Bài 7. Bánh trôi nước

Trường THCS Mỹ Phước
CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ VỀ DỰ LỚP 7A2
9/20/2016
1
Kiểm tra bài cũ:
Đọc thuộc bài thơ Sông núi nước Nam. Nêu nội dung, nghệ thuật của bài thơ đó?
*Phiên âm:
Nam quốc sơn hà Nam đế cư
Tiệt nhiên định phận tại thiên thư
Như hà nghịch lỗ lai xâm phạm
Nhữ đẳng hành khan thủ bại hư.







*Dịch thơ:
Sông núi nước Nam vua Nam ở
Vằng vặc sách trời chia xứ sở
Giặc dữ cớ sao xâm phạm đến đây
Chúng mày nhất định phải tan vỡ
Nghệ thuật:
Sử dụng thể thơ tứ tuyệt
Giọng thơ dõng dạc đanh thép
Nội dung:
Là bản Tuyên ngôn độc lập đầu tiên khẳng định chủ quyền về lãnh thổ của đất nước
Nêu cao ý chí quyết tâm bảo vệ chủ quyền đó trước mọi kẻ thù xâm lược
9/20/2016
2
9/20/2016
3
9/20/2016
4
9/20/2016
5
Tiết 21 - Bài 7:
BÁNH TRÔI NƯỚC
HỒ XUÂN HƯƠNG
9/20/2016
6
Tiết 21 – Bài 7: Văn bản: BÁNH TRÔI NƯỚC
I. Tìm hiểu chung:
1. Tác giả:
 - Hồ Xuân Hương
-Nữ thi sĩ tài hoa và độc đáo nhất thời kì văn học trung đại Việt Nam.
-Được mệnh danh là “Bà chúa thơ Nôm”.
9/20/2016
7
Tiết 21 – Bài 7: Văn bản: BÁNH TRÔI NƯỚC
9/20/2016
8
Tiết 21 – Bài 7: Văn bản: BÁNH TRÔI NƯỚC
9/20/2016
9
Tiết 21 – Bài 7: Văn bản: BÁNH TRÔI NƯỚC
I. Tìm hiểu chung:
1. Tác giả:
2. Tác phẩm:
9/20/2016
10
Tiết 21 – Bài 7: Văn bản: BÁNH TRÔI NƯỚC
Theo em, bài bánh trôi nước thuộc thể thơ gì? Vì sao?
9/20/2016
11
I. Tìm hiểu chung:
1. Tác giả:
 - Đề tài: vịnh vật
- Ngôn ngữ: chữ Nôm
- Thể thơ: Thơ thất ngôn tứ tuyệt.
2. Tác phẩm:
Tiết 21 – Bài 7: Văn bản: BÁNH TRÔI NƯỚC
9/20/2016
12
Tiết 21 – Bài 7: Văn bản: BÁNH TRÔI NƯỚC
9/20/2016
13
Tiết 21 – Bài 7: Văn bản: BÁNH TRÔI NƯỚC
9/20/2016
14
Tiết 21 – Bài 7: Văn bản: BÁNH TRÔI NƯỚC
9/20/2016
15
*Thơ vịnh vật:
Vịnh cái quạt
Vịnh quả mít
Vịnh con ốc nhồi
Vịnh đánh đu
 Tả, kể về đối tượng được vịnh. Ký thác tâm tình
Tiết 21 – Bài 7: Văn bản: BÁNH TRÔI NƯỚC
9/20/2016
16
I. Tìm hiểu chung:
1. Tác giả:
2. Tác phẩm:
3.Đọc:
Tiết 21 – Bài 7: Văn bản: BÁNH TRÔI NƯỚC
9/20/2016
17
Hồ Xuân Hương
Thân em vừa trắng lại vừa tròn
Bảy nổi ba chìm với nước non
Rắn nát mặc dầu tay kẻ nặn
Mà em vẫn giữ tấm lòng son.
