Bài 50. Hệ sinh thái

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ
HỆ SINH THÁI
TẬP THỂ GIÁO VIÊN TỔ SỬ ĐỊA
TRƯỜNG THCS BÌNH AN
Năm học 2007 - 2008
Tiết 52, bài50:
HỆ SINH THÁI
TRƯỜNG THCS BÌNH AN - HUYỆN KIÊN LƯƠNG
Tiết 52, bài 50: HỆ SINH THÁI
I. Thế nào là một hệ sinh thái?
? Những thành phần vô sinh và hữu sinh nào có thể có trong hệ sinh thái rừng.
 Thành phần vô sinh: đất, đá, lá rụng, mùn hữu cơ,…
 Thành phần hữu sinh: cây cỏ, cây gỗ, địa y, hươu, hổ, chuột, bọ ngựa, sâu,…
? Lá và cành cây mục là thức ăn của những sinh vật nào.
 Lá và cành cây mục là thức ăn của các sinh vật phân giải như: vi khuẩn, giun đất, nấm,…
? Cây rừng có ý nghĩa như thế nào đối với đời sống động vật rừng.
 Cây rừng cung cấp thức ăn, nơi trú ẩn, nơi sinh sản cho động vật; cây rừng điều hoà khí hậu.
? Nếu như rừng bị cháy mất hầu hết các cây gỗ lớn, nhỏ và cỏ thì điều gì sẽ xảy ra đối với các lòai động vật? Tại sao?
 Cháy rừng → nhiều loài động vật bị chết do mất nơi ở, nguồn thức ăn, nơi trú ẩn, nguồn nước,…
? Động vật rừng có ảnh hưởng như thế nào đến thực vật.
 Động vật ăn thực vật, thụ phấn và phát tán cho thực vật, tạo phân bón cho thực vật,…
Mô tả một hệ sinh thái rừng nhiệt đới
TRƯỜNG THCS BÌNH AN - HUYỆN KIÊN LƯƠNG
? Hệ sinh thái là gì.
Cây cỏ, cây gỗ
Sâu, hổ, ,nai,…
Vi sinh vật phân giải
Chất mùn bã
Nước, O2,…
HỆ SINH THÁI
Quần xã sinh vật
Tiết 52, bài 50: HỆ SINH THÁI
TRƯỜNG THCS BÌNH AN - HUYỆN KIÊN LƯƠNG
HỆ SINH THÁI
? Hãy xác định các thành phần chủ yếu của
một hệ sinh thái .
Sinh vật
sản xuất
Sinh vật
tiêu thụ
Sinh vật
phân giải
Chất
hữu cơ
Chất
vô cơ
Chế độ
khí hậu
? Các thành phần trên có vai trò như thế nào trong hệ sinh thái .
?. Hiểu biết về vai trò của các thành phần trong hệ sinh thái có ý nghĩa gì trong việc bảo vệ môi trường.
TRƯỜNG THCS BÌNH AN - HUYỆN KIÊN LƯƠNG
Tiết 52, bài 50: HỆ SINH THÁI
I. Thế nào là một hệ sinh thái?
Định nghĩa:
Hệ sinh thái là một hệ thống hoàn chỉnh, tương đối ổn định, bao gồm quần xã sinh vật và khu vực sống của quần xã (sinh cảnh).
 Các thành phần của hệ sinh thái :
- Các chất vô cơ, chất hữu cơ và chế độ khí hậu.
- Sinh vật sản xuất (thực vật)
- Sinh vật tiêu thụ (động vật)
- Sinh vật phân hủy (vi khuẩn, nấm)
TRƯỜNG THCS BÌNH AN - HUYỆN KIÊN LƯƠNG
Tiết 52, bài 50: HỆ SINH THÁI
TRƯỜNG THCS BÌNH AN - HUYỆN KIÊN LƯƠNG
? Ruộng lúa và bể cá cảnh có phải là
hệ sinh thái không.
 Ruộng lúa và bể cá cảnh là hệ sinh thái nhân tạo.
Tiết 52, bài 50: HỆ SINH THÁI
TRƯỜNG THCS BÌNH AN - HUYỆN KIÊN LƯƠNG
 Thảo nguyên
Tiết 52, bài 50: HỆ SINH THÁI
 Sa mạc
Các kiểu hệ sinh thái
 Hệ sinh thái nước mặn (san hô)
 Hệ sinh thái rừng ngập mặn
 Hệ sinh thái ao hồ
TRƯỜNG THCS BÌNH AN - HUYỆN KIÊN LƯƠNG
Tiết 52, bài 50: HỆ SINH THÁI
II. Chuỗi thức ăn và lưới thức ăn:
Quan sát đoạn phim sau:
TRƯỜNG THCS BÌNH AN - HUYỆN KIÊN LƯƠNG
Tiết 52, bài 50: HỆ SINH THÁI
II. Chuỗi thức ăn và lưới thức ăn:
? Thức ăn của chuột là gì? Động vật nào ăn thịt chuột?
