Bài 7. Bánh trôi nước

nhiệt liệt chào mừng
các thầy các cô
đến dự giờ thăm lớp
Kiểm tra bài cũ:
1/ Đọc thuộc lòng đoạn trích “Côn Sơn ca” của nhà thơ Nguyễn Trãi.
Văn bản “Côn Sơn ca” được viết theo thể thơ nào? Qua đoạn thơ, em thấy hình ảnh Nguyễn Trãi hiện lên như thế nào?
H: Đây là loại bánh gì?
Tiết 25:Văn bản
BÁNH TRÔI NƯỚC.
I/Đọc và tìm hiểu chung:
1/Tác giả,tác phẩm:
 Hồ Xuân Hương
-Được mệnh danh là Bà chúa thơ Nôm
-Quê:Làng Quỳnh Đôi,Quỳnh Lưu,Nghệ An.
- “Bánh trôi nước” là bài thơ nổi tiếng,tiêu biểu cho phong cách nghệ thuật của bà. Nằm trong chùm thơ Nôm theo lối vịnh vật.

Chùm thơ Nôm theo lối vịnh vật:

-Vịnh cái quạt (2 bài)
-Vịnh trái mít
-Hang Cắc Cớ
-Vịnh con ốc nhồi
 Kể,tả đối tượng,nhằm kí thác tâm tình.
2/ Các chú thích khác: (SGK)
BÁNH TRÔI NƯỚC
Thân em vừa trắng lại vừa tròn
Bảy nổi ba chìm với nước non
Rắn nát mặc dầu tay kẻ nặn
Mà em vẫn giữ tấm lòng son.
-4 câu
-Mỗi câu 7 tiếng
-Gieo vần tiếng cuối các câu 1,2,4
-nhịp:4/3
Thất ngôn tứ tuyệt
Về ngôn ngữ, bài thơ này
có gì khác so với bài thơ “Nam Quốc sơn hà”?
Ngôn ngữ thuần Việt,bình dị
Tiết 25:Văn bản
BÁNH TRÔI NƯỚC.
I/Đọc và tìm hiểu chung
1/Tác giả,tác phẩm:
*Hồ Xuân Hương
-Được mệnh danh là Bà chúa thơ Nôm
-Quê:Làng Quỳnh Đôi,Quỳnh Lưu,Nghệ An.
-Bài thơ “ Bánh trôi nước” là bài thơ nổi tiếng, tiêu biểu cho phong cách thơ Hồ Xuân Hương.Nằm trong chùm thơ Nôm viết theo lối vịnh vật của bà.
2/ Các chú thích khác: (SGK)



 3/Thể thơ: Thất ngôn tứ tuyệt
BÁNH TRÔI NƯỚC
Thân em vừa trắng lại vừa tròn
Bảy nổi ba chìm với nước non
Rắn nát mặc dầu tay kẻ nặn
Mà em vẫn giữ tấm lòng son.
II/Đọc -hiểu văn bản:
* Bánh trôi nước –Bài thơ đa nghĩa
1Tả Thực bánh trôi nước:
-Hình dạng:
-Màu sắc:
-Cách làm:
-Cách luộc:
-Nhân:
tròn
trắng
Cứng hay nhão do khâu làm bột
chưa chín thì bánh chìm,chín bánh nổi lên trên
mặt nước
nhân đường phên màu đỏ
Miêu tả chân thực,sinh động
2/Hình ảnh người phụ nữ trong xã hội xưa:



Câu hỏi thảo luận nhóm:
1/Hình ảnh bánh trôi nước khiến ta liên tưởng
đến người phụ nữ qua những từ ngữ nào?Những ngôn từ
nào thể hiện thái độ của người phụ nữ? Qua đó ta thấy
hình ảnh người phụ nữ hiện lên như thế nào về hình thể,
thân phận,phẩm chất? Có nhận xét gì về nghệ thuật ?
Thân em
vừa -lại -vừa
mặc dầu
Mà vẫn giữ


