Bài 53. Tác động của con người đối với môi trường

Chào mừng quí thầy cô
về dự giờ thăm lớp
GV:Tr?n Th? Thanh Mai
sinh học 9
CHƯƠNG III:
CON NGƯỜI, DÂN SỐ VÀ MÔI TRƯỜNG
Từ khi con người xuất hiện đã không ngừng tác động đến giới tự nhiên. Sự tác động này như thế nào qua lịch sử phát triển của loài người? Và con người có vai trò như thế nào trong việc bảo vệ và cải tạo môi trường tự nhiên? Là những nội dung chính của bài hôm nay.
Tiết 56:
TÁC ĐỘNG CỦA CON NGƯỜI
ĐỐI VỚI MÔI TRƯỜNG
I. TÁC ĐỘNG CỦA CON NGƯỜI TỚI MÔI TRƯỜNG QUA CÁC THỜI KÌ PHÁT TRIỂN CỦA XÃ HỘI:
Tiết 56: TÁC ĐỘNG CỦA CON NGƯỜI ĐỐI VỚI MÔI TRƯỜNG
I/TÁC ĐỘNG CỦA CON NGƯỜI ĐẾN MÔI TRƯỜNG QUA CÁC THỜI KỲ PHÁT TRIỂN CỦA XÃ HỘI
1/ Thời kỳ nguyên thủy:
?Con người tác động đến môi trường bằng những hình thức nào?
Hái quả
Bắt cá
Săn bắt thú
Đốt rừng để săn thú
- Con người đã xuất hiện trên trái đất khoảng 3-4 triệu năm trước đây và đã tác động làm biến đổi thiên nhiên. Mở đầu là thời kỳ con người sống chủ yếu bằng hình thức hái lượm ( hái quả cây rừng, lấy trứng chim, đào rễ cây, củ...)
- Thời kỳ này với những công cụ bằng đá. Người Nguyên thủy săn thú để lấy thịt và da. Với hình thức khai thác trên, con người gần như không làm suy giảm tài nguyên thiên nhiên
Tiết 56: TÁC ĐỘNG CỦA CON NGƯỜI ĐỐI VỚI MÔI TRƯỜNG
I/TÁC ĐỘNG CỦA CON NGƯỜI ĐẾN MÔI TRƯỜNG QUA CÁC THỜI KỲ PHÁT TRIỂN CỦA XÃ HỘI
1/ Thời kỳ nguyên thủy:
? Cho bi?t tỏc d?ng co b?n c?a con ngu?i ? th?i kỡ nguyờn th?y t?i mụi tru?ng t? nhiờn?
* Tác động cơ bản: Săn bắt và hái lượm
? Tỏc d?ng dú c?a con ngu?i ?nh hu?ng d?n mụi tru?ng nhu th? n�o?
=> Hòa đồng với thiên nhiên
Tiết 56: TÁC ĐỘNG CỦA CON NGƯỜI ĐỐI VỚI MÔI TRƯỜNG
I/TÁC ĐỘNG CỦA CON NGƯỜI ĐẾN MÔI TRƯỜNG QUA CÁC THỜI KỲ PHÁT TRIỂN CỦA XÃ HỘI
1/ Thời kỳ nguyên thủy:
* Tác động cơ bản: Săn bắt và hái lượm => Hòa đồng với thiên nhiên
? Nêu tác động đáng kể của con người thời kỳ nguyên thủy đối với môi trường?
* Tác động đáng kể: Đào hố, đốt rừng để xua đuổi và săn bắt thú dữ
? Tác động đó của con người ảnh hưởng tới môi trường như thế nào?
=> giảm diện tích rừng
Tiết 56: TÁC ĐỘNG CỦA CON NGƯỜI ĐỐI VỚI MÔI TRƯỜNG
I/TÁC ĐỘNG CỦA CON NGƯỜI ĐẾN MÔI TRƯỜNG QUA CÁC THỜI KỲ PHÁT TRIỂN CỦA XÃ HỘI
1/ Thời kỳ nguyên thủy:
2/ Xã hội nông nghiệp:
2/ XÃ HỘI NÔNG NGHIỆP
? Trong xã hội nông nghiệp, con người đã tác động đến môi trường bằng những hình thức nào?
