Bài 50. Hệ sinh thái

Phòng giáo dục huyện thái thụy
trường thcs thụy phong
GIÁO VIÊN :Ph¹m H¶i TriÒu
TRƯỜNG :THCS Thuþ Phong
sinh học 9
Nhiệt liệt chào mừng
các thầy cô Và các em học sinh
Kiểm tra bài cũ

Câu 1:Th? n�o l� qu?n xó sinh v?t ? Cho vớ d? ?
Quần xã sinh vật :là tầp hợp những quần thể sinh vật khác loài cùng sống trong 1 không gian xác định ,chúng có mối quan hệ gắn bó như một thể thống nhất nên quần xã có cấu trúc tương đối ổn định
VÝ dô:
- QuÇn x· rõng m­a nhiÖt ®íi
QuÇn x· ao hå
Câu2: Tập hợp cá thể nào dưới đây có thể hình thành một quần xã ?
B. Sen trong hồ
A. Thực vật ven hồ
C. Cá diếc
D. Bèo cái
Câu3: Dấu hiệu đặc trưng của quần xã là
A. Tỉ lệ giới tính
B. Thành phần nhóm tuổi
C. Số lượng cá thể trong loài
D. Số lượng cá thể trong loài quần xã
Kiểm tra bài cũ

Tiết 52 : hệ sinh thái
I. thÕ nµo lµ mét hÖ sinh th¸i
Hệ sinh thái bao gồm quần xã sinh vật và khu vực sống cña quÇn x· (sinh cảnh).Trong đó các sinh vật luôn tác động lẫn nhau và tác động qua lại với nhân tố vô sinh của môi trường tạo thành một hệ thống hoàn chỉnh và tương đối ổn định
* Ví dụ :
- Hệ sinh thái nhiÖt ®íi
- Hệ sinh thái rừng ngập mặn
- Hệ sinh thái sa mạc
- Hệ sinh thái ao hồ
- Hệ sinh thái núi đá vôi...
Tiết 52 : hệ sinh thái
I. thÕ nµo lµ mét hÖ sinh th¸i
Tiết 52 : hệ sinh thái


Thảo luận :
Câu 1 : Những nhân tố vô sinh và hữu sinh có trong một hệ sinh thái rừng ?
Câu2 : Lá và cành cây mục là thức ăn của những sinh vật nào ?
Câu 3: Cây rừng có ý nghĩa như thế nào đối với đời sống động vật rừng ?
Câu 4 : Động vật rừng có ảnh hưởng như thế nào tới thực vật ?
Câu 5 :Nếu rừng bị cháy mất hầu hết các cây gỗ lớn ,nhỏ và cỏ thì điều gì sẽ xảy
ra ?
I. thÕ nµo lµ mét hÖ sinh th¸i
Tiết 52 : hệ sinh thái
Câu 1 : Những nhân tố vô sinh và hữu sinh có trong một hệ sinh thái rừng ?
I. thÕ nµo lµ mét hÖ sinh th¸i
TL :Nhân tố vô sinh : đất ,lá cây mục ,nhiệt độ, ánh sáng , độ ẩm
Nhân tố hữu sinh : thực vật (cây cỏ ,cây gỗ ) động vật (hưu ,nai, hổ ,vi sinh vật )
Tiết 52 : hệ sinh thái
Câu2 : Lá và cành cây mục là thức ăn của những sinh vật nào ?
I. thÕ nµo lµ mét hÖ sinh th¸i
TL :Lá và cành cây mục là thức ăn của các VSV phân giải :
Vi khuẩn,nấm ,giun đất …
Tiết 52 : hệ sinh thái
Câu 3: Cây rừng có ý nghĩa như thế nào đối với đời sống động vật rừng ?
I. thÕ nµo lµ mét hÖ sinh th¸i
TL :Cây rừng là nguồn thức ăn,nơi ở,trú ẩn,nơi sinh sản,tạo khí hậu ôn hòa
…cho động vật sinh sống
Tiết 52 : hệ sinh thái
Câu 4 : Động vật rừng có ảnh hưởng như thế nào tới thực vật ?
I. thÕ nµo lµ mét hÖ sinh th¸i
TL :Động vật và rừng ảnh hưởng tới thực vật : Động vật ăn thực vật đồng thời góp phần phát tán thực vật ,cung cấp phân bón cho thực vật ,xác động vật chết đi tạo chất mùn khoáng nuôi thực vật
Tiết 52 : hệ sinh thái
Câu 5 :Nếu rừng bị cháy mất hầu hết các cây gỗ lớn ,nhỏ và cỏ thì điều gì sẽ xảy ra?
I. thÕ nµo lµ mét hÖ sinh th¸i
TL : Nếu rừng bị cháy : Động vật mất nơi ở,nguồn thức ăn,nơi trú ngụ ,nguồn nước,khí hậu khô hạn …động vật sẽ chết hoặc phải di cư đi nơi khác
Hệ sinh thái bao gồm quần xã sinh vật và khu vực sống cña quÇn x· (sinh cảnh).Trong đó các sinh vật luôn tác động lẫn nhau và tác động qua lại với nhân tố vô sinh của môi trường tạo thành một hệ thống hoàn chỉnh và tương đối ổn định
Tiết 52 : hệ sinh thái
I. thÕ nµo lµ mét hÖ sinh th¸i

