Bài 50. Hệ sinh thái

GV: Nguyễn Thị Thùy Dương
1. Thế nào là quần xã sinh vật? Cho ví dụ? Quần xã sinh vật khác quần thể sinh vật ở đặc điểm nào?
Ví dụ:
Quần xã rừng mưa nhiệt đới
Quần xã rừng ngập mặn ven biển
Quần xã đầm
Quần xã đồng ruộng
Quần xã ao hồ
Quần xã sinh vật là tập hợp những quần thể sinh vật thuộc nhiều loài khác nhau, cùng sống trong một không gian xác định và chúng có mối quan hệ mật thiết, gắn bó với nhau.
Trả lời:
* Quần xã sinh vật khác quần thể sinh vật ở đặc điểm:
I. Hệ sinh thái:
1.Khái niệm:
- Hệ sinh thái bao gồm quần xã sinh vật và môi trường sống của quần xã (sinh cảnh).
- Trong hệ sinh thái các sinh vật luôn luôn tác động lẫn nhau và tác động qua lại với các nhân tố vô sinh của môi trường.
- Hệ sinh thái là một hệ thống hoàn chỉnh và tương đối ổn định.
Hệ sinh thái đáy biển
Hệ sinh thái rừng ngập mặn
Hệ sinh thái sa mạc hóa
Hệ sinh thái ao hồ
I. Hệ sinh thái:
Quan sát hình và thảo luận các câu hỏi sau:
I. Hệ sinh thái:
1. Những thành phần vô sinh và hữu sinh có thể có trong hệ sinh thái rừng?
2. Lá và cành cây mục là thức ăn của những sinh vật nào?
3. Cây rừng có ý nghĩa như thế nào đối với đời sống động vật rừng?
4. Động vật rừng có ảnh hưởng như thế nào đối với thực vật?
5. Nếu như rừng bị cháy mất hầu hết các cây gỗ lớn, nhỏ và cỏ thì điều gì sẽ xảy ra đối với các loài động vật? Tại sao?
THẢO LUẬN NHÓM
I. Hệ sinh thái:
1. Những thành phần vô sinh và hữu sinh có thể có trong hệ sinh thái rừng?
THẢO LUẬN NHÓM
- Thành phần vô sinh: Đất, đá, nước, không khí…
- Thành phần hữu sinh: cây cỏ, địa y, hươu, hổ…
I. Hệ sinh thái:
1. Những thành phần vô sinh và hữu sinh có thể có trong hệ sinh thái rừng?
2. Lá và cành cây mục là thức ăn của những sinh vật nào?
THẢO LUẬN NHÓM
- Thành phần vô sinh: Đất, đá, nước, không khí…
- Thành phần hữu sinh: cây cỏ, địa y, hươu, hổ…
Lá và cành cây mục là thức ăn của vi sinh vật, giun đất, mối…
I. Hệ sinh thái:
2. Lá và cành cây mục là thức ăn của những sinh vật nào?
THẢO LUẬN NHÓM
3. Cây rừng có ý nghĩa như thế nào đối với đời sống động vật rừng?
Cây rừng có ý nghĩa đối với đời sống động vật: Cây rừng cung cấp thức ăn, nơi ở, nơi sinh sản, khí hậu ôn hòa cho động vật sinh sống.
Lá và cành cây mục là thức ăn của vi sinh vật, giun đất, mối…
I. Hệ sinh thái:
THẢO LUẬN NHÓM
3. Cây rừng có ý nghĩa như thế nào đối với đời sống động vật rừng?
Cây rừng có ý nghĩa đối với đời sống động vật: Cây rừng cung cấp thức ăn, nơi ở, nơi sinh sản, khí hậu ôn hòa cho động vật sinh sống.
4. Động vật rừng có ảnh hưởng như thế nào đối với thực vật?
Động vật có ảnh hưởng tới thực vật: Động vật ăn thực vật nhưng đồng thời cũng góp phần thụ phấn và phát tán cho thực vật phân bón cho thực vật.
I. Hệ sinh thái:
THẢO LUẬN NHÓM
4. Động vật rừng có ảnh hưởng như thế nào đối với thực vật?
Động vật có ảnh hưởng tới thực vật: Động vật ăn thực vật nhưng đồng thời cũng góp phần thụ phấn và phát tán cho thực vật phân bón cho thực vật.
Nếu rừng bị cháy: Động vật mất nơi ở, mất nguồn thức ăn, nguồn nước, khí hậu khô cạn…Nhiều loài động vật nhất là các loài ưa ẩm sẽ bị chết
5. Nếu như rừng bị cháy mất hầu hết các cây gỗ lớn, nhỏ và cỏ thì điều gì sẽ xảy ra đối với các loài động vật? Tại sao?


