Bài 50. Hệ sinh thái

hội thi giáo viên giỏi cấp tỉnh
Nhiệt liệt chào mừng các thầy giáo, cô giáo đến dự giờ, thăm lớp !
giáo
viên
Chu
Thị
Bích
trường thcs lê lợi
trường
THCS
Trưng
trắc
văn
lâm
giáo
viên
Chu
Thị
Bích
Câu 1: Em hãy chọn nội dung cột B phù hợp với nội dung cột A
Kiểm tra bài cũ
Câu 2. Thế nào là quần xã sinh vật? Cho ví dụ?
Ví dụ:
Quần xã rừng mưa nhiệt đới
Quần xã rừng ngập mặn ven biển
Quần xã đầm
Quần xã đồng ruộng
Quần xã ao hồ
Quần xã sinh vật là tập hợp những quần thể sinh vật thuộc nhiều loài khác nhau, cùng sống trong một không gian xác định và chúng có mối quan hệ mật thiết, gắn bó với nhau.
Trả lời:
Kiểm tra bài cũ
b
a
e
c
d
Câu 1: Em hãy chọn nội dung cột B phù hợp với nội dung cột A
Cá thể A1
Cá thể A2
Cá thể B1
Cá thể An
Cá thể B2
Cá thể Bn
Cá thể C1
Cá thể C2
Cá thể Cn
Cá thể D1
Cá thể D2
Cá thể Dn
QT B
QT A
QT C
QT D
Quần xã sinh vật
Môi trường sống
Đơn vị sinh học gì?
I.Thế nào là một hệ sinh thái
Những thành phần vô sinh và hữu sinh có thể có trong hệ sinh thái rừng nhiệt đới?
- Thành phần vô sinh: đất, đá, mùn hữu cơ, lá rụng…
-Thành phần hữu sinh:
+Thực vật: cây cỏ, cây gỗ +Động vật: sâu, hươu, chuột , cầy, bọ ngựa, hổ, rắn, giun +Địa y, nấm, vi sinh vật…
Hệ sinh thái rừng nhiệt đới
Vô sinh
Hữu sinh
Thực vật
Nấm, vsv,..
Động vật
Hệ sinh thái rừng nhiệt đới
Vô sinh
Hữu sinh
Thực vật
Nấm, vsv,..
Động vật
Môi trường sống (sinh cảnh)
Cây trong rừng lấy chất dinh dưỡng từ đâu?
- Cây rừng tự tổng hợp các chất hữu cơ từ ánh sáng,CO2, nước qua quang hợp, hút chất dinh dưỡng từ đất, nước.
Hệ sinh thái rừng nhiệt đới
Vô sinh
Hữu sinh
Thực vật
Nấm, vsv,..
Động vật
Môi trường sống (sinh cảnh)
Cây rừng có ý nghĩa như thế nào đối với đời sống động vật rừng?
- Cây rừng cung cấp thức ăn, nơi trú ẩn, nơi sinh sản, khí hậu ôn hoà cho động vật sinh sống…
Hệ sinh thái rừng nhiệt đới
Vô sinh
Hữu sinh
Thực vật
Nấm, vsv,..
Động vật
Môi trường sống (sinh cảnh)
Động vật rừng có ảnh hưởng như thế nào đối với thực vật?
Động vật ăn thực vật nhưng đồng thời cũng góp phần thụ phấn và phát tán cho thực vật, làm phân bón cho thực vật.
Hệ sinh thái rừng nhiệt đới
Vô sinh
Hữu sinh
Thực vật
Nấm, vsv,..
Động vật
Môi trường sống (sinh cảnh)
Xác thực vật và động vật lµ thøc ¨n cña nh÷ng sinh vËt nµo?
- Xác động vật, thực vật là nguồn thức ăn của sinh vật phân giải (Vi khuẩn, nấm...)
Hệ sinh thái rừng nhiệt đới
Vô sinh
Hữu sinh
Thực vật
Nấm, vsv,..
Động vật
