Bài 7. Bánh trôi nước

KIỂM TRA BÀI CŨ
Nêu cảm nhận của em về thiên nhiên Cô Sơn trong bài thơ “Côn Sơn ca” (Nguyễn Trãi). Từ đó em hiểu gì về hồn thơ Nguyễn Trãi ?
1.Tác giả:
Bản thân: Thông minh, có tài làm thơ, tài ứng đối nhanh
I/ Tìm hiểu chung:
Hồ Xuân Hương (?-?)
Cuộc đời: Gặp nhiều bất hạnh về tình duyên
Sự nghiệp: khoảng 50 bài thơ chữ Nôm và một tập thơ chư Hán “Lưu Hương kí.
Phong cách thơ:
Trữ tình thì tê tái. Trào phúng thì sắc nhọn, sâu cay.
Giá trị thơ: giàu giá trị hiện thực và nhân đạo.
=> Bà chúa thơ Nôm
- Là bài thơ tiêu biểu cho tư tưởng, phong cách nghệ thuật độc đáo của nữ sĩ Xuân Hương.
I/ Tìm hiểu chung:
1.Tác giả:
- Thể thơ:
Thất ngôn tứ tuyệt.
- Đề tài: Vịnh vật
2/ Tác phẩm
- Đọc – chú thích
BÁNH TRÔI NƯỚC

Thân em vừa trắng / lại vừa tròn
Bảy nổi ba chìm / với nước non
Rắn nát / mặc dầu tay kẻ nặn
Mà em vẫn giữ / tấm lòng son”
* Thơ vịnh vật :
Vịnh cái quạt
Vịnh quả mít
- Vịnh con ốc nhồi
-Vịnh đánh đu
? Tả, kể về đối tượng được vịnh.
Ký thác tâm tình

son
II. Phân tích
1. Hình ảnh chiếc bánh trôi nước

Bảy nổi ba chìm với nước non

Rắn - nát … tay kẻ nặn

vừa trắng …vừa tròn
- Hình dáng , màu sắc bánh
- Luộc bánh
- Làm bánh
- Nhân bánh
=> Quá trình làm bánh được miêu tả cụ thể, sinh động
=> Thể hiện tình yêu tha thiết với món ăn bình dị, dân dã nhưng mang đậm bản sắc dân tộc
2. Hình ảnh người phụ nữ
- Thân em vừa trắng lại vừa tròn
Rắn nát mặc dầu tay kẻ nặn
Mà em vẫn giữ tấm lòng son
- Bảy nổi ba chìm với nước non
+ Vẻ đẹp về hình thể
=> Chìm nổi, lận đận
Tố cáo xã hội phong kiến
( cặp quan hệ từ, hình ảnh ẩn dụ )
( Thành ngữ đảo )
( Sử dụng điệp từ, tính từ, môtip quen thuộc )
=> Son sắt, thủy chung, tình nghĩa
Thể hiện sự trân trọng, cảm thông, chia sẻ với người phụ nữ xưa
+ Cuộc đời
=> Trong trắng, đầy đặn
+ Phẩm chất
III/ Tổng kết:
1/ Nội dung nào sau đây được nói đến trong bài “Bánh trôi nước” ?
A. Thể hiện tình yêu đối với món ăn mang đậm bản sắc của dân tộc
B. Cảm thương cho số phận khổ đau của người phụ nữ xưa.
C. Trân trọng, ca ngợi phẩm chất thủy chung, son sắt, kiên trinh củangười phụ nữ
D. Cả 3 ý trên
2/ Nét đặc sắc về nghệ thuật của bài thơ là ?
A. Ngôn ngữ thơ bình dị, đa nghĩa.
B. Hình ảnh ẩn dụ, môtip quen thuộc.
C. Sử dụng thành công và sáng tạo thành ngữ dân gian, quan hệ từ.
D. Tất cả các ý trên
Đáp án đúng: D
Đáp án đúng: D
Tiết 26 Hướng dẫn đọc thêm:
SAU PHÚT CHIA Li
Chàng thì đi cõi xa mưa gió
Thiếp thì về buồng cũ chiếu chăn
Đoái trông theo đã cách ngăn
Tuôn màu mây biếc, trải ngàn núi xanh.
Chốn Hàm Dương chàng còn ngảnh lại
Bến Tiêu Tương thiếp hãy trông sang
Bến Tiêu Tương cách Hàm Dương
Cây Hàm Dương cách Tiêu Tương mấy trùng.
Cùng trông lại mà cùng chẳng thấy
Thấy xanh xanh những mấy ngàn dâu
Ngàn dâu xanh ngắt một màu
Lòng chàng ý thiếp ai sầu hơn ai?...
( Trích Chinh phụ ngâm)
I. Tìm hiểu chung
1. Tác giả - Tác phẩm
- Đặng Trần Côn người làng Nhân Mục sống vào khoảng nữa đầu thế kỉ XVIII.
- Đoàn Thị Điểm ( 1705 _ 1748) người phụ nữ có tài sắc, người làng Giai Phạm,huyện Văn Giang, xứ Kinh Bắc nay huyện Yên Mĩ tỉnh Hưng Yên.
2. Tác phẩm :Cả nguyên tác và bản diễn nôm đều là kiệt tác trong lịch sử VHVN
- Thể thơ : Song thất lục bát( Hai câu 7 tiếp đến hai câu 6-8 )
- Đọc – Chú thích
Bốn câu đầu
Chµng th× ®i câi xa m­a giã
ThiÕp th× vÒ buång cò chiÕu ch¨n
§o¸i tr«ng theo ®· c¸ch ng¨n
Tu«n mµu m©y biÕc, tr¶i ngµn nói xanh
3. B?n cõu cũn l?i
Cùng trông lại mà cùng chẳng thấy
Thấy xanh xanh những mấy ngàn dâu
Ngàn dâu xanh ngắt một màu
Lòng chàng ý thiếp ai sầu hơn ai?...
2. Bốn câu tiếp
Chèn Hµm D­¬ng chµng cßn ng¶nh l¹i
BÕn Tiªu T­¬ng thiÕp h·y tr«ng sang
BÕn Tiªu T­¬ng c¸ch Hµm D­¬ng
C©y Hµm D­¬ng c¸ch Tiªu T­¬ng mÊy trïng
=> thực trạng của nỗi sầu chia li
=>Gợi tả thêm nỗi sầu chia li.sự ngăn cách muôn trùng
=>nỗi sầu chia li trở thành khối sầu,núi sầu
Bài tập
Viết đoạn văn biểu cảm về:
Hình ảnh người phụ nữ trong xã hội xưa qua các bài thơ đã học

Hướng dẫn vÒ nhµ
- Học và soạn bài theo hướng dẫn về nhà.
Hoàn thiện viết đoạn văn biểu cảm phần Luyện tập.
Tìm đọc cuốn “Hồ Xuân Hương – Thơ và đời”.