Tiết 21 – Bài 7: Văn bản: BÁNH TRÔI NƯỚC
9/20/2016
18
Tiết 21 – Bài 7: Văn bản: BÁNH TRÔI NƯỚC
I. Tìm hiểu chung:
1. Tác giả:
2. Tác phẩm:
3.Đọc:
4.Chú thích:
- Bánh trôi nước: là loại bánh được làm bằng bột nếp, được nhào nặn và viên tròn, có nhân đường phèn màu đỏ bên trong, được luộc bằng cách bỏ vào nồi nước đun sôi, khi bánh nổi là chín.
- Rắn: cứng
- Nát: nhão
Tiết 21 – Bài 7: Văn bản: BÁNH TRÔI NƯỚC
9/20/2016
19
Tiết 21 – Bài 7: Văn bản: BÁNH TRÔI NƯỚC
I. Tìm hiểu chung:
II. Đọc – hiểu văn bản:
Tiết 21 – Bài 7: Văn bản: BÁNH TRÔI NƯỚC
1. Hình ảnh bánh trôi nước:
9/20/2016
20
Tiết 21 – Bài 7: Văn bản: BÁNH TRÔI NƯỚC
Mời các em xem cách làm bánh trôi nước
Tiết 21 – Bài 7: Văn bản: BÁNH TRÔI NƯỚC
9/20/2016
21
Tiết 21 – Bài 7: Văn bản: BÁNH TRÔI NƯỚC
9/20/2016
22
Tiết 21 – Bài 7: Văn bản: BÁNH TRÔI NƯỚC
Tiết 21 – Bài 7: Văn bản: BÁNH TRÔI NƯỚC
I. Tìm hiểu chung:
II. Đọc – hiểu văn bản:
Tiết 21 – Bài 7: Văn bản: BÁNH TRÔI NƯỚC
1. Hình ảnh bánh trôi nước:
Tiết 21 – Bài 7: Văn bản: BÁNH TRÔI NƯỚC
Tiết 21 – Bài 7: Văn bản: BÁNH TRÔI NƯỚC
Tiết 21 – Bài 7: Văn bản: BÁNH TRÔI NƯỚC
I. Tìm hiểu chung:
II. Đọc – hiểu văn bản:
Tiết 21 – Bài 7: Văn bản: BÁNH TRÔI NƯỚC
1. Hình ảnh bánh trôi nước:
- “Thân em”: bánh trôi tự giới thiệu về mình
+ Màu sắc: trắng
+ Hình dáng: tròn
+ Nhân: đỏ son
+ Cách nấu: luộc trong nước
+ Sống: chìm, chín: nổi
+ Chất lượng: ngon ngọt không thay đổi
9/20/2016
23
Tiết 21 – Bài 7: Văn bản: BÁNH TRÔI NƯỚC
Tiết 21 – Bài 7: Văn bản: BÁNH TRÔI NƯỚC
Tiết 21 – Bài 7: Văn bản: BÁNH TRÔI NƯỚC
Tiết 21 – Bài 7: Văn bản: BÁNH TRÔI NƯỚC
I. Tìm hiểu chung:
II. Đọc – hiểu văn bản:
1. Hình ảnh bánh trôi nước:
- Nghệ thuật:
+ Nhân hóa
+ Sử dụng cặp quan hệ từ “vừa … vừa” hô ứng nhau
+ Đảo ngữ
 Bánh trôi là loại bánh vừa đẹp về hình thức vừa ngon đậm đà, hấp dẫn.