Trồng trọt
Chăn nuôi
* Con người: trồng trọt và chăn nuôi.
? Để có đất trồng trọt và chăn thả gia súc,con người đã tác động đến môi trường như thế nào?
- Chặt phá và đốt rừng lấy đất canh tác và chăn thả gia súc => hình thành khu dân cư và khu sản xuất nông nghiệp
? Tác động đó của con người ảnh hưởng tới môi trường như thế nào?
=> Diện tích rừng bị thu hẹp, nhiều vùng đất bị khô cằn và bạc màu; thay đổi nước tầng mặt
?Ngoài việc chặt phá rừng, hoạt động nông nghiệp đem lại lợi ích gì?
* Nhiều giống vật nuôi, cây trồng được tích lũy, hình thành hệ sinh thái trồng trọt.
Tiết 56: TÁC ĐỘNG CỦA CON NGƯỜI ĐỐI VỚI MÔI TRƯỜNG
I/TÁC ĐỘNG CỦA CON NGƯỜI ĐẾN MÔI TRƯỜNG QUA CÁC THỜI KỲ PHÁT TRIỂN CỦA XÃ HỘI
1/ Thời kỳ nguyên thủy:
2/ Xã hội nông nghiệp:
3/ Xã hội công nghiệp:
3/ XÃ HỘI CÔNG NGHIỆP
ĐÔ THỊ HOÁ
? Quan sát hình bên cho biết con người trong thời kỳ xã hội công nghiệp tác động tới môi trường như thế nào?
- Đô thị hóa => lấy đi nhiều vùng đất
CƠ GIỚI NÔNG NGHIỆP
? Hình ảnh bên cho thấy con người trong thời kỳ xã hội công nghiệp tác động tới môi trường như thế nào?
- Cơ giới hóa nông nghiệp: chuyển từ sản xuất thủ công sang sản xuất bằng máy móc => tác động mạnh mẽ tới môi trường.
CÔNG NGHIỆP KHAI KHOÁNG
KHU CÔNG NGHIỆP
RÁC THẢI
? Xã hội công nghiệp ngày càng phát triển, con người càng tác động mạnh mẽ tới môi trường như thế nào?
- Khai thác tài nguyên bừa bãi, xây dựng nhiều khu công nghiệp => diện tích rừng càng thu hẹp, rác thải rất lớn.
SỬ DỤNG THUỐC TRỪ SÂU, PHÂN BÓN HOÁ HỌC
?Nhiều vùng trồng trọt phát triển: phân bón, thuốc trừ sâu ảnh hưởng đến môi trường như thế nào?
- Phân bón, thuốc trừ sâu làm tăng sản lượng lương thực => gây hậu quả lớn cho môi trường.
?Hình ảnh này, cho thấy trong xã hội công nghiệp, con người tác động tới môi trường đã đạt được thành tựu gì?
- Tạo nhiều giống vật nuôi, cây trồng quý.
Tiết 56: TÁC ĐỘNG CỦA CON NGƯỜI ĐỐI VỚI MÔI TRƯỜNG
I/TÁC ĐỘNG CỦA CON NGƯỜI ĐẾN MÔI TRƯỜNG QUA CÁC THỜI KỲ PHÁT TRIỂN CỦA XÃ HỘI
? Trong các thời kỳ phát triển của xã hội, thời kỳ nào con người tác động tới tự nhiên lớn nhất? Vì sao?
* Trong các thời kỳ phát triển của xã hội, thì thời kỳ xã hội công nghiệp con người tác động tới tự nhiên lớn nhất. Vì thời kỳ này con người có nhiều hoạt động gây hậu quả rất xấu tới môi trường, nhất là phá hủy thảm thực vật.
HẬU QUẢ CỦA TÁC ĐỘNG CON NGƯỜI?
