Bài 50. Hệ sinh thái

NHiệt liệt chào mừng
quý thầy cô giáo về dự giờ thăm lớp
Người thực hiện GV: Ngyễn thị hằng
Trường THCS Lê Ninh
2010 - 2011

Là tập hợp nhiều QTSV thuộc các loài khác nhau, cùng sống trong một không gian xác định và chúng có mối quan hệ mật thiết gắn bó với nhau.

Ví dụ:
Quần xã rừng ngập mặn ven biển
Quần xã rừng mưa nhiệt đới
Quần xã đồng ruộng
Quần xã ao hồ
Thế nào là một quần xã sinh vật? Nêu ví dụ?

KIỂM TRA BÀI CŨ
Phân biệt quần thể sinh vật với quần xã sinh vật?
QXSV
QTSV(n)
QTSV1
QTSV2
KHU VỰC SỐNG
HỆ
SINH
THÁI
Tiết 52:
HỆ
SINH
THÁI
TIẾT 52. BÀI 50: HỆ SINH THÁI
I. Thế nào là một hệ sinh thái?
Hình 50.1
Thế nào là một hệ sinh thái?
TIẾT 52. BÀI 50: HỆ SINH THÁI
I. Thế nào là một hệ sinh thái?
- Hệ sinh thái bao gồm quần xã sinh vật và khu vực sống của quần xã ( sinh cảnh)
- Ví dụ: Rừng nhiệt đới
Kể tên một số hệ sinh thái khác?
Một số hệ sinh thái khác
Hệ sinh thái nước ngọt
( ao, hồ, sông suối,…)
Hệ sinh thái trên cạn ( sa mạc,
rừng, thảo nguyên,..)
Hệ sinh thái nước mặn ( San hô,
Ven bờ, vùng khơi,…)
TIẾT 52. BÀI 50: HỆ SINH THÁI
I. Thế nào là một hệ sinh thái?
Quan sát tranh Hệ sinh thái rừng nhiệt đới, thảo luận nhóm, trả lời các câu hỏi:
1. Những thành phần vô sinh và hữu sinh của hệ sinh thái rừng?
2. Lá và cành cây mục là thức ăn của những sinh vật nào?
3. Cây rừng có ý nghĩa như thế nào với đời sống của ĐV rừng?
4. Động vật rừng có ảnh hưởng như thế nào đến thực vật?
5. Nếu rừng bị cháy (TV bị chết), điều gì sẽ xảy ra đối với các loài ĐV? Tại sao?
TIẾT 52. BÀI 50: HỆ SINH THÁI
1. Những thành phần vô sinh và hữu sinh của hệ sinh thái rừng?
2. Lá và cành cây mục là thức ăn của những sinh vật nào?
3. Cây rừng có ý nghĩa như thế nào với đời sống của ĐV rừng?
4. Động vật rừng có ảnh hưởng như thế nào đến thực vật?
5. Nếu rừng bị cháy (TV bị chết), điều gì sẽ xảy ra đối với các loài ĐV? Tại sao?
1. Những thành phần vô sinh và hữu sinh của hệ sinh thái rừng:
- Thành phần hữu sinh: Động vật, thực vật, vi sinh vật
- Thành phần vô sinh: đất, đá, nước, thảm mục
I. Thế nào là một hệ sinh thái?
TIẾT 52. BÀI 50: HỆ SINH THÁI
I. Thế nào là một hệ sinh thái?
1. Những thành phần vô sinh và hữu sinh của hệ sinh thái rừng?
2. Lá và cành cây mục là thức ăn của những sinh vật nào?
3. Cây rừng có ý nghĩa như thế nào với đời sống của ĐV rừng?
4. Động vật rừng có ảnh hưởng như thế nào đến thực vật?
5. Nếu rừng bị cháy (TV bị chết), điều gì sẽ xảy ra đối với các loài ĐV? Tại sao?
2. Lá và cành cây mục là thức ăn của: vi khuẩn, nấm, giun đất

