỏ
Bánh trôi nước là thứ bánh quen thuộc dân dã, một món ăn dân tộc. Người xưa cho rằng đây là thứ bánh tinh khiết được cúng vào ngày mùng 3 tháng 3 âm lịch có tục cúng trời đất tổ tiên.
Vừa trắng
Vừa tròn
Tự hào về vỴ �Đp xinh x�n, trong s�ng, ��n h�u
Bảy nổi ba chìm
Đối lập
Đảo thành ngữ
Rắn, nát
Mặc dầu
Tương phản
Quan hệ từ
Soỏ phaọn baỏp bênh, trôi nổi
Phụ thuộc không tự làm chủ
Phó thác
Cấu trúc liền mạnh theo kiểu câu ghép mang ý nghĩa tương phản
- tay kẻ nặn (phụ thuộc)/ tấm lòng son
- mặc dầu/ mà vẫn
Tấm lòng sắc son, chung thủy, nghĩa tình, không thay đổi trong mọi hoàn cảnh
Câu hỏi thảo luận
Em có nhận xét gì về kết cấu: câu đầu câu cuối là vẻ đẹp ; hai câu giữa là sóng gió cuộc đời
? Văn bản bánh trôi nước có hai nội dung :
a/ Miêu tả bánh trôi nước.
b/ Phản ánh thân phận,phẩm chất của người phụ nữ trong xã hội cũ.
Theo em nội dung nào quyết định giá trị của bài thơ? tại sao?
Câu hỏi thảo luận
Hãy ghi lại những câu hát than thân đã học bắt đầu bằng hai từ “thân em”. Từ đó tìm mối liên quan trong cảm xúc giữa bài thơ bánh trôi nước của Hồ Xuân Hương với các câu hát than thân thuộc ca dao dân ca
-Thân em như trái bần trôi
Gió dập, sóng dồi biết tấp vào đâu.
-Thân em như tấm lụa đào
Phất phơ giữa chợ biết vào tay ai
-Thân em như giếng giữa đàng
Người khôn rửa mặt người phàm rửa chân
-Thân em như miếng cau khô
Kẻ thanh tham mỏng,người thô tham dày
-Thân em như hạt mưa sa
Hạt vào đài các hạt ra ruộng cày
Đều là lời than thân về thân phận chìm nổi sự phụ thuộc mà không thể quyết định số phận của mình
Trò chơi ô chữ
1. Một địa danh gắn liền với tên tuổi của Ngô Quyền
2. Tác giả của bài văn Cổng trường mở ra
3. Trên đồng cạn, dưới đồng sâu
. cày, vợ cấy, con trâu đi bừa.
4. Nhân vật chính, người kể chuyện trong VB Cuộc chia tay của những con búp bê
5. Tác giả của tác phẩm Truyện Kiều nổi tiếng.
7. Dù ai đi ngược về xuôi
Nhớ ngày giỗ .mùng mười tháng ba.
6. Tên một thành phố cực nam của đất nước ta.
8. Một địa danh nổi tiếng với những di tích lịch sử, lăng tẩm và danh lam thắng cảnh
9. Địa danh thuộc thôn Chi Ngại tỉnh Hải Dương nơi Nguyễn Trãi đã sống
10. Tác giả của văn bản Côn Sơn ca.
11. Công trình kiến trúc nổi tiếng thời Âu Lạc.
12. Cá không ăn muối cá ươn
Con cãi cha .trăm đường con hư.
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
B
A
C
H
U
A
T
H
O
N
Ô
M
tu chia khoa
Chuẩn bị ở nhà:
-Học thuộc lòng bài thơ.
-Làm bài tập luyện tập vào vở
-Học thuộc bài ghi và ghi nhớ
-Tiết sau học bài: Sau phút chia li
chúc các em học tốt
Soỏ phaọn baỏp bênh, trôi nổi
Bánh trôi nước là thứ bánh quen thuộc dân dã, một món ăn dân tộc. Người xưa cho rằng đây là thứ bánh tinh khiết được cúng vào ngày mùng 3 tháng 3 âm lịch có tục cúng trời đất tổ tiên.
BÁNH TRÔI NƯỚC
Thân em vừa trắng lại vừa tròn
Bảy nổi ba chìm với nước non
Rắn nát mặc dầu tay kẻ nặn
Mà em vẫn giữ tấm lòng son.
-Hình dạng:
-Màu sắc:
-Cách làm:
-Cách luộc:
-Nhân:
tròn
trắng
cứng hay nhão do khâu làm bột
chưa chín thì bánh chìm,chín bánh nổi lên trên
mặt nước
nhân đường phên màu đỏ
Tiết 25:Văn bản
BÁNH TRÔI NƯỚC.
I/Đọc và tìm hiểu chung
1/Tác giả,tác phẩm:
*Hồ Xuân Hương
-Được mệnh danh là Bà chúa thơ Nôm
-Quê:Làng Quỳnh Đôi,Quỳnh Lưu,Nghệ An.
-Bài thơ “ Bánh trôi nước” là bài thơ nổi tiếng, tiêu biểu cho phong cách thơ Hồ Xuân Hương.Nằm trong chùm thơ Nôm viết theo lối vịnh vật của bà.
2/ Các chú thích khác: (SGK)



