Bài 7. Bánh trôi nước

I. Đọc – Tìm hiểu chú thích:
1/ Tác giả: (sgk/95)
- Hồ Xuân Hương (?-?) quê ở làng Quỳnh Đôi, Quỳnh Lưu, Nghệ An.
- Được mệnh danh là Bà Chúa Thơ Nôm.


Văn bản: BÁNH TRÔI NƯỚC
Hồ Xuân Hương
2/ Tác phẩm:
BÁNH TRÔI NƯỚC

Thân em vừa trắng, lại vừa tròn,
Bảy nổi ba chìm với nước non.
Rắn nát mặc dầu tay kẻ nặn,
Mà em vẫn giữ tấm lòng son.
a/ Thể thơ:
Thất ngôn tứ tuyệt Đường luật
b/ Đề tài:
Quả mít
Thân em như quả mít trên cây
Da nó xù xì, múi nó dầy
Quân tử có thương thì đóng cọc,
Xin đừng mân mó, nhựa ra taỵ
vịnh vật
Bài thơ:
Bánh trôi nước
II. Đọc- hiểu văn bản:
Miêu tả
Bánh trôi nước
Màu trắng,
viên tròn
Rắn nát do người
nặn. Khi luộc
Chín thì nổi, chưa
chín thì chìm
Giữa nhân
bánh
màu đỏ
Nguyên vật liệu làm bánh
Bánh có màu trắng, được nặn thành viên tròn
Nếu nhào bột nhiều nước quá thì nát ( nhão), ít nước quá thì rắn ( cứng).
Khi đun nước sôi để luộc, bánh chín thì sẽ nổi lên, bánh chưa chín thì còn chìm xuống
1. Hai câu thơ đầu:
Thân em vừa trắng, lại vừa tròn,
Bảy nổi ba chìm với nước non
→ Điệp ngữ, thành ngữ, ẩn dụ
Thể hiện vẻ đẹp và thân phận của người phụ nữ xưa
II. Đọc- hiểu văn bản:
1. Hai câu thơ cuối:
Rắn nát mặc dầu tay kẻ nặn,
Mà em vẫn giữ tấm lòng son
→ Từ thuần Việt bình dị.
Phẩm chất tốt đẹp son sắt, thủy chung, tình nghĩa của người phụ nữ.
Bài thơ:
Bánh trôi nước
II. Đọc- hiểu văn bản:
Vẻ đẹp,,
thân phận và phẩm chất
người phụ nữ
Miêu tả
bánh trôi nước
Màu trắng,
viên tròn
Rắn nát do người nặn
khi luộc, chín thì nổi
chưa chín thì chìm
Giữ nhân
bánh
màu đỏ
ẩn dụ
Vẻ đẹp
hoàn thiện:
“Vừa… lại
vừa…”
Thân phận
“Bảy nổi,
ba chìm”
Phẩm chất
trong trắng,
son sắt,
thủy chung,
tình nghĩa

Bài thơ:
Bánh trôi nước
II. Đọc- hiểu văn bản:
Vẻ đẹp,,
thân phận và phẩm chất
người phụ nữ
Miêu tả
bánh trôi nước
Màu trắng,
viên tròn
Rắn nát do người nặn
khi luộc, chín thì nổi
chưa chín thì chìm
Giữa nhân
bánh
màu đỏ
ẩn dụ
Vẻ đẹp
hoàn thiện:
“Vừa… lại
vừa…”
Thân phận
“Bảy nổi,
ba chìm”
Phẩm chất
trong trắng,
son sắt,
thủy chung,
tình nghĩa

BÁNH TRÔI NƯỚC Hồ Xuân Hương

Thái độ của tác giả

Trân trọng đối với vẻ đẹp,
phẩm chất,trong trắng,
son sắt
Cảm thương
cho thân phận của
người phụ nữ xưa

