Bài 6. Bài ca Côn Sơn

Văn bản
BÀI CA CÔN SƠN
(TRÍCH CÔN SƠN CA)
NGUYỄN TRÃI
I. TÌM HIỂU CHUNG
1. Tác giả
Nguy?n Tr�i�(1380�-�1442), t�n t? l�?c Trai, s?ng v�o m?t giai do?n l?ch s? sơi d?ng, t? cu?i d?i Tr?n, tr?i qua d?i H? th?i d?u tranh ch?ng �ch Minh thu?c (c?a�nh� h?u Tr?n, c?a c�c phong tr�o nh�n d�n kh?p nu?c, c?a�nghia qu�n Lam Son) cho t?i d?u�d?i L�. Cha Nguy?n Tr�i l� Nguy?n ?ng Long t?c�Nguy?n Phi Khanh, t�n hi?u l�Nh? Kh�, v?n g?c�l�ng Chi Ng?i,�huy?n Phu?ng Nh�n�(nay thu?c�Chí Linh�H?i Duong), nhung d� di cu sang l�ng�Ng?c ?i�(sau d?i t�n th�nh Nh? Kh�) huy?n�Thu?ng Ph�c(nay l� huy?n�Thu?ng Tín�H� T�y�cu).
L�c cịn l� thu sinh, Nguy?n ?ng Long vì n?i ti?ng hay ch? cho n�n du?c�Tr?n Nguy�n D�n, t? tu?ng v� l� tơng th?t�nh� Tr?n�g? con g�i cho. Nam�1374, Nguy?n ?ng Long di thi, d?u�B?ng Nh�n. Nhung vì l� con nh� th? d�n m� d�m l?y con g�i nh� hồng t?c cho n�n khơng du?c�Tr?n Ngh? Tơng�cho l�m quan v� d�nh tr? v? qu� d?y h?c.
2.Tác phẩm
- Tác phẩm Bình Ngô đại cáo ghi trong Lam Sơn thực lục và Ðại Việt sử ký toàn thư.
- Quân trung từ mệnh tập: Ðây là một tập văn chính luận thư từ địch vận .
- Văn loại gồm chiếu biểu làm thay cho Lê Lợi
- Băng Hồ di sự lục soạn năm 1428
- Văn bia Vĩnh Lăng soạn năm 1435
- Dư địa chí soạn năm 14
- Ức Trai thi tập gồm 105 bài thơ chữ Hán
- Quốc âm thi tập, gồm 254 bài thơ Nôm.
Một số hình ảnh về Côn Sơn
Suối nước côn sơn
II. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN
1. Nhận dạng thể thơ:thể thơ lục bát
_Số câu: 8 ; số chữ trong câu: lục(6), bát(8)
_Cách gieo vần: rầm-cầm, phơi-ngồi.
2.Nhân vật "ta``là Nguyễn Trãi thi sĩ
_ Hình ảnh và tâm hồn của nhân vật ta hiện lên trong đoạn thơ thể hiện sự hòa hợp giữa khung cảnh trữ tình của Côn Sơn và thi sĩ "ngâm thơ nhàn``(con người)
_ Nghệ thuật so sánh trong bài thơ giúp em cảm nhận được rằng Nguyễn Trãi đang được đắm mình trong giây phút thảnh thơi, đang thả hồn vào cảnh trí Côn Sơn. Nguyễn Trãi là người rất mực thi sĩ.


3. Cảnh trí Côn Sơn được gợi tả bằng những chi tiết:
_Suối chảy rì rầm; có đá rêu phơi; có thông mọc như nêm
_ Lại có trúc bóng râm xanh ngắt.
*Tất cả tạo nên vẻ đẹp nên thơ, hài hòa trong một cảnh trí thiên nhiên khoáng đạt thanh tĩnh. Cảnh tượng Côn Sơn tạo ra sự hài hòa giữa con người và thiên nhiên bởi vẻ đẹp của nó.
4.Hai câu thơ "Trong rừng có trúc bóng râm-trong màu xanh mát ta ngâm thơ nhàn`` cho ta thấy hình ảnh của một con người hòa quyện với thiên nhiên, tìm cho mình một sự thanh thản ngay trong đó. Và từ những điều trên cho ta thấy Nguyễn Trãi là con người có nhân cách thanh cao và tâm hồn thi sĩ.

5. Trong bài thơ từ "ta`` được lặp đi lặp lại năm lần. Biện pháp điệp từ đã tạo nên giọng điệu trữ tình cho bài thơ
Đây là cảm xúc của một con người khi đứng trước cảnh thiên nhiên tươi đẹp như muốn hòa vào cảnh vật đó
III/TỔNG KẾT
_Bài thơ cho ta thấy cảnh trí Côn Sơn nên thơ , hấp dẫn
_Sự giao hòa trọn vẹn giữa con người và thiên nhiên.
_Nhân cách thanh cao và tâm hồn thi sĩ của Nguyễn Trãi