TIẾT 52. BÀI 50: HỆ SINH THÁI
I. Thế nào là một hệ sinh thái?
1. Những thành phần vô sinh và hữu sinh của hệ sinh thái rừng?
2. Lá và cành cây mục là thức ăn của những sinh vật nào?
3. Cây rừng có ý nghĩa như thế nào với đời sống của ĐV rừng?
4. Động vật rừng có ảnh hưởng như thế nào đến thực vật?
5. Nếu rừng bị cháy (TV bị chết), điều gì sẽ xảy ra đối với các loài ĐV? Tại sao?
3. Cây rừng là nguồn thức ăn, nơi ở, nơi sinh sản của động vật
TIẾT 52. BÀI 50: HỆ SINH THÁI
I. Thế nào là một hệ sinh thái?
1. Những thành phần vô sinh và hữu sinh của hệ sinh thái rừng?
2. Lá và cành cây mục là thức ăn của những sinh vật nào?
3. Cây rừng có ý nghĩa như thế nào với đời sống của ĐV rừng?
4. Động vật rừng có ảnh hưởng như thế nào đến thực vật?
5. Nếu rừng bị cháy (TV bị chết), điều gì sẽ xảy ra đối với các loài ĐV? Tại sao?
4. Động vật ăn thực vật, tham gia thụ phấn, phát tán hạt giống, cung cấp phân bón, khi chết sẽ phân huỷ tạo thành mùn và muối khoáng nuôi cây ...
TIẾT 52. BÀI 50: HỆ SINH THÁI
I. Thế nào là một hệ sinh thái?
5. Nếu rừng bị cháy (TV bị chết), điều gì sẽ xảy ra đối với các loài ĐV? Tại sao?
5. Nếu rừng bị cháy, động vật sẽ mất đi nguồn thức ăn, nơi ở, nguồn nước, khí hậu thay đổi, không khí ô nhiễm... Động vật sẽ chết.
TIẾT 52. BÀI 50: HỆ SINH THÁI
I. Thế nào là một hệ sinh thái?
- Ví dụ:hệ sinh thái rừng nhiệt đới, ao, hồ,…
- Hệ sinh thái là hệ thống hoàn chỉnh và
tương đối ổn định.
Trong hệ sinh thái, các nhân tố vô sinh và hữu sinh có mối quan hệ với nhau như thế nào?
- Hệ sinh thái bao gồm quần xã sinh vật và khu vực sống của quần xã ( sinh cảnh)
TIẾT 52. BÀI 50: HỆ SINH THÁI
I. Thế nào là một hệ sinh thái?
- Hệ sinh thái hoàn chỉnh gồm các thành
phần chủ yếu sau:
+ Các thành phần vô sinh: đất, đá, nước, thảm mục,…
+ Sinh vật sản xuất là thực vật
+ Sinh vật tiêu thụ gồm:
. Sinh vật tiêu thụ bậc 1:động vật ăn thực vật
. Sinh vật tiêu thụ bậc 2: động vật ăn sinh vật tiêu thụ bậc 1
……………
+ Sinh vật phân giải như vi khuẩn, nấm,…
Một hệ sinh thái hoàn chỉnh gồm những thành phần nào?
- Ví dụ:hệ sinh thái rừng nhiệt đới, ao, hồ,…
- Hệ sinh thái là hệ thống hoàn chỉnh và
tương đối ổn định.
- Hệ sinh thái bao gồm quần xã sinh vật và khu vực sống của quần xã ( sinh cảnh)

Mối quan hệ trọng tâm giữa các sinh vật trong hệ sinh thái là gì?
Quan hệ dinh dưỡng (Loài này ăn loài kia)
VD: Cá ăn rong, chim ăn cá, ...