* Ví dụ :
- Hệ sinh thái nhiÖt ®íi
- Hệ sinh thái rừng ngập mặn
- Hệ sinh thái sa mạc
- Hệ sinh thái ao hồ
- Hệ sinh thái núi đá vôi...
-Một hệ sinh thái hoàn chỉnh gồm những thành phần:
+Nhân tố vô sinh
+Nhân tố hữu sinh - Sinh vật sản xuất
- Sinh vật tiêu thụ : bậc 1,bậc2 ,bậc3 …
- Sinh vật phân giải
Thành phần vô sinh ,thực vật
Thành phần hữu sinh,thực vật,động vật
Thực vật,động vật
Câu 1: Hệ sinh thái hoàn chỉnh gồm?
A
B
C
D
Thành phần vô sinh và thành phần hữu sinh
Bài tập trắc nghiệm
Tiết 52 : hệ sinh thái
I. thÕ nµo lµ mét hÖ sinh th¸i
A
B
C
D
Câu 2: Trong h? sinh thỏi m?i quan h? n�o thu?ng xuyờn
v� quan tr?ng nh?t ?

Quan hệ giíi tÝnh
Quan hệ cha mẹ ,con cái ,bầy đàn
Quan hệ nơi ở
Quan hệ dinh dưỡng
Tiết 52 : hệ sinh thái
I. thÕ nµo lµ mét hÖ sinh th¸i
II.Chuçi thøc ¨n vµ l­íi thøc ¨n
1.Thế nào là một chuỗi thức ăn
Thảo luận :
Câu 1: Thức ăn của chuột là gì ? Động vật nào ăn thịt chuột ?

Câu2: Thức ăn của sâu là gì ? Động vật nào ăn thịt sâu ?

Câu3: Thức ăn của cầy là gì ? Động vật nào ăn thịt cầy ?


Tiết 52 : hệ sinh thái
I. thÕ nµo lµ hÖ sinh th¸i
II.Chuçi thøc ¨n vµ l­íi thøc ¨n
Tiết 52 : hệ sinh thái
I. thÕ nµo lµ hÖ sinh th¸i
Câu 1: Thức ăn của chuột là gì ? Động vật nào ăn thịt chuột ?
1.Thế nào là một chuỗi thức ăn
II.Chuçi thøc ¨n vµ l­íi thøc ¨n
Tiết 52 : hệ sinh thái
I. thÕ nµo lµ hÖ sinh th¸i
Câu2: Thức ăn của sâu là gì ? Động vật nào ăn thịt sâu ?
1.Thế nào là một chuỗi thức ăn
II.Chuçi thøc ¨n vµ l­íi thøc ¨n
Tiết 52 : hệ sinh thái
I. thÕ nµo lµ hÖ sinh th¸i

Câu3: Thức ăn của cầy là gì ? Động vật nào ăn thịt cầy ?
1.Thế nào là một chuỗi thức ăn
?
?
?
?
Chuột
?
?
Chuột
Cây cỏ
Cầy
Cây cỏ
Rắn
?
?
?
Bọ ngựa
Sâu ăn lá cây
Rắn
?
?
Sâu ăn lá cây
Cây c�
Bọ ngựa
?
?
Cầy
Chuột
Đại bàng
?
Tiết 52 : hệ sinh thái
I. thÕ nµo lµ hÖ sinh th¸i
II.Chuỗi thức ăn và lưới thức ăn
1. Thế nào là một chuỗi thức ăn
Bài tập : Hãy điền các từ thích hợp vào những chỗ trống trong câu sau :
- Chuỗi thức ăn là một dãy nhiều loài sinh vật có quan hệ dinh dưỡng với nhau .Mỗi loài trong chuỗi thức ăn vừa là sinhvật tiêu thụ mắt xích ……………,vừa là sinh vật bị mắt xích ………. … tiêu thụ
Phía trước
Phía sau
Tiết 52 : hệ sinh thái
I. thÕ nµo lµ hÖ sinh th¸i
II.Chuỗi thức ăn và lưới thức ăn
1. Thế nào là một chuỗi thức ăn
2. Thế nào là một lưới thức ăn
Chuỗi thức ăn là một dãy nhiều loài sinh vật có quan hệ dinh dưỡng với nhau .Mỗi loài trong chuỗi thức ăn vừa là sinh vật tiêu thụ mắt xích phía trước,vừa là sinh vật bị mắt xích phía sau tiêu thụ
Ví dụ : Cây cỏ Sâu ăn lá cầy đại bàng Sinh vật phân giải ...
Thảo luận :
Câu 1: Cho biết sâu ăn lá tham gia vào chuỗi thức ăn nào ?

Câu 2: Cho biết chuột tham gia vào chuỗi thức ăn nào ?

Câu3 : Cho biết cầy cầy tham gia vào chuỗi thức ăn nào ?
Tiết 52 : hệ sinh thái
I. thÕ nµo lµ hÖ sinh th¸i
II.Chuỗi thức ăn và lưới thức ăn
2. Thế nào là một lưới thức ăn
1.Thế nào là một chuỗi thức ăn

Câu 1: Cho biết sâu ăn lá tham gia vào chuỗi thức ăn nào ?
Tiết 52 : hệ sinh thái
I. thÕ nµo lµ hÖ sinh th¸i
II.Chuỗi thức ăn và lưới thức ăn
2. Thế nào là một lưới thức ăn
1.Thế nào là một chuỗi thức ăn
Câu 2: Cho biết chuột tham gia vào chuỗi thức ăn nào ?
Tiết 52 : hệ sinh thái
I. thÕ nµo lµ hÖ sinh th¸i
II.Chuỗi thức ăn và lưới thức ăn
1.Thế nào là một chuỗi thức ăn
2. Thế nào là một lưới thức ăn

Câu3 : Cho biết cầy cầy tham gia vào chuỗi thức ăn nào ?
Tiết 52 : hệ sinh thái
I. thÕ nµo lµ hÖ sinh th¸i
II.Chuỗi thức ăn và lưới thức ăn
1.Thế nào là một chuỗi thức ăn
2. Thế nào là một lưới thức ăn
? Quan sát chuỗi thức ăn của sâu ăn lá
cây gỗ  sâu ăn lá cây  bọ ngựa  rắn
cây gỗ  sâu ăn lá cây  chuột  rắn
cây gỗ  sâu ăn lá cây  chuột  cầy
cây gỗ  sâu ăn lá cây  cầy  đại bàng
cây cỏ  sâu ăn lá cây  cầy  hổ
Tiết 52 : hệ sinh thái
I. thÕ nµo lµ hÖ sinh th¸i
II.Chuỗi thức ăn và lưới thức ăn
1.Thế nào là một chuỗi thức ăn
2. Thế nào là một lưới thức ăn
Cây gỗ
Cây cỏ
Sâu ăn lá cây
chuột
bọ ngựa
rắn
Vi sinh vật
cầy
hổ
Đại bàng
lưới thức ăn
Tiết 52 : hệ sinh thái
I. thÕ nµo lµ hÖ sinh th¸i
II.Chuỗi thức ăn và lưới thức ăn
1.Thế nào là một chuỗi thức ăn
2. Thế nào là một lưới thức ăn
Lưới thức ăn là tập hợp của nhiều chuỗi thức ăn có các mắt xích chung liên kết lại.Ví dụ:

Tiết 52 : hệ sinh thái
I. thÕ nµo lµ hÖ sinh th¸i
II.Chuỗi thức ăn và lưới thức ăn
1.Chuỗi thức ăn
2, Lưới thức ăn
Hãy sắp xếp các sinh vật theo từng thành phần chủ yếu của hệ sinh thái ?