SUY THOÁI MÔI TRƯỜNG
Tiết 56: TÁC ĐỘNG CỦA CON NGƯỜI ĐỐI VỚI MÔI TRƯỜNG
I/TÁC ĐỘNG CỦA CON NGƯỜI ĐẾN MÔI TRƯỜNG QUA CÁC THỜI KỲ PHÁT TRIỂN CỦA XÃ HỘI
II/TÁC ĐỘNG CỦA CON NGƯỜI LÀM SUY THOÁI MÔI TRƯỜNG
Các nhóm vận dụng kiến thức đã nghiên cứu, thảo luận nhóm(3 phút): Chọn một hoặc một số nội dung thích hợp ở cột bên phải ứng với mỗi hoạt động của con người ở cột bên trái và ghi vào cột ‘‘ ghi kết quả ’’ở bảng 53.1/ 159 sgk
Nhóm1, 2: thảo luận nội dung 1, 2, 3, 4
Nhóm3, 4: thảo luận nội dung 5, 6, 7
Bảng 53.1:Những hoạt động của con người phá huỷ môi trường tự nhiên
1.a
2.a,h
3.Tất cả
4.a,b,c,d,g,h
5.a,b,c,d,g,h
6.a,b,c,d,g,h
7. Tất cả
Tiết 56: TÁC ĐỘNG CỦA CON NGƯỜI ĐỐI VỚI MÔI TRƯỜNG
I/TÁC ĐỘNG CỦA CON NGƯỜI ĐẾN MÔI TRƯỜNG QUA CÁC THỜI KỲ PHÁT TRIỂN CỦA XÃ HỘI
II/TÁC ĐỘNG CỦA CON NGƯỜI LÀM SUY THOÁI MÔI TRƯỜNG
? Qua nội dung bảng 53.1, em hãy cho biết những hoạt động nào của con người làm phá hủy môi trường tự nhiên?
* Nhiều hoạt động con người đã gây hậu quả rất xấu tới môi trường tự nhiên. Trong đó tác động lớn nhất là phá hủy thảm thực vật.
?Hoạt động chặt phá rừng bừa bãi và gây cháy rừng sẽ dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng gì?
Hạn hán
Chặt phá và cháy rừng
Ô nhiêm môi trường
Tiết 56: TÁC ĐỘNG CỦA CON NGƯỜI ĐỐI VỚI MÔI TRƯỜNG
I/TÁC ĐỘNG CỦA CON NGƯỜI ĐẾN MÔI TRƯỜNG QUA CÁC THỜI KỲ PHÁT TRIỂN CỦA XÃ HỘI
II/TÁC ĐỘNG CỦA CON NGƯỜI LÀM SUY THOÁI MÔI TRƯỜNG
* Nhiều hoạt động con người đã gây hậu quả rất xấu tới môi trường tự nhiên. Trong đó tác động lớn nhất là phá hủy thảm thực vật:
? Vậy tác động của con người làm suy thoái môi trường tự nhiên như thế nào?
- Mất cân bằng sinh thái
- Xói mòn đất => gây lũ lụt diện rộng, hạn hán kéo dài, ảnh hưởng mạch nước ngầm
- Ô nhiễm môi trường
- Nhiều loài sinh vật bị mất, đặc biệt nhiều loài động vật quý hiếm có nguy cơ tuyệt chủng
Tiết 56: TÁC ĐỘNG CỦA CON NGƯỜI ĐỐI VỚI MÔI TRƯỜNG
I/TÁC ĐỘNG CỦA CON NGƯỜI ĐẾN MÔI TRƯỜNG QUA CÁC THỜI KỲ PHÁT TRIỂN CỦA XÃ HỘI
II/TÁC ĐỘNG CỦA CON NGƯỜI LÀM SUY THOÁI MÔI TRƯỜNG
Như chúng ta đã biết, nhiều hoạt động của con người làm suy thoái môi trường. Vậy chúng ta cần làm gì để khắc phục tình trạng đó, đồng thời bảo vệ và cải môi trường như đã quan sát, chúng ta sang phần III
III/ VAI TRÒ CỦA CON NGƯỜI TRONG VIỆC BẢO VỆ VÀ CẢI TẠO MÔI TRƯỜNG TỰ NHIÊN:
Quan sát các hình ảnh sau: cho biết con người cần làm gì để khắc phục tình trạng suy thoái, bảo vệ và cải tạo môi trường tự nhiên?