TRƯỜNG THCS BÌNH AN - HUYỆN KIÊN LƯƠNG
Tiết 52, bài 50: HỆ SINH THÁI
II. Chuỗi thức ăn và lưới thức ăn:
(Thức ăn của chuột)
(Động vật ăn thịt chuột)
TRƯỜNG THCS BÌNH AN - HUYỆN KIÊN LƯƠNG
Tiết 52, bài 50: HỆ SINH THÁI
? Nhận xét gì về mối quan hệ giữa một mắt xích với mắt xích đứng trước và mắt xích đứng sau trong chuỗi thức ̃ăn.
TRƯỜNG THCS BÌNH AN - HUYỆN KIÊN LƯƠNG
Tiết 52, bài 50: HỆ SINH THÁI
? Thế nào là một chuỗi thức ăn.
TRƯỜNG THCS BÌNH AN - HUYỆN KIÊN LƯƠNG
Tiết 52, bài 50: HỆ SINH THÁI
II. Chuỗi thức ăn và lưới thức ăn:
1. Thế nào là một chuỗi thức ăn?
Chuỗi thức ăn là một dãy nhiều loài sinh vật có quan hệ dinh dưỡng với nhau. Mỗi loài là một mắt xích, vừa là sinh vật tiêu thụ mắt xích phía trước, vừa là sinh vật bị mắt xích ở phía sau tiêu thụ.
TRƯỜNG THCS BÌNH AN - HUYỆN KIÊN LƯƠNG
? Có nhận xét gì về hai chuỗi thức ăn trên.
 Chuỗi thức ăn bắt đầu bằng cây xanh
 Chuỗi thức ăn bắt đầu bằng chất mùn bã
TRƯỜNG THCS BÌNH AN - HUYỆN KIÊN LƯƠNG
Vi sinh vật
Vi sinh vật
Tiết 52, bài 50: HỆ SINH THÁI
? Hãy xếp các sinh vật trên theo từng thành phần chủ yếu của hệ sinh thái.
Sinh vật sản xuất
Sinh vật phân giải
Sinh vật tiêu thụ
Sinh vật tiêu thụ bậc 1
Sinh vật tiêu thụ bậc 2
Sinh vật tiêu thụ bậc 3
TRƯỜNG THCS BÌNH AN - HUYỆN KIÊN LƯƠNG
Tiết 52, bài 50: HỆ SINH THÁI
? Sâu ăn lá cây tham gia vào những chuỗi thức ăn nào.
TRƯỜNG THCS BÌNH AN - HUYỆN KIÊN LƯƠNG
Tiết 52, bài 50: HỆ SINH THÁI
II. Chuỗi thức ăn và lưới thức ăn:
1. Thế nào là một chuỗi thức ăn?
2. Thế nào là một lưới thức ăn?
Mỗi loài trong quần xã là một mắt xích của nhiều chuỗi thức ăn, các chuỗi thức ăn có nhiều mắt xích chung tạo thành lưới thức ăn.
* Một hệ sinh thái hoàn chỉnh bao gồm 3 thành phần:
- Sinh vật sản xuất
- Sinh vật tiêu thụ
- Sinh vật phân giải
TRƯỜNG THCS BÌNH AN - HUYỆN KIÊN LƯƠNG
Lưới thức ăn trong hệ sinh thái ở cạn
? Hậu quả gì sẽ xảy ra đối với quần xã trên
nếu quần thể rắn bị tiêu diệt.
TRƯỜNG THCS BÌNH AN - HUYỆN KIÊN LƯƠNG
TRƯỜNG THCS BÌNH AN - HUYỆN KIÊN LƯƠNG
Tiết 52, bài 50: HỆ SINH THÁI
Câu 1: Trong các mối quan hệ sau đây, mối quan hệ nào đóng vai trò quan trọng cho sự hình thành chuỗi và lưới thức ăn:
Quan hệ sinh sản.
Quan hệ dinh dưỡng.
Quan hệ cùng loài.
Quan hệ hợp tác.
A
B
C
D
TRƯỜNG THCS BÌNH AN - HUYỆN KIÊN LƯƠNG
Câu 2: Quan sát lưới thức ăn sau và hãy cho biết có bao nhiêu mắt xích chung?
3
4
5
6
A
B
C
D
TRƯỜNG THCS BÌNH AN - HUYỆN KIÊN LƯƠNG
Câu 3: Các thành phần chủ yếu của hệ sinh thái gồm:
Chất hữu cơ và chất vô cơ
Chất hữu cơ, chất vô cơ và chế độ khí hậu
Sinh vật sản xuất, sinh vật tiêu thụ và sinh vật phân giải.
Chất hữu cơ, sinh vật sản xuất, sinh vật phân giải, sinh vật tiêu thụ.
Cả B và C
A
E
B
C
D
TRƯỜNG THCS BÌNH AN - HUYỆN KIÊN LƯƠNG
A
E
B
C
D
Câu 4: Loài nào sau đây là sinh vật sản xuất :
Cá chép
Cỏ, rong
Cá trắm cỏ
Tảo
B và D
TRƯỜNG THCS BÌNH AN - HUYỆN KIÊN LƯƠNG
Câu 5 : Sông Hương (Huế) thuộc kiểu hệ sinh thái nào?
Hệ sinh thái nước mặn
Hệ sinh thái nước đứng
Hệ sinh thái nước chảy
Hệ sinh thái vùng ven bờ
A
B
C
D
TRƯỜNG THCS BÌNH AN - HUYỆN KIÊN LƯƠNG