Bài 7. Bánh trôi nước

Hồ Xuân Hương
BÀI 7
BÁNH TRÔI NƯỚC
2
3
4
5



I/ Giới thiệu :

1/ Tác giả :
Hồ Xuân Hương (1772 - 1822 ) quê ở Nghệ An. Với những sáng tạo độc đáo, bà được mệnh danh là
Bà chúa thơ Nôm.
3/ Thể thơ : Thơ thất
ngôn tứ tuyệt.
6
7
8
9
10
11
Thân em vừa trắng, lại vừa tròn,
Bảy nổi ba chìm với nước non.
Rắn nát mặc dầu tay kẻ nặn,
Mà em vẫn giữ tấm lòng son.
12
II. Đọc - hiểu văn bản :
Bài thơ có mấy nghĩa ?
1/ Bài thơ có hai nghĩa :
- Nghĩa thứ nhất : miêu tả bánh trôi nước khi đang luộc chín.
- Nghĩa thứ hai : phản ánh vẻ đẹp, phẩm chất và thân phận của người phụ nữ trong xã hội cũ.
13
a/ Với nghĩa thứ nhất, bánh trôi nước đã được miêu tả như sau : bánh làm bằng bột nếp màu trắng có hình tròn, nhân bằng đường phèn. Khi luộc trong nước sôi bánh chín thì nổi lên, chưa chín thì chìm xuống.

b/ Với nghĩa thứ hai, phẩm chất và thân phận của người phụ nữ được thể hiện như sau :
- Hình thức : xinh đẹp
- Thân phận : chìm nổi bấp bênh
- Phẩm chất : cao quí, dù gặp cảnh ngộ nào vẫn giữ tấm lòng chung thủy, sắt son.
14

Nêu ý nghĩa văn bản.

2/ Ý nghĩa văn bản :
Bánh trôi nước là bài thơ thể hiện cảm hứng nhân đạo của văn học viết Việt Nam thời phong kiến : ca ngợi vẻ đẹp, phẩm chất của người phụ nữ , đồng thời thể hiện lòng thương cảm sâu sắc cho thân phận chìm nổi của họ.
III/ Tổng kết : GN/ 95
IV/ Luyện tập : Theo SGK
15
CỦNG CỐ
NGHỆ THUẬT
Tính đa nghĩa (ẩn dụ),
thành ngữ,
cặp quan hệ từ…
Ngôn ngữ bình dị
NỘI DUNG
Trân trọng đối với vẻ đẹp, phẩm chất của người phụ nữ
Cảm thương sâu sắc cho thân phận người phụ nữ
BÁNH TRÔI NƯỚC
16
Bài thơ:
Bánh trôi nước
Vẻ đẹp, thân phận
và phẩm chất của
người phụ nữ
Miêu tả
bánh trôi nước
Màu trắng,
viên tròn
Rắn nát do người
nặn khi luộc,
chín thì nổi
chưa chín thì chìm
Giữ nhân
bánh
màu đỏ
ẩn dụ
Vẻ đẹp
hoàn thiện:
“Vừa… lại
vừa…”
Thân phận
“Bảy nổi,
ba chìm”
Phẩm chất
trong trắng,
son sắt,
thủy chung,
tình nghĩa
17
Nghĩa đen
18
Thái độ của
tác giả
Ca ngợi vẻ đẹp,
phẩm chất của
người phụ nữ

Cảm thương
cho thân phận của
người phụ nữ xưa
Giá trị nhân đạo
19
DẶN DÒ
- Học thuộc lòng bài thơ.
- Tìm đọc thêm vài bài thơ khác của Hồ Xuân Hương.
- Phân tích hiệu quả nghệ thuật của các biểu hiện Việt hóa trong bài thơ : dùng từ, thành ngữ, mô típ.
- Soạn bài : Sau phút chia li
Xem, trả lời các câu hỏi SGK/ 81 84
20