Bài 6. Từ Hán Việt (tiếp theo)

CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ ĐẾN DỰ GIỜ̀
MÔN
NGỮ VĂN 7
Lớp 7A1
KIỂM TRA BÀI CŨ
Em hãy nêu trật tự của các yếu tô trong từ ghép chính phụ của từ Hán Việt giống và khác với từ Thuần Việt như thế nào
 Giống nhau: yếu tố chính đứng trước, yếu tố phụ đứng sau
 Khác nhau: yếu tố phụ đứng trước, yêu tố chính đứng sau
Bài 25
TỪ HÁN VIỆT
(Tiếp theo)
I/ Sử dụng từ Hán Việt
1/ Sử dụng từ H-V mang sắc thái biểu cảm
Tại sao các câu văn dưới đây dùng từ H - V (in đậm) mà không dùng các từ ngữ thuần Việt có nghĩa tương tự (ghi trong ngoặc đơn)
- Phụ nữ Việt Nam anh hùng, bất khuất, trung hậu, đảm đang (đàn bà)
 Tạo sắc thái trang trọng
- Cụ là nhà cách mạng lão thành. Sau khi từ trần, nhân dân đã mai táng cụ trên một ngon đồi.(chết, chôn)
 Tạo sắc thái trang trọng, tôn kính
- Bác sĩ đang khám tử thi (xác chết)
 Tạo sắc tao nhã, tránh gây cảm giác thô tục, ghê sợ
I/ Sử dụng từ Hán Việt
1/ Sử dụng từ H-V mang sắc thái biểu cảm
- Tạo sắc thái trang trọng, thể hiện thái độ tôn kính
- Tạo sắc thái tao nhã, tránh gây cảm giác thô tục, ghê sợ
b) Các từ H-V (in đậm) tạo được sắc thái gì cho đoạn văn trích dưới đây
Yết Kiêu đến kinh đô Thăng Long, yết kiến vua Trần Nhân Tông
Nhà vua: Trẫm cho nhà ngươi một loạt binh khí

Yết kiêu: Tâu bệ hạ, thần chỉ xin một chiếc dùi sắc

Nhà vua: Để làm gì?

Yết Kiêu: Để dùi thủng thuyền của giặc, vì thần có thể lặn hàng giờ dưới nước
 Tạo sắc thái cổ xưa
I/ Sử dụng từ Hán Việt
1/ Sử dụng từ H-V mang sắc thái biểu cảm
- Tạo sắc thái trang trọng, thể hiện thái độ tôn kính
- Tạo sắc thái tao nhã, tránh gây cảm giác thô tục, ghê sợ
- Tạo sắc thái cổ, phù hợp với bầu không khí xã hội xa xưa
2/ Không nên lạm dụng từ H-V
Theo em, trong mỗi cặp câu dưới đây, câu nào có cách diễn đạt hay. Vì sao?
1/ - Kì thi này con được loại giỏi. Con đề nghị mẹ thưởng cho con một phần thưởng xứng đáng

2/ - Kì thi này con được loại giỏi, mẹ thưởng cho con phần thưởng xứng đáng nhé
1/ Sử dụng từ H-V mang sắc thái biểu cảm
I/ Sử dụng từ Hán Việt
2/ Không nên lạm dụng từ H-V
Khi nói hoặc viết, không nên lạm dụng từ H-V, làm cho lời ăn tiếng nói thiếu tự nhiên, thiếu trong sáng, không phù hợp với hoàn cảnh giao tiếp
I/ Sử dụng từ Hán Việt
II/ Luyện tập
1/ Em hãy chọn từ ngữ nào trong ngoặc đơn để điền vào chỗ trống?
-( , )
Công cha như núi Thái Sơn
Nghĩa ....….như nước trong nguồn chảy ra
Nhà máy dệt kim Vinh mang tên Hoàng Thị Loan – …………. Hồ Chí Minh
-( , )
Tham dự buổi tiệc chiêu đãi có ngài sứ và …………..
Thuận …… thuận chồng tát bể Đông cũng cạn
thân mẫu
mẹ
phu nhân
vợ
-( , )
Con chim………… thì tiếng kêu thương
Con người …………. thì lời nói phải
Lúc………………..ông cụ dặn dò con cháu phải thương yêu nhau
-( ,
)
Mọi cám bộ đều phải thực hiện lời………………của chủ tịch Hồ Chí Minh: cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư
Con cái cần phải nghe lời …………………. của cha mẹ
lâm chung
sắp chết
sắp chết
giáo huấn
dạy bảo
I/ Sử dụng từ Hán Việt
II/ Luyện tập
1/ Em hãy chọn từ ngữ nào trong ngoặc đơn để điền vào chỗ trống?
2/ Tại sao người Việt Nam thích dùng từ H-V để đặt tên người, tên địa lí?
 Sở dĩ người VN thích dùng từ H-V để đặt tên người, tên địa lí là vì từ H-V mang sắc thái trang trọng
3/ Đọc đoạn văn sau đây trong chuyện An Dương Vương và Mị Châu – Trọng Thủy, tìm những từ ngữ H-V góp phần tạo sắc thái cổ xưa
Lúc bấy giờ Triệu Đà làm chúa đất Nam Hải. Mấy lần Đà đem quân sang cướp đất Âu Lạc, nhưng vì An Dương Vương có nỏ thần, quân Nam Hải bị giết hại rất nhiều, nên Đà đành cố thủ đợi cơ hội khác. Triệu đà thấy dùng binh không lợi, bèn xin giảng hòa với An Dương Vương, và sai con là Trọng Thủy sang cầu thân, nhưng chú ý tìm cách phá chiếc nỏ thần

Trong những ngày đi lại để kết tình hòa hiếu, Trọng Thủy gặp được Mị Châu, một thiếu nữ mày ngài mắt phượng, nhan sắc tuyệt trần, con gái yêu của An Dương Vương
giảng hòa
cầu thân
hòa hiếu
nhan sắc tuyệt trần
4/ Nhân xét về cách dùng từ H-V (in đậm) trong những cấu sau
- Em đi xa nhớ bảo vệ sức khỏe nhé
- Đồ vật được làm bằng gỗ tốt thì sử dụng được lâu dài. Còn những đồ làm bằng gỗ xấu dù làm rất cầu kì mĩ lệ thì cũng chỉ dùng được trong một thời gian ngắn
 Cách dùng từ của các câu trên không phù hợp với hoàn cảnh giao tiếp, thiếu tự nhiên
Hãy dùng các từ TV thay thế các từ H-V trên cho phù hợp với hoàn cảnh giao tiếp bình thường
bảo vệ => giữ gìn
mĩ lê ̣=> đẹp đẽ
TIẾT HỌC ĐẾN ĐÂY KẾT THÚC
CẢM ƠN QUÝ THẦY CÔ VÀ CÁC EM CHÚ Ý LẮNG NGHE
(^_^)