Cây cỏ, cây gỗ
Sâu, chuột , hươu
Bọ ngựa, cầy
Đại bàng, rắn, hổ
Vi sinh vật nấm, giun đất
Tiết 52 : hệ sinh thái
Lưới thức ăn hoàn chỉnh gồm 3 thành phần:
+Sinh vật sản xuất
+Sinh vật tiêu thụ
+Sinh vật phân huỷ
Lưới thức ăn là tập hợp của nhiều chuỗi thức ăn có các mắt xích chung liên kết lại.Ví dụ:

Tiết 52 : hệ sinh thái
I. thÕ nµo lµ hÖ sinh th¸i
II.Chuỗi thức ăn và lưới thức ăn
1.Chuỗi thức ăn
2, Lưới thức ăn
Bài tập 1:Khoanh tròn vào câu trả lời em cho là đúng
Sinh vật nào sau đây là sinh vật sản xuất
A. Con người,vi khuẩn
B. Vi khuẩn,nấm
C.Cây xanh, nấm
D.Cây xanh ,tảo
Câu 1:
Câu 2:
Câu 3:
Câu 4:
Câu 5:
Tiết 52 : hệ sinh thái
Bài tập 2:Sinh vật nào dưới đây không phải là sinh vật phân huỷ
A. Nấm
B. Vi khuẩn
C. Rái cá
D. Giun đất
Câu 1:
Câu 2:
Câu 3:
Câu 4:
Câu 5:
Tiết 52 : hệ sinh thái
Bài tập 3 : Trong hệ sinh thái,con người là một dạng sinh vật nào sau đây ?
A. Sinh vật sản xuất
B. Sinh vật sinh vật phân giải
C. Sinh vật tự dưỡng
D. Sinh vật tiêu thụ
Câu 1:
Câu 2:
Câu 3:
Câu 4:
Câu 5:
Tiết 52 : hệ sinh thái
Tiết 52 : hệ sinh thái
Rong cá nhỏ cá lớn vi khuẩn phân giải
Hạt lúa gà sâu bọ vi khuẩn phân giải
A
B
C
D
Bài tập 4: Trật tự mắt xích nào sau đây đúng với một chuỗi thức ăn có thể có trong tự nhiên ?

Hạt lúa chim ăn hạt thỏ vi khuẩn phân giải
Lá cây châu chấu bò vi khuẩn phân giải

a. Hãy lập 3 chuỗi thức ăn khác nhau gồm 4 mắt xích.
b. Từ các chuỗi thức ăn vừa lập hãy ghép thành một lưới thức ăn
Bài tập 5 :Cho các sinh vật: muỗi, ếch, rắn, đại bàng, chuột, mèo, lúa, thạch sùng, vi sinh vật.

Tiết 52 : hệ sinh thái
Bài tập 5 :
a. Lập 3 chuỗi thức ăn khác nhau gồm 4 mắt xích.

muỗi
ếch
rắn
đại bàng
lúa
chuột
mèo
vi sinh vật
thạch sùng
muỗi
rắn
đại bàng
Tiết 52 : hệ sinh thái
Bài tập 5
b. Từ các chuỗi thức ăn vừa lập ghép thành một lưới thức ăn
Tiết 52 : hệ sinh thái
V.H­íng dÉn vÒ nhµ :
Bài tập : Một hệ sinh thái đồng cỏ có các loài sinh vật sau :
Vi sinh vật ,dê,gà,cáo,hổ,mèo rừng,cỏ,thỏ
a.Vẽ sơ đồ lưới thức ăn trong quần xã
b.Nêu tên những mắt xích chung
2, Học và trả lời câu hỏi SGK
3, Chuẩn bị cho bài thực hành

Xin chân thành cảm ơn
các thầy cô giáo và các em học sinh