Các mối quan hệ dinh dưỡng này tạo ra chuỗi thức ăn và lưới thức ăn trong hệ sinh thái
Trong hệ sinh thái hồ gồm các thành phần:
Các thành phần vô sinh: đất đá, nước,..
Sinh vật sản xuất: rong, rêu, bèo,
sen, súng,…
Sinh vật tiêu thụ gồm ốc, các loại cá,
tôm, cua, rùa, chim, rái cá, chuồn chuồn,
ếch nhái, ...
- Sinh vật phân giải: vi khuẩn,…
TIẾT 52. BÀI 50: HỆ SINH THÁI
I. Thế nào là một hệ sinh thái?
- Hệ sinh thái hoàn chỉnh gồm các thành
phần chủ yếu sau:
+ Các thành phần vô sinh: đất, đá, nước,
thảm mục,…
+ Sinh vật sản xuất là thực vật
+ Sinh vật tiêu thụ gồm:
. Sinh vật tiêu thụ bậc 1:động vật ăn thực vật
. Sinh vật tiêu thụ bậc 2: động vật ăn sinh vật tiêu thụ bậc 1
……………
+ Sinh vật phân giải như vi khuẩn, nấm,…
- Ví dụ:hệ sinh thái rừng nhiệt đới, ao, hồ,…
- Hệ sinh thái là hệ thống hoàn chỉnh và
tương đối ổn định.
- Hệ sinh thái bao gồm quần xã sinh vật và khu vực sống của quần xã ( sinh cảnh)
II. Chuỗi thức ăn và lưới thức ăn
1. Thế nào là một chuỗi thức ăn
TIẾT 52. BÀI 50: HỆ SINH THÁI
I. Thế nào là một hệ sinh thái?
II. Chuỗi thức ăn và lưới thức ăn
1. Thế nào là một chuỗi thức ăn
Thức ăn của chuột là gì? Động vật
nào ăn thịt chuột? Hãy điền nội
dung phù hợp vào chỗ trống của
chuỗi thức ăn sau:
(Thức ăn của chuột)
(ĐV ăn thịtchuột)
Chuột
Cây cỏ
Rắn
TIẾT 52. BÀI 50: HỆ SINH THÁI
I. Thế nào là một hệ sinh thái?
II. Chuỗi thức ăn và lưới thức ăn
1. Thế nào là một chuỗi thức ăn
Lưới thức ăn của hệ sinh thái rừng
Quan sát tranh lưới thức ăn của hệ sinh thái rừng. (Theo chiều mũi tên, sinh vật đứng trước là thức ăn của sinh vật đứng sau)
VD: Cỏ chuột rắn
Điền tên sinh vật thích hợp vào chỗ trống:
(Thức ăn của chuột)
(ĐV ăn thịt chuột)
............................. Bọ ngựa  ..........................
............................. Sâu  ..........................
............................. Cầy  ..........................
............................. Chuột  .............................
............................. ...................  ..........................
Sâu Rắn
Cây Chuột

Cây cỏ Hươu Hổ
Sâu
Đại bàng
Cây gỗ
Cầy
TIẾT 52. BÀI 50: HỆ SINH THÁI
I. Thế nào là một hệ sinh thái?
II. Chuỗi thức ăn và lưới thức ăn
1. Thế nào là một chuỗi thức ăn
Em có nhận xét gì về mối quan hệ giữa một mắt-xích với mắt-xích đứng trước và mắt xích đứng sau trong chuỗi thức ăn?

Chuỗi thức ăn là một dãy nhiều loài sinh vật có quan hệ dinh dưỡng với nhau. Mỗi loài là một mắt xích, vừa là sinh vật tiêu thụ mắt xích …………….., vừa là sinh vật bị mắt xích …………… tiêu thụ.
phía trước
phía sau
Hãy điền tiếp các từ phù hợp vào
những chỗ trống trong câu sau:
Cỏ chuột rắn
(Thức ăn của chuột)
(ĐV ăn thịt chuột)
TIẾT 52. BÀI 50: HỆ SINH THÁI
I. Thế nào là một hệ sinh thái?
- Hệ sinh thái hoàn chỉnh gồm các thành
phần chủ yếu sau:
+ Các thành phần vô sinh: đất, đá, nước,
thảm mục,…
+ Sinh vật sản xuất là thực vật
+ Sinh vật tiêu thụ gồm:
. Sinh vật tiêu thụ bậc 1:động vật ăn thực vật
. Sinh vật tiêu thụ bậc 2: động vật ăn sinh vật tiêu thụ bậc 1
……………
+ Sinh vật phân giải như vi khuẩn, nấm,…
- Ví dụ:hệ sinh thái rừng nhiệt đới, ao, hồ,…
- Hệ sinh thái là hệ thống hoàn chỉnh và
tương đối ổn định.
- Hệ sinh thái bao gồm quần xã sinh vật và khu vực sống của quần xã ( sinh cảnh)
II. Chuỗi thức ăn và lưới thức ăn
1. Thế nào là một chuỗi thức ăn
Chuỗi thức ăn là một dãy nhiều loài sinh vật có quan hệ dinh dưỡng với nhau. Mỗi loài là một mắt xích, vừa là sinh vật tiêu thụ mắt xích …………….., vừa là sinh vật bị mắt xích …………… tiêu thụ.
phía trước
phía sau
VD:Cỏ chuột rắn
(Thức ăn của chuột)
(ĐV ăn thịt chuột)
Dãy thức ăn sau có phải là một chuỗi thức ăn không ?
Sâu ăn lá
Rắn
Cây gỗ
Bọ ngựa
Chuỗi thức ăn có thể bắt đầu từ thực vật hay sinh vật đã bị phân giải:
Quan sát tranh, cho biết sâu ăn lá tham gia vào những chuỗi thức ăn nào?
Lưới thức ăn của hệ sinh thái rừng
Sâu
Cây gỗ