Hạn chế các hoạt động làm suy thoái môi trường
Kiểm soát và giảm thiểu các nguồn chất thải gây ô nhiễm
Sử dụng có hiệu quả các nguồn tài nguyên
Tiết 56: TÁC ĐỘNG CỦA CON NGƯỜI ĐỐI VỚI MÔI TRƯỜNG
I/TÁC ĐỘNG CỦA CON NGƯỜI ĐẾN MÔI TRƯỜNG QUA CÁC THỜI KỲ PHÁT TRIỂN CỦA XÃ HỘI
II/TÁC ĐỘNG CỦA CON NGƯỜI LÀM SUY THOÁI MÔI TRƯỜNG
III/ VAI TRÒ CỦA CON NGƯỜI TRONG VIỆC BẢO VỆ VÀ CẢI TẠO MÔI TRƯỜNG TỰ NHIÊN:
? Qua quan sát, hãy cho biết: Các biện pháp của con người để khắc phục tình trạng suy thoái, bảo vệ và cải tạo môi trường tự nhiên?
- Hạn chế các tác động làm suy thoái môi trường: hạn chế gia tăng dân số, xử lí rác thải...
- Sử dụng có hiệu quả các nguồn tài nguyên
- Kiểm soát và giảm thiểu các nguồn chất thải gây ô nhiễm
- Phục hồi và trồng rừng mới
- Bảo vệ các loài sinh vật
- Nghiên cứu khoa học tạo nhiều giống mới và nâng cao năng suất cây trồng và vật nuôi
* Liên hệ: Cho biết thành tựu của con người trong những năm gần đây đã đạt được trong việc bảo vệ và cải tạo môi trường tự nhiên?
Trả lời: phủ xanh đồi trọc; xây dựng khu bảo tồn, vườn bảo tồn; xây dựng nhà máy thủy điện ...
? Học sinh chúng ta cần làm gì để góp phần bảo vệ và cải tạo môi trường?
BÀI TẬP CŨNG CỐ
Đánh dấu  vào chữ cái chỉ ý trả lời đúng nhất
Bài tập 1: Trong các hoạt động ảnh hưởng đến môi trường sau đây, hoạt động nào của người nguyên thủy?
a/ Chiến tranh
b/ Hái lượm, săn bắt động vật hoang dã.
c/ Khai thác khoáng sản bừa bãi
d/ Chặt phá rừng lấy đất trồng trọt, chăn thả gia súc.
?
Bài tập 2: Nguyên nhân chủ yếu làm cho rừng bị thu hẹp nhanh?
a/ Dân số tăng nhanh dẫn đến chặt phá rừng để lấy gỗ làm nhà, đóng bàn ghế ... lấy đất trồng trọt, chăn nuôi.
b/ Khai thác khoáng sản bừa bãi.
c/ Cầu đường giao thông phát triển
d/ Đô thị hóa tăng nhanh.
?
Bài tập 3: Nguyên nhân chủ yếu làm cho đất bị xói mòn và bạc màu là do:
a/ Ở Việt Nam, ¾ diện tích đất đai là đồi núi, có độ dốc cao..
b/ Lượng mưa nhiều.
c/ Trên bờ biển, sóng nước dạt cát vào bờ, gió mưa đẩy và cuốn cát tràn vào đồng ruộng.
d/ Rừng bị chặt phá nhiều.
?
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
* Học bài và trả lời câu hỏi 1/160 SGK.
* Làm bài tập: Bảng 53.2 SGK/160 SGK.
* Chuẩn bị bài mới: Ô NHIỄM MÔI TRƯỜNG
+ Tìm hiểu trước nội dung bài.
+ Sưu tầm tài liệu, tranh ảnh về ô nhiễm môi trường.
TRÂN TRỌNG CẢM ƠN CÁC THẦY CÔ GIÁO
VÀ CÁC EM HỌC SINH !