Bài 50. Hệ sinh thái

SINH HỌC 9
Giáo viên: Nguyễn Thị Tươi
PHOØNG GIAÙO DUÏC&ÑAØO TAÏO QUAÄN NINH KIEÀU
TRÖÔØNG THCS ÑOAØN THÒ ÑIEÅM
NAÊM HOÏC 2009-2010
Kính chào ban giám hiệu và quí thầy cô
ĐÁP ÁN
Câu 1:
Thế nào là quần xã sinh vật? Cho thí dụ
* Quần xã sinh vật là tập hợp nhiều quần thể sinh vật thuộc các loài khác nhau cùng sống trong một không gian xác định có quan hệ mật thiết gắn bó với nhau, có cấu trúc tương đối ổn định.
* Thí dụ: Quần xã rừng mưa nhiệt đới.

Trắc nghiệm
Câu 1: Điểm nào sau đây giống nhau giữa quần thể và quần xã sinh vật ( chọn phương án đúng)?
A. Tập hợp nhiều quần thể sinh vật.
B. Tập hợp nhiều cá thể sinh vật.
C. Gồm các sinh vật trong cùng một loài.
D. Gồm các sinh vật khác loài.
ĐÁP ÁN
Câu 2:
Thế nào là cân bằng sinh học? Cho thí dụ
* Số lượng cá thể của mỗi quần thể trong quần xã luôn luôn được khống chế ở mức độ phù hợp với khả năng của môi trường, tạo nên sự cân bằng sinh học trong quần xã.
* Khí hậu thuận lợi cây cối xanh tốt ? số lượng sâu ăn lá tăng ? số lượng chim ăn sâu tăng ? số lượng sâu giảm.
Trắc nghiệm
Câu 2. Hiện tượng khống chế sinh học trong quần xã dẫn đến hệ quả nào sau đây?( chọn phương án đúng)?
B. Làm cho quần xã không phát triển được.
C. Làm mất cân bằng sinh thái.
D. Cả B và C
A. Đảm bảo cân bằng sinh thái.
*Theá naøo laø moät heä sinh thaùi? Trong heä sinh thaùi coù moái quan heä dinh döôõng nhö theá naøo? Tìm hieåu baøi: Heä sinh thaùi.
Hệ sinh thái ngập mặn.
Hệ sinh thái biển
Bài : 50
Tiết: 52

HỆ SINH THÁI
I/- THẾ NÀO LÀ MỘT HỆ SINH THÁI:
* Quan sát hình 50.1 thảo luận nhóm và trả lời câu hỏi ở SGK trang 150.
Hình 50.1. Mô tả một hệ sinh thái rừng nhiệt đới.
Hình 50.1. Mô tả một hệ sinh thái rừng nhiệt đới.
Những thành phần vô sinh và hữu sinh có thể có trong hệ sinh thái rừng?
+ Thành phần vô sinh: Đất, nước, nhiệt độ...
+ Thành phần hưũ sinh: Động vật, thực vật, nấm...
Hình 50.1. Mô tả một hệ sinh thái rừng nhiệt đới.