Giá trị nhân đạo

BÁNH TRÔI NƯỚC
Hồ Xuân Hương
TỔNG KẾT:
1) NGHỆ THUẬT
Tính đa nghĩa (ẩn dụ), thành ngữ, cặp quan hệ từ…
Ngôn ngữ bình dị.
2) NỘI DUNG
Trân trọng đối với vẻ đẹp, phẩm chất của người phụ nữ.
Cảm thương sâu sắc cho thân phận người phụ nữ.
III.GHI NHỚ
Với ngôn ngữ bình dị, bài thơ Bánh trôi nước cho thấy Hồ Xuân Hương vừa rất trân trọng vẻ đẹp, phẩm chất trong trắng, son sắt của người phụ nữ Việt Nam ngày xưa, vừa cảm thương sâu sắc cho thân phận chìm nổi của họ.
IV. Luyện tập (thảo luận nhóm)
Nhóm 1, 3,5: Qua bài thơ “ Bánh trôi nước”, hãy nêu cảm nghĩ của em về thân phận người phụ nữ trong xã hội xưa.
Nhóm 2, 4, 6: Theo em, vai trò của người phụ nữ trong xã hội ngày nay đã được khẳng định như thế nào ?
Thân phận người phụ nữ trong xã hội phong kiến họ sống lệ thuộc vào người khác: tại gia tòng phụ, xuất giá tòng phu, phu tử tòng tử tức là lúc ở nhà thì cha bảo gì phải nghe đó, không được cãi nửa lời, khi lấy chồng thì phải theo chồng, cung phụng hầu hạ chồng bất kể người chồng đó đối xử với mình như thế nào, đến khi chồng mất, người phụ nữ vẫn không có cuộc sống riêng cho mình, mà phải sống dựa vào con cái.
Ngày nay người phụ nữ đã được xã hội tôn trọng,  là những người, trí thức, năng động, sáng tạo. Họ giữ một vị trí rất quan trọng trong xã hội, cuộc sống,thành đạt trên nhiều lĩnh vực; đặc biệt là trong gia đình, họ là những người thắp lửa, giữ lửa và truyền lửa để sưởi ấm trong  gia đình. Họ được tự do, bình đẳng, thế nhưng họ vẫn giữ được nét đẹp truyền thống của người phụ nữ, đó chính là lòng thuỷ chung sắt son.
Phó chủ tịch Nước CHXHCN Việt Nam
Bà Nguyễn Thị Doan

Bà Nguyễn Thị Kim Ngân
Phó chủ tịch Quốc hội

Thủ tướng Thái Lan
Yingluck Shinawatra
TRÒ CHƠI
Thi tìm những bài ca dao bắt đầu bằng hai từ “ Thân em”
Thân em như dải lụa đào
Phất phơ giữa chợ biết vào tay ai

Thân em như trái bần trôi
Gió dập sóng dồi biết tựa vào đâu

Thân em như hạt mưa sa
Hạt vào đài cát hạt ra đồng ngoài

Thân em như hạt mưa rào
Hạt rơi xuống giếng hạt vào vườn hoa

Thân em như quả ấu gai
Ruột trong thì trắng vỏ ngoài thì đen

Thân em như trái bưởi bòng
Đắng the ngoài vỏ trong lòng ngọt thanh.

Thân em như ớt chín cây
Càng tươi ngoài vỏ càng cay trong lòng.

Thân em như quế giữa rừng
Thơm tho ai biết ngát lừng ai hay.

Thân em như giếng giữa đàng
Người khôn rửa mặt người phàm rửa chân.

Thân em như miếng cau khô,
Kẻ thanh chuộng mỏng, kẻ thô chuộng dày.






CỦNG CỐ:
Qua bài học, em hãy hệ thống hóa nội dung kiến thức bằng sơ đồ tư duy.
* Học bài:
- Học thuộc bài thơ “ Bánh Trôi Nước”.
- Nắm nghệ thuật, nội dung của bài thơ.
- Hoàn chỉnh sơ đồ tư duy.
* Soạn bài: “ Quan hệ từ”
- Đọc và trả lời câu hỏi sách giáo khoa.
- Tìm và đặt câu với các cặp quan hệ từ mà em biết.
DẶN DÒ: