Bài 7. Bánh trôi nước

Giáo án điện tử
Lịch sử 9
Giáo viên : nguyễn thị lan anh
TrườngTHCS thị trấn đông triều
LỜI HAY Ý ĐẸP
Sống trong đời sống cần có một tấm lòng
Trịnh Công Sơn
Đại từ " Ta" trong đoạn trích " Côn Sơn ca"
của Nguyễn Trãi chỉ ai ?
Với tần xuất 5 lần trong đoạn thơ, đại từ "ta"
có ý nghĩa gì ?
Kiểm tra bài cũ
Đáp án
Đại từ "Ta" trong đoạn trích chỉ Nguyễn Trãi (Tác giả)
Trong tám câu lục bát, đại từ "Ta" xuất hiện 5 lần "Ta" hiện ra liền mạch, nối tiếp trong các dòng thơ 8 âm tiết, riêng dòng thứ 6 "Ta" điệp luôn 2 lần " Ta lên ta nằm".
Cho thấy: + Kết cấu đoạn thơ khá chặt chẽ.
+ Câu 6 tả cảnh, câu 8 xuất hiện "Ta" với những hành động cụ thể: Nghe, nằm, ngâm thơ mang ý nghĩa tự hoạ chân dung mình.
Hình ảnh Nguyễn Trãi xuất hiện, làm chủ, ngự trị cảnh đẹp thiên nhiên Côn Sơn, tâm hồn, hoà nhập tạo thành sự sống sinh động ở Côn Sơn.

Tiết 25:
Văn bản
Bánh trôi nưứơc
Tác giả: Hồ Xuân Hương

I. giới thiệu tác giả - tác phẩm
1. Tác giả: Hồ Xuân Hương:
- Con ông Hồ Phi Diễn . Quê ở làng Quỳnh Đôi- huyện Quỳnh Lưu-Nghệ An.
- Từng sống ở phường Khán Xuân gần Hồ Tây-Hà Nội.
- Là nữ sĩ tài hoa trong lịch sử thơ ca dân tộc.
- Được mệnh danh là "Bà chúa thơ nôm".

2. Tác phẩm: Bài thơ " Bánh trôi nước " tiêu biểu cho phong cách nghệ thuật độc đáo của nữ sĩ Hồ Xuân Hương.
3 .Đọc - Chú thích :
- Nhịp 4/3.
- Hiệp vần: 1, 2, 4
Bánh trôi nước