 3/Thể thơ: Thất ngôn tứ tuyệt
2/Hình ảnh người phụ nữ trong xã hội xưa:



Câu hỏi thảo luận nhóm:
1/Hình ảnh bánh trôi nước khiến ta liên tưởng
đến người phụ nữ qua những từ ngữ nào?Những ngôn từ
nào thể hiện thái độ của người phụ nữ? Qua đó ta thấy
hình ảnh người phụ nữ hiện lên như thế nào về hình thể,
thân phận,phẩm chất? Có nhận xét gì về nghệ thuật ?
Thân em
vừa -lại -vừa
mặc dầu
Mà vẫn giữ


Tự hào
Chấp nhận phụ thuộc
niềm tin vào giá trị,tin vào phẩm giá.
thân phận người phụ nữ
BÁNH TRÔI NƯỚC
Thân em vừa trắng lại vừa tròn
Bảy nổi ba chìm với nước non
Rắn nát mặc dầu tay kẻ nặn
Mà em vẫn giữ tấm lòng son
BÁNH TRÔI NƯỚC
Thân em vừa trắng lại vừa tròn
Bảy nổi ba chìm với nước non
Rắn nát mặc dầu tay kẻ nặn
Mà em vẫn giữ tấm lòng son
BÁNH TRÔI NƯỚC
Thân em vừa trắng lại vừa tròn
Bảy nổi ba chìm với nước non
Rắn nát mặc dầu tay kẻ nặn
Mà em vẫn giữ tấm lòng son
sử dụng hư từ,thành ngữ,lối nói trong ca dao

2/Hình ảnh người phụ nữ trong xã hội xưa
-Hình thức: hoàn hảo,xinh đẹp
-Thân phận: bấp bênh,phụ thuộc
-Phẩm chất:trong trắng,sắt son,thuỷ chung,tình nghĩa

H: Văn bản bánh trôi nước có hai nội dung :
a/ Miêu tả bánh trôi nước.
b/ Phản ánh thân phận,phẩm chất của người phụ nữ trong xã hội cũ.
Theo em nội dung nào quyết định giá trị của bài thơ?
b
H: :Hãy đọc một số bài ca dao bắt đầu bằng cụm từ thân em.Tìm mối liên hệ cảm xúc giữa bài thơ với những câu hát than thân thuộc ca dao.Qua đó em hiểu gì về thái độ,tình cảm của Hồ Xuân Hương đối với thân phận,phẩm chất của người phụ nữ xưa?
-Thân em như trái bần trôi
Gió dập, sóng dồi biết tấp vào đâu.
-Thân em như tấm lụa đào
Phất phơ giữa chợ biết vào tay ai
-Thân em như giếng giữa đàng
Người khôn rửa mặt người phàm rửa chân
-Thân em như miếng cau khô
Kẻ thanh tham mỏng,người thô tham dày
-Thân em như hạt mưa sa
Hạt vào đài các hạt ra ruộng cày
Than thân Thái độ cảm thông cho thân phận chìm nổi của họ.
Tiết 25:Văn bản
BÁNH TRÔI NƯỚC
I/Đọc và tìm hiểu chung
II/Đọc -hiểu văn bản:
III/Tổng kết:
 1/Nội dung:Bài thơ cho ta thấy Hồ Xuân Hương vừa rất trân trọng vẻ đẹp,phẩm chất trong trắng sắt son của người phụ nữ Việt Nam ngày xưa,vừa cảm thương sâu sắc cho thân phận chìm nổi của họ.


1/Nghệ thuật:
-Ngôn ngữ bình dị,dùng từ ngữ thuần Việt.
-Ẩn dụ
-Dùng thành ngữ,lối nói trong ca dao.

Bài tập củng cố
H:Thể thơ của bài thơ Bánh trôi nước giống với thể thơ của bài thơ nào sau đây?
a/ Nam quốc Sơn Hà
b/ Côn Sơn ca
c/ Phò giá về kinh
d/ Cả a,b,c đều sai
H: Qua hình ảnh Bánh trôi nước Hồ Xuân Hương muốn nói gì về người phụ nữ?
a/ Vẻ đẹp về hình thể
b/ Vẻ đẹp về tâm hồn
c/Số phận bất hạnh
d/ Vẻ đẹp và số phận long đong.
a
d
Chuẩn bị ở nhà:
-Học thuộc lòng bài thơ.
-Làm bài tập luyện tập vào vở
-Học thuộc bài ghi và ghi nhớ
-Tiết sau học bài: Sau phút chia li
chúc các em học tốt
Về ngôn ngữ, bài thơ này
có gì khác so với bài thơ “Nam Quốc sơn hà”?
Phụ thuộc không t? làm chủ
Phó thác