Tự hào
Chấp nhận phụ thuộc
niềm tin vào giá trị,tin vào phẩm giá.
thân phận người phụ nữ
BÁNH TRÔI NƯỚC
Thân em vừa trắng lại vừa tròn
Bảy nổi ba chìm với nước non
Rắn nát mặc dầu tay kẻ nặn
Mà em vẫn giữ tấm lòng son
BÁNH TRÔI NƯỚC
Thân em vừa trắng lại vừa tròn
Bảy nổi ba chìm với nước non
Rắn nát mặc dầu tay kẻ nặn
Mà em vẫn giữ tấm lòng son
BÁNH TRÔI NƯỚC
Thân em vừa trắng lại vừa tròn
Bảy nổi ba chìm với nước non
Rắn nát mặc dầu tay kẻ nặn
Mà em vẫn giữ tấm lòng son
sử dụng hư từ,thành ngữ,lối nói trong ca dao

2/Hình ảnh người phụ nữ trong xã hội xưa
-Hình thức: hoàn hảo,xinh đẹp
-Thân phận: bấp bênh,phụ thuộc
-Phẩm chất:trong trắng,sắt son,thuỷ chung,tình nghĩa

H: Văn bản bánh trôi nước có hai nội dung :
a/ Miêu tả bánh trôi nước.
b/ Phản ánh thân phận,phẩm chất của người phụ nữ trong xã hội cũ.
Theo em nội dung nào quyết định giá trị của bài thơ?
b
H: :Hãy đọc một số bài ca dao bắt đầu bằng cụm từ thân em.Tìm mối liên hệ cảm xúc giữa bài thơ với những câu hát than thân thuộc ca dao.Qua đó em hiểu gì về thái độ,tình cảm của Hồ Xuân Hương đối với thân phận,phẩm chất của người phụ nữ xưa?
-Thân em như trái bần trôi
Gió dập, sóng dồi biết tấp vào đâu.
-Thân em như tấm lụa đào
Phất phơ giữa chợ biết vào tay ai
-Thân em như giếng giữa đàng
Người khôn rửa mặt người phàm rửa chân
-Thân em như miếng cau khô
Kẻ thanh tham mỏng,người thô tham dày
-Thân em như hạt mưa sa
Hạt vào đài các hạt ra ruộng cày
Than thân Thái độ cảm thông cho thân phận chìm nổi của họ.
Tiết 25:Văn bản
BÁNH TRÔI NƯỚC
I/Đọc và tìm hiểu chung
II/Đọc -hiểu văn bản:
III/Tổng kết:
 1/Nội dung:Bài thơ cho ta thấy Hồ Xuân Hương vừa rất trân trọng vẻ đẹp,phẩm chất trong trắng sắt son của người phụ nữ Việt Nam ngày xưa,vừa cảm thương sâu sắc cho thân phận chìm nổi của họ.


1/Nghệ thuật:
-Ngôn ngữ bình dị,dùng từ ngữ thuần Việt.
-Ẩn dụ
-Dùng thành ngữ,lối nói trong ca dao.

Bài tập củng cố
H:Thể thơ của bài thơ Bánh trôi nước giống với thể thơ của bài thơ nào sau đây?
a/ Nam quốc Sơn Hà
b/ Côn Sơn ca
c/ Phò giá về kinh
d/ Cả a,b,c đều sai
H: Qua hình ảnh Bánh trôi nước Hồ Xuân Hương muốn nói gì về người phụ nữ?
a/ Vẻ đẹp về hình thể
b/ Vẻ đẹp về tâm hồn
c/Số phận bất hạnh
d/ Vẻ đẹp và số phận long đong.
a
d
Chuẩn bị ở nhà:
-Học thuộc lòng bài thơ.
-Làm bài tập luyện tập vào vở
-Học thuộc bài ghi và ghi nhớ
-Tiết sau học bài: Sau phút chia li
chúc các em học tốt