Bài 50. Hệ sinh thái

Kính chào BGH và quý thầy cô về dự thao giảng môn Sinh học
SINH HỌC 9
Câu 1: Thế nào là quần xã sinh vật? Cho ví dụ.
Câu 2: Điểm nào sau đây giống nhau giữa quần thể sinh vật và quần xã sinh vật? Chọn phương án đúng.
A. Tập hợp nhiều quần thể sinh vật
B. Tập hợp nhiều cá thể sinh vật
C. Gồm các sinh vật trong cùng một loài
D. Gồm các sinh vật khác loài
Câu 2: Hiện tượng khống chế sinh học trong quần xã dẫn đến hệ quả nào sau đây?
A. Đảm bảo cân bằng sinh học
B. Làm cho quần xã không phát triển được
C. Làm mất cân bằng sinh thái
D. Đảm bảo cho sự phát sự phát triển của quần xã
Câu 1: Thế nào là cân bằng sinh học? Cho ví dụ.
Thế nào là một sinh thái? Trong một sinh thái có những mối quan hệ dinh dưỡng nào? Chúng ta cùng nhau tìm hiểu Bài 50: “ HỆ SINH THÁI”.
Hệ sinh thái rừng ngập mặn
Hệ sinh thái biển
Bài 50: HỆ SINH THÁI
I/ THẾ NÀO LÀ MỘT SINH THÁI?
Quan sát hình 50.1
Hình 50.1. Mô tả một hệ sinh thái rừng mưa nhiệt đới
Thảo luận nhóm và trả lời các câu hỏi sau:
Câu 1: Những thành phần vô sinh và hữu sinh có trong hệ sinh thái rừng
Câu 2: Lá và cành cây mục là thức ăn của những sinh vật nào?
Câu 3: Cây rừng có ý nghĩa như thế nào đối với động vật rừng?
Câu 4: Động vật rừng có ý nghĩa như thế nào tới thực vật.
Câu 1:
Thành phần vô sinh: Đất, nước, không khí…
Thành phần hữu sinh: Động vật, thực vật, nấm…
Câu 2: Lá và cành cây mục là thức ăn của vi khuẩn, nấm, giun đất…
Câu 3: Cây rừng là thức ăn và nơi ở của động vật
Câu 4: Động vật ăn thực vật, giúp thụ phấn cho thực vật và cung cấp phân bón cho thực vật
Hình 50.1 hệ sinh thái rừng nhiệt đới
Nếu như rừng bị cháy mất hàu hết các cây gỗ lớn, nhỏ và cỏ thì điều gì sẽ xảy ra đối với các loài động vật? Tại sao?
-Nếu rừng cháy nhiều loài động vật sẽ chết vì: động vật mất nguồn thức ăn, nguồn nước uống, nơi trú ẩn và do khí hậu thay đổi….
Hệ sinh thái rừng nhiệt đới bị cháy
Một hệ sinh thái hoàn chỉnh gồm những thành phần chủ yếu nào?
Nhân tố vô sinh và nhân tố hữu sinh.
Nhân tố hữu sinh gồm có:
+ Sinh vật sản xuất
+ Sinh vật tiêu thụ
+ Sinh vật phân giải
Ruộng lúa và bể cá cảnh co phải là một hệ sinh thái không?
Ru?ng l�a v� b? c� c?nh l� m?t h? sinh th�i nh�n t?o.
Thế nào là một hệ sinh thái? Một hệ sinh thái hoàn chỉnh gồm những thành phần nào?
Hình 50.1. Mô tả một hệ sinh thái rừng nhiệt đới.
- Hệ sinh thái bao gồm quần xã sinh vật và môi trường sống của quần xã (sinh cảnh).Hệ sinh thái là một hệ thống hoàn chỉnh và tương đối ổn định.
Ví dụ: hệ sinh thái rừng mưa nhiệt đới.
I/ THẾ NÀO LÀ MỘT HỆ SINH THÁI
- Các thành phần chủ yếu của một hệ sinh thái:
+ Nhân tố vô sinh: Đất, nước, không khí, mùn bả hữu cơ….
+ Sinh vật sản xuất là thực vật
+ Sinh vật tiêu thụ gồm động vật ăn thực vật, động vật ăn động vật
+ Sinh vật phân giải gồm: nấm, vi khuẩn….


(Thức ăn của chuột) (Động vật ăn thịt chuột)
.............
? Chuột ?
............
Cây cỏ
Rắn
II/- CHUỖI THỨC ĂN VÀ LƯỚI THỨC ĂN:
1. Thế nào là một chuỗi thức ăn?
II/ CHUỖI THỨC ĂN VÀ LƯỚI THỨC ĂN:
Quan sát hình 50.2. Hãy điền nội dung phù hợp
vào chỗ trống của chuỗi thức ăn sau:
.............
? B? ng?a ?
............
Con sâu
Con rắn
.............
? Con s�u ?
............
Cây cỏ
Con cầy
- C�y c? ? con s�u ? b? ng?a
- Trong chu?i th?c an m?i lồi sinh v?t l� m?t m?t xích. Em cĩ nh?n x�t gì v? m?i quan h? gi?a m?t m?t xích d?ng tru?c v� m?t m?t xích d?ng sau trong chu?i th?c an?
+ Sinh v?t d?ng tru?c l� th?c an c?a sinh v?t d?ng sau
+ con v?t an th?t v� con m?i
+ Quan h? v? dinh du?ng.
- Hãy điền từ phù hợp vào chỗ trống trong các câu sau đây: Chuỗi thức ăn là một dãy nhiều loài sinh vật có quan hệ dinh dưỡng với nhau. Mỗi loài trong chuỗi thức ăn vừa sinh vật tiêu thụ mắt xich ……………………..vừa là sinh vật bị mắt xích…………………. Tiêu thụ
đứng trước
đứng sau
II. CHUỖI THỨC ĂN VÀ LƯỚI THỨC ĂN:
1/ Thế nào là một lưới thức ăn?
Chuỗi thức ăn là một dãy nhiều loài sinh vật có quan hệ dinh dưỡng với nhau. Mỗi loài trong chuỗi thức ăn vừa là sinh vật tiêu thụ mắt xich đứng trước vừa là sinh vật bị mắt xích đứng sau tiêu thụ

Có 2 dạng chuỗi thức ăn là:
Chuỗi thức ăn bắt đầu bằng cây xanh trong chuỗi thức ăn gồm có sinh vật sản xuất là cây xanh, sinh vật tiêu thụ bậc 1, 2, 3, 4… và sinh vật phân giải
Ví dụ: cây cỏ → Con sâu → bọ ngựa → chuột
Chuỗi thức ăn bắt đầu từ vi sinh vật phân giải mở đầu là các chất hữu cơ đã được phân giải trong môi trường
Ví dụ: mùn hữu cơ → giun đất → gà → chồn
Chuột tham gia vào những chuỗi thức ăn nào?
2/- Thế nào là lưới thức ăn:
* Quan sát hình 50.2 cho biết sâu ăn lá tham gia vào những chuỗi thức ăn nào?
Cây gỗ ? Sâu ăn lá ? bọ ngựa
Cây gỗ ? Sâu ăn lá ? chuột
Cây gỗ ? Sâu ăn lá ? cầy
Cây cỏ ? Sâu ăn lá ? bọ ngựa
Cây cỏ ? Sâu ăn lá ? chuột
Cây cỏ ? Sâu ăn lá ? cầy
H50.2. Một lưới thức ăn của hệ sinh thái rừng.
Hình 50.2. Một lưới thức ăn của hệ sinh thái rừng.
Thế nào là một lưới thức ăn?
II/ CHUỖI THỨC ĂN VÀ LƯỚI THỨC ĂN
1/ Chuỗi thức ăn:
Chuỗi thức ăn là 1 dãy nhiều loài sinh vật có quan hệ dinh dưỡng với nhau. Mỗi loài là 1 mắt xích, vừa là sinh vật tiêu thụ mắt xích đứng trước vừa là sinh vật bị mắt xích đứng sau tiêu thụ.
2/ Lưới thức ăn:
- Các chuỗi thức ăn có nhiều mắt xích chung tạo thành một lưới thức ăn.
- Một lưới thức ăn hoàn chỉnh bao gồm ba thành phần chủ yếu:
+ Sinh vật sản xuất.
+ Sinh vật tiêu thụ.
+ Sinh vật phân giải.
Sơ đồ một lưới thức ăn.
Thỏ
Chuột
Cáo
Mèo rừng
Dê
Hổ
Cây cỏ
Vi sinh vật
TD: Cho 5 chuỗi thức ăn sau. Hãy vẽ sơ đồ một lưới thức ăn.
1) c�y c? ? d� ? h? ? vsv
2) c�y c? ? th? ? c�o ? vsv
3) c�y c? ? chu?t ? m�o r?ng ? vsv
4) c�y c? ? th? ? m�o r?ng ? vsv
5) c�y c? ? chu?t ? c�o ? h? ? vsv
Câu 1: Thế nào là một hệ sinh thái?




Câu 2: Thế nào là một chuỗi thức ăn? Một lưới thức ăn?
Chuột
Cú
Thực vật
Thỏ
Cáo
Vi sinh vật
Sâu
Ếch nhái
Rắn
3/ Cho các chuỗi thức ăn sau:
1. Thực vật ? thỏ ? cáo ? vi sinh vật.
2. Thực vật ? thỏ ? cú ? vi sinh vật.
3. Thực vật ? chuột ? cú ? vi sinh vật.
4. Thực vật ? sâu ? ếch nhái ? rắn ? vi sinh vật.
5. Thực vật ? sâu ?ếch nhái? rắn ? cú ? vi sinh vật.
Hãy xây dựng một lưới thức ăn.
Học bài, tìm thêm một số ví dụ về chuỗi thức ăn, lưới thức ăn. So sánh các kiến thức về quần thể, quần xã, hệ sinh thái.
* Trả lời các câu hỏi SGK và àm bài tập 2 trang 153 SGK
* Xem và chuẩn bị trước bài thực hành Hệ sinh thái
Chúc các em học giỏi
Kính chúc sức khỏe qúi thầy cô
Trân trọng kính chào