Môi trường sống (sinh cảnh)
Nấm và vi sinh vật phân hñy x¸c thùc vËt vµ ®éng vËt thµnh chÊt g×?
Nấm, vi sinh vật phân hủy xác động vật, thực vật thành chất hữu cơ và vô cơ.
Hệ sinh thái rừng nhiệt đới
Vô sinh
Hữu sinh
Thực vật
Nấm, vsv,..
Động vật
Môi trường sống (sinh cảnh)
Các thành phần trong hệ sinh thái có quan hệ như thế nào với nhau?
- Trong hệ sinh thái các sinh vật luôn luôn tác động lẫn nhau và tác động qua lại với các nhân tố vô sinh của môi trường t¹o thµnh mét hÖ thèng hoàn chỉnh.
Hệ sinh thái rừng nhiệt đới
Vô sinh
Hữu sinh
Thực vật
Nấm, vsv,..
Động vật
Môi trường sống (sinh cảnh)
- Nếu rừng bị cháy thì động vật mất nơi ở, nguồn thức ăn, nước uống, khí hậu khô hạn...nhiều loài động vât nhất là động vật ưa ẩm sẽ bị chết.
Nếu cây rừng bị cháy mất hầu hết các cây gỗ lớn, nhỏ và cỏ thì điều gì sẽ xảy ra đối với các loài động vật? Tại sao?
Hệ sinh thái rừng nhiệt đới
Vô sinh
Hữu sinh
Thực vật
Nấm, vsv,..
Động vật
Môi trường sống (sinh cảnh)
Thế nào là hệ sinh thái?
- Hệ sinh thái bao gồm quần xã sinh vật và môi trường sống của quần xã (sinh cảnh). Trong hệ sinh thái các sinh vật luôn luôn tác động lẫn nhau và tác động qua lại với các nhân tố vô sinh của môi trường t¹o thµnh mét hÖ thèng một hệ thống hoàn chỉnh và tương đối ổn định.
I.Thế nào là một hệ sinh thái
- Khái niệm hệ sinh thái: SGK - tr 150
Em hãy lấy ví dụ các hệ sinh thái em biết?
Hệ sinh thái
Hệ sinh thái trên cạn
,
Hệ sinh thái
Hệ sinh thái trên cạn
Hệ sinh thái
Hệ sinh thái trên cạn
Hệ sinh thái nước
Hệ sinh thái nước mặn
Hệ sinh thái ven bờ
Hệ sinh thái nước ngọt
Hệ sinh thái
Hệ sinh thái trên cạn
Hệ sinh thái nước
Hệ sinh thái nước mặn
Hệ sinh thái ven bờ
Hệ sinh thái san hô
Hệ sinh thái biển khơi
Hệ sinh thái
Hệ sinh thái trên cạn
Hệ sinh
thái nước
Hệ sinh thái nước mặn
Hệ sinh thái ven bờ
Hệ sinh thái biển khơi
Hệ sinh thái nước ngọt
Hệ sinh thái nước đứng
Hệ sinh thái đầm lầy
Hệ sinh thái hồ
Hệ sinh thái
Hệ sinh thái trên cạn
Hệ sinh
thái nước
Hệ sinh thái nước mặn
Hệ sinh thái ven bờ
Hệ sinh thái biển khơi
Hệ sinh thái nước ngọt
Hệ sinh thái nước đứng
Hệ sinh thái nước chảy
I.Thế nào là một hệ sinh thái
* Khái niệm hệ sinh thái: SGK - tr 150
*Thành phần của một hệ sinh thái hoàn chỉnh là:
- Nhân tố vô sinh: dất,nước, không khí...
Nhân tố hữu sinh: +Sinh vật sản xuất: thực vật + Sinh vật tiêu thụ: dộng vật ăn thực vật, động vật ăn thịt... + Sinh vật phân giải: VSV, nấm, địa y, giun đất