9/20/2016
24
Tiết 21 – Bài 7: Văn bản: BÁNH TRÔI NƯỚC
Tiết 21 – Bài 7: Văn bản: BÁNH TRÔI NƯỚC
Thần mời quí thầy, cô cùng ẩm thực Bánh Trôi Nước bằng tinh thần
9/20/2016
25
Tiết 21 – Bài 7: Văn bản: BÁNH TRÔI NƯỚC
Tiết 21 – Bài 7: Văn bản: BÁNH TRÔI NƯỚC
Tiết 21 – Bài 7: Văn bản: BÁNH TRÔI NƯỚC
Tiết 21 – Bài 7: Văn bản: BÁNH TRÔI NƯỚC
2. Vẻ đẹp và thân phận người phụ nữ qua hình ảnh bánh trôi nước:
I. Tìm hiểu chung:
II. Đọc – hiểu văn bản:
1. Hình ảnh bánh trôi nước:
9/20/2016
26
Tiết 21 – Bài 7: Văn bản: BÁNH TRÔI NƯỚC
Tiết 21 – Bài 7: Văn bản: BÁNH TRÔI NƯỚC
Tiết 21 – Bài 7: Văn bản: BÁNH TRÔI NƯỚC
- Hình thể: “vừa trắng vừa tròn”  Vẻ đẹp tròn đầy, hoàn hảo
Thân phận:
+ “Bảy nổi ba chìm”  Lận đận, bấp bênh, vất vả, truân chuyên
+ “Rắn nát mặc dầu”  Phụ thuộc và cam chịu
- Phẩm chất: “vẫn giữ tấm lòng son”  Son sắt, thủy chung
2. Vẻ đẹp và thân phận người phụ nữ qua hình ảnh bánh trôi nước:
9/20/2016
27
Tiết 21 – Bài 7: Văn bản: BÁNH TRÔI NƯỚC
Tiết 21 – Bài 7: Văn bản: BÁNH TRÔI NƯỚC
Tiết 21 – Bài 7: Văn bản: BÁNH TRÔI NƯỚC
Tiết 21 – Bài 7: Văn bản: BÁNH TRÔI NƯỚC
2. Vẻ đẹp và thân phận người phụ nữ qua hình ảnh bánh trôi nước:
* Nghệ thuật:
- Ẩn dụ
- Kết cấu chặt chẽ
- Ngôn ngữ bình dị
 Người phụ nữ mang vẻ đẹp hoàn hảo về hình thể và tâm hồn nhưng cuộc đời lại chịu nhiều nỗi bất hạnh.
9/20/2016
28
Tiết 21 – Bài 7: Văn bản: BÁNH TRÔI NƯỚC
9/20/2016
29
Tiết 21 – Bài 7: Văn bản: BÁNH TRÔI NƯỚC
a. Hình dáng:
Trắng, tròn
a. Hình thể:
Thân em
Vừa trắng
Vừa tròn
Tròn đầy Hoàn hảo
b. Kỹ thuật làm bánh:
c. Phẩm chất:
Nước, rắn, nát, chìm, nổi
1.Bánh trôi nước:
2. Hình ảnh người phụ nữ:
Nhân đỏ son, ngon ngọt, không đổi
Tả thực bánh trôi nước
b. Thân phận:
- Bảy nổi ba chìm
Lận đận, bấp bênh
- Rắn nát mặc dầu
Phụ thuộc cam chịu,
c. Chất lượng:
- Vẫn giữ tấm lòng son
Son sắt, thủy chung
Vẻ đẹp tâm hồn nhân cách người phụ nữ
9/20/2016
30
Tiết 21 – Bài 7: Văn bản: BÁNH TRÔI NƯỚC
Tiết 21 – Bài 7: Văn bản: BÁNH TRÔI NƯỚC
Tiết 21 – Bài 7: Văn bản: BÁNH TRÔI NƯỚC
Tiết 21 – Bài 7: Văn bản: BÁNH TRÔI NƯỚC
9/20/2016
31
Tiết 21 – Bài 7: Văn bản: BÁNH TRÔI NƯỚC
Tiết 21 – Bài 7: Văn bản: BÁNH TRÔI NƯỚC
Tiết 21 – Bài 7: Văn bản: BÁNH TRÔI NƯỚC
Tiết 21 – Bài 7: Văn bản: BÁNH TRÔI NƯỚC
I. Tìm hiểu chung:
II. Đọc – hiểu văn bản:
III. Tổng kết:
1. Về nội dung:
-Trân trọng với vẻ đẹp, phẩm chất trong trắng, sắt son của người phụ nữ
-Cảm thương cho số phận chìm nổi, lận đận và bị lệ thuộc của họ.
