Bài 6. Từ Hán Việt (tiếp theo)

NGỮ VĂN 7
Giáo viên: Bùi Anh Thư
Lớp: 7A8
11/17/2018
BÙI ANH THƯ
1
TIẾT 22: TỪ HÁN VIỆT ( TIẾP)
11/17/2018
BÙI ANH THƯ
2
I. SỬ DỤNG TỪ HÁN VIỆT
1.Ví dụ: SGK
2.Nhận xét:
11/17/2018
BÙI ANH THƯ
3
1. Sử dụng từ Hán Việt để tạo sắc thái biểu cảm
a) Thử thay những từ trong ngoặc đơn vào vị trí của những từ in đậm, so sánh và rút ra nhận xét sự khác nhau về sắc thái ý nghĩa của chúng trong câu.
(1) Phụ nữ Việt Nam anh hùng, bất khuất, trung hậu, đảm đang. (đàn bà)
(2) Cụ là nhà cách mạng lão thành. Sau khi cụ từ trần, nhân dân địa phương đã mai táng cụ trên một ngọn đồi. (chết, chôn)
(3) Bác sĩ đang khám tử thi. (xác chết)
11/17/2018
BÙI ANH THƯ
4
I. SỬ DỤNG TỪ HÁN VIỆT
1.Ví dụ: SGK
2.Nhận xét:
a)
Phụ nữ - đàn bà => Tạo sắc thái trang trọng
Từ trần – chết => Tôn kính
Mai táng – chôn
- Tử thi- xác chết => Tránh tạo cảm giác ghê sợ,thô tục

11/17/2018
BÙI ANH THƯ
5
b) Trong đoạn văn sau, các từ Hán Việt in đậm mang sắc thái nghĩa gì?
Yết Kiêu đến kinh đô Thăng Long, yết kiến vua Trần Nhân Tông.
Nhà vua: Trẫm cho nhà ngươi một loại binh khí.
Yết Kiêu: Tâu bệ hạ, thần chỉ xin một chiếc dùi sắt.
Nhà vua: Để làm gì?
Yết Kiêu: Để dùi thủng chiến thuyền của giặc, vì thần có thể lặn hàng giờ dưới nước.
(Theo Chuyện hay sử cũ)
11/17/2018
BÙI ANH THƯ
6
I. SỬ DỤNG TỪ HÁN VIỆT
1.Ví dụ: SGK
2.Nhận xét:
a)
b)
Các từ Hán Việt : gợi sắc thái cổ xưa, gợi không khí lịch sử
3.Bài học: GN1/SGK-82
11/17/2018
BÙI ANH THƯ
7
II. KHÔNG NÊN LẠM DỤNG TỪ HÁN VIỆT
1.Ví dụ: SGK
2.Nhận xét:
11/17/2018
BÙI ANH THƯ
8
So sánh cách diễn đạt của mỗi cặp câu sau:
A)(1) Kì thi này con đạt loại giỏi. Con đề nghị mẹ thưởng cho con một phần thưởng xứng đáng!
(2) Kì thi này con đạt loại giỏi, mẹ thưởng cho con một phần thưởng xứng đáng nhé!
B) (1) Ngoài sân, nhi đồng đang vui đùa.
(2) Ngoài sân, trẻ em đang vui đùa.
11/17/2018
BÙI ANH THƯ
9
II. KHÔNG NÊN LẠM DỤNG TỪ HÁN VIỆT
1.Ví dụ: SGK
2.Nhận xét:
- A1: Không nên sử dụng từ Hán Việt
- B1: “ Nhi Đồng” không phù hợp với biểu cảm của câu văn
3.Bài học: GN2/SGK-83
11/17/2018
BÙI ANH THƯ
10
11/17/2018
BÙI ANH THƯ
11
BẢNG TỔNG KẾT TỪ HÁN VIỆT
BẢNG TỔNG KẾT
III. LUYỆN TẬP
1. Chọn từ ngữ trong ngoặc đơn để điền vào chỗ trống sao cho phù hợp:
a)                                      Công cha như núi Thái Sơn,
Nghĩa ... như nước trong nguồn chảy ra.
- Nhà máy dệt kim Vinh mang tên Hoàng Thị Loan - ... Chủ tịch Hồ Chí Minh.
(thân mẫu, mẹ)
b) - Tham dự buổi chiêu đãi có ngài đại sứ và ...
- Thuận ... thuận chồng tát bể Đông cũng cạn.
(vợ, phu nhân)
c) - Con chim ... thì tiếng kêu thương,
Con người ... thì lời nói phải.
- Lúc …ông cụ còn dặn con cháu phải thương yêu nhau.
(lâm chung, sắp chết)
d) - Mọi cán bộ đều phải thực hiện lời ... của Chủ tịch Hồ Chí Minh: cần, kiệm,liêm, chính, chí công vô tư.
- Con cái cần phải nghe lời ... của cha mẹ.
(giáo huấn, dạy bảo)
11/17/2018
BÙI ANH THƯ
13
3. Trong đoạn văn sau đây, có những từ Hán Việt dùng để tạo sắc thái cổ xưa, em hãy tìm các từ ấy.
Lúc bấy giờ Triệu Đà làm chúa đất Nam Hải. Mấy lần Đà đem quân sang cướp đất Âu Lạc, nhưng vì An Dương Vương có nỏ thần, quân Nam Hải bị giết rất nhiều, nên Đà đành cố thủ đợi cơ hội khác. Triệu Đà thấy dùng binh khí không lợi, bèn xin giảng hoà với An Dương Vương, và sai con trai là Trọng Thuỷ sang cầu thân, nhưng chú ý tìm cách phá chiếc nỏ thần.
Trong những ngày đi lại để kết tình hoà hiếu, Trọng Thuỷ gặp được Mị Châu, một thiếu nữ mày ngài mắt phượng, nhan sắc tuyệt trần, con gái yêu của An Dương Vương.
(Theo Vũ Ngọc Phan)
11/17/2018
BÙI ANH THƯ
14
11/17/2018
BÙI ANH THƯ
15