Hệ sinh thái rừng nhiệt đới
Vô sinh
Hữu sinh
Thực vật
Nấm, vsv,..
Động vật
SV sản xuất
v
SV tiêu thụ
SV phân giải
Môi trường sống (sinh cảnh)
Hệ sinh thái hoàn chỉnh gồm các thành phần nào?
- Bể cá cảnh có phải là hệ sinh thái không?
Bể cá cảnh là một hệ sinh thái .
Hệ sinh thái nhân tạo.
Thực vật
Động vật
Vi sinh vật
CO2
O2
H2O
CO2
Chất vô cơ
Ch?t h?u co
Chết
CO2
Động vật
CO2
H2O
Vô sinh
Sinh vật sản xuất (thực vật)
Sinh vật tiêu thụ (động vật)
Sinh vật phân giải (vsv, nấm…)
Sự tuần hoàn vật chất trong hệ sinh thái
I.Thế nào là một hệ sinh thái
* Khái niệm hệ sinh thái: SGK - tr 150
*Thành phần của một hệ sinh thái hoàn chỉnh là:













- Nhân tố vô sinh: dất,nước, không khí... - Nhân tố hữu sinh:
+Sinh vật sản xuất: thực vật + Sinh vật tiêu thụ: dộng vật ăn thực vật, động vật ăn thịt... + Sinh vật phân giải: VSV, nấm, địa y, giun đất
Mối quan hệ thường xuyên và phổ biến nhất giữa các sinh vật trong hệ sinh thái là gì?
quan hệ về dinh dưỡng.
II. Chuỗi thức ăn và lưới thức ăn
1. Thế nào là một chuỗi thức ăn?
Thực vật
Động vật
VSV
CO2
O2
H2O
Chất vô cơ
Chết
Động vật
Thức ăn của chuột là gì?
Động vật nào ăn thịt chuột?
Chuột
Cây cỏ
Rắn
…………..
…………..
Chuột
Cây cỏ
Cầy
Chuỗi thức ăn
Bài tập: 1/ Hãy quan sát hình 50.2, điền nội dung phù hợp vào chỗ trống của các chuỗi thức ăn sau:
.................(1) ? Bọ ngựa ? ......................(2)
Thực vật ? ..............(3) ? Cầy ? ..................(4)
.................(5) ? Hươu ? ................(6)
Thực vật ? Chuột ? Rắn ? .....(7)
...................(8) ? ...................(9) ? ....(10)
2/ Trong chuỗi thức ăn, mỗi loài sinh vật là một mắt xích. Em có nhận xét gì về mối quan hệ giữa một mắt xích với mắt xích đứng trước và mắt xích đứng sau nó?
3/ Hãy điền các từ thích hợp vào chỗ trống:
Chuỗi thức ăn là một dãy nhiều loài sinh vật có quan hệ dinh dưỡng với nhau. Mỗi loài trong chuỗi thức ăn vừa là sinh vật tiêu thụ mắt xích ...................., vừa là sinh vật bị mắt xích................... tiêu thụ.
Quan sát hình 50.2.Thảo luận nhóm trong 5 phút hoàn thành bài tập sau:
Bài tập: 1/ Hãy quan sát hình 50.2, điền nội dung phù hợp vào chỗ trống của các chuỗi thức ăn sau:
.................(1) ? Bọ ngựa ? ......................(2)
Thực vật ? ..............(3) ? Cầy ? ..................(4)
.................(5) ? Hươu ? ................(6)
Thực vật ? Chuột ? Rắn ? .....(7)
...................(8) ? ...................(9) ? ....(10)
Thực vật
Rắn
Sâu
Sâu
Đại bàng
Hổ
Hổ
Chuột
Vi sinh vật
Cầy
Đại bàng
Vi sinh vật
Bài tập: 1/ Hãy quan sát hình 50.2, điền nội dung phù hợp vào chỗ trống của các chuỗi thức ăn sau:
.................(1) ? Bọ ngựa ? ......................(2)
Thực vật ? ..............(3) ? Cầy ? ..................(4)
.................(5) ? Hươu ? ................(6)
Thực vật ? Chuột ? Rắn ? .....(7)
...................(8) ? ...................(9) ? ....(10)
Thực vật
Rắn
Sâu
Hổ
Hổ
Vi sinh vật
Cầy
Đại bàng
Vi sinh vật
2/
- Mỗi loài trong chuỗi thức ăn vừa là sinh vật tiêu thụ mắt xích trước nó, vừa là sinh vật bị mắt xích sau nó tiêu thụ.
3/ Hãy điền các từ thích hợp vào chỗ trống:
Chuỗi thức ăn là một dãy nhiều loài sinh vật có quan hệ dinh dưỡng với nhau. Mỗi loài trong chuỗi thức ăn vừa là sinh vật tiêu thụ mắt xích ...................., vừa là sinh vật bị mắt xích................... tiêu thụ.
đứng trước
đứng sau
Sâu
I.Thế nào là một hệ sinh thái







II. Chuỗi thức ăn và lưới thức ăn
1. Thế nào là một chuỗi thức ?
Thế nào là chuỗi thức ăn?
- Chuỗi thức ăn là một dãy nhiều loài sinh vật có quan hệ dinh dưỡng với nhau. Mỗi loài trong chuỗi thức ăn vừa là sinh vật tiêu thụ mắt xích trước, vừa là sinh vật bị mắt xích đứng sau tiêu thụ.
- Ví dụ: Thực vật? Chuột? Rắn?VSV
Thực vật ? Ve ? B? ng?a ? R?n ?Vi sinh v?t
Hãy xếp các sinh vật trong chu?i th?c an theo thành phần chủ yếu của hệ sinh thái
Sinh vật sản xuất
Sinh vật tiêu thụ
Sinh vật phân giải
Sinh vật tiêu thụ bậc 1
Sinh vật tiêu thụ bậc 3
Sinh vật tiêu thụ bậc 2
I.Thế nào là một hệ sinh thái