2. Về nghệ thuật:
- Nhân hóa, ẩn dụ, đảo ngữ
Kết cấu chặt chẽ, độc đáo
- Ngôn ngữ bình dị, trong sáng
9/20/2016
32
Tiết 21 – Bài 7: Văn bản: BÁNH TRÔI NƯỚC
I. Tìm hiểu chung:
II. Đọc – hiểu văn bản:
III. Tổng kết:
IV. Luyện tập:
9/20/2016
33
Tiết 21 – Bài 7: Văn bản: BÁNH TRÔI NƯỚC
IV. Luyện tập:
Bài tập 1: Thảo luận nhóm 1 phút:
Hãy tìm những câu ca dao bắt đầu bằng cụm từ “Thân em”?
9/20/2016
34
Tiết 21 – Bài 7: Văn bản: BÁNH TRÔI NƯỚC
Bài tập 1: Những câu ca dao bắt đầu bằng cụm từ “Thân em”

Thân em như trái bần trôi,
Gió dập sóng dồi biết tấp vào đâu.
9/20/2016
35
Tiết 21 – Bài 7: Văn bản: BÁNH TRÔI NƯỚC
1. Thân em như hạt mưa sa
Hạt vào đài các hạt ra ruộng cày.
2. Thân em như tấm lụa đào
Phất phơ giữa chợ biết vào tay ai?
3. Thân em như giếng giữa đàng
Người thanh rửa mặt, người phàm rửa chân.
4. Thân em như như hạt mưa rào
Hạt rơi xuống giếng, hạt vào vườn hoa.
5. Thân em như quế giữa rừng
Thơm tho ai biết ngát lừng ai hay.
6. Thân em như củ ấu củ gai
Nửa trong thì trắng, nửa ngoài thì đen.
7. Thân em như chẽn lúa đòng đòng
Phất phơ dưới ngọn nắng hồng ban mai.
...........................
9/20/2016
36
Tiết 21 – Bài 7: Văn bản: BÁNH TRÔI NƯỚC
IV. Luyện tập:
Bài tập 1: Thảo luận nhóm 1 phút:
Bài tập 2: Thảo luận nhóm 3 phút:
Hãy cho biết mối liên quan giữa cảm xúc của bài thơ “Bánh trôi nước” với những câu hát than thân?
Mối liên quan giữa cảm xúc của bài thơ “Bánh trôi nước” với những câu hát than thân là: Cảm xúc chung đều chỉ thân phận bấp bênh, chìm nổi của người phụ nữ. Họ không có quyền hạn gì, không làm chủ được cuộc đời mình mà hoàn toàn phụ thuộc vào xã hội phong kiến đầy rẫy bất công.
9/20/2016
37
Tiết 21 – Bài 7: Văn bản: BÁNH TRÔI NƯỚC
Hồ Xuân Hương
Thân em vừa trắng lại vừa tròn
Bảy nổi ba chìm với nước non
Rắn nát mặc dầu tay kẻ nặn
Mà em vẫn giữ tấm lòng son.
9/20/2016
38
Giá trị nhân đạo
Tiết 21 – Bài 7: Văn bản: BÁNH TRÔI NƯỚC

Thái độ của tác giả
Ca ngợi vẻ đẹp, phẩm
chất của người phụ nữ

Cảm thương cho thân
phận của người phụ nữ
xưa
9/20/2016
39
Tiết 21 – Bài 7: Văn bản: BÁNH TRÔI NƯỚC
Với ngôn ngữ bình dị, bài thơ “Bánh trôi nước” cho thấy Hồ Xuân Hương vừa rất trân trọng vẻ đẹp, phẩm chất trong trắng, son sắt của người phụ nữ Việt Nam ngày xưa, vừa cảm thương sâu sắc cho thân phận chìm nổi của họ.
GHI NHỚ:
9/20/2016
40
Tiết 21 – Bài 7: Văn bản: BÁNH TRÔI NƯỚC
Hướng dẫn ở nhà:
- Học thuộc thơ, nắm vững nghệ thuật, nội dung của bài thơ và phần ghi nhớ trong sách giáo khoa
Soạn bài: Từ Hán Việt (TT)
Chuẫn bị bài: Qua Đèo Ngang
9/20/2016
41
TIẾT HỌC ĐẾN ĐÂY LÀ KẾT THÚC
CHÚC QUÝ THẦY CÔ, CÁC EM DỒI DÀO SỨC KHỎE, THÀNH ĐẠT.