Laù vaø caønh caây muïc laø thöùc aên cuûa nhöõng sinh vaät naøo?
+ Laù caây muïc laø thöùc aên cuûa vi khuaån, naám, giun ñaát...
Caây röøng coù yù nghóa nhö theá naøo ñoái vôùi sinh vaät?
+ Caây röøng laø thöùc aên, nôi ôû cuûa ñoäng vaät.
Hình 50.1. Mô tả một hệ sinh thái rừng nhiệt đới.
Động vật rừng có ảnh hưởng như thế nào tới thực vật?
+ Động vật ăn thực vật, thụ phấn và bón phân cho thực vật.
Hình 50.1. Hệ sinh thái rừng nhiệt đới.
- Neáu caây röøng bò chaùy maát haàu heát caùc caây goã lôùn, nhoû vaø coû thì ñieàu gì seõ xaûy ra ñoái vôùi caùc loaøi ñoäng vaät? Taïi sao?
+ Röøng chaùy : Ñoäng vaät maát nguoàn thöùc aên, nôi truù aån nguoàn nöôùc, khí haäu thay ñoåi...nhieàu loaøi ñoäng vaät seõ bò cheát.
Hình 50.1. Hệ sinh thái rừng nhiệt đới bị cháy.
I/- THẾ NÀO LÀ MỘT HỆ SINH THÁI:
* Cho biết thế nào là một hệ sinh thái?
Hình 50.1. Mô tả một hệ sinh thái rừng nhiệt đới.
1/- Hệ sinh thái bao gồm quần xã sinh vật và môi trường sống của quần xã (sinh cảnh).Hệ sinh thái là một hệ thống hoàn chỉnh và tương đối ổn định.
Ví dụ: Hệ sinh thái rừng nhiệt đới.
I/- THẾ NÀO LÀ MỘT HỆ SINH THÁI:
I/- THẾ NÀO LÀ MỘT HỆ SINH THÁI:
Ruộng lúa và bể cá cảnh có phải là hệ sinh thái không?
Ruộng lúa, bể cá cảnh là hệ sinh thái nhân tạo
- Heä sinh thaùi hoaøn chænh goàm nhöõng thaønh phaàn naøo chuû yeáu?
Hình 50.1. Mô tả một hệ sinh thái rừng nhiệt đới.
1/- Hệ sinh thái bao gồm quần xã sinh vật và môi trường sống của quần xã (sinh cảnh). Hệ sinh thái là một hệ thống hoàn chỉnh và tương đối ổn định.
Ví dụ: Hệ sinh thái rừng nhiệt đới.
I/- THẾ NÀO LÀ MỘT HỆ SINH THÁI:
2/- Các thành phần chủ yếu của hệ sinh thái:
+ Nhân tố vô sinh: Đất, đá, nước, thảm mục...
+ Sinh vật sản xuất là thực vật.
+ Sinh vật tiêu thụ gồm động vật ăn thực vật, động vật ăn động vật.
+ Sinh vật phân giải như vi khuẩn, nấm, giun đất...
(Thức ăn của chuột) (Động vật ăn thịt chuột)
.............
? Chuột ?
............
Cây cỏ
Rắn
II/- CHUỖI THỨC ĂN VÀ LƯỚI THỨC ĂN:
II/ CHUỖI THỨC ĂN VÀ LƯỚI THỨC ĂN:
Quan sát hình 50.2. Hãy điền nội dung phù hợp
vào chỗ trống của chuỗi thức ăn sau:
.............
? Bọ ngựa ?
............
Con sâu
Con rắn
.............
? Con sâu ?
............
Cây cỏ
Con cầy
- Cây cỏ ? Con sâu ? Bọ ngựa
- Trong chuỗi thức ăn mỗi loài là một mắt xích. Em có nhận xét gì về mối quan hệ giữa một mắt xích đứng trước và mắt xích đứng sau trong chuỗi thức ăn?
+ Sinh vật đứng trước là thức ăn của sinh vật đứng sau.
+ Con vật ăn thịt và con mồi.
+ Quan hệ thức ăn.
- Haõy ñieàn töø phuø hôïp vaøo choã troáng trong caùc caâu sau:
Chuoãi thöùc aên laø 1 daõy nhieàu loaøi sinh vaät coù quan heä dinh döôõng vôùi nhau. Moãi loaøi laø 1 maét xích, vöøa laø sinh vaät tieâu thuï maét xích
……………
vừa là sinh vật bị mắt xích
...............
tiêu thụ.
đứng trước
đứng sau
II/ CHUỖI THỨC ĂN VÀ LƯỚI THỨC ĂN:
1/ Chuỗi thức ăn:
Chuỗi thức ăn là 1 dãy nhiều loài sinh vật có quan hệ dinh dưỡng với nhau. Mỗi loài là 1 mắt xích, vừa là sinh vật tiêu thụ mắt xích đứng trước vừa là sinh vật bị mắt xích đứng sau tiêu thụ.
Chuột tham gia vào những chuỗi thức ăn nào?
Sâu ăn lá cây tham gia vào những chuỗi thức ăn nào?
2/- Thế nào là lưới thức ăn:
* Quan sát hình 50.2 cho biết sâu ăn lá tham gia vào những chuỗi thức ăn nào?
Cây gỗ ? Sâu ăn lá ? bọ ngựa
Cây gỗ ? Sâu ăn lá ? chuột
Cây gỗ ? Sâu ăn lá ? cầy
Cây cỏ ? Sâu ăn lá ? bọ ngựa
Cây cỏ ? Sâu ăn lá ? chuột
Cây cỏ ? Sâu ăn lá ? cầy
H50.2. Một lưới thức ăn của hệ sinh thái rừng.
Sơ đồ một lưới thức ăn có thể có trong hệ sinh thái rừng.
Thỏ
Chuột
Cáo
Mèo rừng
Dê
Hổ
Cây cỏ
Vi sinh vật
TD: Cho 5 chuỗi thức ăn sau, hãy vẽ sơ đồ có thể có trong lưới thức ăn
1) Cây cỏ ?dê ?hỗ ? vsv
2) cây cỏ ? thỏ ? cáo ? vsv
3) Cây cỏ ? chuột ? mèo rừng ? vsv
4) Cây cỏ ? thỏ ? mèo rừng ? vsv
5) Cây cỏ ? chuột ? cáo ? hỗ ? vsv
Hình 50.2. Một lưới thức ăn của hệ sinh thái rừng.
Thế nào là một lưới thức ăn?
II/ CHUỖI THỨC ĂN VÀ LƯỚI THỨC ĂN
1/ Chuỗi thức ăn:
Chuỗi thức ăn là 1 dãy nhiều loài sinh vật có quan hệ dinh dưỡng với nhau. Mỗi loài là 1 mắt xích, vừa là sinh vật tiêu thụ mắt xích đứng trước vừa là sinh vật bị mắt xích đứng sau tiêu thụ.
2/ Lưới thức ăn:
- Các chuỗi thức ăn có nhiều mắt xích chung tạo thành một lưới thức ăn.
- Một lưới thức ăn hoàn chỉnh bao gồm ba thành phần chủ yếu:
+ Sinh vật sản xuất.
+ Sinh vật tiêu thụ.
+ Sinh vật phân giải.
1/- Hãy cho ví dụ về một hệ sinh thái, phân tích các thành phần chính trong hệ sinh thái đó.