II. Chuỗi thức ăn và lưới thức ăn
1. Thế nào là một chuỗi thức ăn?
- Chuỗi thức ăn là một dãy nhiều loài sinh vật có quan hệ dinh dưỡng với nhau. Mỗi loài trong chuỗi thức ăn vừa là sinh vật tiêu thụ mắt xích trước, vừa là sinh vật bị mắt xích đứng sau tiêu thụ.
Chuỗi thức ăn hoàn chỉnh bao gồm các thành phần nào?
- Ví dụ: Thực vật? Chuột?Rắn?VSV
- Chuỗi thức hoàn chỉnh gồm:
+Sinh vật sản xuất
+Sinh vật tiêu thụ (bậc 1, bậc 2, bậc 3…)
+Sinh vật ph©n giải
Bài tập: 1/ Hãy quan sát hình 50.2, điền nội dung phù hợp vào chỗ trống của các chuỗi thức ăn sau:
.................(1) ? Bọ ngựa ? ......................(2)
Thực vật ? ..............(3) ? Cầy ? ..................(4)
.................(5) ? Hươu ? ................(6)
Thực vật ? Chuột ? Rắn ? .....(7)
...................(8) ? ...................(9) ? ....(10)
Thực vật
Rắn
Sâu
Hổ
Hổ
Vi sinh vật
Cầy
Đại bàng
Vi sinh vật
Chuỗi thức ăn thường mở đầu bằng sinh vật sản xuất ho?c sinh v?t b? phõn gi?i
Sâu
Bài tập: 1/ Hãy quan sát hình 50.2, điền nội dung phù hợp vào chỗ trống của các chuỗi thức ăn sau:
1.................. ? Bọ ngựa ? ......................
2.Thực vật ? .................. ? Cầy ? ..................
3....................... ? Hươu ? ......................
4.Thực vật ? Chuột ? Rắn ? .......
5.......................... ? ......................... ? .......
Thực vật
Rắn
Sâu
Hổ
Hổ
Vi sinh vật
Cầy
Đại bàng
Vi sinh vật
4 / So sánh điểm giống nhau về các loài sinh vật giữa chuỗi thức ăn 1 và 2, 2 và 3, 3 và 4, 4 v� 5.
Sâu
Sâu
Sâu
Thực vật
Thực vật
Hổ
Hổ
Thực vật
Thực
vật
Sâu
Chuột
Hươu
Bọ ngựa
Cầy
Hổ
Rắn
Đại bàng
Vi sinh vật
Lưới thức ăn
Vi sinh vật
Vi sinh vật
I.Thế nào là một hệ sinh thái







II. Chuỗi thức ăn và lưới thức ăn
1. Thế nào là một chuỗi thức ăn?
- Chuỗi thức ăn là một dãy nhiều loài sinh vật có quan hệ dinh dưỡng với nhau. Mỗi loài trong chuỗi thức ăn vừa là sinh vật tiêu thụ mắt xích trước, vừa là sinh vật bị mắt xích đứng sau tiêu thụ.
- Ví dụ: Thực vật? Chuột?Rắn?VSV
- Chuỗi thức hoàn chỉnh gồm:
+Sinh vật sản xuất +Sinh vật tiêu thụ (bậc 1, bậc 2, bậc 3…) +Sinh vật phân giải
Thế nào là một lưới thức ăn?
2. Thế nào là một l­íi thức ăn?
- Lưới thức ăn là các chuỗi thức ăn có nhiều mắt xích chung.
I.Thế nào là một hệ sinh thái







II. Chuỗi thức ăn và lưới thức ăn
1. Thế nào là một chuỗi thức ăn?
2. Thế nào là một l­íi thức ăn?
- Lưới thức ăn là các chuỗi thức ăn có nhiều mắt xích chung.
Sinh vật sản xuất
Sinh vật tiêu thụ
Sinh vật phân giải
Sinh vật tiêu thụ bậc 1
Sinh vật tiêu thụ bậc 3
Sinh vật tiêu thụ bậc 2
Lưới thức ăn hoàn chỉnh gồm thành phần nào?
-Lưới thức ăn hoàn chỉnh bao gồm:
+Sinh vật phõn giải
+Sinh vật sản xuất
+Sinh vật tiêu thụ (bậc 1, bậc2, b?c 3)
Em hãy so sánh lưới và chuỗi thức ăn?
I.Thế nào là một hệ sinh thái