Thân em vừa trắng lại vừa tròn
Bảy nổi ba chìm với nước non
Rắn nát mặc dầu tay kẻ nặn
Mà em vẫn giữ tấm lòng son.
* Bánh trôi nước là bánh làm bằng bột nếp,được nhào nặn và viên tròn, có nhân đường phèn. Được luộc chín bằng cách cho vào nước đun sôi, bánh nổi là chín.
1. Thể loại và đề tài
- Thể loại : Bài thơ thuộc thể thơ :Thất ngôn tứ tuyệt Đường Luật.(Bài thơ gồm 4 câu, mỗi câu 7 chữ, tiếng thứ 7 câu 1,2,4 là thanh bằng).
- Đề tài : Vịnh vật
II- phân tích văn bản.
Thơ vịnh vật :
Vịnh cái quạt
Vịnh quả mít
- Vịnh con ốc nhồi
-Vịnh đánh đu
Tả, kể về đối tượng được vịnh.
Ký thác tâm tình
Bánh trôi nước
Thân em vừa trắng lại vừa tròn
Bảy nổi ba chìm với nước non
Rắn nát mặc dầu tay kẻ nặn
Mà em vẫn giữ tấm lòng son.
2. phân tích chi tiết
a. Bánh trôi nước
Hình dáng: tròn
Mầu sắc: trắng
Nhân: Đỏ
Tả thực quá trình làm thành cái bánh trôi.
Kể, tả : Hình ảnh giản dị, gợi tả.
Biện pháp nhân hoá
b. Hình ảnh người phụ nữ
*. Hình thể
Vừa trắng
Vừa tròn
Vẻ đẹp xinh xắn, trong sáng, đôn hậu , khoẻ mạnh.
* Thân phận
Bảy nổi ba chìm
Đối lập
Đảo thành ngữ
Bấp bênh,trôi nổi
Thân em như hạt mưa sa
Hạt vào đài các, hạt ra ruộng cày
Thân em như trái bần trôi,
Gió dập sóng dồi biết tấp vào đâu.
Rắn, nát
Mặc dầu
Phó thác
Phụ thuộc không làm chủ
c. Phẩm chất
Em vẫn giữ tấm lòng son
Sắc son chung thuỷ, nghĩa tình
Ca ngợi vẻ đẹp thể chất và tâm hồn,nhân cách, chia sẻ, cảm thông với số phận người phụ nữ.
Tố cáo xã hội phong kiến vùi dập, xô đẩy người phụ nữ
III. Tổng kết - Ghi nhớ:
1. Nghệ thuật:
- ẩn dụ, đảo thành ngữ .
- Kết cấu chặt chẽ, độc đáo.
- Ngôn ngữ bình dị, dễ hiểu.
2. Nội dung:
- Trân trọng vẻ đẹp và phẩm cách của người phụ nữ.
- Cảm thông cho số phận chỡm noồi của họ.
Ghi nhớ:
Với ngôn ngữ bình dị,bài thơ Bánh trôi nước cho thấy Hồ Xuân Hương vừa rất trân trọng vẻ đẹp, phẩm chất trong trắng, son sắt của người phụ nữ Việt Nam ngày xưa,vừa cảm thương sâu sắc cho thân phận chìm nổi của họ.
IV- Luyện tập
Sau khi học xong bài thơ Bánh trôi nước em hiểu và cảm nhận thêm điều gì về người phụ nữ Việt Nam?
I. Giới thiệu tác giả, tác phẩm:
1. Tác giả: Hồ Xuân Hương:
- Nữ sĩ tài hoa trong lịch sử thơ ca dân tộc.
- Được mệnh danh là bà chúa thơ nôm.
2. Tác phẩm: Bài thơ " Bánh trôi nước " tiêu biểu cho phong cách nghệ thuật độc đáo .
II. Đọc - hiểu văn bản:
1- Thể Loại
2- phân tích chi tiết
a. Bánh trôi nước:
- Hình thức bên ngoài: Tròn trịa, tinh khiết, không pha tạp, có thể thay đổi ? Vẻ đẹp ngoại hình.
- Chất lượng bên trong: Ngon, ngọt, không thay đổi.

* Hình thể:
Thân em
Vừa trắng
Vừa tròn
xinh đẹp
? khoẻ mạnh
hoàn hảo
? Vẻ đẹp ngoại hình.
* Thân phận:
Bảy nỗi, Ba chìm
Đối lập
Đảo thành ngữ
?Bấp bênh, trôi nỗi
b. Hình ảnh người phụ nữ:
- Rắn, nát
phó thác
phụ thuộc
- Mặc dầu
* Phẩm chất:
Em vẫn gi?
tấm lòng son
Sắt son, chung thủy,
nghĩa tình.
? Vẻ đẹp tâm hồn - nhân cách.
III. Ghi nhớ: 1. Nghệ thuật: - Kết cấu chặt chẽ, độc đáo.
- Ngôn ngữ bình dị, dễ hiểu.
2. Nội dung: - Trân trọng vẻ đẹp và phẩm cách của người phụ nữ.
- Cảm thông cho số phận của họ.
Hướng dẫn học ở nhà

Tìm đọc tuyển tập thơ Hồ Xuân Hương
Học thuộc lòng bài thơ
Soạn bài " Qua đèo ngang"
Chúc các thầy cô và các em mạnh khoẻ