Chuột
Cú
Thực vật
Thỏ
Cáo
Vi sinh vật
Sâu
Ếch nhái
Rắn
2/ Cho các chuỗi thức ăn sau:
1. Thực vật ? thỏ ? cáo ? vi sinh vật.
2. Thực vật ? thỏ ? cú ? vi sinh vật.
3. Thực vật ? chuột ? cú ? vi sinh vật.
4. Thực vật ? sâu ? ếch nhái ? rắn ? vi sinh vật.
5. Thực vật ? sâu ?ếch nhái? rắn ? cú ? vi sinh vật.
Hãy xây dựng một lưới thức ăn.
* Học bài , cho thí dụ chuỗi thức ăn, lưới thức ăn.So sánh các kiến thức về quần thể�, quần xã, hệ sinh thái.
* Làm bài tập 2 trang 35 SGK , trả lời các câu hỏi SGK.
* Tiết sau: kiểm tra giữa học kì II đề của PGDĐT quận Ninh Kiều.
+ Nội dung: từ bài tự thụ phấn và giao phối gần đến bài quần thể người).
* Sau tiết kiểm tra giữa kì là bài TH: hệ sinh thái .So sánh nghiên cứu các kiến thức về quần thể�, quần xã, hệ sinh thái.
Chúc các em học giỏi
Kính chúc sức khỏe qúi thầy cô
Trân trọng kính chào