2. Một hệ sinh thái hoàn chỉnh có các thành phần chủ yếu sau:
- Các thành phần vô sinh ( Đất, nước..)
- Sinh vật sản xuất ( Thực vật )
- Sinh vật tiêu thụ ( Động vật ăn thực vật, động vật ăn thịt )
- Sinh vật phân giải ( Vi sinh vật…)
I. Hệ sinh thái:
1. Khái niệm:
Một hệ sinh thái hoàn chỉnh bao gồm những thành phần chủ yếu nào?
II. Chuỗi thức ăn và lưới thức ăn:
* Thức ăn của chuột là gì? Động vật nào ăn thịt chuột?
I. Hệ sinh thái:
?
Chuột
Cây cỏ
Rắn
?
?
?
Chuột
Cây cỏ
Cầy
?
Bọ ngựa
Sâu ăn lá cây
Rắn
?
?
Sâu ăn lá cây
Cây cỏ
Bọ ngựa
?
?
Cầy
Chuột
Đại bàng
?
1. Trong chuỗi thức ăn, mỗi loài sinh vật là một mắt xích. Em có nhận xét gì về mối quan hệ giữa một mắt xích với mắt xích đứng trước và mắt xích đứng sau trong chuỗi thức ăn?
Mỗi loài trong chuỗi thức ăn vừa là sinh vật tiêu thụ mắt xích phía trước vừa là sinh vật bị mắt xích phía sau tiêu thụ.
Trả lời:
2. Hãy điền tiếp các từ phù hợp vào những chổ trống trong câu sau:
Chuỗi thức ăn là một dãy nhiều loài sinh vật có quan hệ dinh dưỡng với nhau. Mỗi loài trong chuỗi thức ăn vừa là sinh vật tiêu thụ mắt xích ……………,vừa là sinh vật bị mắt xích………………..tiêu thụ.

Phía sau
Phía trước
Thế nào là một chuỗi thức ăn?
II. Chuỗi thức ăn và lưới thức ăn:
1. Chuỗi thức ăn:
Chuỗi thức ăn là một dãy nhiều loài sinh vật có quan hệ dinh dưỡng với nhau. Mỗi loài trong chuỗi thức ăn vừa là sinh vật tiêu thụ mắt xích phía trước, vừa là sinh vật bị mắt xích phía sau tiêu thụ.
I. Hệ sinh thái:
2. Lưới thức ăn:
1. Chuỗi thức ăn:
II. Chuỗi thức ăn và lưới thức ăn:
1. Hãy chỉ ra các chuỗi thức ăn có thể có trong lưới thức ăn sau:
Sâu ăn lá
Cây cỏ
Chuột
Bọ ngựa
Rắn
Vi sinh vật
Thế nào là một lưới thức ăn?
II Chuỗi thức ăn và lưới thức ăn:
2. Lu?i th?c an:
- Mỗi lưới thức ăn bao gồm các chuỗi thức ăn có nhiều mắt xích chung.
1. Chu?i th?c an:
I. Hệ sinh thái:
- Một lưới thức ăn hoàn chỉnh gồm 3 thành phần chủ yếu:
+ Sinh vật sản xuất
+ Sinh vật tiêu thụ
+ Sinh vật phân giải.
* Một lưới thức ăn hoàn chỉnh bao gồm những thành phần chủ yếu nào?
Tr? l?i:
I. Hệ sinh thái:
* Khái niệm: Hệ sinh thái bao gồm quần xã sinh vật và môi trường sống của quần xã (sinh cảnh). Trong hệ sinh thái các sinh vật luôi tác động lẫn nhau và tác động qua lại với các yếu tố môi trường. Hệ sinh thái là một hệ thống hoàn chỉnh và tương đối ổn định.
II. Chuỗi thức ăn và lưới thức ăn:
1. Chuỗi thức ăn: Chuỗi thức ăn là một dãy nhiều loài sinh vật có quan hệ dinh dưỡng với nhau. Mỗi loài trong chuỗi thức ăn vừa là sinh vật tiêu thụ mắt xích phía trước, vừa là sinh vật bị mắt xích phía sau tiêu thụ.
2. Lưới thức ăn: Mỗi lưới thức ăn bao gồm các chuỗi thức ăn có nhiều mắt xích chung.
- Một lưới thức ăn hoàn chỉnh bao gồm 3 thành phần chủ yếu sau:
+ Sinh vật sản xuất
+ Sinh vật tiêu thụ
+ Sinh vật phân giải.

Một quần xã sinh vật có các loài sinh vật sau: Vi sinh vật, chuột, sâu, hổ, cỏ, thỏ, dê.
a/ Hãy viết các chuỗi thức ăn có thể có trong quần xã sinh vật?
b/ Vẽ lưới thức ăn của quần xã sinh vật trên?
Cỏ
Hổ
Cỏ
Dê
Thỏ
Vi sinh vật
Hổ
Vi sinh vật
Cỏ
Vi sinh vật
a, Các chuỗi thức ăn:
* Trả lời:
Sâu
Cỏ
Chuột
Hổ
Vi sinh vật
Hổ
BÀI TẬP:
Một quần xã sinh vật có các loài sinh vật sau: Vi sinh vật, chuột, sâu, hổ, cỏ, thỏ, dê.
a/ Hãy viết các chuỗi thức ăn có thể có trong quần xã sinh vật?
b/ Vẽ lưới thức ăn của quần xã sinh vật trên?
* Trả lời:
b) Sơ đồ lưới thức ăn của quần xã sinh vật trên:
Cỏ
Th?
Dê
Sâu
Hổ
Chuột
Vi sinh vật
BÀI TẬP:
Chuẩn bị cho tiết kiểm tra 1 tiết. Xem lại các bài ở Chương I: Sinh vật và môi trường (Từ tiết 43 đến tiết 52)./.
- Nắm lại nội dung của các bài đã học.
Làm các bài tập sau mỗi bài học.
- Đọc lại các phần “Em có biết”.
BÀI GIẢNG MÔN SINH HỌC 9
Xin kính chào quý thầy cô và các em thân yêu.