Cây cỏ
Bọ ngựa


Cầy
Rắn

Đại bàng
Vi sinh vật
Chuột
Lưới thức ăn là gì?
TIẾT 52. BÀI 50: HỆ SINH THÁI
I. Thế nào là một hệ sinh thái?
- Hệ sinh thái hoàn chỉnh gồm các thành
phần chủ yếu sau:
+ Các thành phần vô sinh: đất, đá, nước,
thảm mục,…
+ Sinh vật sản xuất là thực vật
+ Sinh vật tiêu thụ gồm:
. Sinh vật tiêu thụ bậc 1:động vật ăn thực vật
. Sinh vật tiêu thụ bậc 2: động vật ăn sinh vật tiêu thụ bậc 1
……………
+ Sinh vật phân giải như vi khuẩn, nấm,…
- Ví dụ:hệ sinh thái rừng nhiệt đới, ao, hồ,…
- Hệ sinh thái là hệ thống hoàn chỉnh và
tương đối ổn định.
- Hệ sinh thái bao gồm quần xã sinh vật và khu vực sống của quần xã ( sinh cảnh)
II. Chuỗi thức ăn và lưới thức ăn
1. Thế nào là một chuỗi thức ăn
Chuỗi thức ăn là một dãy nhiều loài sinh vật có quan hệ dinh dưỡng với nhau. Mỗi loài là một mắt xích, vừa là sinh vật tiêu thụ mắt xích …………….., vừa là sinh vật bị mắt xích …………… tiêu thụ.
phía trước
phía sau
VD:Cỏ chuột rắn
(Thức ăn của chuột)
(ĐV ăn thịt chuột)
2. Thế nào là một lưới thức ăn?
Lưới thức ăn bao gồm các chuỗi thức ăn có nhiều mắt xích chung
TIẾT 52. BÀI 50: HỆ SINH THÁI
Lưới thức ăn của hệ sinh thái rừng
Quan sát H50.2. Hãy sắp xếp các sinh vật theo từng thành phần chủ yếu của HST.
- SV sản xuất: Cây gỗ, cây cỏ
SV tiêu thụ:
+ SV tiêu thụ bậc 1: Sâu, chuột, hươu
+ SV tiêu thụ bậc 2: Chuột, bọ ngựa, cầy, rắn, hổ
+ SV tiêu thụ bậc 3: Rắn, đại bàng, hổ
- SV phân giải: Nấm, vi khuẩn, ...
Nếu 1 mắt-xích nào đó bị biến mất sẽ để lại hậu quả gì với hệ sinh thái?
Gây mất cân bằng sinh thái.
Cần bảo vệ đa dạng sinh học.
KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ:
Bài tập 2 SGK T153
Ếch
Bọ rùa
Cây cỏ
Xác chết của sinh vật
Châu chấu
Gà Rừng
Dê
Cáo
Hổ
Diều hâu
Nấm
Vi khuẩn
KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ:
Bài tập: Một hệ sinh thái gồm có các loài sinh vật sau: Cây cỏ, châu chấu, ếch nhái, gà rừng, cáo, dê, hổ, diều hâu, vi khuẩn.
Hãy cho biết thành phần sinh vật của hệ sinh thái và vẽ một sơ đồ lưới thức ăn.
*Đáp án:
Thành phần sinh vật: SV sản xuất: Cây cỏ
SV tiêu thụ bậc 1: Châu chấu, dê
SV tiêu thụ bậc 2: Gà, ếch nhái, hổ
SV tiêu thụ bậc 3: Gà, diều hâu, cáo
SV phân giải: Vi khuẩn
Lưới thức ăn:
Cây cỏ
Châu chấu

Dê
Ếch nhái

Gà rừng

Hổ
Diều hâu

Cáo
VSV
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ:
- Học bài và trả lời các câu hỏi trong SGK. trang 153.
- Đọc mục “Em có biết”.
Chuẩn bị bài 51,52 tr. 154, 155
Kẻ bảng 51.1- 4 vào vở bài tập.
Xin chân thành cảm ơn
các thầy, cô giáo và các em học sinh!