II. Chuỗi thức ăn và lưới thức ăn
1. Thế nào là một chuỗi thức ăn?
2. Thế nào là một l­íi thức ăn?
- Lưới thức ăn là các chuỗi thức ăn có nhiều mắt xích chung.
Sinh vật sản xuất
Sinh vật phân giải
SV tiêu thụ bậc 1
SV tiêu thụ bậc 2
SV tiêu thụ bậc 2
-Lưới thức ăn hoàn chỉnh bao gồm:
+Sinh vật phân giải
+Sinh vật sản xuất
+Sinh vật tiêu thụ (bậc 1, bậc2, b?c 3)
SV tiêu thụ bậc 1
SV tiêu thụ bậc 1
SV tiêu thụ bậc 2
SV tiêu thụ bậc 3
- Trong sản xuất nông nghiệp người ta đã ứng dụng mối quan hệ dinh dưỡng giữa các loài sinh vật như thế nào để đạt hiệu quả kinh tế cao?
- Trong ao thả cá vừa thả bèo hay các cây thủy sinh để làm thức ăn cho cá vừa nuôi các loại cá sống ở các tầng nước khác nhau.
Mô hình VAC
Bài tập 2: Cho các sinh vật : lúa, châu chấu, chuột, sâu non, ếch, rắn, mèo, đại bàng, vi sinh vật.
Hãy lập lưới thức ăn từ các sinh vật trên.
Lúa
Chuột
Châu chấu
ếch
Mèo
Rắn
Đại bàng
Sâu non
Vi sinh vật
lh
Bài tập 2: Cho các sinh vật : lúa, châu chấu, chuột, sâu non, ếch, rắn, mèo, đại bàng, vi sinh vật.
Hãy lập lưới thức ăn từ các sinh vật trên.
Lúa
Chuột
Châu chấu
ếch
Mèo
Rắn
Đại bàng
Sâu non
Vi sinh vật
lh
Điều gì xảy ra nếu mèo và rắn cùng chết hết?
Nếu mèo bị chết hết có ảnh hưởng gì đến đại bàng?
Nếu châu chấu chết hết có ảnh hưởng gì đến ếch?
Lưới thức ăn càng nhiều mắt xích chung thì càng ổn định.
I.Thế nào là một hệ sinh thái
* Khái niệm hệ sinh thái: SGK - tr 150
* Thành phần của một hệ sinh thái hoàn chỉnh là: - Nhân tố vô sinh: Đất, nước, không khí... - Nhân tố hữu sinh: +Sinh vật sản xuất: Thực vật + Sinh vật tiêu thụ: Động vật ăn thực vật, động vật ăn thịt... + Sinh vật phân giải: VSV, nấm, địa y, giun đất
II. Chuỗi thức ăn và lưới thức ăn
1. Thế nào là một chuỗi thức ăn?
- Chuỗi thức ăn là một dãy nhiều loài sinh vật có quan hệ dinh dưỡng với nhau. Mỗi loài trong chuỗi thức ăn vừa là sinh vật tiêu thụ mắt xích trước, vừa là sinh vật bị mắt xích đứng sau tiêu thụ.
2. Thế nào là một l­íi thức ăn?
- Lưới thức ăn là các chuỗi thức ăn có nhiều mắt xích chung.
Chuỗi thức ăn hoàn chỉnh gồm: +Sinh vật sản xuất +Sinh vật tiêu thụ (bậc 1, bậc 2, bậc 3…) +Sinh vật phân giải
Lưới thức ăn hoàn chỉnh gồm: +Sinh vật sản xuất +Sinh vật tiêu thụ (bậc 1, bậc 2, bậc 3…) +Sinh vật phân giải
GN
Củng cố
- Học bài và làm bài tập 2(sgk - tr.153)
- Đọc mục " Em có biết"
- Xem lại nội dung các bài đã học ở các chương 1 và 2 để chuẩn bị cho tiết sau kiểm tra 1 ti?t.
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
Bài giảng kết thúc

Xin chân thành cảm ơn

các thầy giáo, cô giáo
đã về dự


***?????***